Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2018/3662 E.  ,  2019/180 K.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/3662
Karar No:2019/180

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR): … Mirasçıları
1- … adına annesi …
2- …
3- …
4- …
5- …
6- …
7- …
VEKİLİ : Av. …
8- …
KARŞI TARAF (DAVALI): Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … hakkında akaryakıt istasyonunda teknik düzenlemelere uygun olmayan ve tağşiş edilmiş ürün bulundurduğundan bahisle 194.543,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin davalı idarenin 05/11/2015 tarih ve 5856/13 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; “… Köyü … Yolu Üzeri Parsel No: ……” adresinde faaliyet gösteren …’e ait akaryakıt istasyonunda yapılan denetimde alınan motorin numunesinin, teknik düzenlemelere uygun olmadığı ve numunenin motorin esaslı olmasına rağmen yağ içerdiğinin tespit edildiği gerekçesiyle …’in 194.543,00-TL idari para cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmişse de bayiden alınan numunelerin teknik düzenlemelere aykırı ve yağ içerdiğine yönelik tespitin TÜBİTAK MAM raporuna dayandırıldığı, anılan raporda teknik düzenlemelere aykırılığın ve motorinin içerdiği yağ oranının açık bir şekilde tespitinin yapılmadığı ve hâliyle aykırılığın açıkça ne olduğunun belirlenemediği, davalı idarece …’in iddiaları da dikkate alınmak suretiyle söz konusu aykırılığın somut delillerle her türlü şüpheden uzak bir şekilde tespit edilmemesi karşısında eksik inceleme ve soruşturmaya dayalı olarak tesis edilen dava konusu idari para cezası işleminde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdarî Dava Dairesince; …’e ait akaryakıt istasyonundaki pompadan alınan motorin numunesinin ulusal marker ölçümünde marker seviyesinin geçerli olduğu, ancak numunenin motorin esaslı olmasına rağmen yağ içerdiği akredite laboratuvar analizi sonucu düzenlenen 06/07/2015 tarihli Motorin Muayene Raporu ile ortaya konulduğu anlaşıldığından …’e 194.543-TL idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile … … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… kararın kaldırılmasına; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun değişik 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca esastan incelenen davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, teknik düzenlemelere aykırılık ve ulusal marker geçersizliği şartlarının bir arada bulunmadığı, hakkında idari para cezası verilen …’in vefat ettiği, idari para cezasından mirasçılarının sorumluluğunun bulunmadığı, dolayısıyla dava konusu idari para cezasının iptali gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacıların murisine ait akaryakıt istasyonundaki pompadan alınan motorin numunesinin analiz raporuna göre teknik düzenlemelere uygun olmadığı ve numunenin motorin esaslı olmasına rağmen yağ içerdiğinin tespit edildiği, yapılan tespitler baz alınarak dava konusu idari para cezasının uygulandığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
“… Köyü … Yolu Üzeri Parsel No: …, …” adresinde faaliyet gösteren …’e ait akaryakıt istasyonunda yapılan denetim sonucunda, akaryakıt istasyonundaki pompadan alınan motorin numunesinin TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Enerji Enstitüsü’ne teslim edildiği, yapılan analiz sonucu hazırlanan rapora göre, numunenin ulusal marker ölçümünde marker seviyesinin geçerli bulunduğu, ancak teknik düzenlemelere uygun olmadığı ve numunenin motorin esaslı olmasına rağmen yağ içerdiğinin tespit edildiği dava konusu işlemle …’e 194.543-TL idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu 05/11/2015 tarih ve 5856-13 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararının alınması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, temyiz isteminde bulunduktan sonra … vekilince, 05/01/2018 tarihinde Danıştay kayıtlarına intikal eden dilekçeyle …’in vefat ettiği bildirilmiş, UYAP ortamından alınan bu kişiye ait nüfus kayıt örneğinin de bu durumu teyit ettiğinin anlaşılması üzerine Dairemizin 16/01/2018 tarih ve E:2017/1877, K:2018/193 sayılı kararıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 26. maddesinin 1. fıkrası uyarınca işlem yapılmak üzere dosyanın … … İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verilmiş, … … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:… sayılı dava dosyasının işlemden kaldırılmasına dair karar sonrasında, ölen davacının mirasçıları tarafından davayı takip etmek istediklerini bildiren dilekçe dosyaya sunulmuştur.
Dairemizin 22/10/2018 tarih ve E:2018/3662 sayılı Ara Kararına taraflarca verilen cevapta dava konusu idari para cezasına ilişkin herhangi bir ödemenin yapılmadığının belirtildiği anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasa’nın ”Suç ve Cezalara İlişkin Esaslar” başlıklı 38. maddesinin 7. fıkrasında ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 20. maddesinde kurala bağlanan, ”ceza sorumluluğunun şahsiliği” ilkesi, herkesin kendi fiilinden sorumlu tutulmasını, cezanın yalnız, suçu işleyenlerle iştirak edenlere verilmesini, suça katkısı bulunmayanlara ceza sorumluluğu yükletilemeyeceğini; hiç kimsenin işlemediği bir suçtan dolayı sorumlu tutulamayacağını, bir başkasının işlediği suçun, suçu işlemeyenlere sirayet edemeyeceğini ifade etmektedir. Ceza Hukuku’nun temel ilkelerinden olan bu ilkenin, idari para cezaları için de geçerli olduğu konusunda kuşku bulunmamaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Tarafların Kişilik veya Niteliğinde Değişiklik” başlıklı 26. madesinin birinci fıkrasında, dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olursa davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar, gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verileceği, dört ay içinde yenileme dilekçesi verilmemişse varsa yürütmenin durdurulması kararının kendiliğinden hükümsüz kalacağı; aynı maddenin ikinci fıkrasında ise, yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçelerin iptal edileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuatın değerlendirilmesinden; Ceza hukukunun temel ilkelerinden biri olan “cezaların şahsiliği” prensibinin idari para cezaları bakımından da geçerli olduğu, bu çerçevede idari para cezasının dava konusu edilmesi ve idari para cezasına yönelik herhangi bir ödemenin yapılmamış olması nedeniyle bu davanın yalnızca müteveffa …’i ilgilendirdiği hususu açıktır.
Bu itibarla, dava konusu işlemle müteveffa … adına verilen idari para cezasının, cezaların şahsiliği ilkesi gereği yalnız müteveffayı ilgilendirdiği, bu sebeple mirasçılarından tahsil edilemeyeceği dikkate alındığında, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce … … İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak dava konusu işlem için 2577 sayılı Kanun’un 26. maddesinin 2. fıkrası uyarınca dilekçenin iptaline karar verilmesi için davanın reddi yönündeki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 26. maddesinin 2. fıkrası ile 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Dilekçenin iptaline karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 17/01/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.