Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/3505 E. , 2020/2776 K.
T.C.
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/3505
Karar No:2020/2776
DAVACI : … Sendikası (…)
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU :
… A.Ş.’ye ait … Şeker Fabrikası’nın 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde “Satış” yöntemi ile özelleştirilmesini teminen yapılan ihale sonucunda … Şeker A.Ş.’ye devrinin yapılmasına dair davalı idare kararları ile 20/09/2018 tarihli Varlık Satış Sözleşmesi’nin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
… Şeker Fabrikası’nın ihale üzerinde kalan şirketten başka bir şirkete devredildiği, ihaleye teklif vermeyen bir şirkete devredilemeyeceği, fabrikanın ya teklif sahibine ya da teklif sahibinin kontrolüne sahip olduğu bir başka şirkete devrinin mümkün olduğu, fabrikayı devralan şirketin sermeyesinin %49 hissesinin … İnşaat ve Sanayi Ticaret A.Ş.’ye, %51 hissesinin ise … Yiyecek ve İçecek Üretim San. Tic. A.Ş.’ye ait olduğu, her ne kadar şirketin %51 hissesinin ihaleyi kazanan şirkete ait olduğu görülse de, devralan şirkette A ve B grubu payların oluşturulduğu, A grubu hisselerin imtiyazlı olduğu, ihaleye teklif veren şirketin imtiyazsız, %49 hisseye sahip olan şirketin ise imtiyazlı paya sahip olduğu, A grubu imtiyazlı nama yazılı paylara, kâr payında, yönetim kuruluna aday gösterme ve yönetim kurulunda temsil edilme hakkında, pay defterinde rüçhan hakkı kapsamında imtiyaz tanındığı, %49 hisseye sahip şirketin, … Şeker A.Ş.’nin kontrolüne sahip olduğu, ihale üzerinde kalan şirketin ise şirket yönetiminde kontrol sahibi olmadığı; … Şeker Fabrikası’nı süresi içinde devralmayan … Yiyecek ve İçecek Üretim San. Tic. A.Ş.’nin teminatının irat kaydedilerek ihalenin iptali gerektiği hâlde, ihale sürecinde yer almamış bir şirkete devredilmesine ilişkin işlemlerin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
DAVALININ SAVUNMASI :
Öncelikle, usule ilişkin olarak, davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı, davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği ileri sürülmüştür.
Esasa ilişkin olarak, … Şeker Fabrikası’na ait İhale Şartnamesi’nde “Teklif sahibinin kendisine yeni ortak alabileceği ve sözleşmenin teklif sahibinin sermayesinin çoğunluğuna sahip olduğu şirket ile imzalanabileceği” kuralı çerçevesinde …Yiyecek ve İçecek Üretim San. Tic. A.Ş.’nin %51 hissesine sahip olduğu … Şeker A.Ş. ile 20/09/2018 tarihinde sözleşmenin imzalandığı, fabrikanın 2018/2019 kampanya döneminin anılan şirket tarafından yürütüldüğü, kamu menfaatini zedeleyecek bir husus bulunmadığı, … Şeker Fabrikası’na ait İhale Şartnamesi’nde olduğu gibi diğer tüm şartnamelerde de, sözleşme imzalanmasından önce yeni bir şirket kurulabileceği, kurulacak şirkete yeni ortak/ortaklar alınabileceğine ilişkin düzenlemelerin bulunduğu, devredilen fabrikaların, alıcıları tarafından bir başka şirkete satışında da, … Kurulu’nca uygun görülmesi şartıyla ihale şartnameleri çerçevesinde ve hukukî olarak bir engel bulunmadığı, idareye karşı yükümlülüklerin devamının teminatlarla korunduğu, alıcıdan talep edilen 5 yıllık üretim şartı ve buna bağlı diğer yükümlülüklerin de devam ettiği, devir hâlinde de yükümlülüklerin geçerliliğine ilişkin sözleşmede bağlayıcı kurallara yer verildiği, dava konusu işlemlerin hukuka uygun olduğu savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ :
… A.Ş.’ye ait … Şeker Fabrikası’nın 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde “Satış” yöntemi ile özelleştirilmesini teminen yapılan ihale sonucunda … Şeker A.Ş.’ye devrinin yapılmasına dair davalı idare kararları ile 20/09/2018 tarihli Varlık Satış Sözleşmesi’nin dayanağını oluşturan … A.Ş.’ye ait …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … ve … Şeker Fabrikalarının “satış” yöntemiyle ve “pazarlık” usulü uygulanmak suretiyle ayrı ayrı özelleştirilmesini teminen ihaleye çıkarılmasına ilişkin 19/02/2018 tarih ve 46140 sayılı “ihale oluru” kararının iptali istemiyle açılan davada, Dairemizin 19/12/2018 tarih ve E:2018/643, K:2018/4153 sayılı davanın reddi yolundaki kararda yer alan karşı oyda, ihale oluru kararının ve ihale şartnamesinin hukuka aykırılığına ilişkin olarak belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı işlemlere dayanılarak tesis edilen işlemlerde de hukuka uygunluk bulunmadığından dava konusu işlemlerin iptali gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI …’UN DÜŞÜNCESİ :
Dava; … A.Ş.’ye ait … Şeker Fabrikası’nın 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde “Satış” yöntemi ile özelleştirilmesini teminen yapılan ihale sonucunda … Şeker A.Ş.’ye devrinin yapılmasına dair davalı idare kararları ile 20/09/2018 tarihli Varlık Satış Sözleşmesi’nin iptali istemi ile açılmıştır.
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un “Amaç ve Kapsam” başlıklı 1. maddesinin (A) fıkrasında, bu Kanunun amacının, bu maddede “kuruluş” adı ile anılacak olan; “a) İktisadî devlet teşekküllerinin, bunların müessese, bağlı ortaklık, işletme, işletme birimleri ile varlıklarının ve iştiraklerindeki kamu paylarının, … ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirmelerine ilişkin esasları düzenlemek” olduğu; 2. maddesinde, özelleştirme uygulamalarında esas alınacak ilkeler düzenlenerek, birinci fıkrasının (b) bendinde, “Kuruluşların özelliklerine ve içinde bulundukları şartlara göre özelleştirme yöntemlerinin belirlenmesi” ilkesinin esas alınacağı; son fıkrasında ise, belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda alınacak kararlardaki önceliklerin ve bunların tâbi olacağı özelleştirme uygulamalarına ilişkin esas ve usullerin, kuruluşların nitelikleri ve ülke ekonomisinin gerektirdiği şartlar da dikkate alınarak Özelleştirme Yüksek Kurulu’nca belirleneceği kurala bağlanmıştır.
4634 sayılı Şeker Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, bu Kanunun amacının, yurt içi talebin, yurt içi üretimle karşılanmasına ve gerektiğinde, ihracata yönelik olarak Türkiye’de şeker rejimini, şeker üretimindeki usul ve esaslar ile fiyatlandırma, pazarlama şart ve yöntemlerini düzenlemek olduğu; “Kotalar ve kotaların tespiti” başlıklı 3. maddesinde, şeker üretimi ve arzında istikrarı sağlamak amacıyla pazarlanacak şeker miktarının, sakaroz kökenli ve diğer şekerler için ayrı ayrı olmak üzere şeker türlerine göre, gerektiğinde dönemsel olarak kotalar ile belirleneceği; şirketlerin A ve B kotalarının her yıl en geç 30 Haziran tarihine kadar, yurt içi şeker talebi, fabrikaların işleme ve şeker üretim kapasiteleri göz önünde bulundurularak müteakip beşer yıllık dönemler için tespit edileceği; “Hammadde ve şeker fiyatları” başlıklı 5. maddesinin ikinci fıkrasında, şirketlerin kendi ekim alanlarında yeterli hammadde bulamadığı takdirde münavebe esasları dâhilinde kendi ekim alanları dışından da Bakanlığın denetiminde üreticilerle sözleşme yaparak pancar temin edebileceği; 4634 sayılı Kanun’a 7103 sayılı Kanun’un 49. maddesiyle eklenen Geçici 11. maddesinin ikinci fıkrasında ise, …’e ait fabrikaların özelleştirilmesi hâlinde özelleştirme öncesinde …tarafından fabrikalara tahsis edilen kotaların da bu Kanun ve diğer mevzuat uyarınca herhangi bir izin ve onaya gerek kalmaksızın fabrikaların devir tarihi itibarıyla alıcıya aktarılmış olacağı, özelleştirme sözleşmelerinde yer alan üretim taahhüdünün başlangıç tarihinden itibaren alıcı şirketlerin beş yıl boyunca her pazarlama yılı için kendilerine tahsis edilen kotalardan %90’ın altında arz sağlamaları hâlinde, ilgili pazarlama yılı kotasının %90’ı ile arz arasındaki fark kadar kota haklarının …’e aktarılacağı, bu aktarım nedeniyle de herhangi bir hak ileri sürülemeyeceği ve talepte bulunulamayacağı ve bu Kanun’un 4. maddesinin birinci, ikinci ve dördüncü fıkralarının özelleştirilen fabrikalar için özelleştirme sözleşmelerinde belirtilen üretim taahhüdü boyunca uygulanmayacağı kurala bağlanmıştır.
28/06/2002 tarih ve 24799 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hammadde ve Şeker Fiyatları Yönetmeliği’nin “Hammadde Temini” başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasında, “Kurul tarafından tespit edilerek şirketlere tahsis edilen şeker kotalarının garantisi için gerekli hammaddenin temini amacıyla, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler ile üreticiler ve/veya temsilcileri arasında, sözleşme düzenlenir. Kurul tarafından tespit edilerek şirketlere veya fabrikalara tahsis edilen pancar şekeri kotalarının üretim/arz garantisi için gerekli olan şeker pancarı, yine Kurulca belirlenen pancar ekim alanlarından, üreticiler ve/veya temsilcileri ile şirketler veya fabrikalar arasında sözleşme düzenlenmesi suretiyle temin edilir…” kuralına yer verilmiştir.
4634 sayılı Kanun’un genel gerekçesinde görüleceği üzere, özelleştirmeye olanak sağlayacak hukukî altyapının hazırlanması ilke olarak benimsendiğinden, Kanunla düzenleme altına alınan şeker sektörünün bir unsuru olan şeker fabrikalarının özelleştirilmesine ilişkin kanunî bir engel bulunmadığı gibi, bilakis özelleştirmenin kanunkoyucu tarafından hedeflendiği açıktır.
Ülkemizde şeker üretiminin, kota sistemi ile düzenleme altına alındığı, özelleştirilen şeker fabrikalarına ilişkin olarak getirilen düzenlemelerle, özelleştirme sözleşmelerinde yer alan üretim taahhüdünden itibaren beş yıl boyunca her pazarlama yılına ilişkin olarak tahsis edilen kotaların %90’ının altında arz sağlamaları hâlinde ilgili pazarlama yılı kotasının %90’ı ile arz arasındaki fark kadar kota haklarının Türkşeker’e aktarılacağı; şeker fabrikalarının her biri için pancar ekim alanları belirlendiğinden ve fabrikaların, pancarı belirlenen ekim alanlarından temin edecekleri de dikkate alındığında, şeker üretimine bağlı olarak pancar ekimi ve üretiminin de devam edeceği görülmektedir.
… A.Ş.’ye Ait … Şeker Fabrikası’nın Özelleştirilmesine İlişkin İhale Şartnamesi’nin 1. Tanımlar kısmında, “KONTROL: Bir tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin ve/veya toplam oylarının çoğunluğuna sahip olunmasını (tüzel kişinin sermaye yapısına bağlı olarak sermayenin ve/veya toplum oylarının çoğunluğuna sahip olunması için pay oranının ve/veya toplam oylarının asgari yüzde ellibirine sahip olma şartı aranmaz) veya bu çoğunluğa sahip olmamakla birlikte imtiyazlı payların elde bulundurulmasını veya diğer pay sahipleri ile yapılan anlaşmalara istinaden oy hakkının çoğunluğuna tasarruf edilmesini veya herhangi bir suretle yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğunu atayabilme ya da görevden alma gücünün elde bulundurulması” ifadesi şeklinde tanımlandığı, “Sözleşme’ye Davet Devir ve Teslim” başlıklı 27.2.a kısmında ise; ” FABRİKA’nın TEKLİ SAHİBİ tüzel kişiye satışına karar verilmesi halinde; SÖZLEŞME, TEKLİF SAHİBİ tüzel kişi ile veya TEKLİF SAHİBİ tüzel kişinin talebi durumunda, TEKLİF SAHİBİ’nin bildireceği ve KONTROL’üne sahip olduğu bir başka şirket ile imzalanabilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden, … Kurulu’nun 20/12/2000 tarih ve 2000/92 sayılı kararı ile, … A.Ş.’nin özelleştirme kapsamına alınarak hazırlık işlemlerine tâbi tutulmasına; 27/06/2003 tarih ve 2003/40 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı ile, 31 Ekim 2003 tarihine kadar, İdare ve … tarafından yapılacak çalışmalar neticesinde, … A.Ş’ne ait fabrikalardan portföy grupları oluşturulmasına, bu portföylerin gerekirse anonim şirket hâline dönüştürülmesine, bu şirketlerin/portföylerin özelleştirme programına alınmasına ilişkin takvimin belirlenmesine, özelleştirme programına alınan şirketlerin/portföylerin satış yöntemiyle özelleştirilmesine; 31/01/2005 tarih ve 2005/17 sayılı … Kurulu kararıyla, daha önce alınan 27/06/2003 tarih ve 2003/40 sayılı karar gereğince idare ile danışman firma arasında imzalanan Danışmanlık Hizmet Sözleşmesi gereği oluşturulacak stratejiler çerçevesinde … A.Ş.’nin muhtelif yapılanmalar sağlayarak (fabrikalar belli portföyler hâlinde tek ve/veya şirketleştirilmek üzere) programa alınmasına karar verildiği; … Kurulu’nun 08/10/2007 tarih ve 2007/57 sayılı kararıyla, … A.Ş’deki kamu hisselerinin özelleştirme programına alınmasının kararlaştırıldığı; 12/08/2008 tarih ve 2008/50 sayılı … Kurulu kararının (a) bendinde, 08/10/2007 tarih ve 2007/57 sayılı, 14/07/2008 tarih ve 2008/42 sayılı kararların iptaline; (b) bendinde, … A.Ş’deki Hazine’ye ait hisselerin özelleştirme programına alınmasına; (c) bendinde ise, … A.Ş’e ait fabrikaların coğrafi bazlı portföy grupları hâlinde özelleştirilmesine karar verildiği; 17/01/2018 tarih ve 2018/07 sayılı … Kurulu kararıyla da, 12/08/2008 tarih ve 2008/50 sayılı kararının (c) bendinin “…’e ait fabrikaların ve diğer taşınmazlar ile varlıkların ‘satış’ yöntemi ile özelleştirilmesine” şeklinde değiştirilmesine karar verildiği ve 19/02/2018 tarih ve 46140 sayılı Başkanlık Olur’u ile, … A.Ş.’ye ait …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … ve … Şeker Fabrikalarının 4046 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde “satış” yöntemiyle ayrı ayrı özelleştirilmesini teminen ihaleye çıkarılmasına karar verildiği, bunun üzerine 03/04/2018 günlü ve 38 sayılı olur ile oluşturulan komisyon tarafından … Şeker Fabrikaları AŞ. ne ait … Şeker Fabrikası’nın özelleştirilmesi amacıyla açılan ihalede alınan teklifler ile 1. tur pazarlık görüşmesinde alınan revize teklifler ve nihai pazarlık görüşmeleri neticesi alınan nihai teklifler neticesinde, … AŞ. ne ait … Şeker Fabrikası’nın özelleştirilmesi ihalesinde … TL bedelle en yüksek teklifi veren 1. sıradaki şirkete satılmasına, bu şirketin, sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde teminatın idare lehine irat kaydedilmesine, … TL bedelle teklif veren 2. sıradaki şirkete ihale şartnamesi çerçevesinde satılmasına, 2. sıradaki şirketin, sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde teminatın idare lehine irat kaydedilmesine, … TL bedelle teklif veren 3. sıradaki ortak girişim gurubuna ihale şartnamesi çerçevesinde satılmasına, 3. sıradaki ortak girişim gurubunun, sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde teminatın idare lehine irat kaydedilmesine ve ihalenin iptaline dair verilen nihai kararın … Kurulu’nun 04/05/2018 tarih ve 2018/49 sayılı kararı ile onaylanması üzerine, ihaleyi kazanan 1. sıradaki şirket ile sözleşme imzalanması için yazılan talep yazısı üzerine, ihaleyi 1. sırada kazanan şirket tarafından istenen ek sürenin de, söz konusu fabrika ihalesi için vermiş olduğu … TL geçici teminat tutarı kadar ek teminatın verilmesi şartını yerine getirmiş olması sonucu, 07/06/2018 tarihine kadar verilen sürenin, 23/07/2018 tarihine kadar uzatılmasının uygun görüldüğü, bu sürenin de daha sonra, ülkede şeker üretiminde ve şeker arzında sorun yaşanmaması için, ihale şartnamesi ve ilgili mevzuat çerçevesinde 21/09/2018 tarihine kadar uzatıldığı, satış sözleşmeleri, bahse konu şeker fabrikasında, İhale Şartnamesinin 27-2 a hükmü uyarınca, ihaleyi 1. sırada kazanan şirketin %51 hissesine sahip olduğu …Şeker AŞ. adı ile kurulan şirket ile 20/09/2018 tarihinde imzalanarak ihale konusu şeker fabrikasının alıcıya devredildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; söz konusu şeker fabrika ihalesinin hukuka uygun şekilde tamamlanmasında sonra, ihale şartnamesinde yer alan hükümden yararlanmak amacıyla, çoğunluk hissesi, ihaleyi 1. sırada kazanan şirkete ait olarak kurulan bir şirket ile satış sözleşmesinin imzalanarak, söz konusu şeker fabrikasının alıcıya devredilmesinde hukuka aykırı bir husus görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Davalı idarenin usule ilişkin itirazı geçerli görülmeyerek esasın incelenmesine geçildi.
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
… A.Ş.’ye ait … Şeker Fabrikası’nın 4046 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde “Satış” yöntemi ile özelleştirilmesini teminen yapılan ihale sonucunda alınan ihale komisyonu kararının onaylanmasına ilişkin Kurul’un 04/05/2018 tarih ve 2018/49 sayılı kararıyla, “… Şeker Fabrikası’nın özelleştirme ihalesinde … (Üçyüzotuzaltımilyon) Türk Lirası bedelle en yüksek teklifi veren …Yiyecek ve İçecek Üretim Sanayi Ticaret A.Ş.’ye ihale şartnamesi çerçevesinde satılmasına…” karar verilmiştir.
Davalı idarenin 07/05/2018 tarih ve 63701 sayılı “Sözleşmeye Davet” konulu yazısı ile, ihale üzerinde kalan şirkete sözleşmenin imzalanması için 07/06/2018 tarihine kadar süre verilmiştir.
Anılan şirket tarafından, davalı idareden ek süre talebinde bulunulması üzerine, davalı … Başkanlığı’nın 24/05/2018 tarih ve 65990 sayılı yazısı ile, 07/06/2018 tarihine kadar …-TL ek geçici teminat yatırılması şartıyla, sözleşme imzalama süresinin 23/07/2018 tarihine kadar uzatıldığı belirtilmiştir.
Davalı idarece, 23/07/2018 tarih ve 75570 sayılı yazı ile verilen sürenin 31/08/2018 tarihine kadar, 31/08/2018 tarih ve 79901 sayılı yazı ile verilen sürenin 21/09/2018 tarihine kadar uzatılmasına karar verilmesi üzerine, davalı idare ile …Yiyecek ve İçecek Üretim Sanayi Ticaret A.Ş.’nin kontrolüne sahip olduğu belirtilen … Şeker A.Ş. arasında 20/09/2018 tarihinde varlık satış sözleşmesi imzalanmıştır.
Bakılan dava, … A.Ş.’ye ait … Şeker Fabrikası’nın 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde “Satış” yöntemi ile özelleştirilmesini teminen yapılan ihale sonucunda …Şeker A.Ş.’ye devrinin yapılmasına dair davalı idare kararları ile 20/09/2018 tarihli Varlık Satış Sözleşmesi’nin iptali istemiyle açılmıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT:
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un “Özelleştirme Yüksek Kurulu ve Görevleri” başlıklı 3. maddesinin 2. fıkrasında Kurul’un görevleri sayılarak, (d) bendinde, özelleştirme programına alınan kuruluşların “satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflarla gerçek ve/veya özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesi” yöntemleriyle yapılan ihaleler sonucunda ihale komisyonlarınca verilen nihaî kararları onaylama yetkisinin, Kurul’un görevleri arasında olduğu belirtilmiştir.
4046 sayılı Kanun’un 37. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, özelleştirme uygulamaları ile ilgili olarak, bu Kanun hükümleri gereğince yapılacak uygulamalar ile ihale usûllerine ilişkin esasların İdarece çıkarılacak yönetmeliklerle belirleneceği kurala bağlanmıştır.
Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespiti ve İhale Yönetmeliği’nin (Yönetmelik) ”Sözleşmeye Davet” başlıklı 19. maddesinde, ihale sonuçlarının onaylanmasından sonra İdare tarafından süre belirtilmek suretiyle sözleşme imzalanması hususunda ihale üzerinde kalan teklif sahibine yazılı bildirimde bulunulacağı, idarece uygun görülmesi hâlinde bir defaya mahsus olmak üzere ek süre verilebileceği, idareden kaynaklanan sebeplerle, verilen süre içerisinde sözleşmenin imzalanamaması durumunda, birden fazla ek süre verilebileceği belirtilmiştir.
… A.Ş.’ye Ait … Şeker Fabrikası’nın Özelleştirilmesine İlişkin İhale Şartnamesi’nin 1. maddesinde, “Kontrol: Bir tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin ve/veya toplam oylarının çoğunluğuna sahip olunmasını (tüzel kişinin sermaye yapısına bağlı olarak sermayenin ve/veya toplam oylarının çoğunluğuna sahip olunması için pay oranının ve/veya toplam oylarının asgari yüzde ellibirine sahip olma şartı aranmaz) veya bu çoğunluğa sahip olmamakla birlikte imtiyazlı payların elde bulundurulmasını veya diğer pay sahipleri ile yapılan anlaşmalara istinaden oy hakkının çoğunluğuna tasarruf edilmesini veya herhangi bir suretle yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğunu atayabilme ya da görevden alma gücünün elde bulundurulmasını, … ifade eder.” tanımına yer verilmiş; 13.4.1. madddesinde, komisyonun ihale sonucuna ilişkin nihai kararının Kurul tarafından onaylanmasını müteakip ihale üzerinde kalan teklif sahibine, süre belirtilmek suretiyle sözleşme imzalanması hususunda yazılı bildirimde bulunulacağı; 13.4.2. maddesinde, sözleşme imzalanması için kendisine verilen süre içinde ek süre talep eden teklif sahibine, bir defaya mahsus olmak üzere ihalede verilen geçici teminat tutarı kadar ek geçici teminatın getirilmesi şartıyla ek süre verilebileceği belirtilmiş; 27. maddesinde, “27.1. İlgili mevzuat gereğince fabrikanın satışı Kurul kararına istinaden gerçekleştirilecektir. 27.2. Bu çerçevede; a) Fabrikanın teklif sahibi tüzel kişiye satışına karar verilmesi hâlinde; sözleşme, teklif sahibi tüzel kişi ile veya teklif sahibi tüzel kişinin talebi durumunda, teklif sahibinin bildireceği ve kontrolüne sahip olduğu bir başka şirket ile imzalanabilecektir…” kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yönetmeliğin ve İhale Şartnamesi’nin birlikte değerlendirilmesinden, ihale sonuçlarının Kurul tarafından onaylanmasından sonra süre belirtilmek suretiyle sözleşme imzalanması hususunda ihale üzerinde kalan teklif sahibine yazılı bildirimde bulunulacağı, ihale üzerinde kalan teklif sahibinin davalı idareden ek süre talebinde bulunması durumunda ihaleye verilen geçici teminat tutarı kadar ek geçici teminatın verilmesi hâlinde bir defaya mahsus olmak üzere ek süre verilebileceği, idareden kaynaklanan sebeplerle, verilen süre içerisinde sözleşmenin imzalanamaması durumunda, birden fazla ek süre verilebileceği ve sözleşmenin, teklif sahibi tüzel kişi ile imzalanabileceği gibi, teklif sahibi tüzel kişinin talebi durumunda, teklif sahibinin kontrolüne sahip olduğu bir başka şirket ile de imzalanabileceği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, 04/05/2018 tarih ve 2018/49 sayılı Kurul kararıyla ihale üzerinde kalan … Yiyecek ve İçecek Üretim Sanayi Ticaret A.Ş.’nin varlık satış sözleşmesini imzalamaya davalı idarece davet edildiği, sözleşmenin imzalanması için anılan şirkete 07/06/2018 tarihine kadar süre verildiği, şirketin ek süre talebi üzerine, ek geçici teminatın verilmesi şartıyla sözleşme imzalama süresinin 23/07/2018 tarihine kadar uzatılmasına karar verildiği, davalı idarece en son 21/09/2018 tarihine kadar sözleşme imzalama süresinin uzatılmasına karar verilmesi üzerine davalı idare ile … Yiyecek ve İçecek Üretim Sanayi Ticaret A.Ş.’nin kontrolüne sahip olduğu belirtilen … Şeker A.Ş. arasında 20/09/2018 tarihinde varlık satış sözleşmesi imzalandığı anlaşıldığından, Yönetmelik ve ihaleye ait Şartname kurallarına uygun olarak tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Davacı tarafından, ihaleye teklif veren şirketin imtiyazsız, %49 hisseye sahip olan şirketin ise imtiyazlı paya sahip olduğu, A grubu imtiyazlı nama yazılı paylara, kâr payında, yönetim kuruluna aday gösterme ve yönetim kurulunda temsil edilme hakkında, pay defterinde rüçhan hakkı kapsamında imtiyaz tanındığı, %49 hisseye sahip şirketin, … Şeker A.Ş.’nin kontrolüne sahip olduğu ileri sürülmüş ise de, özelleştirme uygulamalarında, ihale şartnamelerinin, ihalenin genel ve özel şartlarını belirleyen belgeler olduğu, ihalelerin bu şartname hükümlerine göre yürütülüp sonuçlandırıldığı, İhale Şartnamesi’nin 1. maddesinde tanımına yer verilen “kontrol” ibaresi uyarınca, bir tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin çoğunluğuna sahip olunması hâlinde de şirketin kontrolüne sahip olunduğundan bu iddiaya itibar edilmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 26/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.