Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/3110 E. , 2020/3306 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/3110
Karar No : 2020/3306
DAVACI : … Elektrik Üretim A.Ş.
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …
DAVALI : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU :
Davacı şirkete ait … Barajı ve Hidroelektrik Santrali’nin 2018 yılı Nihaî YEK Listesi çerçevesinde Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizmasından (YEKDEM) son yararlanma dönemine yönelik itirazının reddine ilişkin 07/06/2018 tarih ve 7884-31 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının, 2018 yılı Nihaî YEK Listesinin ve söz konusu işlemlerin dayanağı olan YEKDEM’den faydalanılacak tarihlerin belirlenmesine ilişkin 02/12/2015 tarih ve 5905-27 sayılı Kurul kararının iptali istenilmektedir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI …’NIN DÜŞÜNCESİ : Davacı şirketin … Barajı ve HES üretim tesisi için 2018 yılı YEKDEM Listesinde belirtilen son yararlanma döneminin düzeltilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddi yolundaki 07/06/2018 tarihli ve 7884-31 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararı ile 2018 yılı YEKDEM Listesinin ve bu işlemlere dayanak olan 02/12/2015 tarih ve 5905-27 sayılı Kurul kararının iptali istenilmektedir. Davalı yanın süre aşımına yönelik itirazı yerinde görülmediğinden, işin esası incelenmiştir.
5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’un 3. maddesinin 14. bendinde, “YEK Destekleme Mekanizması”; “Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösterenlerin faydalanabileceği fiyat, süreler ve bunlara yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları içeren destekleme mekanizması” olarak tanımlanmış; 29/12/2010 tarih ve 6094 sayılı Kanun ile değişik “YEK Destekleme Mekanizması” başlıklı 6. maddesinde, “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği 18/05/2005 tarihinden 31/12/2015 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek YEK Destekleme Mekanizmasına tabi üretim lisansı sahipleri için, bu Kanuna ekli I sayılı Cetvelde yer alan fiyatlar, on yıl süre ile uygulanır. Ancak, arz güvenliği başta olmak üzere diğer gelişmeler doğrultusunda 31/12/2015 tarihinden sonra işletmeye girecek olan YEK Belgeli üretim tesisleri için bu Kanuna göre uygulanacak miktar, fiyat ve süreler ile kaynaklar Cetveldeki fiyatları geçmemek üzere, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir. YEK Destekleme Mekanizmasına bir sonraki takvim yılında tabi olmak isteyenler YEK Belgesi almak ve 31 Ekim tarihine kadar EPDK’ya başvurmak zorundadır. YEK Destekleme Mekanizmasında öngörülen süreler; tesislerden işletmedekiler için işletmeye girdiği tarihten, henüz işletmeye girmemiş olanlar için işletmeye girecekleri tarihten itibaren başlar. YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olanlar, uygulamaya dâhil oldukları yıl içerisinde uygulamanın dışına çıkamaz. YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olanların listesi ile bunlara ait tesislerin işletmeye giriş tarihlerine, yıllık elektrik enerjisi üretim kapasitelerine ve yıllık üretim programına ilişkin bilgiler, kaynak türlerine göre her yıl 30 Kasım tarihine kadar EPDK tarafından yayımlanır.” hükmüne yer verilmiştir.
Madde gerekçesinde; YEKDEM’e tabi olmak isteyenlerin YEK Belgesi ile lisans alması, 31/12/2015 tarihinden önce üretim tesislerinin işletmeye girmesi ve 31 Ekim tarihinden önce Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na başvurması gerektiği, yeni tesislerin yapımını özendirmek amacıyla YEKDEM’de öngörülen sürelerin tesislerin işletmeye girdiği tarihten itibaren başlayacağı ve YEKDEM’e tabi olanların yıl içerisinde YEKDEM dışına çıkamayacakları belirtilmiştir.
5346 sayılı Yasaya 6094 sayılı Kanun’un 7. maddesi ile eklenen 08/01/2011 tarihinde yürürlüğe giren Geçici 5. maddesinde de, “Bu Kanunun 6, 6/A, 6/B ve 6/C maddelerinde çıkarılması öngörülen yönetmelikler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içerisinde yayımlanır. YEK Destekleme Mekanizmasına 2011 yılında tabi olmak isteyenler, YEK Belgesi almak ve 6, 6/A, 6/B ve 6/C maddelerinde çıkarılması öngörülen yönetmeliklerin yayımlanmasını takip eden 1 ay içerisinde EPDK’ya başvurmak zorundadır. YEK Destekleme Mekanizmasına 2011 yılında tabi olanların listesi, başvuruların alınmasını takip eden 1 ay içerisinde EPDK tarafından yayımlanır.” kuralı yer almıştır.
5346 sayılı Kanun’un verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmeliğin 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, YEK Destekleme Mekanizması’nın; bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösteren üretim lisansı sahibi tüzel kişiler ile Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimi yapan kişilerin yararlanabileceği süreleri kapsayan destekleme mekanizması olduğu; ikinci fıkrasında, YEKDEM’in, Piyasa İşletmecisi tarafından takvim yılı bazında işletileceği, YEKDEM’e bir takvim yılı için tabi olan üretim lisansı sahiplerinin, uygulamaya dâhil oldukları takvim yılı içerisinde YEKDEM’den çıkamayacağı; 5/1 maddesinde, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin lisans bazında, bir sonraki takvim yılında YEKDEM’e kayıt olmak istemeleri hâlinde 31 Ekim tarihine kadar Kurum’a başvuracakları; 7. maddesinde, 5. madde kapsamındaki başvurusu değerlendirmeye alınan tüzel kişilerden bir sonraki takvim yılında YEKDEM’den yararlanabilecek olanları içeren nihaî YEK listesinin, 6. ve 8. madde hükümleri dikkate alınarak 30 Kasım tarihine kadar sonuçlandırılacağı, nihaî YEK listesinde kaynak türlerine göre YEKDEM’e tabi olan üretim lisansı sahiplerine ait tesislerin işletmeye giriş tarihlerine, yıllık elektrik enerjisi üretim kapasitelerine ve yıllık üretim programına ilişkin bilgilerin yer alacağı, YEKDEM’e esas üretim döneminin, her takvim yılının birinci günü başlayıp son günü itibarıyla nihayet bulacağı; 8. maddesinin birinci fıkrasında, Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olup ilgili Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiş tarihe kadar kısmen veya tamamen işletmeye girmiş veya girecek olan üretim tesislerine ilişkin üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin, lisansına dercedilen ilk kurulu gücün; tamamının işletmeye giriş tarihinden, tamamı işletmeye girmeden YEKDEM’e katılması hâlinde, YEKDEM’e ilk katıldığı tarihten itibaren on yıl süreyle YEKDEM’den yararlanabileceği; ikinci fıkrasında, birinci fıkra kapsamında başvuru yapan tüzel kişilerin üretim tesislerinin, başvuru tarihi itibarıyla kısmen veya tamamen işletmeye girmiş olması ve YEKDEM’e kayıt amacıyla Kuruma yapacakları başvurunun Yönetmelik hükümlerine göre kabul edilmesinin gerektiği kuralına yer verilmiştir.
Dosyadaki mevcut belge ve bilgilerden, davacı şirketin … sayılı üretim lisansı ile işlettiği tesisinin, 2018 yılı YEKDEM kapsamında değerlendirmesi istemiyle yaptığı başvuru üzerine 2018 yılı nihaî YEK Listesindeki son yararlanma döneminin 2020 yılı olarak gösterildiği, 17/04/2018 tarihli dilekçesi ile 24/12/2010 tarihinde geçici kabulü yapılarak işletmeye geçen tesisinin YEKDEM’den yararlanması amacıyla yaptığı başvuru, 31/10/2010 tarihinden sonra olduğu için 2011 yılından sonraki 2012 yılı itibarıyla YEKDEM’den yararlanmaya başladığı ve son yararlanma döneminin de 2021 yılı olacağı belirtilerek 2020 yılı olarak belirlenmiş son yararlanma döneminin düzeltilmesi için yaptığı başvurunun 07/06/2018 tarihli ve 7884-31 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararı ile 5346 sayılı Kanun’un Geçici 5. maddesi ve ilgili Yönetmeliğin 4. maddesinin ikinci fıkrası, 8. maddesinin birinci fıkrası uyarınca 02/12/2015 tarih ve 5905-27 sayılı Kurul kararı çerçevesinde reddedildiği anlaşılmıştır.
Olayda, 5346 sayılı Kanun’un, 18/05/2005 tarihli ve 25819 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmak suretiyle yürürlüğe girdiği, YEK Belgesi almak isteyenlerin Kanun’un Geçici 5. maddesi uyarınca çıkarılması öngörülen Yönetmeliklerin yayımlanmasını takip eden bir ay içinde EPDK’na başvuracağı, bu yasa maddesi uyarınca çıkarılması öngörülen mülga Yönetmeliğin 21/07/2011 tarihli ve 28001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandığı, YEK Destekleme Mekanizmasına 2011 yılında tabi olanların listesinin de, başvuruların alınmasını takip eden 1 ay içerisinde EPDK tarafından yayımlanacağı görülmüştür.
5346 sayılı Kanun uyarınca yayımlanmış 21/07/2011 tarihli mülga yönetmeliğin “2011 yılı başvuruları” başlıklı Geçici 1. maddesinde, YEKDEM’e 2011 yılında tabi olmak isteyenlerin 6. maddede öngörülen başvuruyu bu Yönetmeliğin Resmî Gazete’de yayımını takip eden bir ay içinde yapmak zorunda olduğu ve 7 ile 8. maddelerde öngörülen iş ve işlemlerin birinci fıkrada öngörülen bir aylık sürenin bitimini takip eden bir ay içinde yapılacağı belirtilmiştir. “YEK Destekleme Mekanizmasının Başlangıç Tarihi” başlıklı Geçici 2. maddesinde de, “PMUM, 1 Aralık 2011 tarihi itibarıyla YEKDEM mekanizmasını işletecek şekilde gerekli hazırlıkları tamamlamakla yükümlüdür.” kuralı getirilmiştir.
Görüleceği üzere, 5346 sayılı Kanun uyarınca, 18/05/2005 tarihinden 31/12/2015 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek tesislerin YEK Destekleme sistemi içinde olduğu, 2011 yılından itibaren işletilmeye başlayan YEKDEM uygulamasında, YEK belgesi almak için mülga yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 21/07/2011 tarihinden itibaren bir ay içinde 21/08/2011 tarihine kadar, bu tarihten sonra YEKDEM’e tabi olmak isteyenlerin bu Yasanın 29/12/2010 tarih ve 6094 sayılı Kanun ile değişik 6. maddesi uyarınca 31 Ekim tarihine kadar Kuruma başvurmaları hâlinde ertesi yılın başından itibaren YEKDEM uygulamasından yararlanabileceği, YEKDEM’e tabi olanların listesi ile bunlara ait tesislerin işletmeye giriş tarihlerine, yıllık elektrik enerjisi üretim kapasitelerine ve yıllık üretim programına ilişkin bilgilerin de her yıl 30 Kasım tarihine kadar Kurum tarafından yayımlanacağı açıktır.
Öte yandan, 5346 sayılı Yasanın 08/01/2011 tarihinde yürürlüğe giren Geçici 5. maddesinde, 2011 yılında YEKDEM’den yararlanmak isteyenler için 21/07/2011 tarihli mülga yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir aylık başvuru süresi getirildiği dikkate alındığında, bu süre içinde başvurmayanların, 2011 yılı itibarıyla YEKDEM uygulamasından yararlanamayacağı, 5346 sayılı Yasanın Geçici 5. maddesi hükmünün, YEK Destekleme Mekanizmasına 2011 yılında tabi olmak isteyenler yönünden getirildiği ve sisteme ilişkin üretim döneminin de takvim yılı bazında işlediği görülmüştür. Aksi takdirde, yıl içerisinde herhangi bir zaman diliminde yapılacak başvuruların da değerlendirmeye alınması gerektiği sonucuna ulaşılacağından, sistemin işleyiş amacına da uygun düşmeyecektir.
Bu bağlamda, YEK Destekleme Mekanizmasında öngörülen süreler, işletmede olanlar için işletmeye girdiği tarihten, henüz işletmeye girmemiş olanlar için işletmeye girecekleri tarihten itibaren başlamaktadır ve takvim yılı bazında işletileceği için on yıllık yararlanma süresi de tesis sahibi şirketin YEKDEM’e dâhil olabileceği tarihten itibaren hesaplanacaktır.
Uyuşmazlıkta, davacı şirkete ait Feke II Barajı ve HES üretim tesisinin, 24/12/2010 tarihinde işletmeye geçtiği hâlde mülga yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 21/07/2011 tarihinden itibaren bir ay içinde 21/08/2011 tarihine kadar YEKDEM’den yararlanmak amacıyla başvurmadığı, 24/12/2010 tarihinde işletmeye geçen tesis yönünden bir sonraki takvim yılından yararlanabilmek için 31 Ekim tarihine kadar olan başvuru süresinin de dolduğu anlaşılmıştır.
Bu itibarla, YEKDEM uygulamasının başladığı 2011 yılı itibarıyla bir tam yıl işletilemeyen bu kıst dönemde YEK Destekleme Mekanizmasına dâhil olmak istemiyle başvurmayan davacı şirketin, 5346 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 18/05/2005 tarihinden 31/12/2015 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek üretim lisansı sahiplerine yönelik 10 yıllık yararlanma süresinin de, YEKDEM’e dâhil olabileceği dönemden itibaren başladığı ve 2020 tarihinde biteceği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 07/06/2018 tarihli ve 7884-31 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararı ile 2018 yılı YEKDEM Listesinin ve bu işlemlere dayanak olan 02/12/2015 tarih ve 5905-27 sayılı Kurul kararının mevzuata uygun olduğu ve davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN:
Dava konusu düzenleyici işlem niteliğindeki 5905-27 sayılı Kurul kararının “01/11/2010-21/08/2011 tarihleri arasında işletmeye giren tesislerin YEKDEM’den yararlanabileceği son dönemin 2020 olarak belirlenen kısmı”na ilişkin olarak, 10/04/2019 tarih ve 30741 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 27/03/2019 tarih ve 8505 sayılı Kurul kararının (a) fıkrası uyarınca, 01/11/2010 ile 21/08/2011 tarihleri arasında işletmeye giren ve 2011 yılı Nihaî YEK Listesinde yer almayan tesislerin, YEKDEM’den son yararlanma yılını takip eden ilk takvim yılında YEKDEM’den yararlanabileceğine karar verilmiştir.
Bu çerçevede, davacı şirkete ait tesis 24/12/2010 tarihinde işletmeye girmiş olup, 2011 yılı Nihaî YEK Listesinde yer almadığından dolayı söz konusu tesisin YEKDEM’den yararlanabileceği son dönemin 2021 yılı olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davanın konusunun kalmadığı anlaşıldığından, konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine gerek bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. KONUSU KALMAYAN DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davanın açılmasına sebebiyet veren davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 25/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.