Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/2820 E. , 2019/939 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/2820
Karar No:2019/939
TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ: …
KARŞI TARAF (DAVALI): …
VEKİLİ: …
İSTEMİN_KONUSU: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … Büyükşehir Belediye Encümeni’nin 21/04/2016 tarih ve … sayılı kararı ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesi uyarınca yapılan ihale işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; Dairemizin 19/09/2017 tarih ve E:2017/1324, K:2017/2389 sayılı bozma kararına uyularak, ile … Kaymakamlığı arasında imzalanan protokol ile, kıyı ve sahil şeritleri ile dolgu alanlarının doğal ve kültürel özellikleri gözetilerek korumak, bu yerlerin toplumun yararlanmasına açık şekilde ve kamu yararına kullanılmalarını sağlamak koşuluyla, 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve 3/8/1990 tarihli ve 20594 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik ile 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili yönetmelik hükümlerine uygun olarak … ili, … ilçesi sahillerindeki Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan toplam her biri 6’şar m²’den 18 adet nokta için toplam 108 m² yüzölçümlü taşınmazların ekli avan veya uygulama projesinde yerleri işaretli noktalar üzerinde yapılacak yapı, tesis ve düzenlemelerin … Büyükşehir Belediyesi’nce yapılması veya yaptırılması, yapılış amaçlarına uygun olarak kullanılması ve bunların … Büyükşehir Belediyesi’nce işletilmesi veya işlettirilmesine karar verildiği, dava konusu … Nolu büfe yerine ilişkin … Büyükşehir Belediyesi tarafından kiralama ihalesi gerçekleştirildiği, ihalenin 2886 sayılı Kanun’un 17. maddesine göre ilan edilmeksizin 21/04/2016 tarihinde yapıldığı ve … Belediyesi tarafından teklif edilen …-TL üzerinden kira sözleşmesi akdedildiği, davacı Belediye tarafından Maliye Hazinesi ile Kaymakamlık arasında imzalanan protokolde dava konusu … nolu büfenin bulunmadığı, bu nedenle davalı Belediyece yetkisiz işlem yapıldığı öne sürüldüğünden, Mahkemece ilki 08/02/2018 diğeri 06/03/2018 tarihinde olmak üzere iki kez ara kararı yapılarak …’ndan; … ilçesi, … mahallesi sahasında yer alan … nolu büfenin mevcut protokole eklenmesi için ‘na yazılan 22/03/2016 tarih ve 15015 sayılı yazı ile cevaba ilişkin yazının ve … nolu büfenin eklendiği protokolün aslı veya onaylı örneğinin istenilmesine karar verildiği, 13/04/2018 tarihinde Mahkeme kaydına giren cevabi bilgi ve belgelerden, dava konusu büfenin de protokole eklendiği görüldüğünden, davalı Belediyece 2886 sayılı Kanun uyarınca protokol kapsamındaki büfe yerinin ihaleye çıkarılması işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, ihale konusu büfe yerinin orman vasfı bulunduğundan yetkinin Orman Genel Müdürlüğü’nde olduğu ve anılan yerin 2010 yılında 10 yıl süreyle mesire yeri olarak Orman Genel Müdürlüğü ile yapılan protokole göre kiralandığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, ihale konusu büfe yerinin kumsal niteliğinde olduğu, Devletin hüküm ve tasarrufu altına olan yerlerin Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 81. maddesine göre kıyı ve sahil şeritlerinde 04/04/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve 03/08/1990 tarihli ve 20594 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik ile onaylı imar planı hükümlerine uygun olarak düzenleme yapılması kaydıyla, bu alanların sınırı içinde bulunduğu büyükşehir belediyelerine izin verilebileceği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Maliye ve Hazine Bakanlığı’nca 08/04/2015 tarih ve 8364 sayılı Olur’la, … ili, … ilçesinde bulunan 26 adet büfe yeri, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 81. maddesi uyarınca işletmek ya da işlettirilmek amacıyla … Büyükşehir Belediyesi’ne devredilmiştir.
… Defderdarlığı’nın 14/04/2016 tarih ve 17395 sayılı ek Olur’uyla, … ilçesi, … mevkiinde bulunan … nolu büfe yeri de protokol kapsamına alınmıştır.
Protokol kapsamına alınan … nolu büfe yerinin kiralanması amacıyla … Büyükşehir Belediyesi’nce ilan yapılmaksızın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g bendine göre pazarlık usulüyle ihaleye çıkılmış ve ihale … Belediyesi uhdesinde kalmıştır.
İhale sonucu … Belediyesi ile … Büyükşehir Belediyesi arasında yapılan sözleşme 23/02/2017 tarihinde feshedilmiştir.
Davacı tarafından, dava konusu büfe yerinin de içinde bulunduğu … ili, … ilçesi, … mevkiinde bulunan (125.635.994 m²) ormanlık saha vasfındaki “… 1-C Tipi Mesire Yeri” 10 yıllığına önce … Belediyesi’ne, 6360 sayılı Kanun’dan sonra ise kendilerine … Orman İşletme Şefliği’nce kiralandığı ve kira sözleşmesinin 10 yıl olduğu ileri sürülerek ihale kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6831 sayılı Orman Kanunu’nun 25. maddesinde, “Orman Genel Müdürlüğü; mevkii ve özelliği dolayısıyla lüzum göreceği ormanları ve orman rejimine giren sahaları; bilim ve fennin istifadesine tahsis etmek, tabiatı muhafaza etmek, yurdun güzelliğini sağlamak, toplumun çeşitli spor ve dinlenme ihtiyaçlarını karşılamak, turistik hareketlere imkân vermek maksadıyla, milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiatı koruma sahaları ve orman mesire yerleri olarak ayırır, düzenler, yönetir ve gerektiğinde işletir veya işlettirir.” kuralı yer almıştır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 2. maddesinde, “Bu Kanun’un yürütülmesinde ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır.”; 50. maddesinde, “Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde teklif alınması belli bir şekle bağlı değildir. İhaleler, komisyon tarafından işin nitelik ve gereğine göre bir veya daha fazla istekliden yazılı veya sözlü teklif almak ve bedel üzerinde anlaşmak suretiyle yapılır. Pazarlığın ne suretle yapıldığı ve ne gibi tekliflerde bulunulduğu ve üzerine ihale yapılanların neden dolayı tercih edildiği pazarlık kararında gösterilir.” kuralına yer verilmiştir.
Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin “Kıyı ve sahil şeritlerinde yapılacak düzenlemeler” başlıklı 81. maddesinde ise, “Kıyı ve sahil şeritlerinde, 04/04/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve 03/08/1990 tarihli ve 20594 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik ile onaylı imar planı hükümlerine uygun olarak düzenleme yapılması kaydıyla, bu alanların sınırı içinde bulunduğu belediyelere veya mahalli idare birliklerine izin verilebilir. Bu alanlarda yapılacak düzenlemelerin kapsamı, elde edilmesi hâlinde gelirlerin paylaşımı, sona ermeye ve diğer konulara ilişkin hükümler İdare ile ilgili kuruluşlar arasında düzenlenecek protokollerle belirlenir.” kuralı bulunmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME
Mahkemelerce yargısal denetim sırasında, davacının iddialarına kararda yer verilmek, işlem dosyası bütünüyle incelenerek hukuka aykırılık sebebi olarak öne sürülen esasa etkili iddialar birlikte değerlendirilmek suretiyle tam bir hukuka uygunluk denetimi yapılarak gerekçeli kararın oluşturulması gerekmektedir. Bu bağlamda, Mahkeme tarafından, dava konusu büfe yerinin bulunduğu … ilçesi, … mevkiinin hukukî statüsünün belirlenmediği ve davacının … nolu büfe yerinin de içinde bulunduğu alanın “… 1-C Tipi Mesire Yeri” olarak 6831 sayılı Kanun’a göre 10 yıllığına kendilerine kiralandığına ilişkin iddianın hiç değerlendirmeye alınmadığı görülmektedir.
Uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için, dava konusu büfe yerinin de içinde yer aldığı … ilçesi, … mevkiinin hukukî statüsünün belirlenmesi ve bu alanla ilgili … Belediye Başkanlığı (6360 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesiyle … Belediyesi) ile 10 yıllığına akdedilen kira sözleşmesinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda, Dairemiz tarafından 05/12/2018 tarihli ara kararla “… ilçesi, … Mahallesi, … parselde yer alan taşınmazın (… Mahallesi 1-C Tipi Mesire Yeri ve … numaralı büfe yeri dahil) orman vasfında olup olmadığı sorularak, varsa anılan parselin orman vasfını belirleyen Orman Kadastro Komisyonu tutanakları ile 27/07/2010 tarihinde … Belediye Başkanlığı ile 10 yıllığına akdedilen kira sözleşmesinin (… Mevki-… Orman İşletme Şefliği 151 numaralı bölme, 125.635,994 metre kare yüzölçümlü Devlet Ormanı (tesissiz C tipi piknik mesire alanı) hâlen geçerliğini devam ettirip ettirmediğinin açıklanması” istenilmiş, ara karara cevaben, 26/03/1991 tarih ve 9 Nolu Orman Kadastro Komisyonu tutanakları ile, 2010/13 sayılı “… Mahallesi 1-C Tipi Mesire Yeri”nin 10 yıllığına kiralanmasına yönelik Olur ve 13/06/2015 tarihli yer teslim tutanağı gönderilmiştir.
Ara karar ekinde yer alan belgelerin ve dosyanın incelenmesinden, … ilçesi, … mevkiinin (… Mevki-… Orman İşletme Şefliği … numaralı bölme, 125.635,994 metre kare yüzölçümlü) kadastro çalışmaları sırasında Devlet Ormanı vasfında tespit edildiği, dolayısıyla bu alanın orman mesire yerleri olarak ayırmak, düzenlemek, yönetmek ve gerektiğinde işletme veya işlettirme yetkisinin Orman Genel Müdürlüğü’ne ait olduğu ve … Belediyesi’nin lehtar olarak yer aldığı yer teslim tutanağına göre kira sözleşmesinin devam ettiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Orman Genel Müdürlüğü’nce orman mesire yeri olarak ayrılan ve kira sözleşmesi süresi devam eden … ilçesi, … mevkiinin (… Mevki-… Orman İşletme Şefliği … numaralı bölme, 125.635,994 metre kare yüzölçümlü) alanı içinde yer alan … nolu büfe yerinin kiralanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: …sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde temyiz aşamalarında kullanılmayan …-TL + …-TL yürütmeyi durdurma harçlarının davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 27/03/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.