Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/2420 E. , 2018/4296 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/2420
Karar No:2018/4296
TEMYİZ EDEN (DAVALI): …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVACI): …
VEKİLİ : …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Devlet Su İşleri ( DSİ) GAP 15. Bölge Müdürlüğü’nce … tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ”Personel Hizmet Alımı İşi” ihalesinin re’sen iptaline ilişkin … tarihli ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; DSİ GAP 15. Bölge Müdürlüğü’nce 15/02/2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ”Personel Hizmet Alımı İşi” ihalesi için yaklaşık maliyetin … TL olarak belirlendiği; daha sonra … TL olarak güncellendiği; bu yaklaşık maliyet değerinin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1.1. maddesinde yer alan, “Personel çalıştırmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kâr hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.” kuralı uyarınca sınır değer olduğunun anlaşıldığı, ihaleye 5 isteklinin teklif verdiği, davacı şirketçe … TL, … Ltd. Şti. tarafından ise …TL teklifte bulunulduğu, sadece … Ltd. Şti.’nin teklifinin geçerli sayıldığı, davacı şirketçe verilen teklifin ise, tüzel kişiliğe ait imza sirkülerinin asıl olmayıp renkli fotokopi olması sebebi ile değerlendirme dışı bırakıldığı, ihale komisyonunca, geçerli 1 teklifin kalması ve bu teklif fiyatının idarece hazırlanan yaklaşık maliyete (…) göre … TL yüksek olması, yeterli rekabet ortamının oluşmaması, ayrıca mevcut ihaledeki idare ihtiyacının niteliğinin değişme durumu söz konusu olduğundan ihalenin iptal edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin tesis edilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı; uyuşmazlık konusu olayda, davacı şirketin teklifinin geçersiz sayılarak değerlendirme dışı bırakılmasının sebebi incelendiğinde, sunduğu imza sirkülerinin asıl olmayıp, renkli fotokopi olması nedeniyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığının anlaşıldığı; 18/05/2017 tarihli ara kararı ile, DSİ GAP 15. Bölge Müdürlüğü’nden, davacı şirket tarafından sunulan ve teklif zarfından çıktığı tutanakla tespit edildiği belirtilen imza sirkülerinin kapalı zarf içinde incelenmek ve işi bittiğinde iade edilmek üzere gönderilmesinin istenildiği; anılan ara kararına karşılık olarak verilen cevabî yazıda, söz konusu belgenin … tarih ve … sayılı yazı ekinde ihale işlem dosyasının sureti içinde teslim edildiğinin belirtildiği; ancak teslim edildiği belirtilen imza sirkülerinin, idareye ibraz edilen sirküler olmadığının anlaşılması üzerine … tarihli ara kararı ile ihale kapsamında idareye ibraz edilen imza sirkülerinin DSİ GAP 15. Bölge Müdürlüğü’nden istenildiği, bu ikinci ara karar sonrasında, … tarih ve … sayılı yazı ekinde idareye ibraz edilen sirkülerin aslının gönderildiği, imza sirkülerinin … Noterliği tarafından … tarih ve … yevmiye numarası ile onaylanarak fotokopisinin çekildiği ve fotokopi sirkülerin … Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye numarası ile aslı gibidir tasdikinin yapıldığı, dava konusu ihale kapsamında idareye ibraz edilen sirkülerin, … Noterliği’nce aslı gibidir tasdiki yapılmış suret olduğu, dolayısıyla idareye ibraz edilen sirkülerin, salt fotokopi değil, aslı gibidir tasdikli (suret) olduğu, noter tasdikli imza sirkülerinin aslı gibidir onaylı suretinin, İdarî Şartnamenin 7.1. maddesinin b/2. fıkrasında yer alan “tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri” kapsamında kaldığı, bu durumda, ihale kapsamında davacı şirket teklifinin geçersiz sayılmasının hukuka aykırı olduğu; teklifinin değerlendirmeye alınmaksızın alınan ihalenin iptaline dair kararda hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin kamu ihale mevzuatı uyarınca tanınan takdir yetkisi kapsamında tesis edildiği, istekliler arasında geçerli tek teklif olması nedeniyle rekabet ortamının sağlanamadığı, ihale süreci devam ederken idarenin ihtiyacı olan hizmetin personel sayısı ve nitelik yönünden değiştiği, ihale ilan aşamasında iken işletme bünyesinde bulunan …, …, … ve … ana kanallarının bir kısmının gerek işletmeye açılıp açılmayacağı gerekse kim tarafından işletileceği kesinlik kazanmayan kısımları için ne kadar ve hangi vasıflarda personel çalıştırılacağı ile ilgili tereddütlerin hasıl olduğu, düzenlenen zeyilname ile 43 olan personel sayısının 33’e düşürüldüğü ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Devlet Su İşleri GAP 15. Bölge Müdürlüğü tarafından 15/02/2017 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ”Personel Hizmet Alımı İşi” ihalesi için yaklaşık maliyetin …-TL olarak belirlendiği; daha sonra yaklaşık maliyetin …-TL olarak güncellendiği; ihale yetkilisi onayını müteakiben ihalenin 28/12/2016 tarihinde Kamu İhale Bülteni’nde ilan edildiği, söz konusu ihaleye 5 isteklinin teklif verdiği, yalnızca … teklifin geçerli kabul edildiği, davacı şirketçe …-TL, teklifi geçerli sayılan … Kur. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından ise …-TL teklifte bulunulduğu, davacı şirket tarafından verilen teklifin tüzel kişiliğe ait imza sirkülerinin asıl olmayıp renkli fotokopi olması sebebiyle değerlendirme dışı bırakıldığı; ihale komisyonunca, geçerli sayılan 1 teklifin kalması ve bu teklif fiyatının idarece hazırlanan yaklaşık maliyete (…) göre …-TL yüksek olması, yeterli rekabet ortamının oluşmaması, ayrıca mevcut ihaledeki idare ihtiyacının niteliğinin değişmesi durumunun söz konusu olduğundan bahisle ihalenin iptal edilmesine ilişkin 16/02/2017 tarih ve … sayılı işlemin tesis edilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
Öte yandan, davacı şirket tarafından dava konusu işleme karşı teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ile ilgili olarak 23/02/2017 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulmasına rağmen, başvurunun idarece reddedilmesi üzerine Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmadığı hususu açıktır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5. maddesinde, idarelerin, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde, saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları;
39. maddesinde, ihale komisyonu kararı üzerine idarenin, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu, ihalenin iptal edilmesi hâlinde bu durumun bütün isteklilere derhâl bildirileceği, idarenin bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği, ancak, idarenin isteklilerin talepte bulunması hâlinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildireceği;
40. maddesinde, 37. ve 38. maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihalenin, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılacağı, ihale komisyonunun gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunacağı, kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanlarının, teklif edilen bedellerin, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığının, ihale yapılmamış ise nedenlerinin belirtileceği, ihale yetkilisinin, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylayacağı veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal edeceği kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
4734 sayılı Kanun’un 40. maddesi ile ihale yetkilisine ihale komisyonu kararını onaylama ya da onaylamayarak iptal etme konusunda tanınan yetki, ihale işlemlerinin sadece mevzuata uygunluğunu denetlemeye yönelik değil, aynı zamanda ihale konusu işin özelliği, benzer işlere ilişkin diğer ihalelerin sonuçları, ihalede oluşan fiyatın piyasa şartlarına uygun olup olmadığı gibi hususları değerlendirmek suretiyle ihale yetkilisinin yerindelik denetimi yaparak idarenin menfaatini koruması amacını taşımaktadır.
Bu itibarla, hem hukuka uygunluk ve hem de yerindelik denetimi yapan ihale yetkilisi tarafından bu konuda alınan idari kararın yargısal denetimi de özellik göstermektedir. Başka bir anlatımla, 4734 sayılı Kanun’un 40. maddesi uyarınca ihale yetkilisinin ihaleyi onaylamaması durumunda bu yetkinin kamu yararına kullanıldığının ortaya konulması gerekmektedir. Dolayısıyla, ihalenin iptali işleminin idari davaya konu edilmesi hâlinde, gerek davalı idarenin mahkemeye yapacağı açıklamalar ve sunduğu belgeler ve gerekse mahkemece re’sen yapılacak araştırma sonucunda elde edilen bulgular, işlemde kamu yararına aykırılık bulunmadığını ortaya koyacak nitelikte ise, işlemde, sebep, konu ve amaç yönlerinden hukuka aykırılıktan söz edilemez.
Bu bağlamda, ihale komisyonu kararlarının ihale yetkilisince onaylanması aşamasında, idarece takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda kullanılması gerektiği açık olup, bu yetki kullanılırken hukuken geçerli seçenekler arasından tercihte bulunulması ve ihalenin yapılıp yapılmaması noktasında makûl ve meşru sebepler dikkate alınarak karar verilmesi gerekmektedir. İhale işlemleri bakımından takdir yetkisinin denetiminde 4734 sayılı Kanun’un 5. maddesinde yer alan temel ihale ilkelerinin gözetilmesi ve hukukî güvenilirlik, idari istikrar gibi ilkelerin de dikkate alınması gerektiği kuşkusuzdur.
Dava dosyasındaki bilgiler değerlendirildiğinde; idarenin ihaleyi iptal edebilmesi için takdir yetkisi çerçevesinde makûl sebeplerin oluştuğu, 4734 sayılı Kanun uyarınca ihaleyi yapan idarenin, Kanun’un 5. maddesinde belirtilen rekabet, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ile kaynakların verimli kullanılması ilkelerini gözetmek zorunda olduğu, idarenin takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gerekleri dışında subjektif ve keyfi amaçlar doğrultusunda kullandığına ilişkin olarak dosya içeriğinde herhangi bir somut bilgi ve belge de bulunmadığı dikkate alındığında, ihalenin iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVANIN REDDİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ….-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
6. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
7. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
8. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 24/12/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.