Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2018/2118 E.  ,  2020/3071 K.
T.C.

DANIŞTAY

ONÜÇÜNCÜ DAİRE

Esas No:2018/2118

Karar No:2020/3071

DAVACI : …

VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

2- … Holding A.Ş.

VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :

Mülkiyeti … Holding A.Ş. (Holding) ile birleştirilerek tüzel kişiliği sona erdirilen …Gayrimenkul A.Ş. adına kayıtlı … ili, … ilçesi, …Mahallesi, … no.lu parseldeki … m² yüzölçümlü taşınmazın satış yöntemi ile özelleştirilmesini teminen gerçekleştirilen ihaleye ilişkin olarak, ihalenin iptali ile Holding hesabına yatırılan geçici ve ek geçici teminatların iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine dair 20/04/2018 tarih ve 410 sayılı … Holding A.Ş. işleminin iptali ile toplam …-TL teminatın başvuru tarihi olan 20/04/2018 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :

Taşınmaz satışına ilişkin özelleştirme ihalesinin üzerinde kaldığı, taşınmazın ihale ilanında gösterilen fiziki durumunun gerçeği yansıtmadığının anlaşıldığı, bunun üzerine ihale bedelini yatırmayarak durumun açıklığa kavuşturulmasının istenildiği, ihale ilanında 42 m² olarak belirtilen arsanın 40 m²’nin altında olduğu, imar planına göre yapı yapılabilecek en küçük kara parçası niteliğini haiz olmadığı, ihalede taşınmaz için …-TL teklif edildiği, taşınmazın 2 m²’sinin eksik olması nedeniyle ihaleyi kusurlandırdığı ileri sürülmüştür.

DAVALILARIN SAVUNMASI :

İhale Şartnamesi’nin 16. maddesi uyarınca davacının, taşınmazın yüzölçümünün tapu kaydında belirtilen miktardan eksik olduğu veya taşınmazın tecavüzlü bulunduğu veya başka bir gerekçeyle İdare’den ve/veya Holding’den herhangi bir hak talebinde bulunamayacağı, ihaleye teklif verdiği ve sözleşme imzaladığı tarihler itibarıyla taşınmazın mevcut fiziki durumunu önceden görüp, ilgili mercilerden (ilgili belediyeler, tapu-kadastro müdürlükleri, kültür

ve tabiat varlıklarını koruma kurulları, vb.) her türlü bilgi ve belgeyi alarak, tapu kayıtları, imar durumları, muhdesatlar, vb. inceleyerek, her türlü bilgi ve belgeyi bilerek teklif vermiş olduğunu ve sözleşmeyi imzalayacağını, bunlarla ilgili olarak daha sonra açık veya gizli ayıp iddiasıyla ayıba ve zapta karşı tekeffül hükümlerine dayanarak İdare’den ve Holding’den herhangi bir maddi talepte bulunmayacağını ve bedel indirimi talep etmeyeceğini kabul ve taahhüt ettiği; Tanıtım Dokümanı’nın 2.3. Gayrimenkulün İmar Bilgileri kısmında, … Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nde 17/01/2017 tarihinde yapılan inceleme üzerine, taşınmazın imar durumu ile ilgili bilgi verildiği, davacı tarafından yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI …’NUN DÜŞÜNCESİ :

Dava, mülkiyeti … Holding A.Ş. (Holding) ile birleştirilerek tüzel kişiliği sona erdirilen …Gayrimenkul A.Ş. adına kayıtlı … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … nolu parseldeki … m² yüzölçümlü taşınmazın satış yöntemi ile özelleştirilmesini teminen gerçekleştirilen ihaleye ilişkin olarak ihalenin iptali ile Holding hesabına yatırılan geçici ve ek geçici teminatların iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine dair 20/04/2018 tarih ve 410 sayılı …Holding A.Ş. işleminin iptali ile toplam …-TL teminatın başvuru tarihi olan 20/04/2018 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un Amaç ve Kapsam başlıklı 1/A maddesinde; bu Kanun’un amacının bu maddede belirtilen ve Kanun’un uygulanmasında “kuruluş” adı ile anılacak olan maddede sayılanların ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirilmesine ilişkin esasları düzenlemek olduğu belirtildikten sonra, özelleştirme uygulamalarında esas alınacak ilkeler Kanun’un 2. maddesinde düzenlenerek, bu ilkeler arasında özelleştirme uygulamalarında; kuruluşun özelliklerine ve içinde bulundukları şartlara göre özelleştirme yöntemlerinin belirlenmesi, özelleştirme işlemlerinin değer saptaması da dâhil aleniyet içinde yürütülmesi de sayılıp, belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda alınacak kararlarda öncelikler ile bunların tabi olacağı özelleştirme uygulamalarına ilişkin esas ve usullerin, kuruluşların nitelikleri ve ülke ekonomisinin gerektirdiği şartlar da dikkate alınarak Özelleştirme Yüksek Kurulu’nca belirleneceği hükme bağlanmıştır. Kanun’un 3/c maddesinde kuruluşların; satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflar ile devredilmelerine ilişkin özelleştirme yöntemlerinden hangisi ile özelleştirileceğini belirlemek de Kurul’un görevleri arasında sayılmıştır. Anılan Kanun’un 4. maddesinde ise Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın görevleri düzenlenerek, birinci fıkrasının (a) bendinde Kurul kararlarını uygulamak, (b) bendinde Kurul tarafından verilen görev ve yetkilerle ilgili konularda karar vermek ve gerekli işlemleri yürütmek İdare’nin görevleri arasında sayıldıktan sonra, maddenin son fıkrasında İdare hizmetin ifası için yararlı gördüğü hâllerde usul ve esasları açıkça belirtmek kaydıyla bu maddenin (a), (b), (h), (ı) ve (m) bentlerinde yazılı konularda özelleştirme programındaki kuruluşa yetki verebilir hükmü getirilmiştir.

Kanun’un “Özelleştirme Yöntemleri, Değer Tespiti, İhale Yöntemleri” başlıklı 18. maddesinin (B) bendinde ise; özelleştirme programına alınan kuruluşların değer tespiti çalışmalarının bu Kanuna göre idarece oluşturulan değer tespit komisyonları tarafından yürütüleceği öngörülmüş; bu bendin (c) alt bendinde de komisyonun görevleri belirlenirken, Komisyon’un “…değer tespit çalışmalarını, özelleştirilecek kuruluşun niteliği, gördüğü hizmetin özelliği, gelecekteki nakit akımı potansiyeli, faaliyette bulunduğu sektör ve pazarın özellikleri, sahip olduğu sınaî, ticarî ve sosyal tesisler, makine araç ve gereçler, teçhizat, malzeme ve hammadde ile yarı mamul ve mamul madde stokları, her türlü taşınır ve taşınmaz malları, vasıfları ve hâlihazır durumları, senetli ve senetsiz bütün alacak ve borçları ile bilumum hak ve yükümlülükleri ve özelleştirilecek kuruluşa uygulanacak özelleştirme yöntemini de dikkate alarak uluslararası kabul görmüş olan; indirgenmiş nakit akımları (net bugünkü değer), defter değeri, net aktif değeri, amortize edilmiş yenileme değeri, tasfiye değeri, fiyat/kazanç oranı, piyasa kapitalizasyon değeri, piyasa değeri/defter değeri, ekspertiz değeri, fiyat/nakit akım oranı metodlarından en az ikisini uygulamak suretiyle yürütür.” şeklinde kural öngörülmüş, aynı maddenin “İhale Komisyonlarının Oluşumu ile İhale Usul ve İşlemleri” başlıklı (C) bendinde ise, bu maddenin (A) bendinde yer alan özelleştirme yöntemlerinin uygulanmasına ilişkin ihale işlemlerinin bu Kanuna göre oluşturulan ihale komisyonları tarafından yürütüleceği belirtilmiş, komisyonun oluşumu, çalışması ve görevleri düzenlenmiş, ihale usulleri arasında sayılan pazarlık usulü: “İhalelere birden fazla teklif sahibinden kapalı zarf içerisinde teklif almak şartıyla başlanabilir… Teklif sahipleri ile birden fazla pazarlık görüşmesi yapılabilir. Pazarlık görüşmeleri teklif sahipleri ile ayrı ayrı yapılır. Pazarlık görüşmelerinin, ihalenin herhangi bir aşamasında pazarlık görüşmelerine devam edilen teklif sahipleri ile müştereken yapılmasına komisyonca karar verilebilir. Komisyonca, pazarlık görüşmeleri sırasında ortaya çıkabilecek yeni durumlar karşısında, rekabete engel teşkil etmemek, ihale ilânında ve/veya şartnamede yer alan hususlara aykırı olmamak ve pazarlık görüşmelerine devam edilen teklif sahiplerine eşit olarak uygulanmak kaydı ile yeni esaslar belirlenebilir. Komisyonca gerekli görüldüğü takdirde ihale, pazarlık görüşmesine devam edilen teklif sahiplerinin katılımı ile açık artırma suretiyle sonuçlandırılabilir. Bu husus ilânda ve/veya şartnamede belirtilir. Görüşmeler komisyon tarafından bir tutanakla tespit edilir, tutanak komisyon üyeleri ve teklif sahiplerince imzalanır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespiti ve İhale Yönetmeliği’nin “Sözleşmeye Davet” başlıklı 19. maddesinde, “İhale sonuçlarının onaylanmasından sonra İdare tarafından süre belirtilmek suretiyle sözleşme imzalanması hususunda ihale üzerinde kalan teklif sahibine yazılı bildirimde bulunulur. İdarece uygun görülmesi hâlinde bir defaya mahsus olmak üzere ek süre verilebilir. (Ek cümle:RG-28/12/2005-26037) İdareden kaynaklanan sebeplerle, verilen süre içerisinde sözleşmenin imzalanamaması durumunda, birden fazla ek süre verilebilir.

İdarece verilen süre içerisinde ihale üzerinde kalan tarafından istenilen teminatın verilmemesi, diğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi ve sözleşme imzalanmaması hâlinde alınan teminatlar İdare lehine irat kaydedilir ve kararda yer alması hâlinde diğer teklif sahiplerine sırası ile aynı usul uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmazın satış yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla yapılan ihaleye, 28/02/2017 tarihinde …-TL geçici teminat bedelini … Holding A.Ş. Hesabına yatırmak suretiyle katılan davacının …-TL bedelle üçüncü sırada yüksek teklif veren olarak yer aldığı 08/03/2017 tarihinde yapılan nihai ihale görüşmeleri sonucuna göre alınan İhale Komisyonu Kararının … Başkanlığı’nın 27/10/2017 tarih ve 2017/ÖİB-K-235 sayılı kararı ile onaylandığı ve anılan taşınmazın davacıya ihale şartnamesi çerçevesinde satılmasına, sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde, geçici teminatın Holding lehine irat kaydedilmesine karar verildiği ve davacıya; 25/01/2018 günü saat 16.00’ya kadar ödeme planı bildirmesi, 01/02/2018 günü saat 16.00’ya kadar sözleşme imzalaması, aksi halde geçici teminatın irat kaydedileceğinin bildirildiği, davacının süre uzatım talebi ve …-TL ek geçici teminatı yatırması üzerine 25/04/2018 tarihine kadar ödeme planı verilmesi ve 02/05/2018 tarihinde sözleşme imzalamak için süre verildiği, davacının bu süre içerisinde 20/04/2018 tarihli başvurusunda; dava konusu yerin tanıtım dökümanındaki arsa ölçüsü ve arsanın imarlandırılan m² kısmının …Belediyesi ile yaptığı görüşmelerde uyumsuzluk gösterdiğini, her ne kadar imarlandırılmış 42 m² gösterilmiş olsa da imar istikameti ve blok aplikasyon krokisinin son halinin bu ölçüleri vermediği, vermiş olsa dahi yeni yönetmeliklerde bu arsaya bina yapımının imkansız görüldüğü ileri sürülerek ihalenin iptali ya da teminatın geri ödenmesinin talep edilmesi üzerine dava konusu işlem ile bu talebin reddedildiği anlaşılmaktadır.

Dava konusu taşınmazın satış yoluyla özelleştirilmesine yönelik ihale dökümanında taşınmazın durumunun, 1/1000 ölçekli … Uygulama İmar Planı’na göre “Kısmen Yol Alanı ve Kısmen Ticaret+Hizmet+Konut Alanı” lejandında kalmakta olup, bitişik nizam yapı stili ile 6 (18,50 metre) kata imarlıdır. Parselin yaklaşık 28.00 m² yola terki bulunmaktadır.

*Bitişik Nizam

*18,50 (6 Kat)

*Çekme mesafeleri : Emlak İstimlak Müdürlüğü tarafından belirlenecektir.” şeklinde belirtildiği, davacı tarafından ihale ilanında 42 m² olarak belirtilen arsanın 40 m² nin altında olmakla, imar planına göre yapı yapılabilecek en küçük kara parçası niteliğini haiz olmadığı iddiasına ve imara yönelik söz konusu çelişkinin bulunup bulunmadığının net olarak tespiti ve belirsizliğin davalı idarece giderilmesi gerekirken, çelişkiler içeren ihale dokümanı kapsamında yapılan ihalede davacı şirket sözleşme imzalamaya zorlanamayacağı gibi, sözleşmeyi imzalamadığı gerekçesiyle teminatın gelir kaydına karar verilemeyeceğinden, davacının başvurusunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamıştır.

Kaldı ki, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 3. Ek maddesinde, özelleştirme programındaki kuruluşlara ait veya kuruluş lehine irtifak ve/veya kullanım hakkı alınmış arsa ve araziler ile özel kanunları uyarınca özelleştirilmek üzere özelleştirme programına alınan arsa ve arazilerin, genel ve özel kanun hükümleri kapsamında yer alan tüm alanlarda imar planlarını yapmaya ve onaylamaya yetkili olan kurum veya kuruluşlardan görüş alınarak çevre imar bütünlüğünü bozmayacak her tür ve ölçekte plan, imar planı ile değişiklik ve revizyonları müellifi şehir plancısı olmak üzere … Başkanlığı’nca yapılarak veya yaptırılarak … Kurulu’nca onaylanmak ve Resmî Gazete’de yayımlanmak suretiyle kesinleşerek yürürlüğe gireceği kuralına yer verilmiştir.

Bu kapsamda dava konusu ihaleye ilişkin planlarda değişiklik yapma yetkisi bulunmasına rağmen davalı idare tarafından bu husustaki belirsizliği ortadan kaldırmaya yönelik olarak gereğinin yapılmadığı; belirsizlikler ortada bırakılarak dava konusu işlemin tesis edildiği görülmektedir.

Açıklanan nedenlerle dava konusu işlemin iptaline, davacı tarafından yatırılan geçici ve ek geçici teminatların toplamı …-TL’nin başvuru tarihi olan 20/04/2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idareden alınarak davacıya verilmesine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :

Mülkiyeti … Holding A.Ş. (Holding) ile birleştirilerek tüzel kişiliği sona erdirilen …Gayrimenkul A.Ş. adına kayıtlı … ili, … ilçesi, … Mahallesi, …no.lu parseldeki … m2 yüzölçümlü taşınmazın 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun uyarınca “satış” yöntemi ile özelleştirilmesini teminen yapılan ihale sonucunda alınan ihale komisyonu kararının onaylanmasına ilişkin … Başkanlığı’nın 27/10/2017 tarih ve 2017/ÖİB-K-235 sayılı kararı ile, “… üçüncü sırada … (…) Türk Lirası bedelle yüksek teklifi veren …’na İhale Şartnamesi çerçevesinde satılmasına, …’nun sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi hâlinde geçici teminatın Holding lehine irat kaydedilerek,… ihalenin iptaline” dair verilen nihai kararın onaylanmasına karar verilmiştir.

Anılan ihalede en yüksek teklif sahibi ile ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalamaması üzerine, davalı idarenin 03/01/2018 tarih ve 83 sayılı “Taşınmaz Satışı” konulu yazısı ile, davacıya 01/02/2018 Perşembe günü saat 16.00’ya kadar sözleşmenin imzalanması gerektiği bildirilmiştir.

Davacının 24/01/2018 tarih ve 1186 sayı ile Holding kaydına alınan dilekçesinde, ihale bedelinin yüksek oluşu ve finansal hazırlığı tamamlayamadığı gerekçesiyle üç aylık ek sürenin verilmesi istenilmiştir.

Davalı Holding’in 24/01/2018 tarih ve 1114 sayılı yazısı ile, İhale Şartnamesi’nin 13. maddesi uyarınca, …-TL ek geçici teminat tutarının verilmesi şartıyla ek süre verilebileceği davacıya bildirilmiş ve davacı tarafından …-TL ek geçici teminat tutarının Holding hesabına ödenmesi üzerine Holding’in 01/02/2018 tarih ve 1578 sayılı yazısı ile, sözleşmenin imzalanması için 02/05/2018 Çarşamba günü saat 16.00’ya kadar ek süre verildiği, 25/04/2018 tarihine kadar ödeme planının bildirilmesi gerektiği, sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi veya yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde geçici ve ek geçici teminatların irat kaydedileceği bildirilmiştir.

Davacının 20/04/2018 tarih ve 6050 sayı ile Holding kaydına alınan dilekçesinde, taşınmazın imarlandırılmış alanı 42 m2 olarak gösterilmiş ise de ekte sunulan son hâlinin bu ölçüleri vermediği, vermiş olsa dahi yeni yönetmelik uyarınca bu arsaya bina yapımının imkânsız görüldüğü, ekonomik olarak telafisi mümkün olmayan sıkıntı yaşayacağı gerekçesiyle ya ihalenin iptali ya da teminatın iadesi isteminde bulunulduğu; Holding’in 20/04/2018 tarih ve 410 sayılı işlemi ile başvurunun reddine karar verilerek, 25/04/2018 tarihine kadar ödeme planının bildirilmesi gerektiği, sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi veya yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde geçici ve ek geçici teminatların irat kaydedileceğinin bildirilmesi üzerine, anılan işlemin iptali ile toplam …-TL tutarındaki teminatın başvuru tarihi olan 20/04/2018 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:

İLGİLİ MEVZUAT:

4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un “Amaç ve Kapsam” başlıklı 1. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin ihale tarihinde yürürlükte olan hâlinde, bu Kanun’un amacının, bu maddede sayılan kuruluşların ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirilmesine ilişkin esasları düzenlemek olduğu belirtilmiş; 2. maddesinde, özelleştirme uygulamalarındaki ilkeler sayıldıktan sonra, son fıkrasında, Kanun’da yer verilen amaç ve ilkeler doğrultusunda alınacak kararlarda öncelikler ile bunların tâbi olacağı özelleştirme uygulamalarına ilişkin esas ve usûllerin, kuruluşların nitelikleri ve ülke ekonomisinin gerektirdiği şartlar da dikkate alınarak Özelleştirme Yüksek Kurulu’nca belirleneceği; 3. maddesinde, kuruluşların, satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukukî tasarruflar ile devredilmelerine ilişkin özelleştirme yöntemlerinden hangisi ile özelleştirileceğini belirlemenin ve özelleştirme programına alınan kuruluşların “satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni haklarının tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflarla gerçek ve/veya özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesi” yöntemleriyle yapılan ihaleler sonucunda ihale komisyonlarınca verilen nihai kararları onaylamanın Kurul’un görevleri arasında olduğu; son fıkrasında, Kurul’un hizmetin ifası için yarar gördüğü hâllerde parasal sınırları ile usul ve esaslarını açıkça belirlemek kaydıyla bu maddenin (d) ve (g) bentlerinde yazılı konularda Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na yetki verebileceği; işlem tarihindeki “Özelleştirme İdaresi Başkanlığının Kuruluş ve Görevleri” başlıklı 4. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde, idarenin, Kurul tarafından verilen görev ve yetkilerle ilgili konularda karar vermek ve gerekli işlemleri yürütmekle görevli olduğu; son fıkrasında ise, idarenin, hizmetin ifası için yarar gördüğü hâllerde usul ve esaslarını açıkça belirlemek kaydıyla 4. maddenin (a), (b), (h), (ı) ve (m) bentlerinde yazılı konularda özelleştirme programındaki kuruluşlara yetki verebileceği kuralına yer verilmiştir.

4046 sayılı Kanun’un ”Özelleştirme Yöntemleri, Değer Tespiti, İhale Yöntemleri” başlıklı 18. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde, özelleştirme yöntemleri belirlenmiş; (C) bendinde, (A) bendinde yer alan özelleştirme yöntemlerinin uygulanmasına ilişkin ihale işlemlerinin bu Kanun’a göre oluşturulan ihale komisyonları tarafından yürütüleceği; 37. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde ise, özelleştirme uygulamaları ile ilgili olarak, bu Kanun hükümleri gereğince yapılacak uygulamalar ile ihale usullerine ilişkin esasların İdarece çıkarılacak yönetmeliklerle belirleneceği kurala bağlanmıştır.

Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespiti ve İhale Yönetmeliği’nin (Yönetmelik) “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinin (g) bendinde, ihale şartnamesinin, ihale konusu işin genel ve özel şartlarına ilişkin belge olduğu; “İhale Şartnamesi” başlıklı 10. maddesinin (h) bendinde, ihale şartnamesinin, ihale üzerinde kalan tarafından sözleşme imzalanmaması veya idarece belirlenecek miktarda kesin teminat verilmemesi veya diğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde geçici teminatın irat kaydedileceği hususunu da kapsayacağı; ”Sözleşmeye Davet” başlıklı 19. maddesinde ise, ihale sonuçlarının onaylanmasından sonra İdare tarafından süre belirtilmek suretiyle sözleşme imzalanması hususunda ihale üzerinde kalan teklif sahibine yazılı bildirimde bulunulacağı, idarece uygun görülmesi hâlinde bir defaya mahsus olmak üzere ek süre verilebileceği, idareden kaynaklanan sebeplerle, verilen süre içerisinde sözleşmenin imzalanamaması durumunda, birden fazla ek süre verilebileceği, idarece verilen süre içerisinde ihale üzerinde kalan tarafından istenilen teminatın verilmemesi, diğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi ve sözleşme imzalanmaması hâlinde alınan teminatların İdare lehine irat kaydedileceği ve kararda yer alması hâlinde diğer teklif sahiplerine sırası ile aynı usûlün uygulanacağı belirtilmiştir.

“… İli, … İlçesi, …Mahallesi, … No.lu Parseldeki …M2 Yüzölçümlü Ticaret+Hizmet+Konut Alanı İmarlı (Üzerindeki Tek Katlı Yapı ile Bir Bütün Olarak) Taşınmaza İlişkin İhale Şartnamesi”nin (Şartname), “İhale Şartnamesi ve Tanıtım Dokümanı” başlıklı 4. maddesinin 2, 5 ve 6. fıkralarında, tanıtım dokümanının, taşınmaz ile ilgili bilgi ve belgeleri içerdiği, İdare ve/veya Holding’in tanıtım dokümanında yer alan bilgi ve belgeler ile açıklamaların doğruluğundan, tamlığından ve maddi hatalardan sorumlu olmadığı, tanıtım dokümanında yer alan bilgi ve açıklamaların İdareyi ve Holding’i ilzam etmediği, teklif sahibince, son teklif verme tarihinden önce taşınmazın yerinde incelenmesinin esas olduğu, teklif sahibinin ihalenin her aşamasında ve sözleşme imzalama tarihi itibarıyla taşınmaz hakkında tam bilgi sahibi olduğunun kabul edileceği, teklif sahibi/alıcının ihale ilanı ve şartnamedeki hükümleri aynen kabul etmiş sayılacağı; “Geçici ve Ek Geçici Teminat” başlıklı 13. maddesinin (e) bendinde, … Kurulu veya … Başkanlığı kararında satışın kendisine yapılmasına karar verilen teklif sahibinin Holding tarafından verilen süre içerisinde, ek geçici teminatı getirmemesi, satış bedeli veya peşinat ve teminatlarla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmemesi, şartnamede belirtilen diğer yükümlülüklerini yerine getirmemesi, sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi hâllerinden herhangi birinin gerçekleşmesi durumunda geçici teminatın idare lehine irat kaydedileceği; “Teklif Sahibi ve/veya Alıcının Yükümlülükleri” başlıklı 16. maddesinin (a) bendinde, taşınmazın yüzölçümünün tapu kaydında belirtilen miktardan eksik olduğu veya taşınmazın tecavüzlü bulunduğu veya başka bir gerekçeyle İdareden veya Holding’den herhangi bir hak talebinde bulunmayacağı; (c) bendinde, ihaleye teklif verdiği, sözleşme imzaladığı tarihler itibarıyla taşınmazın, mevcut fiziki durumunu önceden görüp, ilgili mercilerden (ilgili belediyeler, tapu-kadastro müdürlükleri, kültür ve tabiat varlıklarını koruma kurulları, vb.) her türlü bilgi ve belgeyi alarak, tapu kayıtları, imar durumları, muhdesatlar, vb. inceleyerek, her türlü bilgi ve belgeyi bilerek teklif vermiş olduğunu ve sözleşmeyi imzalayacağını, bunlarla ilgili olarak daha sonra açık veya gizli ayıp iddiasıyla ayıba ve zapta karşı tekeffül hükümlerine dayanarak İdare ve/veya Holding’den herhangi bir maddi talepte bulunmayacağını ve bedel indirimi talep etmeyeceğini kabul, beyan ve taahhüt edeceğine ilişkin kurallara yer verilmiştir.

İhaleye ilişkin Ocak 2017 tarihli Tanıtım Dokümanı’nın “Gayrimenkulün Mülkiyet Bilgileri” başlıklı 2.1. maddesinde, taşınmazın yüzölçümünün 70,00 m2 olduğu; “Gayrimenkulün İmar Bilgileri” başlıklı 2.3. maddesinde, “… Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nde 17/01/2017 tarihinde yapılan incelemede, taşınmazın imar durumu ve yapılaşma koşulları aşağıdaki gibidir. İmar Durumu: Konu taşınmaz, 1/1.000 Ölçekli … Uygulama İmar Planı’na göre ‘Kısmen Yol Alanı ve Kısmen Ticaret+Hizmet+Konut Alanı’ lejandında kalmakta olup, bitişik nizam yapı stili ile 6 (18,50 metre) kata imarlıdır. Parselin yaklaşık 28,00 m2 yola terki bulunmaktadır.

Bitişik Nizam

18,50 (6 Kat)

Çekme mesafeleri: Emlak İstimlak Müdürlüğü tarafından belirlenecektir.”;

Tanıtım Dokümanı’nın “Ekler” başlıklı kısmında ise, taşımaza ait tapu kaydı fotokopisi ve imar durumu ve kadastral pafta fotokopisi bulunduğu bilgisine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Özelleştirme uygulamalarında, ihale şartnameleri, ihalenin genel ve özel şartlarını belirleyen belgeler olup, ihaleler bu şartname hükümlerine göre yürütülmekte ve sonuçlandırılmaktadır. Buna göre, şartnameyi hazırlayan ve kuralları belirleyen İdare ile şartnameleri imzalayarak ihalelere katılanlar açısından şartname hükümlerinin bağlayıcı olduğu ve uyuşmazlıkların çözümünde esas alınacağı açıktır. Keza, 4046 sayılı Kanun, Yönetmelik ve ile ilgili diğer mevzuata aykırı olmayan hususlara ilişkin olarak Şartname hükümlerinin esas alınması gerektiği kuşkusuzdur.

Aktarılan mevzuat ile şartname hükümleri bir arada değerlendirildiğinde, dava konusu özelleştirme ihalesi sonucunda belirlenen en yüksek teklifi veren isteklilere sırasıyla sözleşme imzalanması talebiyle çağrı yapıldığı, ihaleye katılan tüm isteklilerin ihale şartnamesindeki tüm hususları bilerek ve isteyerek ihaleye katıldıkları, ihale şartnamesi alarak ihaleye katılan davacının da ihale dokümanında yer alan şartları bilerek ve isteyerek teklif verdiği, anılan Yönetmelik ve Şartname uyarınca, sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi veya diğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde geçici ve ek geçici teminatların gelir kaydedileceği anlaşılmaktadır.

İhale Şartnamesi ekinde yer alan Tanıtım Dokümanı’nda, dava konusu taşınmazın yüzölçümünün 70 m² olduğu, … Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nde yapılan inceleme sonucunda taşınmazın imar durumu ve yapılaşma koşullarına ilişkin bilgilere yer verildiği ve parselin yaklaşık 28,00 m² yola terki bulunduğu belirtilmiştir.

İhale Şartnamesi’nde idarenin Tanıtım Dokümanında yer alan bilgilerden sorumlu olmadığı açıkça belirtilmiş, davacı da ihale şartnamesini imzalayarak ve şartnamedeki tüm hususları kabul ederek teklif vermiştir. Davacının basiretli bir tacir gibi davranmak suretiyle ihale şartnamesinde belirtildiği üzere taşınmazla ilgili gerekli gördüğü her türlü incelemeyi ihale öncesi yapması ve taşınmazın mevcut hukukî ve fizikî durumunu bilerek ihaleye girmesi gerektiği açıktır.

Bu itibarla, ihale sonucunun … Başkanlığı kararıyla onaylanmasının ardından ihalede en yüksek teklif sahibi ile ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalamaması nedeniyle ihale dokümanında belirlenen usûle göre davacının varlık satış sözleşmesini imzalamaya davet edildiği, davacının ek süre talebinin kabul edilerek davacıya ek süre verildiği, verilen ek süre içinde sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi veya yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde geçici ve ek geçici teminatların irat kaydedileceğinin davacıya bildirildiği, anılan ihalenin hukuka uygun olarak gerçekleştirildiği anlaşıldığından, davacının ihalenin iptali ya da teminatın iadesi başvurusunun reddi ile sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi veya yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde geçici ve ek geçici teminatların irat kaydedileceğinin bildirilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, …-TL tutarındaki geçici ve ek geçici teminatın başvuru tarihi olan 20/04/2018 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi isteminin de reddi gerektiği açıktır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. DAVANIN REDDİNE,

2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,

3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,

4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,

5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 11/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.