Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2018/1690 E.  ,  2018/2101 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/1690
Karar No:2018/2101

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): Ankara Valiliği
Vekili: Av. …
Karşı Taraf (Davacı): … Elektrik İnşaat Taahhüt Ticaret Ltd. Şti.
Vekili: Av….
İstemin Özeti : …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; ihalede verilen tekliflerin tamamının yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, vatandaşların daha önce yoğun olarak bu binada hizmet aldığı Pasaport Şube Müdürlüğü ve Trafik Tescil Şube Müdürlüğü’nün görevlerinin noterlere ve nüfus idarelerine devredilmesi sonucunda artık asansörlere ihtiyaç duyulmadığı ve yapımından vazgeçildiği, bu nedenle 2018 yılı için bütçeye ödenek konulmadığı, kamu yararı gözetilerek tesis edilen dava konusu işlemin mevzuata uygun olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hâkimi …’in Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
Dava, 07.09.2017 tarihinde gerçekleştirilen, … ihale kayıt numaralı ihalenin iptal edilmesine ilişkin Ankara Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü’nün … tarih, …sayılı işleminin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesi’nce; “Emniyet Müdürlüğüne 2 (iki) adet engelli asansörün yapılması işi” için ihaleye çıkıldığı, yaklaşık maliyetin ….-TL olarak belirlendiği, ihale ilanı yapıldıktan sonra ihaleye üç adet teklif sunulduğu, bu tekliflerin tamamının yaklaşık maliyetin üzerinde olması ve ihale konusu işin 2017 mali yılı sonuna yetişmeyeceği gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği, ihaleye konu iş için …-TL kullanılabilir ödenek ayrıldığı, yaklaşık maliyetin ise ….-TL olarak belirlendiği, davacının 296.440.-TL teklifte bulunduğu, dava konusu ihaleye 3 isteklinin teklif verdiği ve teklif dışı bırakılan bir isteklinin bulunmadığı, dolayısıyla rekabet şartlarının oluştuğu, ihalenin yapıldığı tarihten itibaren bir hesaplama yapıldığında işin bitirilebilmesi için ihale tarihinden itibaren işin yapılma süresi olarak belirlenen 75 günden fazla bir zamanın bulunduğu, davalı idarenin görev, yetki ve sorumlulukları göz önüne alındığında dava konusu edilen işlemin nedeni olarak gösterilen, “Bütün tekliflerin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu ve işin yapılma süresinin 75 gün olduğu, bu sürenin 2017 mali yıl sonuna yetişmeyeceği” gerekçesinin hukuken kabul edilebilir bir dayanağının bulunmadığı dolayısıyla plan ve proje aşamasında dikkate alınması ve bu duruma göre hareket edilmesi gereken bir süreçte yukarıda belirtilen hususun, ihale yapıldıktan sonra ihalenin iptaline gerekçe oluşturamayacağından, ihalenin iptal edilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5. maddesinde, idarelerin, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde, saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları; 39. maddesinde, ihale komisyonu kararı üzerine idarenin, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu, ihalenin iptal edilmesi hâlinde bu durumun bütün isteklilere derhâl bildirileceği, idarenin bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği, ancak, idarenin isteklilerin talepte bulunması hâlinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildireceği; 40. maddesinde, 37. ve 38. maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihalenin, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılacağı, ihale komisyonunun gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunacağı, kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanlarının, teklif edilen bedellerin, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığının, ihale yapılmamış ise nedenlerinin belirtileceği, ihale yetkilisinin, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylayacağı veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal edeceği kurala bağlanmıştır.
4734 sayılı Kanun’un 40. maddesi ile ihale yetkilisine ihale komisyonu kararını onaylama ya da onaylamayarak iptal etme konusunda tanınan yetki, ihale işlemlerinin sırf mevzuata uygunluğunu denetlemeye yönelik olmayıp, aynı zamanda ihale konusu işin özelliği, benzer işlere ilişkin diğer ihalelerin sonuçları, ihalede oluşan fiyatın piyasa şartlarına uygun olup olmadığı gibi hususları değerlendirmek suretiyle ihale yetkilisinin yerindelik denetimi yaparak idarenin menfaatini koruması amacıyla verilmiştir.
Bu itibarla, hem hukuka uygunluk ve hem de yerindelik denetimi yapan ihale yetkilisi tarafından bu konuda alınan idari kararın yargısal denetiminin de özellik arz edeceği açıktır. Diğer ifade ile, 4734 sayılı Kanun’un 40. maddesi ile ihale yetkilisine ihale komisyonu kararlarını onaylama zorunluluğu getirilmemesi nedeniyle anılan madde ile ihale yetkilisine tanınan yetkinin onaylamama yönünde kullanılması hâlinde bu yetkinin kamu yararına kullanıldığının ispatı bakımından, ihale yetkilisince hukuken kesin delil niteliği taşıyan belgelere dayanılması gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır. Bu nedenle, ihale iptali işleminin idari davaya konu edilmesi hâlinde, gerek davalı idarenin mahkemeye yapacağı açıklamalar ve sunduğu belgeler ve gerekse mahkemece re’sen yapılacak araştırma sonucunda elde edilen bulgular, işlemde kamu yararına aykırılık bulunmadığını ortaya koyar nitelikte ise işlemin sebep, konu ve amaç yönünden hukuka aykırılığından söz edilemeyeceği kuşkusuzdur.
Dosyanın incelenmesinden, ihaleye katılan üç isteklinin tamamının teklifinin geçerli kabul edildiği, yaklaşık maliyetin …,-TL olarak belirlendiği, davacının teklifinin …,-TL olduğu, davacı dahil tüm tekliflerin yaklaşık maliyetin üstünde olduğu göz önüne alındığında, bu şartlarda ihalenin gerçekleştirilmesi hâlinde kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ilkesine aykırı hareket edilmiş olacağı; nitekim vatandaşların daha önce yoğun olarak bu binada hizmet aldığı Pasaport Şube Müdürlüğü ve Trafik Tescil Şube Müdürlüğü’nün görevlerinin noterlere ve nüfus idarelerine devredilmesi sonucunda artık binada asansörlere ihtiyaç duyulmadığı ve yapımından vazgeçildiği, bu nedenle 2018 yılı için bütçeye ödenek konulmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, idarenin ihaleyi iptal edebilmesi için “takdir yetkisi” çerçevesinde makûl sebeplerin oluştuğu, 4734 sayılı Kanun uyarınca ihaleyi yapan idarenin, anılan Kanun’un 5. maddesinde belirtilen rekabet, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerini gözetmek zorunda olduğu, idarenin takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gerekleri dışında subjektif ve keyfi amaçlar doğrultusunda kullandığına ilişkin olarak dosya içeriğinde herhangi bir somut bilgi ve belge de bulunmadığı dikkate alındığında, ihalenin iptaline ilişkin işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, DAVANIN REDDİNE, ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine, kullanılmayan …-TL ilk derece yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine, dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 25.06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.