Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/160 E. , 2023/590 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/160
Karar No:2023/590
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediyesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Trabzon ili, Beşikdüzü ilçesi, … Mahallesi’nde yer alan … ada … nolu parselde kayıtlı taşınmazda belediyeye ait 9.297,60 m² hissenin satılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Belediye Meclis Kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; davalı idarenin yürüttüğü kamu hizmeti gereği taşınmaz alma veya satmaya yetkili olduğu, dava konusu taşınmazın imar planında kamusal veya sosyal donatı alanı olarak ayrılmadığı ve herhangi bir kamu hizmetine tahsisli olmadığı, davalı idarenin taşınmazı satmayarak uhdesinde bulundurması zorunluluğundan bahsedilemeyeceği, dava konusu taşınmazın imar planında “Turizm Amaçlı Özel Proje Alanı” olarak ayrıldığı, bu itibarla, dava konusu işlemin hukuka ve kamu yararına uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Belediye Meclisi kararının uygun vasıta ve yollarla halka duyurulmadığı, satışına karar verilen taşınmazın mevcut hukuki duruma göre park alanı olduğu, satış kararının kamu yararına uygun olmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak gerçekleştirildiği, taşınmazın satışının kamu yararına uygun olduğu, imar planına karşı açılan davanın kesinleşmediği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ….’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Trabzon ili, Beşikdüzü ilçesi, … Mahallesi’nde yer alan … ada … nolu parselde (Mahkeme kararında sehven … nolu yazılmıştır) kayıtlı taşınmazda belediyeye ait 9.297,60 m² hissenin satılmasına ve satış işlemleri için Belediye Encümenine yetki verilmesine yönelik … tarih ve … sayılı Belediye Meclis Kararı alınmış, bu karar 13/09/2017 tarihinde belediye yayın merkezinde ilan edilmiştir.
Anılan Belediye Meclisi Kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Öte yandan, Trabzon ili, Beşikdüzü ilçesi, … Mahallesi, … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazların bulunduğu alanda yapılan ve Trabzon Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan Beşikdüzü Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesinin 1. Uygulama Etabına yönelik 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin iptali istemiyle … İdare Mahkemesi’nin … sayılı esasına kayden dava açılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Trabzon ili, Beşikdüzü ilçesi, … Mahallesi, … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazların bulunduğu alanda yapılan ve Trabzon Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan Beşikdüzü Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesinin 1. Uygulama Etabına yönelik 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, “imar planındaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı Bakanlık ve kuruluşların görüşünün alınması gerektiği, ayrıca planda yer alan bir sosyal ve teknik altyapı alanının kaldırılabilmesi veya küçültülmesinin ancak, bu tesisin hizmet götürdüğü bölge içinde eşdeğer başka bir alanın ayrılması suretiyle yapılabileceği, dolayısıyla, kaldırılan bir park alanının yerine konacak yeni park alanının yine aynı bölgeye hizmet etmesinin zorunlu olduğu, dava konusu plan değişikliklerinde planlama alanının bir kısmı ‘Park alanı’ düzenlense de mevcutta Beşikdüzü İlçe Belediyesi tarafından 06/12/2013 tarihinde onaylanan planlara göre bölgede park alanı miktarının azaltıldığı, park alanı kullanımının bir sosyal donatı kullanımı olduğu dikkate alındığında, bölgeye ilişkin plan değişikliklerinde azalan park alanı için gerekecek eşdeğer alan düzenlemesine ilişkin bir önlem alınmadığı, kaldırılan park alanına eşdeğer yeni bir alan ayrılmadan ‘Turizm amaçlı özel proje alanı’ olarak düzenlenmesinin sunulan hizmetin zafiyete uğramasına neden olması dışında şehircilik ilke ve esaslarına ve kamu yararına aykırı olduğu, bu yönüyle dava konusu plan değişikliklerinin Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin 26. maddesi hükmüne aykırı olduğu, dava konusu planlama alanında olduğu gibi belli bir bölgeye ilişkin planlarda kullanım kararının üst ölçekli planın genelliğinden farklı olarak daha net olması gerektiği, bu kullanımlar farklı niteliğe sahip olduklarından otopark ihtiyacı, ulaşım dolaşıma etkisi, teknik ve sosyal donatı dengesine yapacakları etkilerin de birbirlerinden farklı olacağı, bu nedenle kullanımların belirsiz olmaması, talebe göre şekillenmemesi ve plan ile belirlenmesinin şehir planlamanın gereği olduğu, dava konusu plan değişikliklerinde ‘Turizm amaçlı proje alanı’nda uygulamayı yönlendirecek herhangi bir yoğunluk düzenlemesinin yapılmadığı, planlama mantığı ve şehircilik tekniği açısından turizm amaçlı proje alanına ilişkin öngörülen kullanımın ve yapılaşma yoğunluğunun netleştirilmesi ve belirsizliklerin ortadan kaldırılmasının gerekli olduğu, yapılan değişikliğin plan ve bölge bütününden farklı ve ayrıcalıklı bir alan yaratma niteliği göstermesi nedeniyle planlamanın amaçları içerisinde yer alan eşitlik ve hakkaniyet ilkesine aykırılık oluşturacağı, önceki planların ana kararlarının sürekliliğini, bütünlüğünü bozması, yoğunluk artışını gerektirecek bilimsel dayanaklardan yoksun olması, yetersiz bir araştırma ve senteze dayalı olarak bölgenin yapılaşmasına ve ulaşım-dolaşım sistemine yapacağı etkilerin gözetilmemesi nedeniyle şehircilik ilkeleri, planlama teknikleri, imar mevzuatı ve kamu yararına aykırılıklar taşıdığı, dava konusu plan değişikliğinde getirilen yapılaşma koşullarının ve kullanım kararının belli bir alanda ayrıcalıklı yapılaşma hakkı yaratılarak değiştirilmesinin imar mevzuatı, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına aykırı olduğu, mahkeme kararı ile yürütmesi durdurulan plan değişiklikleri ile dava konusu plan değişiklikleri arasında önemli bir değişiklik yapılmadığı, her iki planın da aynı mahiyette olduğu, iptal edilen planlardaki olumsuzlukların giderilmediği, dava konusu plan değişikliğinde, Mahkemelerinin daha önce aynı alanda onaylanan plan değişikliğinin iptaline ilişkin kararlarında yer alan iptal gerekçelerinin ortadan kaldırılmadığı görüldüğünden, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı” gerekçesiyle uyuşmazlığa konu taşınmazın bulunduğu parseli de kapsayan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin iptaline karar verildiği; … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla anılan Mahkeme kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verildiği; bu kararın taraflarca temyiz edilmemesi üzerine kesinleştiği UYAP kayıtları üzerinde yapılan incelemeden anlaşılmıştır.
Trabzon ili, Beşikdüzü ilçesi, … Mahallesi, … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazların bulunduğu alanda yapılan ve Trabzon Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan Beşikdüzü Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesinin 1. Uygulama Etabına yönelik 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin iptali istemiyle açılan davada, dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kesinleşen kararının gerekçesi dikkate alındığında, ihaleye konu taşınmazı da ilgilendiren imar planıyla ilgili mevcut hukuki durumun, söz konusu parselin özel hukuk kişilerinin mülkiyet hakkına konu edilip edilemeyeceği üzerindeki durumu değiştirdiği açıktır.
Bu itibarla, anılan taşınmazın belediye tarafından satışı hukuken mümkün bulunmadığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu Mahkeme kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 15/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.