Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/1572 E. , 2023/1578 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/1572
Karar No:2023/1578
TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) :
1- …
2- …
3- …
4- …
5- …
6- …
7- …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından, Altınova Belediye Başkanlığı’nca Altınova Belediyesi sınırlarında yolcu taşımacılığı yapmak üzere 3 adet ticari taksi aracı çalıştırma ruhsatı hakkının 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 35/a maddesi uyarınca kapalı teklif usulüyle satışına ilişkin 10/10/2017 tarihli encümen kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15/p maddesi gereği belediye sınırları içerisinde faaliyet gösterecek kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını tayin etme konusunda belediyeye yetki ve imtiyaz verildiği, alınan Belediye Meclisi kararına istinaden ihale komisyonu (encümen) tarafından mevzuatına uygun olarak gerekli ilanlar yapılmak suretiyle rekabet ortamı sağlanarak muhammen bedel üzerinden belediye sınırları içerisinde ticari taksi aracı çalıştırma ruhsatı satışının yapıldığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, her ne kadar davacılar tarafından ihtiyaç unsurunun gerçekleşmediği iddia edilmekte ise de, söz konusu ilçenin sosyal, ekonomi ve turizm yönünden sahip olduğu potansiyel ve imkânlar, hazırlanmakta olan Çevre Düzeni Planı raporundaki öneriler dikkate alındığında iş bu iddiaların geçerli görülmediği belirtilmiştir.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, Altınova ilçesinde yeni güzergâh ve taksiye ihtiyaç olmadığı, salt Belediye’ye gelir kazandırılması amacıyla ihalenin yapıldığı, kamu yararının bulunmadığı, il ve ilçe trafik komisyonu marifetiyle güzergâh tespitinin yapılmadığı, 10533 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nda belirtilen kriterlerin dikkate alınmadığı, 10 adet taksi plakası için ihaleye çıkılmışken 3 tanesinin satıldığı, mevcut taksilerin bile aylık masraflarını zor karşıladığı, merkez nüfusun 5300 olduğu, hâlihazırda 15 adet taksi plakasının mevcut olduğu, daha fazlasına ihtiyaç olmadığı, Belediye’ce yalnızca gelir elde etmek maksadıyla ihaleye çıkıldığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 31. maddesiyle atıfta bulunulan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun, feragatin hüküm kesinleşinceye kadar her zaman yapılabileceğini kurala bağlayan 310. maddesine, 28/07/2020 tarih ve 31199 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7251 sayılı Kanun’un 29. maddesiyle birinci fıkradan sonra gelmek üzere iki yeni fıkra eklenmiştir. Hükmün verilmesinden ancak dosyanın kanun yolu incelemesine gönderilmeden önce davadan feragat edilmesine ilişkin ikinci fıkrada; “Feragat veya kabul, hükmün verilmesinden sonra yapılmışsa, taraflarca kanun yoluna başvurulmuş olsa dahi, dosya kanun yolu incelemesine gönderilmez ve ilk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesince feragat veya kabul doğrultusunda ek karar verilir.”; dosyanın kanun yolu incelemesine gönderilmesinden sonra davadan feragat edilmesine ilişkin üçüncü fıkrada ise, “Feragat veya kabul, dosyanın temyiz incelemesine gönderilmesinden sonra yapılmışsa, Yargıtay temyiz incelemesi yapmaksızın dosyayı feragat veya kabul hususunda ek karar verilmek üzere hükmü veren mahkemeye gönderir.” kuralına yer verilmiştir.
Değişikliğe ilişkin gerekçede, “… Maddeye eklenen ikinci fıkrada feragat veya kabulün, ilk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesince hükmün verilmesinden, bir başka ifadeyle anılan mahkemelerin dosyadan el çekmelerinden sonra yapılması hâli düzenlenmektedir. Bu durumda hüküm aleyhine taraflarca kanun yoluna başvurulmuş olsa dahi, hükmü veren ilk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesince feragat veya kabul doğrultusunda ek bir karar verileceği ve dosyanın kanun yolu incelemesi için ilgili merciye gönderilmeyeceği hüküm altına alınmaktadır. Maddeye eklenen üçüncü fıkrada ise, feragat veya kabulün dosyanın temyiz incelemesine gönderilmesinden sonra yapılması hâlinde Yargıtay’ın temyiz incelemesi yapmaksızın dosyayı feragat veya kabul hususunda karar verilmek üzere hükmü veren mahkemeye göndermesi gerektiği hüküm altına alınmaktadır. Düzenlemeyle, mevcut hükümden kaynaklanan ve feragat veya kabulün hükmün verilmesinden sonra gerçekleşmesi hâlinde yapılan farklı uygulamaların önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca Yargıtay’ın, davaya son veren taraf işlemleri olan feragat ve kabulün kanun yolu süresi içinde yapılması hâlinde, hükmü veren mahkemenin davadan el çekmiş olması sebebiyle dava hakkında bir karar veremeyeceği, dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay’a gönderilmesi gerektiği şeklindeki içtihadı ile feragat veya kabulün dosya Yargıtay’da iken yapılması hâlinde kararın bozularak gerekli kararın verilmesi için dosyanın hükmü veren mahkemeye gönderilmesi yönündeki içtihadından kaynaklanan usul ekonomisine aykırılığın da önüne geçilmesi hedeflenmektedir.” açıklaması yer almıştır.
Bu kanunî düzenlemeler uyarınca, davadan feragat istemi henüz dosya kanun yolu incelemesine gönderilmeden yapılmış ise dosyanın temyiz veya istinaf merciine gönderilmemesi ve hükmü veren mahkemece feragat hakkında ek bir karar verilmesi öte yandan dosya kanun yolu incelemesine gönderildikten sonra davadan feragat edilmesi hâlinde ise dosyanın temyiz merciince temyiz incelemesi yapılmaksızın feragat hakkında ek karar verilmek üzere hükmü veren mahkemeye gönderilmesi gerekmektedir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
1. İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar davacılardan …, … ve … açısından usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
2. Dosyanın incelenmesinden, Mahkemece dava karara bağlandıktan sonra davacılardan …, …, … ve … tarafından … İdare Mahkemesi’ne gönderilmek üzere …Asliye Hukuk Mahkemesi’ne verilen ıslak imzalı dilekçeler ile davadan feragat edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Mahkemece dava dosyasının 02/05/2018 tarihli yazı ekinde Danıştay’a gönderildiği anlaşıldığından 6100 sayılı Kanun’un 448. maddesinde, “Bu Kanun hükümleri, tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhâl uygulanır.” şekliyle ifadesini bulan yargılama usûlüne ilişkin hükümlerin derhâl uygulanırlığı ilkesi çerçevesinde, …, …, … ve …’nun 22/03/2018 tarihli feragat dilekçeleri hakkında İdare Mahkemesi’nce değerlendirme yapılarak anılan Kanun’un 310. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca ek bir karar verilebilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesi’ne iadesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacılardan …, … ve …’in temyiz istemlerinin reddine,
2. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının …, … ve …’e ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının sayılan kişiler yönünden ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca, davacılardan …, … ve … yönünden kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere),
5. Davacılardan …, …, … ve …’nun davadan feragata ilişkin dilekçeleri uyarınca 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 310. maddesinin ikinci fıkrasına göre, … İdare Mahkemesi’nce gerekli değerlendirme yapıldıktan sonra ek bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, 03/04/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.