Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/1334 E. , 2019/3521 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/1334
Karar No : 2019/3521
DAVACI : … Merkez Gıda Toptancılar Toplu İş Yeri Yapı Kooperatifi
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …
DAVALI : Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …
DAVANIN KONUSU: … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … nolu parseldeki … m² ve … ada, … nolu parseldeki … m² yüzölçümlü taşınmazların “Satış” yöntemiyle özelleştirilmesi ihalesine ilişkin olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 11/01/2018 tarihli yazısı ile bildirilen, davacı kooperatifin ihale dışı bırakılmasına ilişkin 10/01/2018 tarih ve … nolu ihale komisyonu kararı ile anılan taşınmazların satışı konulu ihale kararının iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI : Davacı tarafından, İhale Şartnamesi’nin 8. maddesinde belirtilen ihaleye ilişkin evrakların tam ve eksiksiz verildiği, genel kurul tarafından yönetim kuruluna taşınmazların alımına ilişkin yetki verildiğini gösterir tutanağın sunulmasının İhale Şartnamesi’nin 8. maddesinde belirtilen belgelerden olmadığı, sonradan tamamlanması mümkün olan eksiklik nedeniyle ihale dışı bırakılamayacağı, genel kurul kararları ilan edildiğinden genel kurul tarafından verilen azami fiyat yetkisinin yazılmadığı, genel kurul tutanağına teklif bedelinin yazılması durumunda ihaleye teklif verenlerin bu teklif tutarını önceden öğrenebileceği, kurucu yedi ortağın kendi aralarında anlaşarak kooperatif tarafından alınacak taşınmazların bedeli konusunda bir taahhüt imzalandığı, dava konusu ihaleye pey sürülmesi sonucunda ihalenin kooperatif üzerinde kalması durumunda genel kurul tarafından bu alıma icazet verileceği, Yargıtay Onbirinci ve Yirmiüçüncü Hukuk Dairelerince, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 42. maddesinde belirtilen genel kurulca devredilemeyecek yetkiler başlığındaki konularda genel kurulun önceden izin verebileceği gibi, sonradan verilen icazet ile de işlemin geçerli hâle getirilebileceğinin kabul edildiği, 1163 sayılı Kanun’un 45. maddesi ve Kooperatif Ana Sözleşmesi’nin 29. maddesi uyarınca kooperatif tarafından olağan veya olağanüstü bir genel kurulun yedi kişinin toplanmasıyla bir gün içerisinde gerçekleştirilebileceği, davalı idarece gönderilen 11/01/2018 tarihli faks üzerine kooperatif yetkililerince ihale gününden önce eksikliğin giderilebileceğinin söylendiği, davalı idarece kooperatifin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği, Kooperatif Ana Sözleşmesi’nin 6. maddesinin (1) nolu bendinde, “Arsa ve arazi satın alır” hükmünün bulunduğu, 19/10/2015 tarihli görev taksimi ve imza yetkisine ilişkin (2) nolu yönetim kurulu kararında, yönetim kurulunun çift imza ile yetkili olduğu, … Noterliği’nin 26/10/2015 tarih ve … yevmiye nolu imza sirküsünde de kooperatifin 3 yönetim kurulu üyesinden ikisinin imzasıyla kooperatifin temsil edileceğinin belirtildiği ileri sürülmektedir.
DAVALININ SAVUNMASI : Davalı tarafından, öncelikle usule ilişkin olarak, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 20/A maddesinde belirtilen 30 günlük dava açma süresi içinde açılmadığı, davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmüştür.
Esasa ilişkin olarak, ihale komisyonunca davacı kooperatif tarafından teslim edilen belgeler içerisinde 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 42. maddesi ve Kooperatif Ana Sözleşmesi uyarınca taşınmazların satın alınması için genel kurul tarafından yetki verilmediğinin tespit edildiği, ihale komisyonu tarafından genel kurul tutanağının davacı kooperatif tarafından sehven dosyaya konulmamış olabileceğinin düşünüldüğü, eksikliğin ivedi olarak giderilmesinin istenildiği, davacı kooperatif tarafından faks ile gönderilen genel kurul tutanağında dilek ve temenniler kısmında satın alma ibaresi bulunduğu, ancak yetki limitine dair bir ibarenin bulunmadığı, ihale komisyonunun kooperatif tarafından gönderilen genel kurul tutanağından tatmin olmaması üzerine söz konusu genel kurul ile ilgili olarak ticaret sicilinde kayıtlı tutanağın talep edildiği, ticaret sicili tarafından gönderilen söz konusu genel kurul karar tutanağı ile davacı kooperatif tarafından idareye sunulan karar tutanağının birbirini tutmadığı, davacı kooperatif tarafından sunulan tutanağın o anda düzenlenerek ihale komisyonuna intikal ettirildiği kanısına varıldığı, ihale komisyonunca davacı kooperatifin ihale dışı bırakılmasına ilişkin karar alındığı, sonradan tamamlanıp tamamlanmayacağı belli olmayan önemli bir evrakın yokluğunun görmezden gelinemeyeceği, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Dava konusu işlemlerin iptali gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI AYDIN KURTULUŞ’UN DÜŞÜNCESİ : Dava; … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … nolu parseldeki … m² ve … ada, … nolu parseldeki … m² yüzölçümlü taşınmazların “Satış” yöntemiyle özelleştirilmesi ihalesine ilişkin olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 11/01/2018 tarihli yazısı ile bildirilen, davacı kooperatifin ihale dışı bırakılmasına ilişkin 10/01/2018 tarih ve… nolu ihale komisyonu kararı ile anılan taşınmazların satışı konulu ihale kararının iptali istemi ile açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nca gerçekleştirilen ve son teklif tarihi 04/01/2018 olan … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … nolu parseldeki … m² ve … ada, … nolu parseldeki … m² yüzölçümlü taşınmazların “Satış” yöntemiyle özelleştirilmesi ihalesinde; 10/01/2018 tarih ve 01 sayılı ihale komisyonu kararı ile, davacı kooperatifin teklif zarfında bulunan belgeler arasında, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 42. maddesinin 2. fıkrasına, 3476 sayılı Kanun’un 9. maddesiyle eklenen (6) nolu bendinde, “Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün niteliği, yerini ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek” yetkisinin kooperatif genel kurulunun yetkileri arasında bulunduğu, bu hükmün aynı zamanda teklif veren kooperatifin ana sözleşmesinde de yer aldığı, ancak kooperatif genel kurulu tarafından bu hüküm gereği alınan ve yönetim kurulunu yetkilendiren bir kararın da bulunduğu belgenin yer almadığı, kooperatifi temsile yetkili olanların bu ihaleye teklif vermeye yetkili olmadıklarından dolayı verdikleri tekliflerin geçersiz olması sebebiyle ihale dışı bırakılmasına karar verilmesi üzerine söz konusu ihale kararının iptali istemi ile bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 42. maddesinde, “Genel Kurul bütün ortakları temsil eden en yetkili organdır.
Genel Kurul, aşağıdaki yetkilerini devir ve terk edemez.
…
6. Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün niteliğini, yerine ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek.” kuralına yer verilmiştir.
“… İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Ada, … ve … nolu Parsellerdeki Taşınmazın Bir Bütün Hâlinde Özelleştirilmesine İlişkin İhale Şartnamesi”nin 8. maddesinde ihaleye katılabilmek için verilmesi gereken belgeler sayılmıştır.
Teklif sahibinin tüzel kişi olması hâlinde, tüzel kişiliğin sicile kayıtlı olduğuna dair belge, şirket ana sözleşmesi, tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili olanların noter tasdikli imza sirküleri, tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili kişinin/kişilerin noterden veya nüfus müdürlüğünden tasdikli nüfus cüzdanı örneği veya noter tasdikli pasaport sureti veya e-devlet’ten alınmış nüfus cüzdanı örneği, tüzel kişi ise ve ihaleye tüzel kişi adına vekâleten iştirak ediliyor ise tüzel kişiyi temsil ve ilzama yetkili olunduğuna ilişkin noter tasdikli vekâletname, noter tasdikli imza beyannamesi ile noterden veya nüfus müdürlüğünden tasdikli nüfus cüzdanı örneği veya noter tasdikli pasaport sureti veya e-devlet’ten alınmış nüfus cüzdanı örneği, teklif sahibi tarafından imzalanmış şartname, geçici teminat mektubunun idareye teslim edildiğine dair alındı belgesi veya geçici teminat tutarının nakden yatırıldığını gösterir banka dekontu, tanıtım dokümanı ve şartnamenin teslimine dair alındı belgesi ile OECD Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi kapsamında yabancı kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan hüküm giymediğine dair taahhüdü içeren şartname ekinde verilen formatta hazırlanmış taahhütnamenin, “Tekliflerin Hazırlanması” maddesinde belirtilen şekilde zarf içinde idareye sunulmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
Dava konusu uyuşmazlık; 1163 sayılı Kanun’un 42. maddesi ve davacı kooperatifin Ana Sözleşmesi uyarınca, taşınmaz alımına ilişkin âzami fiyatın genel kurulca belirlenmesi gerektiği hâlde davacı kooperatif tarafından ihale öncesinde âzami fiyata ilişkin bir genel kurul tutanağı sunulmamasından dolayı davacı kooperatifin değerlendirme dışı bırakılıp bırakılamayacağından kaynaklanmaktadır.
1163 sayılı Kanun’un 42. maddesinin (6) nolu bendinde yer alan kuralın, kooperatifler tarafından yapılacak taşınmaz alımına ilişkin âzami fiyatın genel kurulca belirlenmesine ilişkin olduğu, ihale öncesinde davacı kooperatifin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilmesini zorunlu kılan bir hüküm olmadığı, öte yandan, genel kurul tarafından taşınmaz alımına ilişkin âzami fiyatın sözleşmenin imzalanması aşamasına kadar karar altına alınabilmesine kanunî bir engelin de bulunmadığı açıktır.
Bu nedenle, ihaleye teklif verilmesi aşamasında davacı kooperatif tarafından sunulan belgelerde genel kurul tarafından taşınmaz alımına ilişkin azami fiyat yetkisini içeren genel kurul tutanağının bulunmamasından kaynaklı olarak davacı kooperatifin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin işlemde ve davacı şirket değerlendirme dışı bırakılarak tesis edilen ihale kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … nolu parseldeki … m² ve … ada, … nolu parseldeki … m² yüzölçümlü taşınmazların “Satış” yöntemiyle özelleştirilmesi ihalesine ilişkin olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 11/01/2018 tarihli yazısı ile bildirilen, davacı kooperatifin ihale dışı bırakılmasına ilişkin 10/01/2018 tarih ve … nolu ihale komisyonu kararı ile anılan taşınmazların satışı konulu ihale kararının iptali gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ:
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nca gerçekleştirilen ve son teklif tarihi 04/01/2018 olan … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … nolu parseldeki … m² ve … ada, … nolu parseldeki … m² yüzölçümlü taşınmazların “Satış” yöntemiyle özelleştirilmesi ihalesine davacı kooperatif tarafından teklif verilmiştir.
10/01/2018 tarih ve 01 sayılı ihale komisyonu kararı ile; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 42. maddesinin 2. fıkrasına, 3476 sayılı Kanun’un 9. maddesiyle eklenen (6) nolu bendinde, “Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün niteliği, yerini ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek” yetkisinin kooperatif genel kurulunun yetkileri arasında bulunduğu, bu hükmün aynı zamanda teklif veren kooperatifin ana sözleşmesinde de yer aldığı, ancak kooperatif genel kurulu tarafından bu hüküm gereği alınan ve yönetim kurulunu yetkilendiren bir kararın da bulunduğu belgenin davacı kooperatifin teklif zarfında bulunan belgeler arasında yer almadığı, kooperatifi temsile yetkili olanların bu ihaleye teklif vermeye yetkili olmadıklarından dolayı verdikleri tekliflerin geçersiz olması sebebiyle ihale dışı bırakılmasına karar verilmiştir.
Bakılan dava, söz konusu ihaleye ilişkin olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 11/01/2018 tarihli yazısı ile bildirilen, davacı kooperatifin ihale dışı bırakılmasına ilişkin 10/01/2018 tarih ve … nolu ihale komisyonu kararı ile anılan taşınmazların satışı konulu ihale kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için Dairemizin 26/06/2018 tarih ve E:2018/1334 sayılı ara kararıyla, davalı idareden, davacı kooperatiften “Genel Kurul Tutanağı”nın istenilmesine ilişkin yazı ile davacı kooperatif tarafından sunulan “Genel Kurul Tutanağı”nın ve davacı şirkete ait “Genel Kurul Tutanağı”nın ticaret sicilinden istenilmesine ilişkin yazı ile ticaret sicili tarafından gönderilen “Karar Tutanağı”nın onaylı birer örneğinin gönderilmesi istenilmiş; davalı idare tarafından ara karara verilen cevabi yazıda, kooperatifi temsile yetkili olanların ihaleye teklif vermeye yetkili olmadıklarından dolayı verdikleri teklifin geçersiz sayılarak ihale dışı bırakılmasına karar verildiği, davacı kooperatiften ve ticaret sicilinden yazılı olarak genel kurul tutanağının istenilmediği belirtilmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
A) USUL YÖNÜNDEN :
Davalı idare tarafından davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmüştür.
Anayasa’nın 40. maddesinin 2. fıkrası gereğince, başvuru mercii ve süresi bildirilmeyen işlemlerin ilgilisine tebliği ile dava açma süresi başlamayacağından, bakılan davada süre aşımı bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
B) ESAS YÖNÜNDEN :
İLGİLİ MEVZUAT:
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 42. maddesinde, “Genel Kurul bütün ortakları temsil eden en yetkili organdır.
Genel Kurul, aşağıdaki yetkilerini devir ve terk edemez.
…
6. Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün niteliğini, yerine ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek.” kuralına yer verilmiştir.
“… İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Ada, … ve … nolu Parsellerdeki Taşınmazın Bir Bütün Hâlinde Özelleştirilmesine İlişkin İhale Şartnamesi”nin 8. maddesinde ihaleye katılabilmek için verilmesi gereken belgeler sayılmıştır.
Teklif sahibinin tüzel kişi olması hâlinde, tüzel kişiliğin sicile kayıtlı olduğuna dair belge, şirket ana sözleşmesi, tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili olanların noter tasdikli imza sirküleri, tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili kişinin/kişilerin noterden veya nüfus müdürlüğünden tasdikli nüfus cüzdanı örneği veya noter tasdikli pasaport sureti veya e-devlet’ten alınmış nüfus cüzdanı örneği, tüzel kişi ise ve ihaleye tüzel kişi adına vekâleten iştirak ediliyor ise tüzel kişiyi temsil ve ilzama yetkili olunduğuna ilişkin noter tasdikli vekâletname, noter tasdikli imza beyannamesi ile noterden veya nüfus müdürlüğünden tasdikli nüfus cüzdanı örneği veya noter tasdikli pasaport sureti veya e-devlet’ten alınmış nüfus cüzdanı örneği, teklif sahibi tarafından imzalanmış şartname, geçici teminat mektubunun idareye teslim edildiğine dair alındı belgesi veya geçici teminat tutarının nakden yatırıldığını gösterir banka dekontu, tanıtım dokümanı ve şartnamenin teslimine dair alındı belgesi ile OECD Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi kapsamında yabancı kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan hüküm giymediğine dair taahhüdü içeren şartname ekinde verilen formatta hazırlanmış taahhütnamenin, “Tekliflerin Hazırlanması” maddesinde belirtilen şekilde zarf içinde idareye sunulmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı kooperatif tarafından, İhale Şartnamesi’nin 8. maddesinde ihaleye katılabilmek için verilmesi gereken belgelerin tam olarak sunulup sunulmadığına ilişkin bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Bakılan dava, 1163 sayılı Kanun’un 42. maddesi ve davacı kooperatifin Ana Sözleşmesi uyarınca, taşınmaz alımına ilişkin âzami fiyatın genel kurulca belirlenmesi gerektiği hâlde davacı kooperatif tarafından ihale öncesinde âzami fiyata ilişkin bir genel kurul tutanağı sunulmamasından dolayı davacı kooperatifin değerlendirme dışı bırakılıp bırakılamayacağından kaynaklanmaktadır.
1163 sayılı Kanun’un 42. maddesinin (6) nolu bendinde yer alan kuralın, kooperatifler tarafından yapılacak taşınmaz alımına ilişkin âzami fiyatın genel kurulca belirlenmesine ilişkin olduğu, ihale öncesinde davacı kooperatifin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilmesini zorunlu kılan bir hüküm olmadığı, öte yandan, genel kurul tarafından taşınmaz alımına ilişkin âzami fiyatın sözleşmenin imzalanması aşamasına kadar karar altına alınabilmesine kanunî bir engelin de bulunmadığı açıktır.
Nitekim, Yargıtay içtihatlarıyla da, yapılacak işlere ilişkin olarak genel kurulca önceden karar alınabileceği gibi, icra edilen işlemlere icazet verilerek yapılan işlemlerin geçerli hâle getirilebileceği kabul edilmiştir.
Bu itibarla, ihaleye teklif verilmesi aşamasında davacı kooperatif tarafından sunulan belgelerde genel kurul tarafından taşınmaz alımına ilişkin azami fiyat yetkisini içeren genel kurul tutanağının bulunmamasından kaynaklı olarak davacı kooperatifin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin işlemde ve davacı kooperatif değerlendirme dışı bırakılarak tesis edilen ihale kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu işlemlerin İPTALİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
3. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 07/11/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.