Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/1320 E. , 2020/3367 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/1320
Karar No:2020/3367
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Yayın Hizmetleri A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Kurulu
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı yayın kuruluşuna ait “…” logosuyla yayın yapan televizyon kanalında 12/08/2015 tarihinde yayımlanan “…” ve 13/08/2015 tarihinde yayımlanan “…” adlı haber programlarında 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendindeki “Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat oluşumuna engel olmamak zorundadır” şeklindeki yayın ilkesinin ihlâl edildiğinden bahisle uyarı yaptırımı uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (Üst Kurul) kararın iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; … Partisi (…) milletvekili … tarafından davalı idareye gönderilen dilekçe ile söz konusu programlardaki ifadelerde … adlı şahsın terörist olarak lanse edilerek ilgilinin toplum önünde suçluymuş gibi gösterildiğinden bahisle cezai işlem yapılmasının talep edildiği, şikâyete konu haber programında, program sunucusunun haberi “…’li …’dan Yeni Skandal, Teröriste Yardım Etti mi?” alt yazısı eşliğinde “…’li … ve Ceylanpınarda kayda geçen aracı yeniden gündemde. Bu kez görüntülerin kaydedildiği yer Cizre Devlet Hastanesi, görüntülerde …aracı ile bu kez telaş içinde bir yaralıyı hastaneye getirirken görülüyor. Buraya kadar her şey normal görünüyor. Ancak iddialar …’li …ın çatışmada yaralanan bir teröristi hastaneye getirdiği yönünde. … adlı teröristin Şırnak’ın Silopi ilçesinde 4 polisin şehit olduğu, 1 polisin ağır yaralandığı mayınlı saldırı sonrası bölgede çıkan çatışmaya katıldığı belirtiliyor. Görüntülerde çatışmada yaralanan …adlı teröristin olay yerine yakın olduğu iddia edilen …’li …tarafından Cizre Devlet Hastanesi’ne kaldırıldığı görülüyor. …kod adlı teröristin PKK’nın gençlik yapılanmasına üyesi olduğu tespit edildi. Yaralı terörist tedavisi için Diyarbakır Devlet Hastanesine sevk edildi. …’li …’ın karıştığı olayla ilgili soruşturma devam ediyor” ifadeleriyle sunduğu, ayrıca … adlı haber bültenine bağlanan … Parti milletvekili …’yla konuyla ilgili düşünceleri alınmak için canlı telefon bağlantısı yapıldığı, söz konusu yayınlar nedeniyle 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendindeki yayın ilkesinin ihlâl edildiğinden bahisle uyarı yaptırımı uygulanması üzerine bakılan davanın açıldığı,
… milletvekilinin terör örgütü üyesinin tedavisine aracılık ettiğine ilişkin Cizre Devlet Hastanesine ait kamera görüntüleri eşliğinde açıklamalarda bulunulmasının ifade ögürlüğü kapsamında kaldığı, …kod adlı kişinin PKK’nın gençlik yapılanmasına üye olduğu şeklinde geçen ifadelerin devletin resmi kurumlarına dayandırıldığı, kamera görüntülerinin ise kamuya ait alanda çekilmiş olduğunun anlaşıldığı, dolayısıyla davaya konu programlarda “haber değerine sahip” bir bilginin izleyicilere aktarılmasının söz konusu olduğu, haber içeriğine konu olayların özel hayata ilişkin olmadığı dikkate alındığında, güncel bir konuya ilişkin görüntülerin haber niteliğinde yayınlanmasında kamu yararı bulunduğu anlaşıldığından 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendindeki yayın ilkesinin ihlâl edilmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; dava konusu işleme dayanak alınan haber ve görüntülerin, 12/08/2015 tarihinde saat 18.00 da başlayan “…” ve 13/08/2015 tarihinde saat 00.00 dan itibaren yayınına başlanan “…” adlı haber programlarında yayınlandığı, söz konusu haberin 12/08/2015 tarihli … Gazetesinde de yer almış olması nedeniyle aynı gün içinde haberde adı geçen milletvekili tarafından yapılan yazılı açıklamayla, olayın gerçek içeriğinin yansıtılandan farklı olduğu belirtilerek tekzip edilmiş olmasına karşın, davacı yayın kuruluşunun söz konusu programlarda yayınladığı haberde, … milletvekilinin olayı tekzip ettiğine hiç değinilmeden, tekzip yokmuş gibi yayınlanmış olması nedeniyle, 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendindeki “Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat oluşumuna engel olmamak zorundadır” şeklindeki yayın ilkesinin ihlâl edildiği anlaşıldığından dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının kaldırılmasına ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun değişik 45. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca esastan incelenen davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu programlarda yalnızca habercilik ile elde edilen güncel ve görünen gerçeklere uygun bilgilerin haber olarak izleyiciye aktarıldığı, haberin kesinliği konusunda yorumda bulunulmaktan kaçınıldığı ve yayın boyunca söz konusu ifadelerin iddia olduğu belirtilmek suretiyle ilgili görüntülerin yayınlandığı, basının sorumluluğunun görünen gerçeklikle sınırlı olduğu, gazeteciden bir cumhuriyet savcısı gibi olayları tüm yönleriyle araştırmasının, idari veya adli soruşturma sonuçlarını beklemesinin, kesinleşen bir mahkeme kararından sonra haber yapmasının beklenemeyeceği, haberin kesinleşen bir merci kararından sonra verilebileceği kabul edilirse güncelliğini yitireceği, haberin görünen gerçeklik kapsamında sorgulanmasının gazetecilik mesleğinin ve basın özgürlüğünün haklı bir gereği olduğu, haber alma ve vermenin basının görevi olduğu, haberin bütününe bakıldığında somut olay ve iddiaların önem taşıdığı, programın yayınlanmasının kişi ve kurumları mağdur etmek yerine olayların ve sorumluların açığa çıkmasına, yetkili merciler tarafından konuya gerekli dikkat ve özenin gösterilmesine vesile olacağı, haber konusunda üstün kamu menfaati bulunduğu, haberin Anayasa ve ilgili mevzuatın sağladığı basın hürriyetine ilişkin haklar çerçevesinde yayınlandığı, Kurul kararının eşitlik ilkesine aykırı olduğu, uzman raporunda 6112 sayılı Kanun açısından bir ihlâl olmadığının değerlendirildiği ancak Kurul tarafından uyarı yaptırımının tesis edildiği iddia edilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, her ne kadar İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı tarafından söz konusu yayında ihlâl olmadığı belirtilmişse de demokrasi rejiminin olmazsa olmaz koşulu olan ifade hürriyetinin bir unsurunun da bilgi verme hakkı olduğu, bilgi verme hakkının doğru bilgi verme hakkını kapsadığı, davacı yayın kuruluşu tarafından ekrana getirilen haberin, haberlerin verilmesinde gerekli olan doğruluk ve tarafsızlık olgusunun göz ardı edilerek tamamen taraflı bir dille yansıtıldığı, söz konusu durumun kamuoyu oluşumunu olumsuz olarak etkileyebileceği, dava konusu işleme dayanak alınan haberin 12/08/2015 tarihli … Gazetesinde de yer almış olması nedeniyle aynı gün içinde haberde adı geçen milletvekili tarafından yapılan yazılı açıklamayla olayın gerçek içeriğinin yansıtılandan farklı olduğu belirtilerek tekzip edilmiş olmasına karşın, davacı yayın kuruluşunun haberi, … milletvekilinin olayı tekzip ettiğine hiç değinilmeden, tekzip yokmuş gibi yayınlaması nedeniyle 6112 sayılı Kanun’un ihlâl edildiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ….’UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
… milletvekili …tarafından Kurul’a gönderilen 10/09/2015 tarihli dilekçe ile davacı yayın kuruluşuna ait “…” logosuyla yayın yapan televizyon kanalında 12/08/2015 tarihinde yayımlanan …” ve 13/08/2015 tarihinde yayımlanan “…” adlı haber programlarında geçen ifadelerde … adlı şahsın terörist olarak lanse edilerek şahsının toplum önünde suçluymuş gibi gösterildiğinden bahisle davacı yayın kuruluşu hakkında yaptırım uygulanması talep edilmiştir.
Şikâyete konu haber programlarında, program sunucusu haberi “…’li …’dan Yeni Skandal, Teröriste Yardım Etti mi?” alt yazısı eşliğinde “…’li …ve Ceylanpınarda kayda geçen aracı yeniden gündemde. Bu kez görüntülerin kaydedildiği yer Cizre Devlet Hastanesi, görüntülerde …aracı ile bu kez telaş içinde bir yaralıyı hastaneye getirirken görülüyor. Buraya kadar her şey normal görünüyor. Ancak iddialar …’li …ın çatışmada yaralanan bir teröristi hastaneye getirdiği yönünde. … adlı teröristin Şırnak’ın Silopi ilçesinde 4 polisin şehit olduğu, 1 polisin ağır yaralandığı mayınlı saldırı sonrası bölgede çıkan çatışmaya katıldığı belirtiliyor. Görüntülerde çatışmada yaralanan …adlı teröristin olay yerine yakın olduğu iddia edilen …’li …tarafından Cizre Devlet Hastanesi’ne kaldırıldığı görülüyor. …kod adlı teröristin PKK’nın gençlik yapılanmasına üyesi olduğu tespit edildi. Yaralı terörist tedavisi için Diyarbakır Devlet Hastanesine sevk edildi. …’li …’ın karıştığı olayla ilgili soruşturma devam ediyor” ifadeleriyle sunmuş, ayrıca … adlı haber bültenine bağlanan … Parti milletvekili …’yla konuyla ilgili düşünceleri alınmak için canlı telefon bağlantısı yapılmıştır.
Kurulca yapılan inceleme sonucunda, davacı yayın kuruluşu tarafından doğruluğu belli olmayan bir olayla ilgili kesinlik içeren bir dil kullanılmış olmasından dolayı söz konusu yayınlar nedeniyle 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendindeki “Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat oluşumuna engel olmamak zorundadır.” yayın ilkesinin ihlâl edildiğinden bahisle … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla davacı yayın kuruluşu hakkında uyarı yaptırımı uygulanmasına karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararının … tarih ve … sayılı Kurul yazısıyla davacıya bildirilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
HUKUKÎ DEĞERLENDİRME :
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında uyuşmazlık konusu yayında geçen olaya ilişkin tekzip metni yayınlanmasına rağmen bu hususa değinilmeden yayın yapıldığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmişse de bu husustan bağımsız olarak programlardaki ifadelerde doğruluğu belli olmayan bir olayla ilgili olarak kesinlik içeren bir dil kullanılmış olduğu anlaşıldığından ve bu durumun bizâtihi 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendindeki, yayın hizmetlerinin tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat oluşumuna engel olmamak zorunda olduğuna dair yayın ilkesini ihlâl eder nitelikte olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, uyarı yaptırımı uygulanmasına ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddi yolunda verilen temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında ise sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddi yolunda verilen temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, 25/11/2020 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.