Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/1198 E. , 2018/4377 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/1198
Karar No:2018/4377
TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) :1- … Derneği
2-… Derneği
3- … Derneği
4- … Derneği
5- … Derneği
6- … Odası
7-… Odası
8- …Kooperatifi
9- … Birliği
10- … 11- …
12- … 13- …
14-… 15- …
16-… 17- …
18-… 19- …
20- … 21- …
22- … 23- …
24- … 25- …
26- … 27-…
28- … 29- …
30- … 31- …
32- … 33- …
34- … 35- …
36-… 37- …
38- … 39- …
40- … 41- …
42- … 43- …
44- … 45- …
46-… 47- …
48- … 49- …
50-… 51- …
52-… 53- …
54- … 55- …
56- … 57- …
58- … 59- …
60-… 61- …
62- … 63- …
64- … 65- …
66-… 67- …
68- … 69- …
70- … 71- …
72-… 73- …
74- … 75- …
76- … 77- …
78- … 79- …
80- … 81- …
82- … 83- …
84- … 85- …
86-… 87- …
88- … 89- …
90- … 91-…
92- … 93-…
94- … 95- …
96- … 97- …
98- … 99- …
100- … 101- …
102- … 103- …
104- … 105- …
106- … 107- …
108-… 109- …
110- … 111- …
112- … 113- …
114- … 115- …
116-… 117- …
118- … 119- …
120- … 121- …
122- … 123- …
124- … 125- …
126- … 127- …
128- … 129- …
130- … Derneği 131- …
VEKİLİ : Av….
132- … Barosu Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
133- … Tabip Odası
VEKİLİ : Av.
134- … Derneği
VEKİLİ : Av….
KARŞI TARAF (DAVALI) : Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
VEKİLİ : Av….
MÜDAHİL (DAVALI YANINDA) : … A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … İli sınırları içinde … Enerji Üretim A.Ş. tarafından 77 MW (doğalgazlı) olarak kurulmak istenen termik santral için Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından verilen 17.11.2011 tarih ve EÜ-3498-12/2146 sayılı üretim lisansının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; uyuşmazlığın çözümünün teknik bilgiyi gerektirmesi nedeniyle Mahkemece keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, 14/07/2016 tarihinde Mahkemeye sunulan Bilirkişi Raporu’nda özetle; “Lisans verilen santralin kombine bir sisteme sahip olduğu, buhar üretiminden ve doğalgaz yakılarak elektrik üretme özelliğinin olduğu, tesiste kömür kullanılmayacağının proje tanıtım dosyasında belirtildiği ve kullanılan teknolojinin doğalgaz ve kömürün birlikte yakılmasına olanak vermeyeceği, tesisin kapalı devre olarak çalışmasının tasarlandığı, kömür depolama alanlarına uzak olduğu, doğalgazın mevcut doğalgaz boru hattından alınarak kullanılacağı, bağlantı kısmı hariç tesis civarında ayrıca bir boru hattı döşemesine ihtiyaç olmadığı, tesisin ulaşım yoluna yakın konumda olduğu, ayrıca bir yol yapımı gerektirmediği, tesis civarında sanat, kültür eserleri, yerleşim, okul, sağlık merkezi, alışveriş merkezi ve ibadethane gibi ortak kullanım alanlarının olmadığı, hava kirliliği konusunda, ocak 2016 tarihinde hazırlanmış bir rapor bulunduğu, bu rapora göre, koordinatları belli 40 noktada, Eylül-Ekim 2015 aylarında SO2 ve Ekim-Kasım 2015 tarihleri arasında NO2 ölçüm sonuçları sunulduğu, bölgenin arkaplan SO2 değerinin 1.95 – 16.16 ug/m3 aralığında değiştiği (üst sınır 60 ug/m3) ve NO2 değerinin 8.11 – 44.99 ug/m3 aralığında değiştiğinin (üst sınır 56 ug/m3) ölçümlerle belgelendiği, en yüksek değerin (40. nokta) yerleşim yeri ölçümü olduğu, davacı tarafın termik santrallerin insan ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerine neden olan araştırma sonuçlarının kötü yönetilen katı yakıt kullanan tesislerin bulgularına dayandığı, yeni teknoloji doğalgaz çevrim santralleri için bu verilerin kullanılmasının doğru olmadığı, keşif sırasında ve literatürde yapılan incelemeler ile tesisin, ileri teknoloji kullanan, doğalgaz çevrim santrali olması nedeni ile çevre üzerinde düşük seviyeli bir yük oluşturacağı, Çukurova bölgesinde bulunan diğer tesislerden yeterince uzak olduğu için o tesislerin yarattığı etkiye bir katkısı olmasının beklenmediği, mevcut durumda, insan sağlığı, deniz, hava ve su ekosistemleri üzerinde kalıcı bir etki/zarar oluşturmayacağı” görüş ve kanaatine varıldığı, anılan bilirkişi raporunun Mahkemece hükme esas alınabilecek nitelikte ve yeterlilikte görüldüğü, bu durumda, … ili sınırları içerisinde … Enerji Üretim A.Ş. tarafından 77 MW (doğalgazlı) olarak kurulmak istenen termik santral için üretim lisansı verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacılar tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, aynı bölgede çok sayıda termik santralin kurulmasının canlı yaşamını sona erdireceği, termik santral projelerinin milyonlarca insanın yaşama hakkını ihlal ettiği ve yeni nesillerin sağlıklı olmasını engelleyeceği, sadece … termik santralinin yılda 3,5 milyon ton, günde 10.000 ton kömür yaktığı düşünülecek olduğunda bu kadar çok kömürün ve doğalgazın yanması sonucunda ekosistemlerde meydana gelecek değişiklikler sonucu Doğu Akdeniz’de canlı yaşamının biteceği, kömürle çalışan termik santrallerin ormanlara, deniz ortamına, havaya ve toprağa zarar verdiğinin bilimsel olarak ispatlandığı, dava konusu lisans verilirken kümülatif etki değerlendirilmesi ve toplumsal maliyet hesabı yapılmadığı, işlemin Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine, Türkiye’nin taraf olduğu IRENA ve KYOTO protokollerine aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare yanında müdahil tarafından, Ankara ve Ortadoğu Üniversite tarafından hazırlanan bilirkişi raporları dikkate alınarak istemin reddi gerektiği savunulmuştur. Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek işin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz istemlerinin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın davacılara iadesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 25/12/2018 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.