Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2018/1002 E.  ,  2023/2464 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/1002
Karar No:2023/2464

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurulu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …Radyo Televizyon Yayıncılık A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait “…” logosuyla yayın yapan televizyon kanalının, yayın lisans türü “Genel Yayın” lisansı olmasına rağmen, 08/02/2016 tarihli yayınının tamamını ticarî iletişim yayınlarına ayırmak suretiyle 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 14. maddesinin ikinci fıkrasının ihlâl edildiğinden bahisle, aynı Kanun’un 32. maddesinin altıncı fıkrası uyarınca “kuruluş yayınlarının üç ay süre ile durdurulması” yaptırımı uygulandığı hâlde yayınlarına devam ettiğinden, anılan madde uyarınca davacı kuruluşun yayın lisansının iptal edilerek kanal frekans kullanımına son verilmesine ilişkin …tarih ve …sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (Üst Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesi’nce verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; dava konusu işlemin, 6112 sayılı Kanun’un 14. ve 32. maddesinin altıncı fıkrasında düzenlenen “yayın lisansı verilmesi için bu Kanunda aranan şartlardan birinin kaybedilmesi” hâli kapsamında değerlendirilerek tesis edildiği, her ne kadar 6112 sayılı Kanun’da, yayın lisansı verilmesi için aranan şartlar açıkça sayılmamış olsa da, 14. maddesinde, lisans belgesinde belirtilen türe uygun yayın yapmayan kuruluşun lisans şartlarını ihlâl etmiş sayılacağının açıkça düzenlenlendiği, “İdari yaptırımlar” başlıklı 32. maddesinin ikinci fıkrasında da, bu Kanun’da belirlenen ilke ve yükümlülüklere uyulmaması hâlinde uygulanacak yaptırımın, yayın kuruluşunun uyarılmasından sonra idari para cezası verilmesi şeklinde gösterildiği, Medya Hizmet Sağlayıcı Kuruluşlar İle Platform ve Altyapı İşletmecilerinin Uymaları Gereken İdari ve Mali Şartlar Hakkında Yönetmeliğin 17. maddesinde ise, mevzuatta öngörülen yükümlülüğe uymadığı sonradan tespit edilenlerin yayın lisanslarının iptal edileceğinin kurala bağlandığı;
Bu durumda, lisansa uygun yayın yapma yükümlülüğünün ihlâlinden dolayı, davacının durumunun değerlendirilerek işlem tesis edilmesi gerekirken, lisans verilmesinin koşulları Kanun’da düzenlenmediği hâlde, lisansa uygun yayın yapmamanın koşul kaybı olarak nitelendirilmesi suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 32. maddesinin altıncı fıkrasında düzenlenen yaptırım uygulanarak tesis edilen dava konusu Üst Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, yayın lisansı şartlarının ihlâli hâli ile yayın lisansı verilmesi için 6112 sayılı Kanun’da aranan şartlardan birinin kaybedilmesi hâlinin aynı yaptırıma tâbi olduğu, davacı kuruluşça lisans türüne uygun yayın yapılmaması sebebiyle yayın lisans şartlarının ihlâl edildiği, bu durumun yayın lisansı verilmesi için Kanunda aranan şartlardan birinin kaybedilmesi hâli olarak kabul edilmesi gerektiği, söz konusu fiil karşılığında uyarı ve idarî para cezası uygulanması hâlinde yayın türü ihlâli devam edeceğinden, yayın türünün ancak Üst Kurul’un izniyle yapılabileceği şeklindeki kuralın hiçbir işlevinin kalmayacağı, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, temyiz dilekçesinin yasal süresi içerisinde verilmediği, Kanunda öngörülen süre beklenilmeden dava konusu işlemin tesis edildiği, uyuşmazlık konusu yayınlarda herhangi bir marka, ürün veya hizmete ilişkin tanıtım yapılmadığı, sağlık sorunlarına alternatif çözüm yolları üzerinde durulduğu, bu hâlde genel yayın lisansının ihlâlinden söz edilemeyeceği, aksi durumun kabulü hâlinde dahi söz konusu fiilin yaptırımının 6112 sayılı Kanun’un 32. maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen idari para cezası olduğu, temyize konu kararın hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirkete ait “…” logosuyla yayın yapan kuruluşun 12/01/2015-14/01/2015 tarihleri arasındaki yayınlarının; lisans türü olan “Genel Yayın” lisansına aykırılık teşkil ettiğinden bahisle, 6112 sayılı Kanun’un 32. maddesinin altıncı fıkrası gereğince, lisans türüne uygun yayın yapması ya da lisans türünü değiştirmesi gerektiği konusunda davacı kuruluşa uyarı yazısı yazılmasına dair …tarih ve …sayılı Üst Kurul kararı alınmıştır.
Davacı şirketin anılan yayın lisansına rağmen 08/02/2016 tarihli 24 saatlik yayınının tamamı incelendiğinde Dr. …’a ait bitkisel ürünlerin tanıtımının ve pazarlamasının yapılması sebebiyle …tarih ve …-…sayılı Üst Kurul kararı ile anılan Kanun’un 32. maddesinin altıncı fıkrası uyarınca üç ay süre ile yayınlarının durdurulmasına karar verilmiştir.
Anılan Üst Kurul kararının davacı şirketin KEP adresine 09/05/2016 tarihinde tebliğ edilmesine rağmen yayıncı kuruluşun 10-15/05/2016 tarihlerinde farklı saatlerdeki yayınları ve 16/05/2016 tarihindeki 24 saatlik yayını incelendiğinde, bitkisel ürünlerin ticari iletişim yayınlarına devam edildiğinin tespit edilmesi üzerine aynı Kanun’un 32. maddesinin altıncı fıkrası uyarınca davacı şirketin yayın lisansının iptal edilerek kanal frekans kullanımına son verilmesine ilişkin …tarih ve …-…sayılı Üst Kurul kararı alınmış, anılan Üst Kurul kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 3. maddesinin birinci fıkrasının (y) bendinde, tematik yayının, günlük yayın süresinin en az yüzde yetmişini haber, belgesel, eğitim, ekonomi, kültür, tarih, spor, müzik, sinema, dizi film, pazarlama veya benzeri konularda olmak üzere sadece belli bir türe veya genel izleyici kitlesi dışında belli bir izleyici kesimini hedef alan programlara ayıran yayını ifade ettiği; 14. maddesinin birinci fıkrasında, yayın hizmetlerinde, genel veya tematik içerikli yayın yapılabileceği, medya hizmet sağlayıcı kuruluşların yayın lisansı başvurusu sırasında yayınlarının türünü Üst Kurula yazılı olarak bildireceği, Üst Kurul tarafından bu kuruluşlara verilecek yayın lisans belgesinde yayının türünün açıkça belirtileceği; ikinci fıkrasında, yayın hizmetlerinin Üst Kurula bildirilen türde ve seçilen dilde yapılmasının zorunlu olduğu, yayın türünün talep üzerine Üst Kurulun izniyle değiştirilebileceği, yayın türünün değiştirilmesine ilişkin şartların Üst Kurulca belirleneceği, lisans belgesinde belirtilen türe uygun yayın yapmayan kuruluşun yayın lisansı şartlarını ihlâl etmiş sayılacağı; işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükteki hâliyle, 32. maddesinin altıncı fıkrasında, yayın lisansı verilmesi için bu Kanunda aranan şartlardan birinin kaybedilmesi hâlinde, ilgili medya hizmet sağlayıcı kuruluşa bu şartı yerine getirmesi için otuz günlük süre verileceği, verilen süreye rağmen şartı yerine getirmeyen kuruluşun yayınlarının üç ay süreyle durdurulacağı, bu süre zarfında şartın yerine getirilmemesi hâlinde ise, ilgili kuruluşun yayın lisansı iptal edilerek kanal ve frekans kullanımına son verileceği; 37. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşların yayın lisansı talebinde bulunabilmeleri için gerekli idarî, malî ve teknik şartları belirlemenin ve bu kuruluşlardan şartları sağlayanlara yayın lisansı vermenin, denetlemenin ve gerektiğinde iptal etmenin Kurul’un görev ve yetkileri arasında olduğu kurala bağlanmıştır.
Medya Hizmet Sağlayıcı Kuruluşlar İle Platform ve Altyapı İşletmecilerinin Uymaları Gereken İdari ve Mali Şartlar Hakkında Yönetmeliğin “Gerekli koşulların yitirilmesi, lisans iptali, idarî ve adlî müeyyideler” başlıklı 17. maddesinin birinci fıkrasında, “Yayın lisansı verilmesi için Kanunda aranan şartlardan birinin kaybedilmesi hâlinde, ilgili medya hizmet sağlayıcı kuruluşa bu şartı yerine getirmesi için otuz günlük süre verilir. Verilen süreye rağmen şartı yerine getirmeyen kuruluşun yayınları üç ay süreyle durdurulur. Bu süre zarfında şartın yerine getirilmemesi hâlinde ise, ilgili kuruluşun yayın lisansı iptal edilerek yayınlarına son verilir.”; ikinci fıkrasında, “Mevzuatta öngörülen yükümlüklere uymadıkları sonradan tespit edilen veya uygunluklarını sonradan kaybeden ve Üst Kurulca verilen süre içerisinde durumlarını uygun hâle getirmeyen kuruluşlar ile yayın lisansının verilmesi için gerekli şartlara uygunluğunu hile ile elde ettiği tespit edilen kuruluşun yayın lisansı iptal edilir.” kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
6112 sayılı Kanun’un gerekçesinde, 14. maddeye ilişkin olarak, “Madde ile yayın hizmetlerinin içeriği düzenlenmektedir. Yayın hizmetleri genel ve tematik olmak üzere iki türlüdür. Maddede, yayın yapacak kuruluşların yayın türleri konusundaki yapacakları iş ve işlemlerle ilgili düzenlemelere yer verilmektedir. Genel veya tematik içerikli yayın yapmak isteyen radyo ve televizyon kuruluşları, yayın lisansı başvurusu sırasında bu hususu Üst Kurula yazılı olarak bildirmek zorundadırlar. Yayın türü değişiklikleri Üst Kurulun iznine bağlıdır. (…)”; 32. maddeye ilişkin ise “(…) Yayın ihlâli niteliğinde olmayan, daha ziyade yayıncı niteliğini kazanma ve sürdürme ile ilgili ihlâller için yayın ihlâllerinden farklı bir müeyyide sistemi öngörülmektedir. Buna göre yayın lisansı verilmesi için Üst Kurulca öngörülen şartlardan birini ihlâl eden veya kaybeden medya hizmet sağlayıcı kuruluşa, gerekli şartları tamamlaması için otuz gün süre verilecektir. Verilen süre içinde de gereken şartları yerine getirmeyen kuruluşun yayınları, üç ay süreyle geçici olarak durdurulacak, bu süre içinde de gerekli şartları yerine getirmeyen kuruluşun yayın lisansı iptal edilerek, kanal ve frekans kullanımına son verilecektir. (…)” açıklamalarına yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirkete ait “…” logosuyla yayın yapan kuruluşun 12/01/2015-14/01/2015 tarihleri arasındaki yayınlarının; lisans türü olan “Genel Yayın” lisansına aykırılık teşkil ettiğinden bahisle, 6112 sayılı Kanun’un 32. maddesinin altıncı fıkrası gereğince, lisans türüne uygun yayın yapması ya da lisans türünü değiştirmesi konusunda …tarih ve …-…sayılı Üst Kurul kararı ile uyarıldığı, ancak davacı şirketin anılan yayın lisansına rağmen 08/02/2016 tarihli 24 saatlik yayınının tamamı incelendiğinde Dr. …’a ait bitkisel ürünlerin ticari iletişim yayınına devam edilmesi nedeniyle …tarih ve …-…sayılı Üst Kurul kararı ile 6112 sayılı Kanun’un 32. maddesinin altıncı fıkrası uyarınca üç ay süre ile yayınlarının durdurulmasına karar verildiği, anılan kararın davacı şirketin KEP adresine 09/05/2016 tarihinde tebliğ edilmesine rağmen yayıncı kuruluşun 10-15/05/2016 tarihlerinde farklı saatlerdeki yayınları ve 16/05/2016 tarihindeki 24 saatlik yayını incelendiğinde, bitkisel ürünlerin ticari iletişim yayınlarına devam edildiğinin tespit edilmesi üzerine 6112 sayılı Kanun’un 32. maddesinin altıncı fıkrası uyarınca davacı şirketin yayın lisansının iptal edilerek kanal frekans kullanımına son verilmesine ilişkin …tarih ve …-…sayılı Üst Kurul kararının alındığı görülmektedir.
Genel yayın türünde lisansı bulunan davacının, söz konusu yayınlarını tematik yayınlara ayırdığı, bu durumda, yayın türü değişikliğinin ancak Kurul izniyle yapılabileceği göz önünde bulundurulduğunda, davacının lisans başvurusu sırasında Kurul’a bildirdiği ve lisans belgesi verilmesinin ön şartı olan “Genel Yayın” türünde yayın yapma yükümlülüğünü ihlâl ettiği anlaşılmaktadır.
Bu bakımdan, medya hizmet sağlayıcı kuruluşların lisans başvurusu esnasında yayın türüne ilişkin yapacakları bildirimin, Kurul tarafından verilecek yayın lisansı belgesi için bir ön şart olarak belirlendiği, yayın hizmetlerinin Kurul’a bildirilen türde yapılmasının zorunlu olduğu, yayın türü değişikliği için de taleplerin Kurul’a iletilmesi gerektiği, lisans belgesinde belirtilen türe aykırı yayın yapan kuruluşların lisans şartlarını ihlâl etmiş sayılacağı açıktır.
6112 sayılı Kanun’un gerekçesinde de vurgulandığı üzere, lisans şartlarının ihlâl edilmesinin, lisans şartlarının sonradan kaybedilmesi sonucunu doğurduğu, bu durum karşısında Kanun’un 32. maddesinin altıncı fıkrasında öngörülen yaptırımın uygulanması gerektiği sonucuna varıldığından, Kanun’da düzenlenen zorunluluklara aykırı olarak ve lisans şartlarını ihlâl etmek suretiyle yayın yapan davacı şirketin, üç ay süreyle yayın durdurma yaptırımına rağmen, ticari iletişim yayınlarına devam ettiğinden bahisle 6112 sayılı Kanun’un 32. maddesinin altıncı fıkrası uyarınca yayın lisansının iptal edilerek kanal frekans kullanımına son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacı kuruluşun yayınlarının üç ay süre ile durdurulmasına ilişkin …tarih ve …-…sayılı Üst Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolundaki …İdare Mahkemesi’nce verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı karara yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararı Dairemizin 17/05/2023 tarih ve E:2018/831 ve K:2023/2463 sayılı kararıyla bozulmuştur.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesine, 17/05/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.