Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2017/328 E.  ,  2023/581 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/328
Karar No:2023/581

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Uşak ili, Karahallı ilçesinde akaryakıt ve LPG istasyonu olarak faaliyet gösteren dava dışı … İnş. Petrol Teks. Gıda Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile istasyonu arasındaki mesafenin asgari mesafe şartının altında kaldığının Mahkemece tespit edildiğinden bahisle anılan şirketin faaliyetine son verilmesi istemiyle yapılan 12/12/2014 tarihli başvurunun reddine ilişkin davalı idarenin … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile aynı yöndeki iki akaryakıt istasyonu arasındaki mesafenin 850 metre olarak tespit edildiği, anılan Mahkeme kararı üzerine belediye tarafından asgari mesafe tutanağı ve işyeri açma ve çalışma ruhsatının düzenlendiği, bu kez yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı ile uygulama imar planı tadilatı yapılmasına ilişkin karara karşı açılan davada, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi üzerine Karahallı Belediyesi’nce 13/01/2015 tarihli asgari mesafe tutanaklarının ve işyeri açma ve çalışma ruhsatının düzenlendiği, … İdare Mahkemesi’nin kararı üzerine verilen 13/01/2015 tarihli işyeri açma ve çalışma ruhsatına göre lisans bilgilerinin tadil edildiği dikkate alındığında, dava dışı şirketin faaliyetine son verilmesi için gerekli şartların oluşmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, aynı yönde bulunan iki akaryakıt istasyonu arasındaki mesafenin asgari mesafe şartını sağlamadığının yargı kararları ile sabit olduğu, Karahallı Belediyesi tarafından düzenlenen belgelere dayalı olarak tesis edilen işlemin yargı kararlarının uygulanmaması sonucunu doğurduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, lisans başvuruları için gerekli olan belgelerin yetkili makamlar tarafından düzenlenmesi hâlinde bunların hukuka aykırılığının yargı mercileri tarafından tespit edilebileceği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davacı şirket, Uşak ili, Karahallı ilçesinde davalı idarece 2005 ve 2007 yıllarında verilen lisanslar ile istasyonlu akaryakıt ve LPG bayiliği faaliyeti göstermektedir.
Dava dışı … İnş. Petrol Teks. Gıda Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin (… Ltd. Şti.) de aynı ilçede … numaralı akaryakıt istasyonu bayilik lisansı ve … numaralı LPG otogaz bayilik lisansı ile faaliyet gösterdiği anlaşılmakta olup, … pafta, … ada, … parselde kayıtlı taşınmazda bulunan akaryakıt bakım+LPG satış istasyonu için verilen … tarih ve … sayılı yapı ruhsatı ile dayanağı Karahallı Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan revizyon imar planının iptali istemiyle davacı tarafından açılan davada … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile iki akaryakıt istasyonu arasındaki mesafenin 850 metre olduğu tespitine de yer verilerek dava konusu işlemlerin iptaline karar verildiği, mahkeme kararı ve davalı idarenin yazısı üzerine Karahallı Belediye Başkanlığınca 18/07/2013 tarihli asgari tespit mesafe tutanağının düzenlendiği, bu tutanağa göre … Ltd. Şti.’nin en yakın akaryakıt istasyonu ile arasındaki mesafenin 1030 metre olarak tespit edildiği ve adı geçen şirkete … tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatının verildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Bunun üzerine, davacı tarafından söz konusu taşınmazda bulunan akaryakıt bakım ve LPG satış istasyonu için verilen yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı ile uygulama imar planı tadilatı yapılmasına ilişkin Karahallı Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararı ile dayanağı nazım imar planının iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, “davacı şirkete ait akaryakıt istasyonu ile diğer şirkete ait akaryakıt istasyonu arasında 1 km’den az mesafe olduğu gerekçesiyle ilgili ruhsatlar ve dayanağı meclis kararının iptaline karar verildiği, idare tarafından Mahkeme kararına uyularak işlem tesis edilmesi gerekirken, 05/03/2013 ve 04/06/2013 tarihli Belediye Meclis kararları ile … nolu ada bazında plan tadilatı yapılarak 7 ve 10 metrelik yollar açıldığı, böylece … nolu parselde bulunan akaryakıt istasyonuna giriş yolunun servis yolundan verilmesi sağlanarak davacı şirketle arasındaki mesafenin 1030 metreye çıkartıldığı anlaşılmakta ise de; yapılan bu düzenlemelerin iki akaryakıt istasyonunun güzergah üzerindeki yönünü değiştirmediği, aynı yön kavramı ile kastedilenin yolun gidiş ya da geliş yönü olduğu ve bu haliyle aynı gidiş yolu üzerinde bulunan iki akaryakıt istasyonundan birine servis yolu ile farklı giriş verilmesinin yönlerini değiştirmeyeceği, ilk alınan meclis kararı ile son yapılan değişiklikleri içeren meclis kararlarında akaryakıt istasyonunun aynı parsel üzerinde ve aynı güzergahta olduğu hususları göz önüne alındığında, … Ltd.Şti’ne verilen işyeri açma ve çalışma ruhsatı, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni ile dayanağı imar planlarında değişiklik yapılmasına ilişkin kararda hukuka uygunluk bulunmadığı” gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verildiği görülmektedir.
Anılan Mahkeme kararı üzerine davacı tarafından 12/12/2014 tarihli dilekçeyle, iki istasyon arasındaki mesafenin asgari mesafe şartının altında kaldığının Mahkeme kararı ile tespit edildiğinden bahisle anılan şirketin faaliyetine son verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 2. maddesinde, “Bu Kanunun uygulanmasında; (…) 23) Kilometre tahdidi: Şehir içi veya şehirlerarası trafiğe açık yollarda aynı istikamette iki akaryakıt istasyonu arasındaki, Kurul tarafından çıkarılacak yönetmelikte belirlenecek asgarî mesafeyi, (…) ifade eder.”; 8. maddesinin son fıkrasında, “Kurul, teknik ve ekonomik kriterlere göre bayilik kategorileri oluşturabilir. Bu durumda bayilik lisansları kategorilerine göre düzenlenir. Akaryakıt ve LPG istasyonları arasındaki mesafeler, aynı yönde olmak üzere, şehirler arası yollarda on kilometreden, şehir içi yollarda bir kilometreden az olmamak üzere Kurul tarafından çıkarılacak ve 1/1/2005 tarihinde yürürlüğe girecek yönetmelikle düzenlenir.” kuralları yer almıştır.
5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 2. maddesinde, “Bu Kanunun uygulanmasında; (…) ü) Kilometre tahdidi: Şehir içi veya şehirlerarası trafiğe açık yollarda aynı istikamette iki akaryakıt ve otogaz istasyonu arasındaki Kurul tarafından çıkarılacak yönetmelikte belirlenecek asgarî mesafeyi, (…) ifade eder.” kuralına yer verilmiştir.
5015 ve 5307 sayılı Kanun’ların verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 45. maddesinde, “İki akaryakıt ve/veya LPG istasyonu arasındaki mesafe, aynı yönde olmak üzere; a) Şehirlerarası yollarda on, b) Şehir içi yollarda bir kilometreden az olamaz.”; Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 37. maddesinde, “Şehir içi veya şehirlerarası trafiğe açık yollarda aynı istikamette iki akaryakıt ve/veya otogaz istasyonu arasındaki mesafe, aynı yönde olmak üzere; şehirlerarası yollarda on, şehir içi yollarda bir kilometreden az olamaz.” kuralı yer almıştır.
10/08/2005 tarih ve 25902 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in işlem tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan hâliyle 4. maddesinde, “Bu Yönetmelikte geçen deyimlerden; a) Yetkili idare: Belediye sınırları ve mücavir alanlar dışı ile kanunlarda münhasıran il özel idaresine yetki verilen hususlarda il özel idaresini; büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir alanlar içinde büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir belediyesini, bunların dışında kalan hususlarda büyükşehir ilçe veya ilk kademe belediyesini; belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyeyi ve organize sanayi bölgesi sınırları içinde organize sanayi bölgesi tüzel kişiliğini, (…) n) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı: Yetkili idareler tarafından bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için verilen izni (…) ifade eder.” kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, akaryakıt ve LPG istasyonları arasındaki mesafelerin aynı yönde olmak üzere şehirlerarası yollarda on kilometreden, şehiriçi yollarda bir kilometreden az olamayacağı anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı iptal kararı üzerine Karahallı Belediyesi’nce 13/01/2015 tarihli asgari mesafe tutanaklarının ve işyeri açma ve çalışma ruhsatının düzenlendiği, … İdare Mahkemesi’nin kararı üzerine verilen 13/01/2015 tarihli işyeri açma ve çalışma ruhsatına göre lisans bilgilerinin tadil edildiği, davalı idarece lisans tadiline esas olarak … tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatının dayanak alındığı görülmektedir.
Davacı tarafından, uyuşmazlığa konu istasyonun bulunduğu taşınmaza yönelik imar planı değişikliğini de kapsayan Karahallı Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararının, bu karara karşı yapılan itirazın reddine dair … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi Kararı’nın, … tarih ve … sayılı yapı ruhsatının, … tarih ve … sayılı yapı kullanma izin belgesinin ve lisans tadiline dayanak teşkil eden … tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, “(…) yapılan bu düzenlemelerin iki akaryakıt istasyonunun güzergah üzerindeki yönünü değiştirmediği, ‘aynı yön’ kavramı ile kastedilenin ‘yolun gidiş ya da geliş yönü olduğu’ ve bu haliyle aynı gidiş yolu üzerinde bulunan iki akaryakıt istasyonundan birine yan yol ile farklı giriş verilmesinin yönlerini değiştirmeyeceği, ilk alınan belediye meclis kararı ile son yapılan değişiklikleri içeren belediye meclis kararlarında akaryakıt istasyonunun aynı parsel üzerinde ve aynı güzergahta olduğu” gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiş; anılan karar, Danıştay Altıncı Dairesi’nin 16/04/2019 tarih ve E:2016/7966, K:2019/2653 sayılı kararıyla onanmış; davalı belediyenin karar düzeltme talebi ise 06/12/2022 tarih ve E:2019/17776, K:2019/10695 sayılı kararla reddedilmiştir.
Diğer taraftan, dava dışı … Ltd. Şti.’ye davalı Kurumca verilen … ve … numaralı akaryakıt ve LPG bayilik lisanslarının iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesi’nce dava konusu lisansların iptali yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar, Dairemizin 15/02/2013 tarih ve E:2017/175, K:2023/586 sayılı kararıyla onanmıştır.
Bu itibarla, uyuşmazlığa konu olan akaryakıt istasyonu bayilik lisansı ile LPG otogaz bayilik lisanslarının tadiline dayanak gösterilen … tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatının hukuka aykırı olduğunun yargı kararları ile tespit edildiği, ayrıca tadil edildiği belirtilen lisanslara ilişkin olarak Mahkemece verilen iptal kararının da Dairemizce onandığı dikkate alındığında, dava dışı … Ltd. Şti.’nin faaliyetinin sonlandırılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu Mahkeme kararında ise hukukî isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 15/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.