Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2017/2673 E.  ,  2020/3194 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/2673
Karar No:2020/3194

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurulu
VEKİLİ : Av. …, Av. … – Aynı adresteler

KARŞI TARAF (DAVALI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Finansal Kiralama A.Ş. hisse senedinde 02/05/2007-17/05/2007 döneminde gözlenen olağan dışı fiyat ve miktar hareketlerinin mülga 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 47/I/A-2 maddesinde tanımlanan manipülasyon suçunu oluşturması nedeniyle davacı hakkında, Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasına, borsa ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda sürekli işlem yasağı getirilmesine ve tüm lisanslarının süresinin mahkeme süreci sonunda kesinleşmek üzere iptal edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Sermaye Piyasası Kurulu (Kurul) kararının bildirilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce Dairemizin … tarih ve E: …, K: … sayılı bozma kararına uyularak verilen kararda, Kurulca, davacı hakkında borsa ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda sürekli işlem yasağı getirilmesine karar verildiği, öte yandan … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile haklarında işlem yapma yasağı getirilen tüm gerçek ve tüzel kişilerin işlem yapma yasaklarının ise 01/10/2010 tarihi itibarıyla kaldırılmasına karar verildiği, davacı tarafından 10/08/2010 tarihinde açılan dava ile sürekli işlem yasağının iptalinin istenildiği, her ne kadar 30/07/2010 tarihli Kurul kararıyla işlem yapma yasakları kaldırılmış olsa da bunun, dava tarihinden sonra 01/10/2010 tarihinden itibaren geçerli olduğu, sonuç olarak dava tarihi itibarıyla davacı hakkında işlem yasağının yürürlükte olduğu, bu bağlamda, dava konusu işlemin sürekli işlem yapma yasağına ilişkin kısmının kesin, yürütülebilir ve icraî özelliklere sahip, idarî davaya konu edilebilecek nitelikte bir işlem olduğu ve dava konusu edilen kararın bu kısmına ilişkin olarak bir karar verilmesi gerektiği sonucuna varıldığı,
Olayda, … Finansal hisse senedi piyasasında 02/05/2007 – 17/05/2007 döneminde gerçekleştirilen manipülasyon nitelikli işlemler nedeniyle Kurulca yapılan şikâyet üzerine hazırlanan … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … tarih ve E: … sayılı iddianamesi sonucunda … Asliye Ceza Mahkemesi’nin … sayılı dosyasında açılan davada yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan raporda özetle, “Yargılanan sanıklara ait hesaplar ve/veya başkalarına ait olup da kimi sanıklarca yönlendirildiği/kontrol edildiği iddia edilen hesaplar üzerinden suçlama konusu hisse senedine yönelik alım-satımın (işlem hacmi ve oranları itibariyle) tek başlarına, işlem kaynaklı manipülasyon suçunun maddi unsurunu oluşturmaya uygun olmadığı, sanıkların suç ortaklığı kapsamında birlikte hareket ettiklerine dayanak olarak Mahkemeye sunulan telefon görüşmelerinin tarihinin suç tarihinden öncesine dayanıyor olmasından ve suçlama konusu hisse senedine ilişkin olmamasından, söz konusu verilerin iştirak iradesinin varlığını ortaya koymak açısından yeterli olmadığı, tüm sanıkların suç işlemek amacıyla birlikte hareket ettikleri sonucuna ulaşılması durumunda yapay piyasa oluşturmaya elverişli olduğu belirlemesinin yapılabileceği, ancak bu durumda suçun maddi unsurunun gerçekleştiğinden bahsedilemeyeceği” görüş ve kanaatinin belirtildiği, … Asliye Ceza Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararı ile davacının beraati yönünde verilen kararın Yargıtay … Ceza Dairesi’nin E: …, K: … sayılı kararıyla onanarak kesinleştiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile haklarında işlem yasağı getirilen tüm gerçek ve tüzel kişilerin söz konusu yasaklarının 01/10/2010 tarihi itibarıyla kaldırılmasına karar verildiğinden davacı hakkında tesis edilen işlem yasağının anılan Kurul kararıyla kaldırılmış bulunduğu, mevcut durumda hukuk aleminde herhangi bir geçerliliği olmayan bir idari işlemin iptaline karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu, benzer davalarda konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kararlar verildiği, başka bir idari işlemle kaldırılmasına karar verilen bir idari işlemin tekrar iptalinin mümkün olmadığı, davanın açılmasında hiçbir kusuru olmadığından aleyhine yargılama giderine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğu, işlem yasağı tedbirinin cezai bir idari yaptırım olmayıp idari tedbir niteliğinde tamamen ileriye dönük bir tedbir olduğundan sonradan ortaya çıkan durumların değerlendirilmesi neticesinde işlem yasağının kaldırılmasına karar verilmesinde herhangi bir kusuru ve sorumluluğu bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
… tarih ve … sayılı Kurul kararıyla, … Finansal Kiralama A.Ş. hisse senedinde 02/05/2007-17/05/2007 döneminde gözlenen olağan dışı fiyat ve miktar hareketlerinin mülga 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 47/I/A-2 maddesinde tanımlanan manipülasyon suçunu oluşturması nedeniyle davacının da aralarında bulunduğu şahıslar hakkında 2499 sayılı Kanun’un 49. maddesi uyarınca suç duyurusunda bulunulmasına, 2499 sayılı Kanun’un 46. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi ve Kurul’un işlem yasağına ilişkin ilke kararları uyarınca borsa ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda sürekli işlem yasağı getirilmesine, Kurul’un 17/01/2008 tarihli ilke kararının A-1 maddesi uyarınca davacının tüm lisanslarının süresi mahkeme süreci sonrasında kesinleşmek üzere iptal edilmesine karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararının … tarih ve … sayılı Kurul işlemle davacıya bildirilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
Ardından … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla, “Borsalar ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda geçici veya sürekli olarak işlem yapma yasağına ilişkin olarak Kurulumuz Karar Organı’nın … tarih ve … sayılı İlke Kararı’nda (İlke Kararı) yapılan gözden geçirme sonucunda;
…
B) Gerek piyasaların anlık olarak takibi yapılarak piyasa bozucu işlemlerin oluşum aşamasında engellenmesi ve piyasaların etkin gözetimi amacıyla Kurulumuzun teşkilat yapısında yapılan değişiklikler, gerekse, Kurulumuz Karar Organı’nın 23/07/2010 tarihli kararı uyarınca İMKB hisse senedi piyasasının işleyiş esaslarına getirilecek yeni düzenlemeler ile piyasa yapısının değişeceği ve piyasa yapısının manipülatif işlemleri en aza indirecek şekilde yapılanacağı göz önünde bulundurularak Kurulumuzca haklarında işlem yasağı getirilen tüm gerçek ve tüzel kişilerin söz konusu yasaklarının 01/10/2010 tarihi itibarıyla kaldırılmasına,
C) 01/10/2010 tarihinden itibaren başlanarak, 30/07/2010 tarihi öncesinde Kanun’un 47. maddesi (A) bendi hükmünde sayılan fiillere doğrudan ya da dolaylı olarak iştirak eden gerçek veya tüzel kişiler hakkında işlem yasağı uygulanmamasına,
D) 30/07/2010 tarihinden sonra Kanun’un 47 nci madde (A) bendi hükmünde sayılan fiillere doğrudan ya da dolaylı olarak iştirak eden gerçek veya tüzel kişiler hakkında yeni işlem yasağı esasları kapsamında işlem yapılmasına ve 30/07/2010 öncesi işlem yasaklarının süre artırımı konusunda dikkate alınmamasına,
E) 01/10/2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere işlem yasakları kaldırılan kişilerin işlem yasağına konu olan paylarının yasaklı pay statülerinin kaldırılmasına, …” karar verilmiştir.
… İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla; dava konusu işlemin, Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasına ilişkin kısmı ile borsa ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda sürekli işlem yasağı getirilmesine ilişkin kısmı bakımından davanın incelenmeksizin reddine, lisans iptaline ilişkin kısmı bakımından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, karara karşı davacı tarafından kararın incelenmeksizin reddine ilişkin kısımları, davalı idare tarafından yargılama gideri ve vekâlet ücretine ilişkin kısmı bakımından yapılan temyiz başvurusu üzerine Dairemizin 01/02/2016 tarih ve E:2013/222, K:2016/124 sayılı kararıyla, Mahkeme kararının, Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulması yönünden davanın incelenmeksizin reddine dair kısmının onanmasına, borsa ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda sürekli işlem yasağı getirilmesi yönünden davanın incelenmeksizin reddine dair kısmının bozulmasına karar verilmiş; temyize konu Mahkeme kararıyla, Dairemizin bozma kararına uyularak borsa ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda sürekli işlem yasağı getirilmesine ilişkin kısım bakımından yapılan inceme sonucunda işlemin iptaline karar verilmiştir.

HUKUKÎ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla, piyasaların anlık olarak takibi yapılarak piyasa bozucu işlemlerin oluşum aşamasında engellenmesi ve piyasaların etkin gözetimi amacıyla Kurul teşkilat yapısında yapılan değişiklikler ve Kurulca İMKB hisse senedi piyasasının işleyiş esaslarına getirilecek yeni düzenlemeler ile piyasa yapısının değişeceği ve piyasa yapısının manipülatif işlemleri en aza indirecek şekilde yapılanacağı göz önünde bulundurularak haklarında işlem yasağı getirilen tüm gerçek ve tüzel kişilerin söz konusu yasaklarının 01/10/2010 tarihi itibarıyla kaldırılmasına karar verildiği, bu doğrultuda davacı hakkındaki dava konusu borsa ve teşkilatlanmış diğer piyasalardaki sürekli işlem yapma yasağının da kaldırılmış olduğu anlaşılmıştır.
Bu itibarla, davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiğinden, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Mahkeme kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 17/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.