Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2017/258 E. , 2022/4874 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/258
Karar No:2022/4874
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Orman İşleri İnşaat Taahhüt Temizlik Medikal
Hayvancılık Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı (… Bakanlığı)
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya Orman Bölge Müdürlüğü’nce 14/09/2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı “Serik Orman İşletme Müdürlüğü’ne Bağlı Gebiz Orman İşletme Şefliği Endüstriyel Ağaçlandırma Uygulama Proje Sahasında Makineli Arazi Hazırlığı, Piketaj ve Dikenli Tel İhatası” ihalesi üzerinde bırakılan davacı tarafından, sözleşmeye davet edilmesine rağmen mücbir sebep hâlleri dışında sözleşme imzalanmadığından bahisle, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 58. maddesi uyarınca 1 yıl süreyle bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin 02/12/2015 tarih ve 29550 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; davacı tarafından her ne kadar ihaleye konu makine ve ekipmanların mülkiyetine ilişkin olarak noter onaylı, YMM veya SMMM onaylı belge istenilmediği ileri sürülse de ihaleye ilişkin İdari Şartname’de açıkça traktör vasıflı taşıt cinsi makine için şayet bahsi geçen makineler ihale katılımcısına ait ise yukarıda belirtilen noter veya yeminli/serbest mali müşavir onayı ile mülkiyet durumunun tesvik edilmesi, şayet kiralanmış ise de, noter onaylı kira sözleşmesi ile mülkiyet durumunun ortaya konulmasının istenildiği, davacının sözleşmenin imzalanacağı en son gün olan 08/10/2015 tarihine kadar idarece istenilen belgeleri, noter onaylı veya YMM ya da SMMM onaylı olarak sunmadığından sözleşmenin imzalanamadığı açık olup, sözleşmenin imzalanmamasının davacının şartnamede belirtilen belgeleri usule uygun olarak tevsik etmemesinden kaynaklandığı, davacının ihale sözleşmesini imzalamamasında Kanunda sınırlı olarak belirtilen herhangi bir mücbir sebep hâlinin var olmadığı anlaşıldığından, taahhüdünü yerine getirmeyen davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, sözleşme imzalama süresinin son günü ihaleyi gerçekleştiren idareye evrak teslimi ve sözleşme imzalanması için gidildiği, kesin teminat, sözleşme pulu ve karar pulu bedellerinin yatırılmasının istendiği, anılan bedellerin yatırıldığı, ertesi gün sözleşme imzalamak için gelinmesinin söylendiği, ertesi gün gidildiğinde makine ve ekipmana ilişkin belgelerin asıl belge şeklinde olmadığının ifade edildiği, idareye başvuru yapmak istemelerine rağmen görevlilerce engellendiği, makinelere ilişkin belgelerin ihaleden önce sunulmasının zorunlu olduğuna dair yasal düzenlemenin bulunmadığı, makine ve ekipmana ilişkin belgeler internet çıktısı olsa dahi yasaklanmaması gerektiği, verilen kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Antalya Orman Bölge Müdürlüğü’nce 14/09/2015 tarihinde açık ihale usulü ile … ihale kayıt numaralı “Serik Orman İşletme Müdürlüğü’ne Bağlı Gebiz Orman İşletme Şefliği Endüstriyel Ağaçlandırma Uygulama Proje Sahasında Makineli Arazi Hazırlığı, Piketaj ve Dikenli Tel İhatası” ihalesi gerçekleştirilmiş, ihaleye davacının da aralarında bulunduğu 5 istekli tarafından geçerli teklif verilmiştir.
… tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararıyla ihalenin davacı şirket üzerinde bırakılmasına karar verilmiş, bu durum davalı idarece EKAP üzerinden 15/09/2012 tarihinde gönderilen “Kesinleşen ihale kararının bildirilmesi” konu başlıklı yazı ile davacıya bildirilmiş, akabinde 28/09/2015 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen “Sözleşmeye davet” konu başlıklı yazı ile tebliğ tarihini izleyen günden itibaren en geç on gün içerisinde sözleşme imzalaması gerektiği hususu tebliğ edilmiştir.
Davacı tarafından 08/10/2015 tarihinde sözleşme imzalanması için gerekli evraklarla birlikte ihaleyi gerçekleştiren idareye başvurulmuş, karar pulu bedelinin eksik yatırıldığının tespit edildiğinden bahisle anılan eksikliğin tamamlatılması istenmiş, davacı tarafından bu bedel 08/10/2015 tarihinde saat 16.29’da … Bankası … şubesi üzerinden yatırılmıştır.
Davalı idarenin … tarih ve … sayılı yazısıyla, ihaleye ait İdari Şartname’nin 7.5.2. maddesinde belirtilen makine ve ekipmanlarla ilgili olarak noter onaylı kira sözleşmesinin veya kendi malı ise ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağının ya da yeminli mali müşavir (YMM), serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) veya serbest muhasebeci raporunun aslı veya noter onaylı suretinin sözleşmeden önce idareye ibraz edilmeyerek yükümlülüklerin yerine getirilmediği, bu hususları değerlendirmek üzere … tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararının alındığı, ihale komisyonu kararının sonuç kısmında, usulüne uygun sözleşme imzalamadığından, geçici teminatın gelir kaydedilmesine ve hakkında 4734 sayılı Kanun’un 58. maddesi uyarınca yasaklama kararı verilmek üzere işlemlerin başlatılmasına karar verildiği davacıya bildirilmiştir.
İhaleyi gerçekleştiren idarece … tarih ve … sayılı yazı ile yasaklama kararı verilmesi talep edilmiş, … tarih ve … sayılı Bakan Olur’u ile yasaklama kararı verilmiş, bu karar 02/12/2015 tarih ve 29550 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58. maddesinde, “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir.
(…)
İhaleyi yapan idareler, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir durumla karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili veya bağlı bulunulan bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.” kuralına yer verilmiştir.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7. maddesinde, “…7.5.2. İşin özelliği ve niteliği gereği sahada aşağıdaki sayı ve özellikte makine ve ekipman ile çalışılacaktır.
Makine:
1 Adet 160-240 HP gücünde Ekskavatör
2 Adet 160-230 HP gücünde Paletli Traktör (Bıçaklı)
1 Adet 80-110 HP gücünde Lastik Tekerlekli Traktör
Ekipman:
1 Adet kırıcı yerine monte edilmiş tekli Riper
2 Adet Tarak
1 Adet 24 diskli dairesel veya dalgalı Diskaro
Yukarıda sayı ve nitelikleri gösterilen makine ve ekipmanlar isteklilerin kendine ait ise; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM), serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) veya serbest muhasebeci raporu ile tesvik edecekler ve bu belgeleri teklif zarfında sunacaklardır. Eğer makine kendi malı değil ise iş ilgili firmada kalırsa sözleşme imzalanmadan önce noter onaylı kira sözleşmesini idareye vereceklerdir.” düzenlemesi yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kurallar değerlendirildiğinde, 17. maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulunanlar için 1 yıldan az olmamak üzere 2 yıla kadar, ihale üzerine yapıldığı hâlde mücbir sebep hâlleri dışında usulüne uygun sözleşme imzalamayanlar için ise 6 aydan az olmamak üzere 1 yıla kadar bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, Antalya Orman Bölge Müdürlüğü’nce gerçekleştirilen ihalenin davacının üzerinde bırakıldığı, ihaleyi gerçekleştiren idarece 28/09/2015 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile davacının sözleşmeye davet edildiği, sözleşmeye davet yazısında sözleşme imzalanmadan önce hazırlanması gereken belgelere ilişkin açıklamalara, sözleşme imzalanmasına ait açıklamalara ve yüklenicilerin dikkate etmesi gereken hususlara yer verildiği, bu yazıda “makine ekipmanlara” ilişkin belgelerin sunulması gerektiğinin açıkça belirtilmediği, davacı tarafından sözleşme imzalanmasının son günü olan 08/10/2015 tarihinde evraklarla birlikte sözleşme imzalanması için ihaleyi gerçekleştiren idareye gelindiği, idarece karar pulunun eksik yatırıldığının tespit edildiğinden bahisle, davacı tarafından aynı gün saat 16.29’da karar pulu bedelinin yatırıldığı, bu durumun idarenin … tarih ve … sayılı yazısından anlaşıldığı, bahse konu yazıda idarece davacı tarafından sunulan belgelerin İdari Şartname’nin 7.5.2. maddesine uygun olmadığı belirtilerek … tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararıyla davacının geçici teminatının irat kaydedilmesine ve yasaklanmasına ilişkin işlemlerin başlatıldığının ifade edildiği görülmektedir.
Davacı tarafından sözleşme imzalanmasının son günü ihaleyi gerçekleştiren idareye sözleşme imzalanması için gelindiğinin idarenin … tarih ve … sayılı yazısından anlaşıldığı, bu yazıda … Bankası üzerinden saat 16.29’da karar pulu bedelinin yatırıldığının beyan edildiği, dolayısıyla davacının sözleşme imzalama iradesi içinde olduğunun görüldüğü, ancak, sözleşme imzalanması için sunulan ilgili belgelerin İdari Şartname’nin 7.5.2. maddesine uygun olmaması nedeniyle imzalanmadığı ve sözleşmenin imzalanmamasının davacının kusurundan kaynaklandığı gerekçesiyle dava konusu yasaklama işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan 7.5.2. maddesine göre makine ve ekipmanlara ilişkin belgelerin teklif ekinde sunulmasının zorunlu olmadığı ve sözleşme imzalanmadan önce noter onaylı kira sözleşmesinin idareye verileceği açık olup, davalı idarece davacının makine ve ekipmana ilişkin olarak kendi malı olması durumunda buna ilişkin tevsik edici belgelerin, değilse noter onaylı kira sözleşmesinin sunulmadığından bahisle davacıyla sözleşme imzalanamadığı belirtilmektedir.
Bu durumda, davalı idarece sözleşmeye davet yazısında, makine ve ekipmana ilişkin belgelerin sözleşmenin imzalanması aşamasında sunulması gerektiğine dair açık bir bildirimde bulunulmadığı anlaşıldığından, bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen davalı idarenin kusuru nedeniyle davacı şirketin İdari Şartname’nin 7.5.2. maddesinde belirtilen belgeleri sunmadığı gerekçe gösterilerek, mücbir sebep hâlleri dışında sözleşme imzalamadığından bahisle hakkında tesis edilen dava konusu yasaklama işleminde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 20/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.