Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2017/1713 E. , 2018/3240 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/1713
Karar No:2018/3240
TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVALI): Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
VEKİLİ : …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait, … logosuyla yayın yapan televizyon kanalında 24.09.2014 tarihinde saat 20:30′ da yayınlanan ana haber bülteninde “…” isimli habere yer verildiği, habere ilişkin görüntüler ile 6112 sayılı Kanun’un 8/2. maddesinin ihlâl edildiğinden bahisle aynı Kanun’un 32/2 maddesi uyarınca davacı şirketin uyarılmasına ilişkin 15/10/2014 tarih ve … sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı şirkete ait, … logosuyla yayın yapan televizyon kanalında 24/09/2014 tarihinde saat 20:30′ da yayınlanan ana haber bülteninde “…” isimli habere yer verildiği, habere ilişkin görüntülerin 6112 sayılı Kanun’un 8/2 maddesinin ihlâl edildiğinin tespit edilmesi üzerine, 15/10/2014 tarih ve … sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu kararıyla davacı şirketin uyarılmasına karar verildiği, uyuşmazlığa konu yayında çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlâkî gelişimine zarar verebilecek türde içerik bulunup bulunmadığı hususunun anlaşılabilmesi amacıyla Mahkemenin 22/12/2015 günlü ara kararıyla bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, bilirkişiler tarafından düzenlenen ve 14.04.2016 tarihinde Mahkeme kayıtlarına giren raporda özetle; ” Çocuklar gelişimsel özellikleri nedeniyle televizyon karşısında erişkinlere oranla çok daha savunmasızdır. Bir insan hayatı boyunca sadece bir kaç şiddet ya da ölüm olayına tanık olabilecekken , televizyon karşısındaki bir çocuk her gün bir kaç ölüme ya da onlarca şiddet olayına tanık olabilmektedir. Bu durum her türlü medya aracılığıyla yapılan yayınların çocukları korumaya yönelik duyarlılıkta hazırlanmasını ve bu alandaki denetimlerinde son derece titiz olmasını gerektirmektedir. İzlenen görüntülerde bir insanın vahşi bir hayvan tarafından öldürülüşünün adım adım sergilenmesi ve bir yandan da anlatılması son derece trajik, irkiltici ve travmatik olarak değerlendirilmiştir. Görüntüler haber bülteninin bütünü dikkate alındığında süre olarak çok uzun olmamakla beraber konusu ve işlenişi dikkate alındığında olumsuz etkisinin çok daha uzun süreli olması olasıdır. Bir insanın ölüme yakın saniyelerini habercilik kisvesi altında, güvenlik önlemlerine dikkat çekmek iddiasıyla tüm ayrıntılarıyla vermek en azından insan ölümünün mahremiyetine yapılmış bir saygısızlıktır. Öte yandan bunu izleyen her yaş grubundaki insan için de travmatiktir. Çocuk ve gençler için ise bu travmatik etki gelişimsel özellikleri nedeniyle daha fazla ve daha uzun vadeli olumsuz etkilerle beraber olabilir. ” görüşüne yer verildiği, söz konusu raporun Mahkemece de hükme esas alınabilecek mâhiyette bulunduğu, davacı vekilinin rapora yönelik itirazlarının ise yerinde görülmediği, bu durumda, uyuşmazlık konusu haber programında, 6112 sayılı Kanun’un 8/2 maddesinin ihlâl edildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu yayının bilgilendirme amacı taşıdığı, bu yönüyle de çocukların, gençlerin, ve ebeveynlerin sıklıkla ziyaret ettikleri hayvanat bahçelerinde oluşabilecek muhtemel tehlikeleri görerek daha tedbirli ve dikkatli davranmaları gerektiğinin hatırlatıldığı, bilirkişi raporunun hatalı ve afaki olduğu, yayının kısa sürdüğü, görüntülerde saldırıya uğrayan gencin vücudunun flulaştırma yapılmak suretiyle ekrana yansıtıldığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin mevzuata uygun olduğu, yayında kafese girdikten sonra kaplandan korunmaya çalışan gencin vahşice öldürülmesi ve sonrasında sürüklenerek götürülmesine ilişkin görüntülerin tekrar tekrar verilmesi ve yeterli flulaştırmanın yapılmaması hususunun başta çocuklarda ve genç yetişkinlerde olmak üzere tüm insanlarda travmaya sebep olabileceği, bu durumun insanları şiddete, ölüme, acıya, kana ve kayıplara karşı duyarsızlaştırabileceği, ayrıca haber yayınlarının kurgu olmayıp gerçek yaşamdan kesitler içerdiği, duygusal ve zihinsel gelişimlerini tamamlamamış olan küçük yaştaki izleyicilerin televizyon yayınlarından yetişkinlere göre çok daha fazla etkilendiğinin bilindiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge İdare Mahkemesi idari dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 20/11/2018 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.