Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2017/1631 E.  ,  2023/2252 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2017/1631
Karar No:2023/2252

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Eyüp Kaymakamlığı İlçe Eğitim Müdürlüğü’nce 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 35/d ve 51. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendi uyarınca pazarlık usulüyle gerçekleştirilen İstanbul ili, Eyüp ilçesi, … İlkokulu Müdürlüğü okul kantin ihalesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; 16/01/2017 tarihinde okulunun resmi internet sitesinde yayınlanan okul kantin ihalesi ilanında, davacıya ödenmesi gereken demirbaş bedeline ilanda yer verilmediği, mevzuat gereği yeni yükleniciyi belirlemek için yapılan ihale ilanında, davacıya ödenecek demirbaş bedelinin de belirlenmesi gerekirken bu kısmın ilanda boş bırakılarak herhangi bir bedel belirlemesi yapılmadan kantin işletmeciliği ihalesine çıkılmasında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, İl Özel İdaresi ile davacı arasında yapılan sözleşme gereği davacı tarafından demirbaş bedelinin istenemeyeceği, bu sebeple ilanda demirbaş bedelinin bulunmamasının mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacının, İstanbul ili, Eyüp ilçesi, … İlkokulu’nun kantin işletmeciliğini yaptığı, 30/11/2016 tarihinde karşılıklı anlaşılarak kira sözleşmesinin sona erdirildiği, 16/01/2017 tarihinde okulunun resmi internet sitesinde yayınlanan okul kantin ihalesi ilanında, davacıya ödenmesi gereken demirbaş bedeline ilanda yer verilmemesi üzerine ihalenin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun “Eğitim kampüsleri ve okul ile ailenin işbirliği” başlıklı 16. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarında, “Eğitim kurumlarının amaçlarının gerçekleştirilmesine katkıda bulunmak için okul ile aile arasında işbirliği sağlanır. Bu amaçla okullarda okul-aile birlikleri kurulur. Okul-aile birlikleri, okulların eğitim ve öğretim hizmetlerine etkinlik ve verimlilik kazandırmak, okulların ve maddi imkânlardan yoksun öğrencilerin zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak üzere; aynî ve nakdî bağışları kabul edebilir, maddi katkı sağlamak amacıyla sosyal ve kültürel etkinlikler ve kampanyalar düzenleyebilir, okulların bünyesinde bulunan açık alan, kantin, salon ve benzeri yerleri işlettirebilir veya işletebilirler. Öğrenci velileri hiçbir surette bağış yapmaya zorlanamaz. Okul-aile birliklerinin kuruluş ve işleyişi, birlik organlarının oluşturulması ve seçim şekilleri, sosyal ve kültürel etkinliklerden sağlanan maddi katkılar, bağışların kabulü, harcanması ve denetlenmesi ile açık alan, kantin, salon ve benzeri yerlerin işlettirilmesi veya işletilmesinden sağlanan gelirlerin dağıtım yerleri ve oranları, harcanması ve denetlenmesine dair usul ve esaslar, Maliye Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca müştereken hazırlanan yönetmelikle düzenlenir.
Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, gerekli görülen hâllerde il milli eğitim müdürlükleri; il sınırları içerisinde bulunan bir veya birden fazla eğitim kampüsü yönetiminin veya okul-aile birliğinin işlettirebileceği veya işletebileceği yerlere ilişkin ihaleleri bunlar adına yapmaya yetkilidir.” kuralına yer verilmiştir.
1739 sayılı Kanun’un 16. maddesine dayanılarak çıkarılan “Milli Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği”nin 20. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında, “Birlik; kantin ve benzeri yerleri öncelikle işletmecilere kiralama usulü ile işlettirir veya işletmecinin bulunmadığı durumlarda işletir. Kantin ve benzeri yerlerin kiraya verilmesinde, eğitim ve öğretimin aksatılmaması esastır. Söz konusu yerlerin birlik tarafından kiraya verilmesi 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine göre pazarlık usulü ile yapılır.”; dokuzuncu fıkrasında, “Kira sözleşme süresi tamamlanmadan işletmecinin tek taraflı olarak sözleşmeyi feshetmesi veya işletmecinin sözleşme hükümlerine uymaması veya fesih nedenlerinden birinin gerçekleşmesi sebebiyle birlikçe feshedilmesi ya da tarafların mutabakatı ile sözleşmenin feshedilmesi hâlinde yeniden ihale yapılır.” kuralı yer almıştır.
Yönetmeliğin ekinde yer alan “Ek-2 Okullarda Bulunan Kantin ve Benzeri Yerleri Kiralama Sözleşmesinin” “Özel Şartlar” bölümünde yer alan 1. maddesinde, “Kiracının değişmesi durumunda; kantine kiracı tarafından yapılan tüm tesis masrafları, kullanım süresi ve amortisman da dikkate alınarak okul, birlik, varsa ilgili oda temsilcisinin/kuruluşun ve gerektiğinde bilirkişi katılımıyla oluşturulan komisyonca takdir edilen meblağ, eski kiracıya yeni kiracı tarafından ödenir. Bu husus ihale ilanında ve şartnamede belirtilir.” açıklamasına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu ihale ilanında sabit demirbaş bedeli belirtilmemiş, davacı tarafından bu durumun ihalenin iptalini gerektirdiği iddia edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu ihale ilanında demirbaş bedeli kısmının boş bırakıldığı, yeni kiracıyı belirlemek için yapılan ihale ilanında, davacıya ödenecek demirbaş bedelinin de belirlenmesi gerektiği, kantin işletmeciliği ihalesine çıkılmasında sabit demirbaş bedeline ihale ilanında yer verilmemesinin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bu durumda, uyuşmazlığın bu kısmının, idarece sabit tesis bedelinin ihale ilanında bu hususa yer verilmeden ihale yapılmasının hukuka aykırı olup olmadığı hususundan kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Mevzuatta yer alan “tüm tesis masrafları” kavramının muğlak, farklı yorumlanmaya müsait ve belirsiz olduğu; bu bağlamda, pek çok uyuşmazlıkta da görüldüğü üzere, Sulh Hukuk Mahkemesi marifetiyle yaptırılan delil tespiti sonucunda belirlenen tutar ile idarece oluşturulan komisyon tarafından belirlenen tutarın, mevzuattan ve yorum farklılıklarından kaynaklanan nedenlerle mutlak surette aynı olmasının beklenemeyeceği ortadadır. Aksi takdirde, kantin kiralama ihalelerinin, hukukî ve maddî gerçekler göz önüne alındığında, süresinde ve hukuka uygun olarak gerçekleştirilmesi mümkün olmayacaktır.
Bu itibarla; tesise eski kiracı tarafından yapılan masrafların yeni kiracıya bir bedel karşılığı bırakılacak olmasının, ihale sürecinden bağımsız olarak, mülkiyet hakkını ilgilendiren yönü bulunduğu, eski kiracı ile idare ve/veya yeni kiracı arasında, tesis masraflarına ilişkin ortaya çıkabilecek ihtilafın adlî yargı yerlerine başvurulmak suretiyle kesin olarak çözüme kavuşturulabileceği, bu konudaki bir ihtilafın veya ihale dokümanında demirbaş bedelinin veya tesis masraf bedelinin miktar olarak açıkça belirtilmemesinin ihalenin iptali için geçerli sebep olamayacağı; başka bir anlatımla, bu tespitin ihtilaflı olmasının veya ihale dokümanında tesis masraf bedelinin miktar olarak belirtilmemesinin ihalenin sıhhatini tek başına etkilemeyeceği sonucuna varılmaktadır.
Diğer taraftan, “Milli Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği”nin ekinde yer alan “Ek-2 Okullarda Bulunan Kantin ve Benzeri Yerleri Kiralama Sözleşmesinin” “Özel Şartlar” bölümünde yer alan 1. maddesinde, “Kiracının değişmesi durumunda; kantine kiracı tarafından yapılan tüm tesis masrafları, kullanım süresi ve amortisman da dikkate alınarak okul, birlik, varsa ilgili oda temsilcisinin/kuruluşun ve gerektiğinde bilirkişi katılımıyla oluşturulan komisyonca takdir edilen meblağ, eski kiracıya yeni kiracı tarafından ödenir. Bu husus ihale ilanında ve şartnamede belirtilir.” açıklamasına yer verilmiş olmakla; bu bedelin miktarından bağımsız olarak kantine eski kiracı tarafından yapılan tüm tesis masraflarının yeni kiracı tarafından ödenip ödenmeyeceğine ilişkin bir düzenlemenin ihale ilanında ve şartnamede belirtilmesi gerektiği açık olup aksi durumun ihaleye katılımı ve rekabeti engelleyeceği kuşkusuzdur.
Dava konusu ihale ilanında, eski kiracıya ödenecek demirbaş bedeli kısmı miktar olarak boş bırakılmışsa da ilanda miktardan bağımsız olarak eski kiracı tarafından yapılan tüm tesis masraflarının yeni kiracı tarafından ödenip ödenmeyeceğine ilişkin bir düzenleme bulunmaması nedeniyle hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, temyize konu İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 09/05/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.