Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2016/585 E. , 2016/1074 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/585
Karar No:2016/1074
Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davacı) :
Vekilleri : ,
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararının; “Termik A TM” tarafo merkezinin davalının sorumluluğundaki dağıtım sisteminin bir parçası olmadığı, bu nedenle söz konusu trafoya ilişkin bağlanılabilir kapasitelerinin bulunmadığı, trafonun yer aldığı tesisin EÜAŞ’ın denetiminde olduğu ve özelleştirilmesine devam edildiği, Enerji ve Tabii Kaynakları Bakanlığı’nın trafo merkezine bağlantı yapılmaması gerektiğini belirttiği, nitekim TEİAŞ tarafından da Bakanlığın görüşleri doğrultusunda söz konusu trafo merkezinde 46 MW’lık bağlantı kapasitesinin bulunmadığı noktasında görüşünü revize ettiği, ayrıca teknik ve ekonomik olarak da söz konusu trafodan bağlantı taleplerinin karşılanmasının mümkün olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Bağlantı görüşüne ilişkin olarak TEİAŞ ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun uygun görüşünün bulunduğu, TEİAŞ’ın olumlu bağlantı görüşü doğrultusunda davalı idarenin bağlı yetki içinde olduğu, davalı idarenin konu hakkında yetkisi bulunmayan Bakanlık görüşüyle TEİAŞ’ı yanılttığı, bu nedenle TEİAŞ tarafından başta olumlu değerlendirilen kapasitenin sonradan geçersiz kılındığı, konuya ilişkin düzenlemelere göre termik santralin devir işlemlerinin bağlantı isteminin reddine gerekçe olamayacağı, Mahkeme’nin yürütmeyi durdurma kararı sonrasında davalı idarenin yapmış olduğu inceleme ve değerlendirmelerde mevzuata aykırılık görülmeyerek davacıya bağlantı için çağrı mektubu gönderildiği, temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi I’nın Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkimi’nin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davalı idarenin duruşma istemi yerinde görülmeyerek ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
Dava; davacı şirket tarafından, … ili, ilçesi, köyünde arazi uygulamalı 1 MW gücünde lisanssız güneş enerji santrali kurulması amacı ile … A Termik Santrali’ne elektrik bağlantısı yapılabilmesi için davalı şirkete yapılan başvurusunu reddeden 15.07.2015 tarih ve 06920 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi’nce; davalı dağıtım şirketi tarafından, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik ile anılan Yönetmeliğin uygulanma esaslarına ilişkin Tebliğ kuralları doğrultusunda davacının yaptığı bağlantı başvurusunu, ön değerlendirme (kabul edilebilirlik açısından) ve teknik değerlendirme süreçlerinden geçirdikten sonra sonuçlandırmak suretiyle işlem tesis etmesi gerekirken mevzuatta yer almayan bir prosedür işletilerek Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Enerji İşleri Genel Müdürlüğü’nün olumsuz görüşüne istinaden tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, nitekim bahse konu Yönetmeliğin 6. maddesinde bağlantı başvurusu talebinin, ancak ilgili mevzuat ve ilgili teknik mevzuat kuralları kapsamında reddedilebileceği açıkça düzenlenmiş bulunduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
02.10.2013 tarih ve 28783 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin “Bağlantı esasları” başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasında, “…İlgili Şebeke İşletmecisi, üretim tesisinin teknik özelliklerine ve bağlantı noktası itibarıyla dağıtım sisteminin mevcut kapasitesine göre üretim tesisini YG veya AG seviyesinden dağıtım sistemine bağlayabilir. Bağlantı başvurusu talebi, ancak İlgili Mevzuat ve İlgili Teknik Mevzuat hükümleri kapsamında reddedilebilir.”; 2. fıkrasında, “Bu Yönetmelik kapsamında YG seviyesinden dağıtım sistemine bağlanmak isteyen rüzgâr ve/veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi bağlantı başvuruları için, 5. maddenin dördüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bir transformatör merkezine yönlendirilen toplam kurulu gücün 2 MW’ın üzerinde olması hâlinde ilgili dağıtım şirketi veya OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi TEİAŞ’a kaynak bazında ayrı ayrı bağlantı kapasite bildiriminde bulunur ve TEİAŞ’ın görüşleri alınır. Dağıtım şirketi veya OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, TEİAŞ’ın bildireceği bağlanabilir kapasiteyi bağlantı görüşlerinin sonuçlandırılmasına esas alır. TEİAŞ, talepleri kendisine geliş tarihinden itibaren bir ay içinde sonuçlandırır.”; 3. fıkrasında, “YG seviyesinden bağlantı talebinde bulunan rüzgâr ve/veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi başvuruları transformatör merkezi bazında ikinci fıkra kapsamında belirlenecek kapasiteye ulaşıncaya kadar 8. maddenin dördüncü fıkrası hükmüne göre yapılacak değerlendirme çerçevesinde dağıtım sistemine bağlanır.” kuralı yer almaktadır.
Yönetmeliğin “Bağlantı başvurusunun değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması” başlıklı 8. maddesinde ise; “(1) Bu Yönetmelik kapsamında üretim yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişilerin her takvim ayı içinde alınan başvuruları ile İl Özel İdarelerinden yönlendirilen başvurular, İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından, takip eden ayın ilk yirmi günü içinde toplu olarak değerlendirilir ve sonuçlandırılır. Eksik veya yanlış evrak verenlerin başvuruları değerlendirmeye alınmaz. Eksik veya yanlışlığın mahiyeti hakkında, başvuru sahibine eksikliklerin on iş günü içerisinde tamamlanması için bildirimde bulunulur. Eksik belgelerin süresinde tamamlanmaması hâlinde, başvuru reddedilerek sunulan belgeler başvuru sahibine iade edilir ve ilgili İl Özel İdaresine konu hakkında bilgi verilir. Eksiksiz olarak yapıldığı tespit edilen başvurular başvuru tarihi itibarıyla veya eksikliklerin giderildiğine ilişkin belgelerin İlgili Şebeke İşletmecisinin evrakına giriş tarihi itibarıyla değerlendirmeye alınır. Bu başvuruların değerlendirmesi eksikliklerin tamamlandığı tarih itibarıyla yapılmış olan başvurularla birlikte yapılır.
(2) TEİAŞ görüşü sorulan başvurular, TEİAŞ görüşünün dağıtım şirketi veya OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye ulaştığı tarih itibarıyla mevcut başvurular ile birlikte Tebliğ’de belirlenen usule göre değerlendirilir. Birinci fıkrada belirlenen süre bu başvurularda sadece dağıtım şirketi veya OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişinin işlemleri için uygulanır.
…
(4) İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından Şebekeye bağlantısı yapılacak olan üretim tesisinin bağlantısına ilişkin değerlendirmede;
a) Başvuruya konu üretim tesisinin yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olması,
b) Başvuruya konu üretim tesisinin kojenerasyon tesisi olması,
c) Başvuru sahibinin son bir yıl içindeki tüketim miktarının diğer başvurulardan yüksek olması,
ç) Başvuruya konu üretim tesisinin tüketim tesisi ile aynı yerde olması,
d) Başvurunun tüketim birleştirme hükümleri kapsamındaki başvuru olması,
e) Başvuru sahibinin önceden olumlu bağlantı görüşü verilmiş bir başvurusunun olmaması, kriterleri sırasıyla uygulanır.
Bir yıllık tüketimi olmayan başvuru sahiplerinin yıllık tüketimleri mevcut aylık tüketimlerinin ortalaması dikkate alınarak yıllık bazda, sadece bir aylık tüketiminin olması hâlinde bu tüketimi dikkate alınarak yıllık bazda hesap edilir. İnşa aşamasındaki tesisler için yapılan başvurularda proje değerleri dikkate alınarak en yakındaki benzer abonelerin tüketimlerine göre hesap yapılır. Yapılan değerlendirme sonucunda, birden fazla başvurunun tüm kriterleri sağlaması durumunda İlgili Şebeke İşletmecisine veya varsa ilgili İl Özel İdaresine yapılan başvuru tarihi sıralamaya esas alınır.
(5) İlgili Şebeke İşletmecisi, bu madde kapsamında değerlendirilen başvurulara ilişkin gerekçeli değerlendirme neticesini ve bağlantı noktası uygun bulunmayan başvurular için varsa alternatif bağlantı önerisini kendi internet sayfasında bir ay süreyle ilan eder, hidrolik kaynağa dayalı üretim tesislerine ilişkin değerlendirme sonuçlarını ilgili İl Özel İdaresine yazılı olarak bildirir.” kuralı bulunmaktadır.
Görüldüğü gibi, dağıtım şirketlerinin lisanssız elektrik üretim tesislerinin bağlantı görüşünü nasıl değerlendireceği ve sonuçlandıracağı yukarıda yer alan Yönetmelik kurallarında ve bu Yönetmeliğe dayanılarak çıkarılan Tebliğ’de ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Nitekim, söz konusu Yönetmeliğin 6. maddesinin birinci ve üçüncü fıkralarında mevcut kapasiteye ulaşıncaya kadar yapılacak değerlendirme çerçevesinde dağıtım sistemine bağlanılabileceği belirtilmiştir. Bu nedenle, dağıtım şirketince yapılacak ön değerlendirme ve teknik değerlendirmeler kapsamında dağıtım şirketlerinin mevcut bağlanabilir kapasitelerini de göz önünde bulundurmaları gerekmektedir. Dağıtım şirketleri ancak hukuken sorumlu oldukları ve işlettikleri dağıtım şebekesinin mevcut kapasitesi uyarınca lisanssız enerji üretim başvurularına olumlu cevap verebilecekler, doğal olarak dağıtım şirketinin kontrolünde olmayan trafo veya sair yerler için bağlantı taleplerini Yönetmelikte öngörülen çerçevede yapacakları değerlendirmeler uyarınca gerekçeli olarak reddedebileceklerdir. Başka bir anlatımla, kullanılabilir kapasitenin belirlenmesi dağıtım şirketlerince yapılacak teknik ve hukuki değerlendirme sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirketin de aralarında bulunduğu 46 şirket tarafından, … köyünde arazi uygulamalı 1 MW gücünde lisanssız güneş enerji santrali kurulması amacı ile bağlantı noktası trafo merkezi olarak … A Termik Santraline elektrik bağlantısı yapılabilmesi için 25.11.2014 tarihli dilekçe ile davalı şirkete başvuruda bulunulduğu, davalı şirketin 02.01.2014 tarih ve 18 sayılı yazısıyla söz konusu trafo merkezi için uygun güç ve fider tahsisi yapılması durumunda TEİAŞ’a ait atıl durumdaki enerji nakil hatlarının kullanılacağı, bu kapsamda fider tahsisi yapılıp yapılmayacağı hakkında TEİAŞ’ın görüşüne başvurulduğu, TEİAŞ Genel Müdürlüğü’nün 24.04.2015 tarih ve 42395 sayılı yazısıyla; davalı şirketin 46 MW’lık bağlantı kapasitesine olumlu görüş verildiği, kullandırılacak olan 46 MW’lık bağlantı kapasitesinin santralin iç ihtiyaç bara sistemini olumsuz etkilenmeyeceğinin belirtildiği; davalı şirket tarafından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın konuya ilişkin olarak görüşünün istenildiği, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji İşleri Genel Müdürlüğü’nün 08.07.2015 tarih ve 7962 sayılı yazısında özetle; “…….. A Termik Santralinin İşletmesinin imtiyaz sözleşmesi kapsamında gerçekleştirilmesi gerektiği dikkate alınarak … Termik A TM’ye lisanslı veya lisanssız GES bağlantı kapasitesi verilmemesi” şeklindeki görüşü gerekçe gösterilerek davacının başvurusunun dava konusu işlem ile reddi üzerine bakılan davanın açıldığı, daha sonraki bir aşamada 18.11.2015 tarih ve 112320 sayılı yazı ile TEİAŞ’ın, Bakanlığın söz konusu olumsuz görüşleri doğrultusunda daha önceki kapasite görüşünü değiştirerek bahse konu trafo merkezine tahsis edilen 46 MW’lık kapasitenin geçerli olmadığına karar verdiği anlaşılmaktadır.
Farklı idarelerin konuya ilişkin görüşleri de değerlendirilmek suretiyle, davacı şirketin bağlanmak istediği “… A Termik Santrali” sahasında yer alan ” … A TM”nin mevcut hâliyle davalı şirketin işletiminde olan dağıtım şebekesinin bir parçası olup olmadığı, söz konusu trafodan davacı şirkete ve benzer durumdaki diğer başvuranlara 46 MW’lık bir bağlantı kapasitesi sağlanıp sağlanamayacağının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Bu itibarla, bağlantı başvurularının değerlendirilmesi sürecinde davacının “… Termik A TM”ye olan bağlantı başvurusunun; söz konusu trafonun davalı idarenin yetkisinde olan dağıtım şebekesinin bir parçası olup olmadığı, söz konusu hattın münhasıran … A Termik Santrali’ne ait atıl bir iç hat olup olmadığı yönlerinden gerekli araştırmalar yapılarak bağlanılabilir kapasitenin açıklığa kavuşturulması gerektiği açıktır.
Dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, davalının temyiz istemi yerinde görülmeyerek anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen ek gerekçeyle ONANMASINA; dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 14.04.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.