Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2016/4803 E. , 2019/934 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/4803
Karar No:2019/934
TEMYİZ EDENLER : 1. (DAVALI)
VEKİLLERİ: …
2. (DAVACI)
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVACI): …
VEKİLİ : …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı … m2 yüzölçümlü taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi uyarınca satışına ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; satış işlemine konu olan parselin, eski … ada, … nolu parselde imar uygulaması yapılması sonucu oluştuğu, … ada, … nolu parsel üzerindeki gecekondular için davacılar adına tapu tahsis belgelerinin düzenlendiği, tapu tahsis belgelerine konu yerin ıslah imar planında kamu kullanımına tahsis edilen alana isabet ettiğinden bahisle belgelerin iptal edildiği, bu işlemlere karşı açılan davaların idare mahkemelerince reddedildiği ve kararların kesinleştiği, ancak daha sonra davacılar tarafından, yeni bir bilginin ortaya çıktığı, taşınmazların ıslah imar planında konut alanında kaldığının öğrenildiğinden bahisle yargılamanın yenilenmesi amacıyla ilgili Mahkemelere müracaat edildiği, davacılardan ‘nun yargılamanın yenilenmesi amacıyla … İdare Mahkemesi’ne müracaat ettiği, anılan Mahkemece talebin kabul edilerek … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla işlemin iptaline karar verildiği ve bu kararın Danıştayca onanarak kesinleştiği, davacılardan ‘nun yargılamanın yenilenmesi amacıyla … İdare Mahkemesi’ne müracaat ettiği, anılan Mahkemece talebin kabul edilerek … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla işlemin iptaline karar verildiği, ancak bu kararın Danıştay 14. Dairesi’nin 11/09/2014 tarih ve E:2013/6932, K:2014/7547 sayılı kararıyla bozulduğu anlaşıldığından, yargı kararları neticesinde, davacılardan adına düzenlenen tapu tahsis belgesinin geçerliliğini koruduğu ve bu yönüyle bahsi geçen taşınmazın 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun uyarınca adı geçene devredilmesi gerekirken, 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun uyarınca 3. bir kişiye satışına ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı; yargı kararları neticesinde, davacılardan adına düzenlenen tapu tahsis belgesinin hâlihazırda geçerliliğini korumadığı anlaşıldığından, taşınmazın bu kişinin kullanımına isabet eden kısmının 4706 sayılı Kanun uyarınca 3. bir kişiye satışına ilişkin işlemde ise hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemin davacı ‘nun kullanımına isabet eden kısmı yönünden iptaline, davacı ‘nun kullanımına isabet eden kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kararın redde ilişkin kısmı yönünden; …’nca tapu tahsisine konu parselin 15/12/1981 tasdik tarihli … ölçekli ıslah imar planında kısmen yol, kısmen konut alanında kaldığının belirtildiği, bu itibarla kendi adına başka yerden müstakil veya hisseli arsa verilmesi gerektiği, tapu tahsis belgesinin iptalinde hukuka uygunluk bulunmadığı, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyiz edildiği, kararın kesinleşmediği, kararın kesinleşmesinin beklenmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, kararın iptale ilişkin kısmı yönünden; taşınmazın imar uygulaması sonucu 06/02/2009 tarihinde Hazine adına tescil edildiği, taşınmazın …, … ve tarafından bahçe olarak kullanıldığı, taşınmaz üzerinde bina bulunmadığı, davacının bahçe işgalinin satışa engel teşkil etmediği, taşınmazın arsa vasfında olduğu, davacının gecekondusunun … ada, … nolu parsel üzerinde kaldığı, 23/11/2011 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve ilgili mevzuata uygun olarak yapıldığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
Davacı tarafından, davalının temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmının onanması gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının Dairemiz kararında belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Mülkiyeti Hazine’ye ait … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde gecekondusu bulunan davacı adına … tarih ve … nolu, diğer davacı adına ise 19/02/1986 tarih ve … nolu tapu tahsis belgesi düzenlenmiştir.
Mülkiyeti Hazine’ye ait … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … nolu parsel, … Belediyesi’nin imar uygulaması sonucunda dava konusu parsel olan … ada, … nolu parsel ile, … ada, … nolu parsel, … ada, … nolu parsel ve diğer ada ve parsellere ayrılmıştır.
Dava konusu … ada, … nolu parsele ilişkin 08/04/2009 tarih ve … sayılı taşınmaz tespit tutanağında, bahçe olarak işgalli olduğu; 25/04/2012 tarih ve … sayılı taşınmaz tespit tutanağında etrafı çevrili bahçe olduğu (terk tarihi: 28/02/2011) belirtilmiştir.
Davalı idarece, dava konusu … ada, … parsel sayılı taşınmazın 23/11/2011 tarih ve … karar nolu ihale komisyonu kararıyla dava dışı bir kişiye satılmasına karar verilmiştir.
Davacı tarafından … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:… sayılı esasında açılan tapu iptali ve tescili davasında, mahallinde keşif sonrasında hazırlanan ve dava dilekçesi ekinde sunulan 26/03/2012 tarihli bilirkişi raporunda, davacılardan adına düzenlenmiş tapu tahsis belgesinin imar uygulaması sonucu oluşan … ada, … nolu parselin … m2”sine; … ada, … nolu parselin … m2”sine; 1099 ada, … nolu parselin ise … m2”sine isabet ettiği belirtilmiştir.
Davacı tarafından … Adliyesi … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:… sayılı esasında açılan tapu iptali ve tescili davasında, mahallinde keşif sonrasında hazırlanan ve dava dilekçesi ekinde sunulan 07/10/2013 tarihli bilirkişi raporunda, davacılardan adına düzenlenmiş tapu tahsis belgesinin imar uygulaması sonucu oluşan … ada, … nolu parselin … m2”sine; … ada, … nolu parselin … m2”sine; … ada, … nolu parselin … m2”sine isabet ettiği belirtilmiştir.
Uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için Dairemizin 03/05/2018 ve 23/11/2018 tarihli ara kararlarıyla davalı idareden, …’nun tapu tahsis belgesine konu 360 m2’lik alanın kaç metrekaresinin dava konusu parsele isabet ettiği ve Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 04/02/2014 tarih ve E:2013/8265, K:2014/1524 sayılı karar düzeltme isteminin reddi kararıyla, davacılardan …’na ait tapu tahsis belgesinin iptaline ilişkin işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararı kesinleştiğinden, iptal kararı uyarınca ‘nun tapu tahsis belgesine ilişkin olarak nasıl bir uygulama yapıldığı sorulmuş; … Tapu Müdürlüğü’nden, … ada, … nolu parsele ilişkin tapu kütüğü örneği, …’ndan ise, tapu tahsis belgesine konu taşımazların kroki üzerinde renkli kalemle işaretlenmiş örnekleri istenilmiştir.
Dairemizin 03/05/2018 ve 23/11/2018 tarihli ara kararları uyarınca; … Kaymakamlığı Tapu Müdürlüğü’nün 05/07/2018 tarih ve E…. sayılı yazısında … ada, … parsel sayılı taşınmazın 06/02/2009 tarih ve … yevmiye numarası ile imar gördüğü, … ada, … nolu parsel ile muhtelif ada ve parsellerin oluştuğu; davalı idarece, dava konusu taşınmaz üzerinde davacılara ait bahçe işgalinin bulunduğu, dava konusu taşınmazda herhangi bir yapının bulunmadığı, Mahkeme kararının iptal ile sonuçlanması neticesinde davacının … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinden 2981 sayılı Kanun hükümlerine göre hak sahibi olamayacağı, ancak … ada, … parsel sayılı taşınmazın 2981 sayılı Kanun uyarınca değerlendirilebileceği belirtilmiş; … Belediyesi tarafından ise, ihale konusu alana ilişkin parselasyon paftası gönderilmiştir.
… ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerindeki gecekondusuna ilişkin olarak ‘na verilen tapu tahsis belgesinin iptaline ilişkin …’nın 01/12/2005 tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davanın reddi üzerine davacı tarafından yargılamanın yenilenmesi istenilmiş; …İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davacının yargılamanın yenilenmesi isteminin kabulüyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idarece bu kararın temyizi üzerine Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 20/03/2013 tarih ve E:2012/982, K:2013/1977 sayılı kararıyla anılan kararın onanmasına; 04/02/2014 tarih ve E:2013/8265, K:2014/1524 sayılı kararıyla da davalı idarenin kararın düzeltilmesi isteminin reddine karar verilmiştir.
… ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … nolu parseldeki taşınmaz üzerindeki gecekondusuna ilişkin olarak …’na verilen tapu tahsis belgesinin iptaline ilişkin …’nın 01/12/2005 tarih ve 60609 sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davanın reddi üzerine davacı tarafından yargılamanın yenilenmesi istenilmiş; …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davacının yargılamanın yenilenmesi isteminin kabulüyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idarece bu kararın temyizi sonucunda Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 11/09/2014 tarih ve E:2013/6932, K:2014/7547 sayılı kararıyla anılan kararın bozulması üzerine; … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve …, K:… sayılı kararıyla yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verilmiş, kararın davacı tarafından temyizi üzerine, Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 15/05/2018 tarih ve E:2016/7242, K:2018/3550 sayılı kararıyla anılan kararın onanmasına; 21/01/2019 tarih ve E:2018/5304, K:2019/340 sayılı kararıyla da davacının kararın düzeltilmesi isteminin reddine karar verilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı 2. maddesinde, “Bu Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır.”; “Açık teklif usulü ile yapılabilecek ihaleler” başlıklı 45. maddesinde, “Bu Kanunun 1. maddesinde yazılı işlerden, tahmin edilen bedeli her yıl Genel Bütçe Kanunu ile tespit edilecek tutarı geçmeyen ihaleler açık teklif usulüyle yapılabilir.” kuralına yer verilmiştir.
2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun’un “Tapu verme” başlıklı 10. maddesinde, “a) Bu Kanun hükümlerine göre hazine, belediye, il özel idaresine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün idare ettiği arsa veya araziler üzerinde, gecekondu sahiplerince yapılmış yapılar, 12. madde hükümlerine göre tespit ettirildikten sonra, kayıt maliki kamu kuruluşunca bu yer hak sahibine tahsis edilir ve bu tahsisin yapıldığı tapu sicilinin beyanlar hanesinde gösterilerek ilgilisine “Tapu Tahsis Belgesi” verilir. Tapu tahsis belgesi, ıslah imar planı veya kadastro planları yapıldıktan sonra hak sahiplerine verilecek tapuya esas teşkil eder.” kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacılar adına düzenlenmiş tapu tahsis belgelerine konu … ada, … parsel sayılı taşınmazın, imar uygulaması sonucu dava konusu parsel olan … ada, … nolu parsel ile diğer ada ve parsellere ayrıldığı; davacılar tarafından açılan tapu iptali ve tescili davalarında hazırlanan bilirkişi raporlarıyla, davacıların tapu tahsis belgelerindeki alanların dava konusu parsele isabet ettiği tespit edildiğinden, uyuşmazlığın çözümlenmesinde davacılar adına düzenlenmiş tapu tahsis belgelerinin iptali işlemlerinin yargı kararları neticesinde iptal edilip edilmediği önem taşımaktadır.
1- Dava konusu işlemin, davacı ‘nun tapu tahsis belgesinin dava konusu taşınmaza isabet eden kısmı yönünden incelenmesi:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Yargı kararları neticesinde, davacı adına düzenlenmiş tapu tahsis belgesinin geçerliliğini korumadığı anlaşıldığından, temyizen incelenen kararın davanın reddine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, anılan davacı tarafından ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
2- Dava konusu işlemin davacı ‘nun tapu tahsis belgesinin dava konusu taşınmaza isabet eden kısmı yönünden incelenmesi:
Davacı ‘nun tapu tahsis belgesine ilişkin mülkiyeti Hazine’ye ait … ili, … ilçesi, …Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın imar uygulaması sonucu dava konusu parselin de yer aldığı ada ve parsellere ayrıldığı, davacı adına düzenlenen tapu tahsis belgesinin 360 m2 olduğu, … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:… sayılı dosyasının UYAP üzerinden yapılan incelemesinde, anılan dosyada yaptırılan mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan 07/10/2013 ve 18/11/2013 tarihli bilirkişi raporlarında tapu tahsis belgesine konu … m2’lik taşınmazdan DOP kesintisi yapılması gerektiği, DOP oranı 0,2850199 olduğundan imar uygulaması sonucu oluşan arsanın 257,39 m2 olduğu, alanın 102,20 m2”sinin … ada, … nolu parsel; 106,09 m2”sinin … ada, … nolu parsel; 48,10 m2”sinin ise, … ada, … parsel sayılı taşınmazın içerisinde kaldığının tespit edildiği; davacı adına düzenlenmiş tapu tahsis belgesinin iptaline ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada davalı idare işleminin iptaline karar verildiği, Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 04/02/2014 tarih ve E:2013/8265, K:2014/1524 sayılı karar düzeltme isteminin reddi kararıyla da Mahkeme kararı kesinleştiğinden, davacı …’nun tapu tahsis belgesinin geçerliliğini koruduğu dikkate alındığında, davalı idarece tapu tahsis belgesinin isabet ettiği dava konusu taşınmazın satışına ilişkin olarak 2981 sayılı Kanun uyarınca hak sahibi olan davacının anılan Kanundan kaynaklanan haklarıyla ilgili işlemler tamamlanmadan ihale yapılamayacağından, söz konusu taşınmazın ihale yoluyla satışına ilişkin işlemde hukuka uygunluk, dava konusu işlemin kısmen iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacı ‘nun temyiz isteminin reddine,
2. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı sayılı kararının davanın reddine ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA;
3. Davalının temyiz isteminin reddine,
4. Mahkeme kararının, dava konusu işlemin davacı …’nun tapu tahsis belgesinin dava konusu taşınmaza isabet eden kısmı yönünden iptaline ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
5. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
6. Posta giderleri avansından artan tutarın davacı ve davalıya iadesine,
7. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
8. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin 2. fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 27/03/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.