Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2016/4757 E. , 2018/4025 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/4757
Karar No:2018/4025
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …
VEKİLİ : …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’nce … tarihinde gerçekleştirilen “… ili, … ilçesi, …, …, …, … ve … Mahallelerinde toplam 15 adet su üstü parkur alanı irtibat noktası ve sabit olmayan gölgelik yapılarak 3 yıl süreyle işletilmesi” ihalesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce; … ili, … ilçesi, …, …, … Mahalleleri ile … ve … Köyü kıyı kesimlerindeki kumsal alan üzerinde, … Valiliği’nce ilan edilen su sporları parkur alanına ait toplam 15 adet 6 m²’yi geçmeyen su sporları irtibat noktasının 3 yıl süreyle işletilmesi işi ile ilgili olarak 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uyarınca 04/08/2015 tarihinde yapılan ihale üzerinde kalan davacının, süresi içinde sözleşmeyi imzalamadığından bahisle, aynı Kanun’un 57. maddesi uyarınca … tarih ve … sayılı Genel Müdürlük Olur’u ile geçici teminatının gelir kaydedilerek bir yıl süreyle ihalelere katılmaktan yasaklandığı, anılan ihalenin iptalinden sonra 17/03/2016 tarihinde yapılan dava konusu “… ilçesi, …, …, …, … ve … Mahallelerinde toplam 15 adet su üstü parkur alanı irtibat noktası ve sabit olmayan gölgelik yapılarak 3 yıl süreyle işletilmesi” ihalesine davacı şirketin yasaklı olması nedeniyle katılamadığı, ihaleye ait Teknik Şartnamenin “ç) Teknik Hususlar” başlıklı 2. maddesinin hukuka aykırı olduğundan bahisle ihalenin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı, bu durumda, 2886 sayılı Kanun uyarınca 17/03/2016 tarihinde yapılan dava konusu ihaleye ihaleden yasaklama kararı bulunan davacının katılması mümkün bulunmadığından, söz konusu ihalenin iptal edilmesinde korunmaya değer kişisel, meşru, güncel bir menfaatinin olmadığı gerekçesiyle davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu ihaleye haksız yere yasaklanması sebebiyle katılamadığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşmeden önce yeterlik belgesi alması şartını yerine getirmesinin mümkün olmadığı, bu yönde kural içeren ihale dokümanının hukuka aykırı olduğu, dava konusu ihale üzerinde bırakılan isteklinin ancak hukuka aykırı olarak bu şartı yerine getirmiş olabileceği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davanın ehliyet yönünden reddi yönünde verilen kararın hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… ili, … ilçesi, …, …, … Mahalleleri ile … ve … Köyü kıyı kesimlerindeki kumsal alan üzerinde, … Valiliği’nce ilan edilen su sporları parkur alanına ait toplam 15 adet 6 m²’yi geçmeyen su sporları irtibat noktasının 3 yıl süreyle işletilmesi işi ile ilgili olarak 2886 sayılı Kanun hükümleri uyarınca 04/08/2015 tarihinde yapılan ihale üzerinde bırakılan davacının, süresi içinde sözleşme imzalamadığı gerekçesiyle geçici teminatı gelir kaydedilerek bir yıl süreyle ihalelere katılmaktan yasaklandığı, söz konusu ihalenin iptalinden sonra Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’nce 17/03/2016 tarihinde gerçekleştirilen dava konusu “… ili, … ilçesi …, …, …, … ve … Mahallelerinde toplam 15 adet su üstü parkur alanı irtibat noktası ve sabit olmayan gölgelik yapılarak 3 yıl süreyle işletilmesi” ihalesine davacı şirketin yasaklı olması nedeniyle katılamadığı, iptal edilen ihale ve dava konusu ihalenin Teknik Şartnamesinin “Ç) Teknik Hususlar” başlıklı 2. maddesinde yer alan, “Kiracı 23/02/2011 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Turizm Amaçlı Sportif Faaliyet Yönetmeliğine göre İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünden Turizm Amaçlı Sportif Faaliyet Yeterlik Belgesi alarak faaliyetini yürütecektir. Bu belgenin 30 gün içinde alınmaması halinde sözleşme tek taraflı fesih edilecek, kiracı bu durumda idareden herhangi bir hak, alacak veya tazminat talebinde bulunamayacaktır.” kuralının yerine getirilmesinin mümkün olmadığı ve anılan kuralın hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek ihalenin iptali talebiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, iptal davaları, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmış olup, iptal davası açılabilmesi için, gerçek ya da tüzel kişiler ile dava konusu edilen işlem arasında makul ve ciddi bir alâkanın, başka bir anlatımla menfaat ilgisinin bulunması gerekmektedir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Menfaat ihlâli, iptal davalarının kabulü ve dinlenilmesi için aranılan şartlardan biri olup, gerek doktrinde gerekse yargı içtihatlarında bu şart, subjektif ehliyet şartı olarak kabul edilmekte, ancak ne tür bir menfaat ihlâlinin gerçek ve tüzel kişilere iptal davası açma yeterliğini sağladığını gösterecek kesin bir ölçü ortaya konulamamakta ve bu alâka kural olarak iptal davasına konu olan kararın niteliğine göre belirlenmektedir.
Genelde meşru, kişisel ve güncel bir menfaatin varlığı ve bunların ihlâli menfaat alâkasının kurulmasında yeterli sayılmakta ve bu husus davanın niteliğine ve özelliğine göre idari yargı mercilerince belirlenmekte, davacının idari işlemle ciddi ve mâkûl, maddî veya manevî bir alâkasının varlığı, dava açma ehliyeti için gerekli görülmektedir.
Bu durumda, davacı şirketin ihale konusu sektörde faaliyet gösterdiği ve davacı şirket üzerinde bırakılan ihalenin idarece iptal edilmesinden sonra dava konusu ihalenin yapıldığı, davacı şirketin yasaklanmasına sebep teşkil eden yeterlik belgesinin dava konusu ihalenin Teknik Şartnamesi’nde yine arandığı, yasaklılık süresinin dolduğu tarihte söz konusu yeterlik belgesinin aranmadığı bir ihaleye katılmasının mümkün hale geleceği anlaşıldığından, 17/03/2016 tarihinde yapılan ihaleyle davacı şirket arasında menfaat ilgisi bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın ehliyet yönünden reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 14/12/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.