Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2016/4582 E.  ,  2017/146 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/4582
Karar No:2017/146

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) :…Belediye Başkanlığı-…
Vekilleri : …
Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : …
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; 5393 sayılı Belediye Kanunu gereğince; belediyelerin araç park yerlerini tesbit ederek, belediye meclisi kararıyla üç yıldan fazla süreyle kiraya verebileceği, belediyenin ihale yoluyla yapacağı bu kiralama işlemine ihale komisyonu sıfatıyla encümen tarafından karar verileceği, İçişleri Bakanlığı’nın … tarih ve … sayılı valiliklere gönderdiği genelgede, bakanlığa intikal eden şikâyetler ile basında yer alan bilgilerden, yetkisiz kişiler tarafından kent merkezlerindeki cadde ve sokaklar ile meydanlarda gelişigüzel otopark yerleri oluşturulduğu, araçlarını park eden şahıslardan zorla ücret alındığı, ücret ödemek istemeyen vatandaşların araçlarına zarar verildiği ve tehdit edildiklerinin anlaşıldığı, ilgili kanunlara göre kapalı ve açık otoparkların yapılması, işletilmesi, işlettirilmesi veya ruhsatlandırılması işlerinde belediyelerin yetkilendirildiği, otopark hizmetlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi bakımından belediyelerin görev ve yetkilerini titizlikle yapması ve yetkisini kullanmasının büyük önem taşıdığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi …’nin Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
Dava;…Belediye Encümeni’nce…tarihinde … araçlık açık otopark alanının 2886 sayılı Kanun’un 36. maddesi uyarınca kapalı teklif usulü ile beş yıl süreyle ihale yoluyla kiralanmasına ilişkin olarak yapılan ihalenin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi’nce; Danıştay Onüçüncü Dairesi’nin 01.02.2016 tarih ve E:2014/4396, K:2016/128 sayılı, süre aşımı nedeniyle davanın reddi yolunda verilen kararda usul hükümlerine uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle verilen, bozma kararına uyularak; “Yol üzerinde araç park yerlerinin tespiti ve işletilmesi konusunda davalı belediyeye verilen yetkinin kullanılmasında, yolların asıl kullanım amacını engelleyip engellemediği, ulaşımı güçleştirip güçleştirmediği, trafik düzeni ve trafik güvenliği açısından sakıncasının bulunup bulunmadığı, yayaların kullanımına ayrılmış olan kısımda kesintiye gidilip gidilmediği, planlama ve şehircilik ilkeleri açısından yapılan uygulama ile yolların kullanım fonksiyonunun ne şekilde değiştiği gibi hususlarda usulüne uygun bir şekilde gerekli ve yeterli bir araştırma, plan ve proje çalışması yapılmadan, ayrıca yol üzerindeki otopark alanlarında yer alan binalarda ikamet eden araç sahiplerinin araçlarını park ettikleri evlerinin önündeki otopark alanlarını kullanmaları durumunda otopark ücreti ödemek zorunda olup olmadıklarına ilişkin olarak daha önceden uygulama esasları belirlenmiş bir düzenleme olmaksızın yapılan ihalede hukuka ve mevzuata uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle” dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun, belediyenin yetkilerini ve imtiyazlarını düzenleyen 15/p maddesinde belirtilen; “Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek” görevinin idari işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla davalı belediyede olduğu, belediye meclisinin görev ve yetkilerini düzenleyen 18/e maddesinde belirtilen; “Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek” yetkisinin belediye meclisine ait olduğu açıktır. Keza, anılan Kanunun belediyelerin denetimini düzenleyen 55. maddesinde; belediyenin idarî işlemlerinin, hukuka uygunluk ve idarenin bütünlüğü açısından İçişleri Bakanlığı tarafından da denetleneceği belirtilmiştir. Öte yandan 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun kapsamını düzenleyen 1. maddesinde belediyelerin kiralama işlerinin bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütüleceği, ihale komisyonlarını düzenleyen 13. maddesinde; belediyelere ait ihalelerin belediye encümenince bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği, 36. maddesinde ise bu Kanunun birinci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulünün esas olduğu kurala bağlanmıştır.
İçişleri Bakanlığı’nın valiliklere gönderdiği … tarih ve … sayılı Genelgede, Bakanlığa intikal eden şikâyetler ile basında yer alan bilgilerden, yetkisiz kişiler tarafından kent merkezlerindeki cadde ve sokaklar ile meydanlarda gelişigüzel otopark yerleri oluşturulduğu, araçlarını park eden şahıslardan zorla ücret alındığı, ücret ödemek istemeyen vatandaşların araçlarına zarar verildiği ve tehdit edildiklerinin anlaşıldığı, ilgili kanunlara göre kapalı ve açık otoparkların yapılması, işletilmesi, işlettirilmesi veya ruhsatlandırılması işlerinde belediyelerin yetkilendirildiği, otopark hizmetlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi bakımından belediyelerin görev ve yetkilerini titizlikle yapması ve yetkisini kullanmasının büyük önem taşıdığı, mevcut taşıt sayısı ve otopark alanları da dikkate alınarak, şehirlerde ihtiyaç duyulan miktarda yeni otopark yeri yetkili belediyeler tarafından tespit edilerek hizmete sokulacağı, otopark yeri olarak tespit edilen yerlerin doğrudan belediyeler tarafından işletilmesi veya yetki verilen gerçek ve tüzel kişilerce işlettirilmesinin sağlanacağı, yetkisiz kişi veya kuruluşların cadde, sokak, meydan ve yol kenarlarında mevzuata aykırı şekilde otopark işletmeciliği yapmasına izin verilmeyeceği, Bakanlık denetim elemanları tarafından yapılacak denetimlerde, otopark hizmetlerinin mevzuata ve genelgede öngörülen esas ve usullere uygun olarak yerine getirilip getirilmediğinin denetleneceği düzenlenmiştir.
Aktarılan mevzuat hükümlerinden; belediyelerin araç park yerlerini tesbit ederek, belediye meclisi kararıyla üç yıldan fazla süreyle kiraya verebileceği, ihale yoluyla yapacağı bu kiralama işlemine ihale komisyonu sıfatıyla encümen tarafından karar verileceği anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden;…Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararıyla 5393 sayılı Kanun’un 15/p ve 84. maddeleri uyarınca, ilçe ana cadde ve sokaklarında yoğun olan araç trafiğinin akışının kolaylaştırılması ve araç trafik yoğunluğunun azaltılması amacıyla araçların düzenli ve disiplinli bir şekilde park yapabilmesi için, Belediye Encümenince belirtilen alanlardaki parkmetre ve el terminali ile kontrollü sınırlı süreli ücretli otopark işletim sisteminin kurulması ve işletilmesi, parkmetre uygulaması yapılarak yol-cadde-sokak-meydan vb. yerler üzerinde araç park yerlerinin tespit edilmesi, işletilmesi, işlettirilmesi veya kiraya verilmesi konusunda gerekli işlemlerin yapılması hususunda Belediye Encümenine yetki verilmesine karar verildiği, yine aynı Meclis kararı ile ücretli park uygulamasının hangi zaman dilimlerinde yapılacağının ve ne kadar ücret alınacağının belirlendiği, belirtilen ihaleye ilişkin olarak hazırlanan teknik şartnamede araç park sayılarının belirtildiği ve toplam 447 araç park alanının tespit edildiği, yine ilgili idari şartnamede ise 447 araçlık açık otopark yerinin kiralanmasına ilişkin ihalenin 07/08/2012 tarihinde; saat 14:30’de yapılmasına karar verildiği, ihale ilanının 23/07/2012 tarihinde ulusal gazetede 19-20/07/2012 tarihlerinde ise yerel gazetede ilan edildiği, 16/07/2012 ve 01/08/2012 tarihlerinde internet sitesinde ve…Belediyesi ilan tahtasında ilan edildiği, birinci ihalede katılımcı 3 şirketin de ihale şartnamesinde istenen katılım koşullarını sağlamadığından bahisle ilan metninde belirtildiği şekilde, aynı şartlarla aynı muhammen bedelle aynı yer ve saatte 14/08/2012 tarihinde ikinci kez ihale yapılmasına karar verildiği, buna ilişkin ilanın ise 09/08/2012 ve 13/08/2012 tarihlerinde hem internet sitesinde hem de…Belediyesi ilan tahtasında ilan edildiği ve 14/08/2012 günlü Encümen kararı ile ihalenin … TL teklifi uygun bulunan…A.Ş.’nin üzerinde bırakılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; yetkisiz kişiler tarafından, kent merkezlerindeki cadde ve sokaklar ile meydanlarda gelişigüzel otopark yerleri oluşturulmaması, araçlarını park eden şahıslardan zorla ücret alınmaması, ücret ödemek istemeyen vatandaşların araçlarına zarar verilmemesi ve tehdit edilmelerinin önlenmesi amacıyla, ilgili kanunlara göre kapalı ve açık otoparkların yapılması, işletilmesi, işlettirilmesi veya ruhsatlandırılması işlerinde yetkilendirilen davalı belediyenin, ihtiyaç duyulan miktarda otopark yeri tespit ederek, ihale yoluyla kiralamasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin kabulü ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca… İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, DAVANIN REDDİNE, dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, aşağıda ayrıntısı gösterilen toplam ….-TL ilk derece yargılama yargılama giderleri ile toplam …-TL ilk temyiz giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, toplam …-TL ikinci temyiz yargılama giderleri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine, kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine, 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere),13.01.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.