Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2016/4321 E. , 2020/1386 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/4321
Karar No:2020/1386
TEMYİZ EDEN (DAVALI): … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ: …
KARŞI TARAF (DAVACILAR): 1. …
2. …
3. …
VEKİLİ: …
İSTEMİN_KONUSU: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … mahallesinde bulunan … Kapalı Pazar Yerinde bulunan 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 no.lu dükkanların 10/05/2016 tarihinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulü ile kiraya verilmesine ilişkin ihale işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce; aynı ihaleye yönelik olarak açılan davada … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, dolayısıyla dava konusu işlemin ortadan kalktığı gerekçesiyle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, … İdare Mahkemesi’nin E: … sayılı dosyada verdiği kararın henüz kesinleşmediği ve temyize konu Mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacılar tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacılar, … Pazar Yeri içinde bulunan altı adet dükkanın 2003 yılından bu yana kullanım hakkına sahip kişilerdir.
Davaya konu dükkanların da içinde bulunduğu … Pazar Yeri, Pazarcılar Odası ile davalı idare arasında imzalanan 19/06/2003 tarihli protokol uyarınca inşa ettirilmiştir. Protokole göre pazarın bir bölümünün açık pazar, diğer bölümünün ise dükkanlardan oluşan kapalı pazar şeklinde inşa edileceği, pazar yerinin mülkiyetinin davalı idareye ait olacağı kararlaştırılmıştır.
Davalı idarece yapılan tespitlerde kapalı pazar yerinde bulunan ve balıkçı olarak işletilen 1-2-3-4 no.lu dükkanlar ile kasap olarak işletilen 5 ve 6 no.lu dükkanların pazar yerinde her gün faaliyette bulunduğu, her gün faaliyette bulunan dükkanların işgaliye harcı ile değil 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmak suretiyle işletilmesi gerektiğinden bahisle 26/04/2016 tarih ve 1347 sayılı encümen kararı ile ihaleye çıkarılmasına karar verilmiştir.
10/05/2016 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin iptali için bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin görev ve yetkileri” başlıklı 18. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde, “Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek” belediye meclisinin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 1. maddesinin 1. fıkrasında, bu Kanunun amacının, sebze ve meyveler ile arz ve talep derinliğine göre belirlenecek diğer malların ticaretinin kaliteli, standartlara ve gıda güvenilirliğine uygun olarak serbest rekabet şartları içinde yapılmasını, malların etkin şekilde tedarikini, dağıtımını ve satışını, üretici ve tüketicilerin hak ve menfaatlerinin korunmasını, meslek mensuplarının faaliyetlerinin düzenlenmesini, toptancı hâlleri ile pazar yerlerinin çağdaş bir sisteme kavuşturulmasını ve işletilmesini sağlamak olduğu; 2. maddesinin 1. fıkrasının (j) bendinde, bu Kanunun uygulanmasında pazar yerlerinin, belediyelerce tespit edilecek yer ve günlerde kurulan üretici ve semt pazarlarını, aynı fıkranın (m) bendinde, semt pazarının, üreticiler ve pazarcılar tarafından satışa sunulan mallar ile belediyece müsaade edilen diğer gıda ve ihtiyaç maddelerinin doğrudan tüketicilere perakende olarak satıldığı açık veya kapalı pazar yerlerini ifade ettiği; 7. maddesinin 5. fıkrasında, belediyelerin, modern pazar yerleri kurmak, işletmek ya da Bakanlığın belirleyeceği usul ve esaslar dahilinde yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları iştiraklerince kurulmasını ve işletilmesini sağlamak, pazar yerlerinde malların hijyenik şartlarda satışa sunulmasını sağlayıcı uygun çalışma ortamını oluşturmak ve altyapı ile çevre düzenlemelerini yapmak, tüketicinin korunmasına yönelik tedbirleri almak ve gerekli denetimleri yapmakla görevli olduğu; 6. fıkrasında, pazar yerlerinin kurulması ve kapatılmasına, işleyiş, yönetim ve denetimine, üretici ve pazarcılarda aranılacak niteliklere, bunların çalışmalarına, yapacakları satışlara, haklarına, uymakla yükümlü bulundukları kurallara ve faaliyetlerinin yürütülmesine dair diğer hususlara ilişkin usul ve esasların ilgili bakanlıkların uygun görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği; 11. maddesinin 3. fıkrasında, pazar yerlerindeki satış yerlerinin tahsis yoluyla işletileceği, tahsisin, satış yeri bulunmayanlara öncelik verilmek suretiyle belediye encümeni tarafından yapılacağı ve belediye meclisince her yıl belirlenecek tarifeye göre ücret tahsil edileceği, kapalı pazar yerlerindeki satış yerleri ile diğer yerlerin, belirli süreli sınırlı ayni hak tesisi yöntemi kullanılarak kiralama yoluyla da işletilebileceği, sınırlı ayni hak tesisi yöntemi ile bir pazar yerinde aynı kişiye en fazla iki satış yeri verilebileceği, sınırlı ayni hak tesisi ile tahsis ve kiralama işlemine ilişkin diğer usul ve esasların yönetmelikle düzenleneceği kurala bağlanmıştır.
12/07/2012 tarih ve 28351 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Pazar Yerleri Hakkında Yönetmeliğin 11. maddesinin 1. fıkrasında, semt ve üretici pazarlarındaki satış yerlerinin tahsis yoluyla işletileceği, kapalı pazar yerlerindeki satış yerleri ile diğer yerlerin, belirli süreli sınırlı ayni hak tesisi yöntemi kullanılarak kiralama yoluyla da işletilebileceği, tesis edilen sınırlı ayni hakkın tapu kütüğüne tescil edileceği ve süresinin on yılı geçemeyeceği kural altına alınmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
… İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı iptal kararı, “Semt pazarlarının kapalı pazar yerinde kurulması hâlinde satış yerlerinin tahsisin yanı sıra belirli süreli sınırlı ayni hak tesis yöntemi kullanılarak kiralama yoluyla işletilmesinin mümkün olduğu, beldenin müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamakla görevli ve yetkili olan belediyelerin mali, sosyal ve benzeri kriterleri göz önünde bulundurarak kapalı pazar yerinde kurulan semt pazarındaki satış yerlerinin tahsis yoluyla ya da belirli süreli sınırlı ayni hak tesis yöntemi kullanılarak kiralama yoluyla işletilmesinde takdir yetkisine sahip olduğu; dosyanın incelenmesinden, 5 yıl için yapılan kiralama ihalesinde yetkinin Belediye Meclisi’ne ait olmasına karşılık, Belediye Encümeni tarafından ihalenin gerçekleştirildiği; bu durumda, encümen tarafından 5 yıllık kiralamaya yönelik tesis olunan ihale işleminde hukuka uygunluk bulunmadığı” gerekçesiyle Dairemizin 16/06/2020 tarih ve E:2016/4991, K:2020/1387 sayılı kararıyla onanmıştır.
Bu itibarla, davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığı yönündeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle karar verilmesine yer olmadığı yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 16/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.