Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2016/3814 E. , 2019/4520 K.F.Y
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/3814
Karar No:2019/4520
TEMYİZ EDEN (DAVALI): …
VEKİLİ: …
KARŞI TARAF (DAVACI): … A.Ş.
VEKİLİ: …
İSTEMİN KONUSU: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … mahallesi, … Sokağında bulunan … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazlara yönelik 16/04/2015 tarihli “Kat Karşılığı Konut İnşaatı Yapım İşi” ihalesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce; aynı ihaleye ilişkin olarak açılan davada … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: … sayılı kararıyla dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesi nedeniyle ihale komisyonunun 16/04/2015 tarihli kararıyla ihalenin yapılmamasına karar verildiği, buna göre, ihalenin davalı idarece iptal edildiği anlaşıldığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, derdestlik nedeniyle davanın reddi gerekirken ilk derece mahkemesince karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde, “Aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması” hükmüne yer verilmek suretiyle “derdestlik” dava açma şartları arasında sayılmış; 115. maddesinde ise, dava şartı noksanlığı tespit edildiğinde mahkemenin davayı usulden reddedeceği kurala bağlanmıştır.
6100 sayılı Kanun’un 114. maddesinin gerekçesinde, “… (ı) bendinde aynı davanın önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması hususu yani teknik bir ifadeyle derdestlik iddiası olumsuz bir dava şartı hâline getirilmiş ve bu suretle derdestlik itirazı bir ilk itiraz olmaktan çıkartılıp; dava şartına ilişkin usulü bir itiraza dönüştürülmesi sağlanmıştır. Açılmış ve halen görülmekte olan bir davanın davacısı, hukuki korunma sürecini başlatmıştır. Artık onun aynı davayı bir başka mahkeme önüne getirmesinde hukuken korunmaya değer güncel bir yararı kalmamıştır; bu bağlamda hukuken korunma ihtiyacı içerisinde bulunmamaktadır ve onun yapacağı tek iş, davanın sonucunu beklemekten ibarettir. … Daha önce açılmış ve hâlen görülmekte olan bir davanın, hangi saikle olursa olsun ikinci kez açılması hâlinde, davacının bu ikinci davayı açmaktaki yararı hukuki değildir. O halde derdestlik itirazının korunmasının temelinde, aynı davanın tekrar açılıp görülmesinin sağlanmasında davacının hiçbir hukuki yararının bulunmadığı düşüncesi yatmaktadır. Hukuki yararın ise dava şartı olduğu konusunda, bu düzenlemeden önce dahi doktrin ve yargı uygulaması bağlamında bir görüş birliği mevcuttur.” açıklamasına yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda “derdestlik” müessesesi düzenlenmemiş, Kanun’un 31. maddesinde, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun uygulanacağı hâller sayılmış, ancak derdestlikle ilgili maddelere atıfta bulunulmamıştır. Bununla birlikte, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açıldığı ve davanın hâlen görülmekte olduğunun tespit edilmesi hâlinde, ilk davanın aynısı olan ikinci davanın açılmasında davacının hukukî yararı bulunmadığının kabulü ve ikinci davanın derdestlik nedeniyle reddine karar verilmesi gerekir (Pekcanıtez, Pekcanıtez Usûl, s.1183).
Uyuşmazlığa konu … ili, … ilçesi, … mahallesi, … sokağı, … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazlara yönelik 16/04/2015 tarihli “Kat Karşılığı Konut İnşaatı Yapım İşi” ihalesinin iptali istemiyle davacıyı temsil ve ilzama yetkili … tarafından açılan davada, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği, anılan kararın temyiz edildiği, Dairemizin 2016/3619 sayılı dosyasının esasına kayıtlı olduğu ve 19/12/2019 tarih ve 2019/4519 sayılı kararıyla onandığı anlaşılmakta olup, bu hâliyle yukarıda sözü edilen kanun hükümleri ve 6100 sayılı Kanun’un 114. maddesinin gerekçesi birlikte değerlendirildiğinde, davacının ilk davadan sonra açılan bu davayı açmakta derdestlik nedeniyle korunmaya değer güncel bir hukukî yararı bulunmadığından, bakılan davanın incelenmesi mümkün değildir.
Bu itibarla, davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekirken, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVANIN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. Toplam …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
6. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
7. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
8. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 19/12/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.