Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2016/3790 E.  ,  2016/4496 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/3790
Karar No:2016/4496

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : …
Vekili : …
Karşı Taraf (Davalı) : …
Vekili : …
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; mevzuata göre ancak yasak fiilde bulunanlar hakkında yasaklama kararı verilebileceği, dava konusu ihalede yasak fiilde bulunanın davacı şirketle birlikte ihaleye giren özel ortak olduğu, özel ortak tarafından gerçekleştirilen yasak fiilin iştirak kapsamında değerlendirilmemesi gerektiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi … ‘in Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
Dava; Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü … Bölge Müdürlüğü tarafından 27.01.2016 tarihinde yapılan “… Göleti ve Sulaması” ihalesine ilişkin olarak davacının yaptığı itirazen şikâyet başvurusu üzerine verilen Kamu İhale Kurulu’nun 13.04.2016 tarih ve … sayılı kararının, ihale komisyonu kararıyla davacı hakkında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmesi için gereken işlemlerin başlatılmasına (yasaklama işlemlerinin başlatılmasına) yönelik itirazın reddine ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi’nce; davacı şirket hakkında yasaklama işlemlerinin başlatılmasının hukuka aykırı olduğu yönündeki iddiasına ilişkin yapılan incelemede, davacı şirket – … Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı teklifi kapsamında 13 adet kamyona ilişkin ruhsatların aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerinin sunulduğu, kamyonların özel ortak … Ltd. Şti.’nin mülkiyetinde ve 2010 ve üzeri modelde olduğu, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında kamyonlardan 6 adedinin model yılının … sisteminde 2010 yılından eski olduğunun belirlendiği (ilgili yazıda dört adet kamyonun 2006 model, iki adet kamyonun 2009 model olduğu belirtilmiştir), bunun üzerine idarenin, 4734 sayılı Kanun’un 17. maddesinde sayılan yasak fiil ve davranışlardan olan “sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek” fiilinin işlendiğinden bahisle davacı şirket –… Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifini değerlendirme dışı bıraktığı ve anılan iş ortaklığı hakkında pilot ortak – özel ortak ayrımı yapmaksızın ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmesi için Genel Müdürlüğe (DSİ) bildirimde bulunduğu, teklif kapsamında sunulan araçlara ait model yılının başvuru konusu ihalede tekliflerin değerlendirilmesini ve teklif sıralamasını doğrudan etkileyeceği, pilot ve özel ortağın müdür ortağının aynı aileye mensup olduğu, pilot ve özel ortağın … merkezde aynı apartmanın takip eden numaralı dairelerinde faaliyet gösterdikleri, pilot ve özel ortağın işlerinin aynı smmm (serbest muhasebeci mali müşavir) tarafından yürütüldüğü hususları bir arada değerlendirildiğinde, pilot ortağın başvuru konusu ihalede özel ortak tarafından gerçekleştirildiği anlaşılan yasak fiil ve davranıştan bilgi sahibi olabilecek durumda olduğu ve bu durumun iştirak kapsamında değerlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından davacının talebinin reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı şirket tarafından temyiz edilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un “İkinci Kısım” başlığı altında yer alan ve 18. maddeden 53. maddeye kadar olan bölümü İhale Süreci, “Üçüncü Kısım” başlığı altında yer alan 53. maddeden 58. maddeye kadar olan bölümü , Şikâyetlerin İncelenmesi ve Anlaşmazlıkların Çözümü, “Dördüncü Kısım” başlığı altında yer alan ve 58. maddeden 62. maddeye kadar olan bölümü “Yasaklar ve Ceza Sorumluluğu” şeklinde düzenlenmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde, “idare”, ihaleyi yapan bu Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlar; “ihale”, bu Kanun’da yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemler şeklinde tanımlanmış; 53. maddesinde bu Kanun’la verilen görevleri yapmak üzere kamu tüzelkişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip …’nun kurulduğu, Kurum’un bu kanunda belirtilen esas, usul ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu, (b) bendinin 1. alt bendinde, ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlerde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikâyetleri inceleyerek sonuçlandırmanın, aynı bendin 5. alt bendinde, haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilenlerin sicillerini tutmanın Kurum’un görev ve yetkilerinden olduğu; 58. maddesinin birinci fıkrasında ise, 17. maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı hâlde mücbir sebep hâlleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2. ve 3. maddeler ile istisna edilenler dâhil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği; katılma yasaklarının, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı tarafından verileceği kurala bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; DSİ Genel Müdürlüğü …Bölge Müdürlüğü tarafından 27.01.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “… ve Sulaması” ihalesine davacı şirket ile … Ltd. Şti.’nin iş ortaklığı olarak teklif verdiği, ihale komisyonunun 09.03.2016 tarihli kararı ile davacı şirketin özel ortağı … Ltd. Şti.’nin idareyi yanıltıcı bilgi ve belge sunduğundan bahisle iş ortaklığı teklifinin geçersiz sayılarak değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği, aynı kararda Kamu İhale Kanunu’nun “Yasak fiil ve davranışlar” başlıklı 17. maddesi ile “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58. maddesine yer verilmesi üzerine, davacı şirket tarafından teminatın gelir kaydedilmesine ve yasaklama işlemlerinin başlatılmasına ilişkin olarak şikâyet başvurusunda bulunulduğu, bu başvurunun reddedilmesi üzerine na yapılan itirazen şikâyet başvurusu neticesinde teminatın gelir kaydedilemeyeceği, ancak yasaklama işlemlerinin başlatılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı kanaatine varıldıktan sonra düzeltici işlem belirlenmesine, teminatın gelir kaydedilmemesine ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yeniden gerçekleştirilmesine karar verildiği, davacı şirket tarafından yasaklanma işlemlerinin başlatılmasına ilişkin kısım yönünden Kamu İhale Kurulunca verilen kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı görülmektedir.
4737 sayılı Kanun’da yer alan düzenlemelerin tek başına değil Kanun’un tümü göz önünde tutularak yorumlanması gerekir. Zira, bir kuralın anlamı, kuralın kanunda yer aldığı kısım ve bölümler, diğer kurallarla ilişkisi, kanunun plan ve sistematiği içerisindeki konumu dikkate alınarak belirlenmelidir. Ayrıca amaçsal yorum yöntemi de kuralın, anlamına, düzenlemenin amacına ya da temel gerekçesine, kanunun çıkarılış nedenine göre yorumlanmasını gerekli kılar.
4734 sayılı Kanun sistematik olarak incelendiğinde, Kamu İhale Kurulu’nun görev ve yetkilerinin Kanun’un üçüncü kısmında yer aldığı görülmektedir. Kanun’un üçüncü kısımda yer alan 53. maddesinde, “ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlerde Kamu İhale Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikâyetleri sonuçlandırmak” ve “haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilenlerin sicilleri tutmak” Kurum’un görev ve yetkileri arasında sayılmıştır. İhalelere katılmaktan yasaklama ise, Kanun’un dördüncü kısmında yer alan 58. maddede ayrıca düzenlenmiş, yasaklama kararlarını vermeye yetkili idareler açıkça belirlenmiştir.
Yukarıda yer verilen Kanun hükümlerinin değerlendirilmesinden, ‘na haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilenlerin sicillerini tutmak dışında yasaklama kararlarının 4737 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikâyetleri inceleyerek sonuçlandırmak gibi bir görev ve yetki verilmediği gibi, yasaklama kararlarının ihale sürecinde tesis edilen işlemlerden bağımsız olarak tesis edildiği, Kurum’a sonuçlandırma görev ve yetkisi verilen şikâyetlerin ise ihale sürecinde idarece yapılan işlemlere ilişkin olduğu dikkate alındığında, ihalelere katılmaktan yasaklama işlemlerinin başlatılmasına ilişkin işlemlerin ve ihalelere katılmaktan yasaklama kararlarının hukuka uygunluğunu değerlendirme konusunda Kamu İhale Kurulu’nun herhangi bir görevi ve yetkisinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davacı şirket hakkında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmesi için gereken işlemlerin başlatılmasının mevzuata uygun olduğu değerlendirmesi yapılarak, itirazen şikâyet başvurusunun reddi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin kabulü ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmediğinden ….-TL yürütmenin durdurulması harcının davacıya iadesine, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 28.12.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.