Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2016/3647 E.  ,  2017/528 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/3647
Karar No:2017/528

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : …
Vekili : …
Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : …
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararının; ilgili mevzuatta, hangi yedek parça ve malzemelerin ihtiyaç fazlası olup olmadığını belirleme konusunda davacı Kurum’un yetkilendirilmediği, yedek parça ve malzemelerin sahibi olan kamu kurum ve kuruluşlarının yetkili olduğu, davacı Kurumun “hurda” tanımlaması içerisine sokmaya çalıştığı malzeme ve parçaların yüksek maliyetli olduğu ve çeşitli kurum ve işletmeler tarafından değerlendirilmesinin kuvvetle muhtemel olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi … Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
Dava, 3284 sayılı Bazı Maden Hurdalarının Dışarı Çıkarılmasının Yasak Edilmesi ve Satın Alınması Hakkında Kanun uyarınca Türkiye Petrolleri … Bölge Müdürlüğü’ne ait hurda malzemelerin MKE Hurda İşletme Müdürlüğüne satışının yapılması için adı geçen idareye yapılan başvurunun reddine ilişkin 26.02.2016 tarih ve … sayılı işlem ile anılan idarece 02.03.2016 tarihinde kapalı teklif usulü ile gerçekleştirilen “Ekonomik Ömrünü Doldurmuş Malzeme Satışı” ihalesinin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi’nce; 10.02.2016 tarih ve 29620 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ihale ilanı üzerine, davacının 18.02.2016 tarihli dilekçeyle, ilgili mevzuat düzenlemelerinin vermiş olduğu görev ve sorumluluklar çerçevesinde kamu kurumlarının hurdalarının sahibi ve hurdaları toplamaya tek yetkili kuruluş olduklarını belirterek 02.03.2016 tarihinde gerçekleştirilecek olan ihalenin iptal edilmesi ve davalı idareye ait hurda malzemenin Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen hurda alım fiyatları üzerinden MKE Hurda İşletme Müdürlüğüne satışının yapılması için yaptığı başvurunun reddedilmesi üzerine açılan davada; bir iktisadi devlet teşekkülü olan ‘nın, 20.03.1971 tarih ve 7/2156 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile 31.10.1972 tarih ve 7/5472 sayılı Bakanlar Kurulu kararı kapsamında olduğu hususunda bir duraksama bulunmadığı, söz konusu Bakanlar Kurulu kararları uyarınca, resmi daire ve idareler, davalı ve diğer iktisadi devlet teşekkülleri ile bunlara ait müessese ve iştiraklerinin malik oldukları her çeşit maden hurdaları ile bunların hurda hâlindeki halitalarının ve kullanılamayacak bir hâle gelmiş bulunan muharrik ve müteharrik araçlarının kendi ihtiyaçlarından fazlalarının, stoklarında zamanla oluşan ihtiyaç fazlası yedek parça ve malzemelerden resmî dairelerin satın almadıkları ve herhangi bir değerlendirme imkânı da bulunmayan malzemelerin Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na satılacağı, öte yandan nın, mal ve/veya hizmet satımı, devredilmesi, kiraya verilmesi, ekonomik ömrünü doldurmuş araç ve hurda malzeme satışları, hibe ve ödünç işleri ile ölü stok malzeme dâhil olmak üzere her türlü değerlendirme işlemlerinde uygulanacak usul ve esasları belirlemek amacıyla çıkarılan ve 05.05.2006 tarih ve 26159 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mal ve Hizmet Satım ve Değerlendirme Yönetmeliğinin, 05.12.2014 tarih ve 29196 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mal ve Hizmet Satım ve Değerlendirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 5. maddesi ile değiştirilen 60. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinin ilk cümlesi ile son cümlesinde yer alan “… veya Genel Müdürlük Oluru alınarak ihale yöntemleri uygulanıp piyasaya…” ibaresinin; anılan Yönetmeliğin 62. maddesine, Mal ve Hizmet Satım ve Değerlendirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 6. maddesi ile eklenen 7. fıkranın iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle açılan davada, Danıştay Onuncu Dairesi’nin 19.02.2016 tarih ve E:2015/2448 sayılı kararı ile yürütmenin durdurulmasına karar verildiği, bu durumda, 20.3.1971 tarih ve 7/2156 sayılı ve 31.10.1972 tarih ve 7/5472 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında olan davalı ‘nın sözü edilen Bakanlar Kurulu Kararlarını dikkate almaksızın şirketin bünyesinde bulunan ihtiyaç fazlası (ölü stok) ve ihtiyaç dışı (kullanılamaz) 41 kalem malzeme, teçhizat ile 86 kalem yedek parçaların satış ihalesinin hukuka uygun olmadığı gibi bu ihalenin iptal edilmesi ve malzemelerin Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumuna satışı için yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemde de hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
Dairemizin 05.12.2016 tarih ve E:2016/3647 sayılı ara kararı ile davalı idareye; ihale konusu makine ve teçhizat ile yedek parçaların ekonomik ömrünü doldurduğunun nasıl tespit edildiği ve ihale öncesinde kamu kurum ve kuruluşlarına söz konusu makine ve teçhizat ile yedek parçalara ihtiyaçları olup olmadığı hususunda bir bildirimde ya da bir ilanda bulunulup bulunulmadığı, kamu kurum ve kuruluşlarına satış usulüne başvurulup başvurulmadığı sorularak bu konuya ilişkin bilgi ve bilgelerin istenilmesine karar verilmiştir.
Davalı iderenin bila tarih ve sayılı cevap yazısında, Genel Müdürlüğü Makina Sicil Yönergesi’nin “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde, “Ekonomik ömrünü doldurmuş makine ve teçhizat”ın, belli bir çalışma süreci sonucunda yeterli performans göstermemesi, onarım ve işletme maliyetlerinin ekonomik olmaktan çıkması ve şirket faaliyetlerinde kullanma imkânı kalmamış makine teçhizat olarak tanımlandığı, bu tanıma uyan makine ve teçhizatın servis dışı bırakılma işlemlerinin aynı Yönerge’nin 26. maddesine göre komisyon marifetiyle yürütülerek ekonomik ömrünü doldurmuş veya hurda olarak servis dışı bırakılmalarına karar verildiği, ihale işlemlerinin Mal ve Hizmet Satım ve Değerlendirme Yönetmeliği’ne göre yürütüldüğü, Yönetmeliğin 62. ve 63. maddelerinde konuyla ilgili düzenleme yer almadığından ihale öncesinde kamu kurum ve kuruluşlarına sorulmadığı, bir bildirimde ya da ilanda bulunulmadığı ve kamu kurum ve kuruluşlarına satış usulüne başvurulmadığı, Petrol Kanunu gereğince gümrük ve diğer vergi ve resimlerden muaf olarak ithal edilen malzemeler için Petrol İşleri Genel Müdürlüğünden piyasaya satış izni alındığı belirtilmiştir.
Bu durumda, 20.3.1971 tarih ve 7/2156 sayılı ve 31.10.1972 tarih ve 7/5472 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında olan davalı tarafından, sözü edilen Bakanlar Kurulu kararları dikkate alınmaksızın, ihale öncesinde kamu kurum ve kuruluşlarına sorulmadan, bir bildirimde ya da ilanda bulunulmadan ve kamu kurum ve kuruluşlarına satış usulüne başvurulmadan ihaleye çıkılmasında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, dava konusu ihalenin dayanağı olan 05.05.2006 tarih ve 26159 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mal ve Hizmet Satım ve Değerlendirme Yönetmeliği’nin, 05.12.2014 larih ve 29196 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mal ve Hizmet Satım ve Değerlendirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 5. maddesi ile değiştirilen 60. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinin ilk cümlesi ile son cümlesinde yer alan “… veya Genel Müdürlük Oluru alınarak ihale yöntemleri uygulanıp piyasaya…” ibaresinin; anılan Yönetmeliğin 62. maddesine, Mal ve Hizmet Satım ve Değerlendirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 6. maddesi ile eklenen “Yurt dışından ithal edilen ve kullanımı sonrasında ekonomik ömrünü dolduran matkap, boru tip malzemeler (casing, tübing, drillpipe, drillcollar ve benzerlerinin) için PİGM’den izin alınır ve Genel Müdürlük Olur’u alınarak piyasaya satılabilir.” düzenlemesini içeren 7. fıkranın iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle açılan davada, Danıştay Onuncu Dairesi’nin 19.02.2016 tarih ve E:2015/2448 sayılı kararı ile “…mevzuat uyarınca, resmi daire ve idareler, davalı ve diğer iktisadi devlet teşekkülleri ile bunlara ait müessese ve iştiraklerinin malik oldukları her çeşit maden hurdaları ile bunların hurda hâlindeki halitalarının ve kullanılamayacak bir hâle gelmiş bulunan muharrik ve müteharrik araçlarının kendi ihtiyaçlarından fazlalarının, stoklarında zamanla oluşan ihtiyaç fazlası yedek parça ve malzemelerden resmî dairelerin satın almadıkları ve herhangi bir değerlendirme imkânı da bulunmayan malzemelerin Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumuna satılacağı açıktır. Bu durumda, sözü edilen Bakanlar Kurulu Kararları dikkate alınmaksızın, yapılan düzenlemelerde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.” gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına karar verildiği görülmektedir.
Dava konusu işlemlerin iptali yolundaki temyize konu … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, temyiz istemi yerinde görülmeyerek anılan Mahkeme kararının yukarıda özetlenen gerekçeyle ONANMASINA; dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta giderleri avansından artan tutarın davalı idareye iadesine, kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine, 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 02.03.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.