Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2016/1400 E. , 2022/361 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/1400
Karar No:2022/361
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davalı idarece 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesi uyarınca pazarlık usulüyle 12/02/2009 tarihinde gerçekleştirilen “Üsküdar İlçesi, … Mahallesi, … Ada, … Parsel Sayılı Taşınmaz Üzerinde Onaylı İmar Planı ve Uygulama Projesine Uygun Olarak Belediye Hizmet Binası ve Kültür Merkezi Tesisleri Yapılarak Yapı Kullanım İzin Belgesinin Alındığı Tarihten İtibaren 30 Ay Süreyle Şantiye Binası ve Satış Ofisi Olarak Kullanılması Amacıyla Kiralanması İşi” ihalesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; uyuşmazlığın davacının belli bir amaç çerçevesinde davalı idare lehine bedelsiz olarak terkettiği taşınmazın “Belediye Hizmet Alanı” olarak fonksiyonlandırılmak suretiyle terk amacı dışında kullanılmak istenilmesinden kaynaklandığı, kural olarak, özel mülkiyete konu taşınmazların sahiplerinin rızaları doğrultusunda terk amaçlarına uygun olarak kullanılmaları gerektiği, ancak bu gibi yerlerin özgülenen amaçlar dışında kullanılmaları durumunda sahiplerine iade edilmelerini öngören herhangi bir mevzuatın bulunmadığı, her ne kadar davacı tarafından, söz konusu taşınmazın kendileri adına tescili için tapu iptal ve tescil davası açılmış olsa da, taşınmazın hâlihazırda davalı idare adına kayıtlı olduğu ve idarenin tasarrufunda bulunduğu, nitekim davalı idare beyanlarından anlaşıldığı üzere taşınmaza, imar planlarında belirlenen amaca uygun olarak yap-işlet-devret modeli ile “Ünalan Kültür Merkezi” yapılmak üzere yapı ruhsatı düzenlendiği; bu durumda, taşınmazın davalı idareye verilen yetki çerçevesinde değerlendirilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından eksik inceleme sonucunda karar verildiği, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
1-) İstanbul ili, Üsküdar ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, … ada, … parsel sayılı taşınmaz davacı Vakfın mülkiyetinde iken … Belediye Encümeni tarafından alınan …. tarih ve … sayılı karar ile taşınmaza yönelik olarak imar uygulaması gerçekleştirilmiş ve taşınmazın bir kısmı Belediye adına park, çocuk bahçesi ve oyun alanı olarak bedelsiz terk edilmesi şartıyla ifraz edilmiştir. Devam eden süreçte anılan karara istinaden davacı Vakfın talebi üzerine söz konusu kısım Belediye lehine tapu sicilinden terkin edilmiştir.
2-) Söz konusu taşınmazın çocuk bahçesi olarak ayrılan 9.212,51 m²’lik kısmı 13/02/2008 tasdik tarihli ve 1/1000 ölçekli Ünalan-Esatpaşa-Örnek-Fetih Mahalleleri Revizyon Uygulama İmar Planında “Belediye Hizmet Alanı” olarak planlanmış, bu kapsamda 18/09/2008 tarih ve 4807 sayılı Üsküdar Belediye Encümeni kararı ile taşınmazın “Belediye Hizmet Alanı” olarak ihdas edilerek Belediye adına tesciline karar verilmiş, bu karara istinaden 07/10/2008 tarihinde de ihdas yoluyla tapuda davalı idare adına tescil edilmiştir.
3-) Üsküdar Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararıyla, imar planlarında “Belediye Hizmet Alanı” olarak planlanan dava konusu taşınmazın bulunduğu yerde Yap-İşlet-Devret modeline uygun olarak bir kültür merkezi yapılması ve iki buçuk yıl süre ile kullanıldıktan sonra hasarsız ve masrafsız olarak Belediye’ye devredilmesi şartı ile taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesi uyarınca kiraya verilmesine karar verilmiştir.
4-) … tarih ve … sayılı Üsküdar Belediye Encümeni kararı ile de … ada, … parsel olarak davalı idare adına tescil edilen dava konusu taşınmaz üzerinde “Belediye Hizmet Binası ve Kültür Merkezi Binası”nın yapılması ve belirlenecek kira bedeli karşılığında 30 ay süreyle kiraya verilmesi için 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesi uyarınca pazarlık usulüyle ihale gerçekleştirilmesine karar verilmiştir.
5-) 12/02/2009 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye tek istekli katılmış ve ihale söz konusu isteklinin üzerinde bırakılmış, … tarihinde ihale sonucu ita amirince onaylanmış, … tarihinde istekli ile sözleşme imzalanmış ve … tarihinde yer teslimi yapılmıştır.
6-) Aktarılan süreç sonrasında davacı Vakıf tarafından taşınmaz üzerinde yapı inşa edildiğinden haberdar olunması üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Pazarlık usulüyle yapılacak işler” başlıklı 51. maddesinde, “Aşağıda yazılı işlerin ihalesi, pazarlık usulüyle yapılabilir; … g) Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi, …” kuralı yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosya içeriğinde yer alan bilgi ve belgeler ile UYAP kayıtları üzerinden yapılan incelemede; davacı Vakıf tarafından dava konusu … ada, … parsel sayılı taşınmazın davalı idare adına olan tapu kaydının iptali ve Vakıf adına tescil edilmesi istemiyle … Anadolu …. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan davada verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda özetle, “davacı tarafın 1981 yılında encümen kararı doğrultusunda ifrazı gerçekleştirebilmek için gereken miktarın çok daha üzerinde bir miktarda (%57) bedelsiz terkin yapmak zorunda kaldığı, ifraz ile terkin edilen olanın yol, park ve çocuk bahcesiyle yeşil saha ve yeşil bant olarak terkin edildiği, dolayısıyla davacı vakıf bu yerleri belirtilen amaç doğrultusunda kullanılacağı düşüncesi ile bağışlamıştır (terk etmiştir). Taşınmazların terkin amacına uygun şekilde kullanılması ve bunun sürdürülmesi asıldır. Davacı vakfı terke zorlayan neden Belediye Encümeni tarafından alınan karar ile ortadan kalkmış olup, terkin edilen taşınmaz özel mülkiyete konu edilmiştir. Bu nedenle belediye tarafından bedelsiz olarak alınan taşınmazın yine bedelsiz olarak eski malikine iadesi yükümlülüğü bulunduğu sonucuna varıldığı” gerekçesine yer verilerek davanın kabulüne ve taşınmazın davacı Vakıf adına tapuya tesciline karar verildiği, bu karara karşı davalı idare tarafından yapılan temyiz başvurusunun … Hukuk Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddedildiği, davalı idarenin karar düzeltme başvurusunun da … Hukuk Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddedildiği ve kararın kesinleştiği, aktarılan süreç sonrasında … tarih ve … yevmiye kayıtlı işlem ile taşınmazın davacı Vakıf adına tescil edildiği görülmüştür.
Olayda, ihdas yoluyla davalı idare adına tescil edilen taşınmazın yukarıda aktarılan yargılama süreci sonrasında davacı Vakıf adına tescil edildiği, bu kapsamda ihaleye konu parselin mülkiyet sahipliğinin değiştiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, taşınmaz üzerinde davalı idarenin tasarrufta bulunmasına imkân tanıyan ve dava konusu ihalenin dayanağı olan tescil işleminin yargı kararı ile iptal edilerek taşınmazın davacı Vakıf adına tescil edildiği, yargı kararı ile iptal edilen tescil işlemine dayalı olarak davalı idare tarafından ihale yapılmasının mümkün olmadığı ve aktarılan yargılama süreci neticesinde ihalenin hukuken dayanağını yitirdiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 10/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.