Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2016/1097 E. , 2016/1409 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/1097
Karar No:2016/1409
Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) :
Hukuk Müşaviri :
Karşı Taraf (Davacı) :
Vekili :
İstemin Özeti : … 10. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararının; 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na göre her faaliyet için ayrı lisans alınması gerektiği, “Sayalar II” üretim tesisinin ayrı bir üretim tesisi olarak değerlendirilmesi için ayrı bir üretim lisansına sahip olunması gerektiği, bağımsız bir sayaca sahip olunmasının ayrı bir üretim tesisi sayılması için yeterli olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi ‘nın Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkimi’nin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
Dava; … Elektrik Santrali Üretim Tesisi bünyesinde yer alan “Sayalar II” elektrik üretim tesisinin 2015 yılı yerli katkı ilave fiyatından yararlandırılması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 30.10.2014 tarih ve 1941 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi’nce; üretim tesisinin yalnızca lisans alındığı tarihteki kapasitesiyi kapsamadığı, 5 yıllık süre içerisinde yahut bu süre geçtikten sonra meydana gelecek kapasite artışları hakkında da yenilenebilir enerji kaynaklarının belgelendirilmesi ve desteklenmesinde aranan şartların taşınması durumunda yerli katkı ilave fiyatının uygulanabileceği, davalı idarece (Bakanlık); “Sayalar II” üretim tesisinin ayrı bir üretim tesisi olduğu, ayrı bir üretim tesisi olarak ayrı bir üretim lisansı alması gerektiği, bu nedenle tek bir üretim lisansına sahip davacı şirkete ait üretim tesisinde yapılan kapasite artışlarının geçici kabul tarihlerinin üretim tesisinin işletmeye giriş tarihini ileriye götürmeyeceği iddia edilmiş ise de, konuya ilişkin mevzuatın amacının açıkça yerli sanayiyi ve üretimi desteklemek, yerli sanayinin bilgi birikimi ve teknolojik yeterliliğini artırmak olduğu, yine “Sayalar II” üretim tesisinin “Sayalar I”den ayrı ve bağımsız bir üretim tesisi niteliği arzetmesi karşısında, “Sayalar” rüzgar elektrik üretim tesisi bünyesinde yer alan “Sayalar II” elektrik üretim tesisinin 2015 yılı yerli katkı ilave fiyatından yararlanma istemiyle yaptığı başvurunun tesisin işletmeye girdiği 25.12.2013 tarihinin gözardı edilerek, “Sayalar I” üretim tesisinin işletmeye giriş tarihi olan 25.06.2008 tarihinin esas alınarak beş yıllık sürenin tamamlandığı ve 2015 yılı yerli katkı ilave fiyatından yararlanma imkanı bulunmadığından bahisle reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun
‘un 3. maddesinin 14. bendinde “YEK Destekleme Mekanizması”; “Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösterenlerin faydalanabileceği fiyat, süreler ve bunlara yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları içeren destekleme mekanizması” olarak tanımlanmış,
“YEK Destekleme Mekanizması” başlıklı 6. maddesinde; “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği 18.05.2005 tarihinden 31.12.2015 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek YEK Destekleme Mekanizmasına tabi üretim lisansı sahipleri için, bu Kanuna ekli I sayılı Cetvelde yer alan fiyatlar, on yıl süre ile uygulanır. Ancak, arz güvenliği başta olmak üzere diğer gelişmeler doğrultusunda 31.12.2015 tarihinden sonra işletmeye girecek olan YEK Belgeli üretim tesisleri için bu Kanuna göre uygulanacak miktar, fiyat ve süreler ile kaynaklar Cetveldeki fiyatları geçmemek üzere, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.
YEK Destekleme Mekanizmasına bir sonraki takvim yılında tabi olmak isteyenler YEK Belgesi almak ve 31 Ekim tarihine kadar EPDK’ya başvurmak zorundadır.
YEK Destekleme Mekanizmasında öngörülen süreler; tesislerden işletmedekiler için işletmeye girdiği tarihten, henüz işletmeye girmemiş olanlar için işletmeye girecekleri tarihten itibaren başlar. YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olanlar, uygulamaya dâhil oldukları yıl içerisinde uygulamanın dışına çıkamaz.
YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olanların listesi ile bunlara ait tesislerin işletmeye giriş tarihlerine, yıllık elektrik enerjisi üretim kapasitelerine ve yıllık üretim programına ilişkin bilgiler, kaynak türlerine göre her yıl 30 Kasım tarihine kadar EPDK tarafından yayımlanır.
Güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesislerindeki aksamın sağlaması gereken standartlar ve denetimlerde uygulanacak test yöntemleri ile birlikte, bu tesislerde ve hibrit üretim tesislerinde üretilen elektrik enerjisi içerisindeki güneş enerjisine dayalı üretim miktarlarının denetimine ilişkin usul ve esaslar EPDK’nın görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
PMUM, her fatura dönemi için YEK toplam bedelini ilan eder ve her bir tedarikçinin ödeme yükümlülüğü oranını belirler. Ödeme yükümlülüğü oranının belirlenmesi sırasında, bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilerek YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olmaksızın serbest piyasada satışı yapılan elektrik enerjisi miktarı bu Kanun kapsamındaki hesaplamalara dâhil edilmez. Tüketicilere elektrik enerjisi sağlayan her bir tedarikçinin ödemekle yükümlü olduğu tutar belirlenerek ilgili tedarikçiye fatura edilir ve yapılan tahsilat YEK Destekleme Mekanizmasına tabi tüzel kişilere payları oranında ödenir. Bu fıkra kapsamındaki PMUM dâhil uygulamalara ilişkin usul ve esaslar, EPDK tarafından çıkarılacak yönetmelikte düzenlenir.
Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten tesislerin lisanslarına derç edilecek yıllık üretim miktarı, bu tesislerin kaynağına göre mevcut kurulu gücü ile üretebileceği yıllık azami üretim miktarıdır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olan lisanslar da ilgililerin müracaatı ile üç ay içinde bu doğrultuda tadil edilir.
Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten ve bu madde hükmüne tabi olmak istemeyen tüzel kişiler, lisansları kapsamında serbest piyasada satış yapabilirler.” kuralı,
Yerli ürün kullanımı” başlıklı 6/B maddesinde; “Lisans sahibi tüzel kişilerin bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ve 31.12.2015 tarihinden önce işletmeye giren üretim tesislerinde kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması hâlinde; bu tesislerde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için, I sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlara, üretim tesisinin işletmeye giriş tarihinden itibaren beş yıl süreyle; bu Kanuna ekli II sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlar ilave edilir.
II sayılı Cetvelde yer alan yurt içinde imalatın kapsamının tanımı, standartları, sertifikasyonu ve denetimi ile ilgili usul ve esaslar, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
31.12.2015 tarihinden sonra işletmeye girecek olan YEK Belgeli üretim tesisleri için yerli katkı ilavesine ilişkin usul ve esaslar, Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenerek ilan edilir.” kuralı yer almaktadır.
Söz konusu yasal düzenleme çerçevesinde, “YEK Destekleme Mekanizması”nın işleyişine ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) ve Bakanlığın yetki ve sorumluluk alanları ikincil düzenlemelerle somutlaştırılmıştır.
01.10.2013 tarih ve 28782 sayılı Resmî Gazete’de EPDK tarafından yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik’in 4/1 maddesinde; yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösteren üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin kayıt olmak suretiyle faydalanabileceği 5346 sayılı Kanun’a ekli I ve II sayılı Cetveller uyarınca belirlenecek fiyatların “YEK Destekleme Mekanizması”nın unsurları olduğu kuralına, 5/1 maddesinde; yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim lisansı sahibi tüzel kişiler, lisans bazında, bir sonraki takvim yılında YEKDEM’e kayıt olmak istemeleri hâlinde
31 Ekim tarihine kadar Kurum’a (EPDK) başvuru yapacakları kuralına, 6/1. maddesinde; “5. maddeye göre yapılan başvurulardan tam ve eksiksiz olduğu tespit edilenler değerlendirmeye alınır ve bu Yönetmelikte öngörülen bilgileri içeren ön YEK listesi, Kasım ayının ilk on günü içerisinde Kurum internet sayfasında ilan edilir.” kuralına, 7/1 maddesinde ise; “5. madde kapsamındaki başvurusu değerlendirmeye alınan tüzel kişilerden bir sonraki takvim yılında YEKDEM’den yararlanabilecek olanları içeren nihai YEK listesi, 6. ve 8. madde hükümleri dikkate alınarak 30 Kasım tarihine kadar sonuçlandırılır. Nihai YEK listesi, Kurul kararı ile belirlenecek örneğe uygun olarak düzenlenerek Kurum internet sayfasında duyurulur ve Piyasa İşletmecisine bildirilir.” kuralına yer verilmiştir.
Diğer yandan, 19.06.2011 tarih ve 27969 sayılı Resmî Gazete’de Enerji Bakanlığı tarafından yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelikle; yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten tesislerde kullanılan ve bütünleştirici parçaları ile birlikte yurt içinde imal edilen aksamın ve bütünleştirici parçaların, 5346 sayılı Kanun’un ekinde yer alan II sayılı Cetvele göre ilave fiyatının belirlenmesi, belgelendirilmesi ve denetlenmesi ile ilgili usul ve esaslar düzenlenmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat birlikte değerlendirildiğinde; “YEK Destekleme Mekanizması”na ilişkin başvuruları değerlendirip sonuçlandırmakla yetkili olan idarenin EPDK olduğu, yerli ürün kullanımına ilişkin Kanun’un 6/B maddesinde öngörülen ve Kanun’un ekli II sayılı Cetvelinde belirtilen ilave fiyatların da “YEK Destekleme Mekanizması”nın bir unsuru olduğu, bu yönüyle EPDK’nın bu çerçevedeki başvuruları da değerlendirip sonuçlandırma yetkisinin devam ettiği, ancak yapılan başvuruların YEK Destekleme Mekanizmasının kapsamında olup olmadığı dışında, Kanun’un II sayılı Cetvelinde yer alan ve yerli katkı miktarının tespitine ilişkin olarak yurt içinde imalatın kapsamının tanımı, standartları, sertifikasyonu ve denetimi ile ilgili usul ve esaslar noktasında Bakanlı’ğın yetkili olduğu anlaşılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin EÜ/312-1-434 numaralı üretim lisansı kapsamında 08.04.2010 tarihinde lisans tadili yaparak 34,2 MW olan kapasitesini 20 MW değerinde artırarak 54,2 MW’a yükselttiği, bu kapsamda … RES projesinin 34,2 MW’lık ilk kısmında 38 adet ENERCON marka, E-44 model rüzgar türbini kullandığı, son kısmi geçici kabulünün 06.09.2009 tarihinde yapılarak işletmeye alındığı, kapasite artışı yapılan ikinci kısımda (20MW) ise 3 adet ENERCON marka, E-70 model ve 7 adet ENERCON marka, E-82 model rüzgar türbinleri kullandığı, son kısmi geçici kabulünün 25.12.2013 tarihinde yapılarak işletmeye alındığı, bunun üzerine anılan elektrik üretim tesisinde başlatılan tadiller hakkında 25.12.2013 tarihinde geçici kabullerinin yapılarak santralin nihai olarak 54,2 MW güce ulaştığı, akabinde santralin kapasite artışının 25.12.2013 tarihinde geçici kabulü yapılarak işletmeye alınan ve bağımsız sayaca sahip olan “Sayalar II” üretim tesisi için 6094 sayılı Kanun’un 6/B maddesinde belirtilen 2015 yılı yerli imal edilmiş aksam desteğinden yararlandırılması istemiyle 24.09.2014 tarihili dilekçe ile Bakanlığa yapılan başvurunun, davalı idarece tek bir üretim lisansına sahip üretim tesisinde yapılan kapasite artışlarının geçici kabul tarihlerinin üretim tesisinin işletmeye giriş tarihini ileriye götürmeyeceğinden bahisle reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda yer alan mevzuat uyarınca Bakanlığın yetkisinin yerli katkı oranının tespiti ve denetimiyle sınırlı olduğu, 6094 sayılı Kanun’un 6/B maddesi uyarınca yerli katkı için yararlandırılacak destek dâhil, YEK Destekleme Mekanizmasına ilişkin başvuruların değerlendirilmesi ve gerektiğinde reddine karar verilmesinde EPDK’nın yetkili olduğu, bu nedenle davalı idarenin ret işleminde yetki yönünden hukuka aykırılık bulunduğundan, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Mahkeme kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
Dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu … 10. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, davalının temyiz istemi yerinde görülmeyerek anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA; dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, temyiz giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 04.05.2016 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi. (X) KARŞI OY :
Temyize konu İdare Mahkemesi kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Mahkeme kararının onanması gerektiği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyorum.