Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2015/4138 E. , 2019/3212 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2015/4138
Karar No : 2019/3212
DAVACI : …
DAVALI : Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
VEKİLİ : …
DAVANIN_KONUSU : 03/11/2002 tarih ve 24925 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 36. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ve ekonomik” ibaresinin ve Doğal Gaz Piyasası Dairesi Başkanlığı’nın…tarih ve…sayılı işleminin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
Dava konusu Yönetmeliğin 36. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ekonomik” olma kriterinin; 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu ve Yönetmelikte açık olmadığı, dağıtım şirketinin fayda/maliyet analizi ve kâr maksimizasyonu ilkelerini kendi açısından değerlendirerek başvuru sahibinin ihtiyacını ikinci plana attığı, kamu hizmetinin imtiyaz ve özelleştirme gibi yollarla özel girişime devredilmesi hâlinde bu durumun vatandaşın kamu hizmetinden yararlanma hakkının zedelenmesi sonucunu doğurmaması gerektiği; 4646 sayılı Kanun’un 4. maddesinin 4. fıkrasının (g) bendinin 8. alt bendinin 2. paragrafında yer alan”… ve ekonomik” ibaresinin Anayasa’nın 2. maddesinde belirtilen “sosyal devlet” ilkesine aykırı olduğu; Doğal Gaz Piyasası Dairesi Başkanlığı’nın dava konusu…tarih ve…sayılı işlemi yönünden ise; konutuna doğal gaz bağlanması için yaptığı başvuru üzerine görevli dağıtım şirketi ile tüketici arasında doğan bu hukuki uyuşmazlığa ilişkin olarak bağlantının teknik ve ekonomik olup olmadığına Kurul’un karar vermesi gerektiği, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’na intikal ettirilmeksizin bu konuda yetkisi olmayan Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığınca tesis edilen dava konusu işlemin 4646 sayılı Kanun’a aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
DAVALININ SAVUNMASI :
Davaya konu Yönetmeliğin, dayanağı olan 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun 4. maddesinin 4. fıkrasının (g) bendinin 8. alt bendinin 2. paragrafında yer alan “…bağlantının teknik ve ekonomik olarak gerçekleşmesinin mümkün olmasına bağlıdır.” kuralı ile aynı düzenlemeleri içerdiği ve dağıtım şirketlerinin sorumluluk alanlarında bulunan tüketicilerin sisteme bağlantı talepleri ile ilgili olarak, bağlantının teknik ve ekonomik olarak gerçekleşmesinin mümkün olması hâlinde yapılabileceğinin açıkca düzenlendiği, Yönetmeliğin 36. maddesinin birinci fıkrasındaki “ve ekonomik” ibaresinin dayanağı üst hukuk normuna aykırı olmadığı; dava konusu bireysel işlemin, görevli dağıtım şirketi ile davacı arasında doğan hukuki uyuşmazlığa ilişkin olarak bağlantının teknik ve ekonomik olup olmadığına Kurul’un karar vereceğine ilişkin yasal düzenlemeye aykırı olmayıp,…tarih ve…sayılı Kurul kararına istinaden tesis edildiği belirtilerek işlemin hukuka uygun olduğu savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ : Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 36. maddesinin birinci fıkrasındaki “ve ekonomik” ibaresinin iptali istemine ilişkin kısmı itibarıyla davanın reddine,…tarih ve…sayılı Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığı işleminin ise iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI …’NIN DÜŞÜNCESİ : 03/11/2002 tarih ve 24925 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 36. maddesinin birinci fıkrasındaki “ve ekonomik” ibaresi ile…tarih ve…sayılı Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu’nun 4/g maddesinin 8. alt bendinin ikinci paragrafında, dağıtım şirketlerinin sorumluluk alanlarında bulunan tüketicilerin talep etmesi halinde bu tüketicileri sisteme bağlamakla yükümlü olduğu, ancak bağlantı yapma yükümlülüğünün şirketin tasarrufu altındaki sistemin bağlantı yapmaya imkan veren kapasitede olmasına ve tüketicinin de kendi üzerine düşen ve dağıtım yönetmeliğinde öngörülen işlemleri yapmasına ve belirleyeceği usul ve esaslara göre bağlantının teknik ve ekonomik olarak gerçekleşmesinin mümkün olmasına bağlı olduğu, bu konuda ihtilaf olması halinde bağlantının teknik ve ekonomik olup olmadığına Kurul’un karar vereceği hükmü bulunmaktadır.
Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 36. maddesinin birinci fıkrasında da, “Dağıtım şirketi, sorumluluk alanında bulunan tüketicileri talep etmeleri halinde, dağıtım şebekesine bağlamakla yükümlüdür. Ancak bağlantı yapma yükümlülüğü, dağıtım şirketinin tasarrufu altındaki sistemin bağlantı yapmaya imkan veren kapasitede olmasına ve bağlantının teknik ve ekonomik olarak mümkün olması yanında talep sahibinin ilgili mevzuatta öngörülen işlemleri yapmasına bağlıdır. Dağıtım şirketinin, sorumluluk alanı dışına bağlantı yapabilmesi Kurul izni ile mümkündür.” kuralına yer verilmiştir. Görüleceği üzere, davaya konu Yönetmeliğin, dayanağı olan 4646 sayılı Kanun hükmündeki aynı düzenlemeleri içerdiği ve dağıtım şirketlerinin sorumluluk alanlarında bulunan tüketicilerin sisteme bağlantı talepleri ile ilgili olarak bağlantının teknik ve ekonomik olarak gerçekleşmesinin mümkün olması halinde yapılabileceğini düzenlediği açık bulunduğundan, 36. maddesinin birinci fıkrasındaki “ve ekonomik” ibaresinde dayanağı üst hukuk normuna aykırılık görülmemiştir.
Öte yandan, davacının konutuna doğal gaz bağlanması için dağıtım şirketine yaptığı başvuruların sonuçsuz kaldığı, bunun üzerine 04/12/2014 tarihinde konutunun olduğu sokağa ait bütün alt yapı hizmetlerinin gerçekleştirildiği belirtilerek doğal gaz bağlantısı yapılıp yapılamayacağının bildirilmesi için davalı idareye başvurduğu, Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığının dava konusu işlemiyle de…tarih ve…sayılı Kurul Kararı uyarınca dağıtım şebekesinin ulaşmadığı yerlerdeki müşterilere bağlantı yapılması hususunda ilgili doğal gaz dağıtım şirketlerine şebeke imalatı için herhangi bir zorlama yapılamayacağı yolunda cevap verildiği ve bu çerçevede henüz dağıtım şebekesinin bile ulaşmadığı bir bölgede dağıtım şebekesine yapılacak olan bağlantıların Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 36. maddesi kapsamında teknik ve ekonomik olup olmadığının incelenmesinin mümkün olmadığının belirtildiği anlaşılmıştır.
Olayda, 4646 sayılı Kanun’un 4/g maddesinin 8. alt bendinin ikinci paragrafındaki düzenleme uyarınca tüketici olan davacının konutuna doğal gaz bağlanması için yaptığı başvuru üzerine görevli dağıtım şirketi ile davacı arasında doğan bu hukuki uyuşmazlığa ilişkin olarak bağlantının teknik ve ekonomik olup olmadığına Kurul’un karar vereceği açık olduğundan, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’na intikal ettirilmeksizin bu konuda yetkisi olmayan Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığınca tesis edilen dava konusu işlem ise 4646 sayılı Kanun’a aykırıdır.
Bu nedenle, Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 36. maddesinin birinci fıkrasındaki “ve ekonomik” ibaresinin iptali istemine ilişkin kısmı itibariyle davanın reddine,…tarih ve…sayılı Doğalgaz Piyasası Dairesi Başkanlığı işleminin ise iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Davacının, … ili, … ilçesi, … Mahallesi, …, No: … adresinde bulunan konutuna doğal gaz bağlanması talebiyle dağıtım şirketine yaptığı başvuruların sonuçsuz kalması üzerine 04/12/2014 tarihinde davalı idareye yaptığı başvuruyla, doğal gaz bağlantı talebinin yerine getirilip getirilemeyeceğinin bildirilmesini istediği, bu başvuru üzerine Doğal Gaz Piyasası Dairesi Başkanlığı’nca tesis edilen…tarih ve…sayılı işlemle, dağıtım şebekesinin ulaşmadığı yerlerdeki müşterilere bağlantı yapılması hususunda ilgili doğal gaz dağıtım şirketlerine mevzuat çerçevesinde şebeke imalatı için herhangi bir zorlamada bulunulamadığı, bu çerçevede, henüz dağıtım şebekesinin bile ulaşmadığı bir bölgede, dağıtım şebekesine yapılacak olan bağlantıların Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 36. maddesi kapsamında teknik ve ekonomikliğinin incelenmesinin mümkün olmadığı yönünde cevap verilmesi üzerine, anılan işlemin ve bu işleme dayanak teşkil eden Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 36. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ve ekonomik” ibaresinin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
Anayasa’ya Aykırılık İddiasının İncelenmesi:
Davacı tarafından; 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun 4. maddesinin 4. fıkrasının (g) bendinin 8. alt bendinin 2. paragrafında yer alan “…bağlantının teknik ve ekonomik olarak gerçekleşmesinin mümkün olmasına bağlıdır.” kuralında bulunan “ve ekonomik” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüş ise de; Anayasa’ya aykırılık iddiası ciddi görülmemiştir.
İlgili Mevzuat:
4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun 4. maddesinin 4. fıkrasının (g) bendinin 8. alt bendinin 2. paragrafında, ” Dağıtım şirketleri sorumluluk alanlarında bulunan tüketicilerin talep etmesi hâlinde, bu tüketicileri sisteme bağlamakla yükümlüdür. Ancak bağlantı yapma yükümlülüğü, şirketin tasarrufu altındaki sistemin bağlantı yapmaya imkân veren kapasitede olmasına ve tüketicinin de kendi üzerine düşen ve dağıtım yönetmeliğinde öngörülen işlemleri yapmasına ve belirleyeceği usul ve esaslara göre, bağlantının teknik ve ekonomik olarak gerçekleşmesinin mümkün olmasına bağlıdır. Bu konuda ihtilaf olması hâlinde bağlantının teknik ve ekonomik olup olmadığına Kurul karar verir.” kuralı yer almıştır.
Dava Konusu Yönetmeliğin İncelenmesi:
Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 36. maddesinin birinci fıkrasında da, “Dağıtım şirketi, sorumluluk alanında bulunan tüketicileri; talep etmeleri hâlinde, dağıtım şebekesine bağlamakla yükümlüdür. Ancak bağlantı yapma yükümlülüğü, dağıtım şirketinin tasarrufu altındaki sistemin bağlantı yapmaya imkân veren kapasitede olmasına ve bağlantının teknik ve ekonomik olarak mümkün olması yanında talep sahibinin ilgili mevzuatta öngörülen işlemleri yapmasına bağlıdır. Dağıtım şirketinin, sorumluluk alanı dışına bağlantı yapabilmesi Kurul izni ile mümkündür.” kuralına yer verilmiştir. Görüleceği üzere, davaya konu Yönetmeliğin, dayanağı olan 4646 sayılı Kanun hükmündeki aynı düzenlemeleri içerdiği ve dağıtım şirketlerinin sorumluluk alanlarında bulunan tüketicilerin sisteme bağlantı talepleri ile ilgili olarak bağlantının teknik ve ekonomik olarak gerçekleşmesinin mümkün olması hâlinde yapılabileceğini düzenlediği açık bulunduğundan, 36. maddesinin birinci fıkrasındaki “ve ekonomik” ibaresinde dayanağı üst hukuk normuna aykırılık görülmemiştir.
24/12/2014 tarih ve…sayılı Doğal Gaz Piyasası Dairesi Başkanlığı İşleminin İncelenmesi:
Yukarıda aktarılan yasal düzenleme gereğince, doğal gaz bağlanılması hususunda tüketici durumundaki davacıyla görevli dağıtım şirketi arasında yaşanan ve bağlantının ekonomik olup olmadığı noktasında oluşan ihtilafa ilişkin olarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından değerlendirme yapılarak bir karar verilmesi gerekirken, bu konuda yetkisi bulunmayan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Doğal Gaz Piyasası Dairesi Başkanlığınca Kurul’a intikal ettirilmeden işlem tesis edilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı, anılan Daire Başkanlığının…tarih ve…sayılı işleminin yetki unsuru yönünden hukuka aykırı olduğu anlaşılmaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 03/11/2002 tarih ve 24925 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 36. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ve ekonomik” ibaresine yönelik davanın REDDİNE,
2. Doğal Gaz Piyasası Dairesi Başkanlığı’nın…tarih ve…sayılı dava konusu işleminin İPTALİNE,
3. Dava kısmen ret, kısmen iptal ile sonuçlandığından, ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin yarısı olan …-TL’nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, kalan …-TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra taraflara iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 22/10/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.