Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2015/3637 E.  ,  2020/2450 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/3637
Karar No:2020/2450

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … LPG Gaz Sistemleri Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, işletmekte olduğu istasyona ait bayilik lisansının hukuka aykırı olarak iptal edildiği 125 gün kapalı kaldığı ileri sürülerek 94.000,00-TL maddi, 20.000,00-TL manevi zararın yasal faizi ile birlikte tazminine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; davacı şirketin işletme olduğu akaryakıt istasyonuna ait lisansın hukuka aykırı bir şekilde iptal edildiğinden bahisle uğranıldığı ileri sürülen zararın tazmini istemiyle bakılan davanın açıldığı, davacı şirketin 13/06/2014 tarihinde akaryakıt ve LPG istasyonu lisans başvurusunda davalı idareye sunduğu gayri sıhhi müesseselere ait 2. sınıf işyeri açma ve çalıştırma ruhsatının sahte olduğunun Kurumca tespit edilmesi üzerine verilen lisansın iptal edildiği, bu işlemin iptali istemiyle … İdare Mahkemesi’nin E:… sayılı esasına kayden görülen davanın reddedildiği, zararın somut olarak ortaya konulamadığı, lisans iptali işleminin davacının idareye sunduğu sahte belge sebebiyle tesis edildiği, davacının hileli eylemi neticesinde oluşan hukuki durumdan kendi lehine kazanımlar elde edemeyeceği ve lisans iptalinin idarenin kusurlu işlem veya eylemi nedeniyle değil bizzat davacının sahte gayri sıhhi müesseselere ilişkin işyeri açma ve çalışma ruhsatı sunması nedeniyle gerçekleştiğinden maddi zararın davalı idareden tazmin edilemeyeceği, manevi tazminatın ise idarenin haksız bir eylem ya da işlemi nedeniyle, kişinin manevi ve ruhsal açıdan hissettiği büyük üzüntü ve elemin, adaletin sağlanmış olması duygusu ile azaltılması ve telafi edilmesi amacına yönelik olabileceği göz önüne alındığında, hukuka aykırı eylem veya işlemi nedeniyle idareye atfedilebilecek kusur bulunmadığından, dayanağı bulunmayan manevi tazminat isteminin de reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, belediyen almış olduğu işyeri açma ve çalışma ruhsatının geçerliliğinin olmadığı, akaryakıt satışlarına dayanak olarak olay tarihinde ruhsat vermeye yetkili … Valiliği’nden alınan ruhsatı kullandığı, akaryakıt istasyonun 125 gün boyunca kapalı kalmasından dolayı uğramış olduğu zararın tazmin edilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… tarih ve … sayılı LPG Otogaz Lisansına sahip olan davacı şirketin aynı zamanda 07/07/2005 tarih ve BAY/509-92/12229 sayılı akaryakıt bayilik lisansına sahip olduğu, söz konusu akaryakıt bayilik lisansının dağıtıcısı olan şirket ile aralarındaki sözleşmesinin sona ermesinden itibaren üç ay içerisinde herhangi bir dağıtıcı ile sözleşme yapılmaması nedeniyle sona erdirildiği, davacının aynı adreste akaryakıt bayilik faaliyetinde bulunmak üzere … tarih ve … sayılı lisans başvuru dosyası ile davalı idareye başvuruda bulunduğu, söz konusu başvuru dosyası kapsamında davacı tarafından … Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenen 05/04/2011 tarih ve 6500-3066 sayılı, gayrisıhhi müesseselere ilişkin 2. sınıf iş yeri açma ve çalışma ruhsatının ibraz edildiği, bu ruhsata istinaden davacı şirkete … tarih ve … sayılı akaryakıt bayilik lisansı verildiği, fakat lisans verildikten sonra davacı tarafından ibraz edilen … tarih ve … sayılı, gayrisıhhi müesseselere ilişkin 2. sınıf iş yeri açma ve çalışma ruhsatının geçerli olup olmadığı hususunda … Belediye Başkanlığı’na yazılan 28/03/2012 tarih ve 2899 sayılı yazı ile teyit istenildiği, bu yazıya cevaben verilen … Belediye Başkanlığı’nın 14/06/2012 tarihli yazısında kendilerince davacı şirket adına böyle bir iş yeri açma çalışma ruhsatının düzenlenmediği ve davacı şirket yetkilileri hakkında suç duyurusunda bulunulduğunun belirtildiği, bunun üzerine davalı idarenin 09/05/2013 tarih ve 4401-21 sayılı Kurul kararı ile davacıya ait … tarih ve … sayılı akaryakıt bayilik lisansının iptal edildiği, iptal işlemine karşı açılan davanın … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Akaryakıt bayilik faaliyetinde bulunmak üzere davalı idareye başvuruda bulunan davacının sunmuş olduğu … tarih ve … sayılı, gayrisıhhi müesseselere ilişkin 2. sınıf iş yeri açma ve çalışma ruhsatının yapılan yazışmalar neticesinde sahte olduğunun anlaşılması üzerine, davalı idare tarafından davacıya ait … tarih ve … sayılı LPG Otogaz Lisansına ilişkin olarak sunulan iş yeri açma çalışma ruhsatının da sahte olup olmadığı hususunun araştırılmasına karar verildiği, bu doğrultuda davacının … tarih ve … sayılı lisansa ilişkin olarak yapmış olduğu başvuru dosyasının incelendiği, bu lisansın … Valiliği tarafından düzenlenen 15/12/2004 tarih ve 5240-810 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatına istinaden düzenlenen lisans olduğunun anlaşıldığı, … Belediye Başkanlığı’na 14/09/2012 tarih ve 3351 sayılı yazı ile yeniden yazı yazılarak bu defa … Valiliği tarafından düzenlenen 15/12/2004 tarih ve 5240-810 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatının geçerli olup olmadığı hususunun teyidinin istenildiği, … Belediye Başkanlığı tarafından 20/09/2012 tarihinde verilen cevap yazısında davacı şirkete ait ruhsatın geçersizlik sebebinin ekte gönderildiği belirtilerek ruhsatın sahte olduğunun belirtildiği, bunun üzerine davalı idare tarafından 16/10/2012 tarih ve 1667 sayılı Kurul kararı ile davacıya ait olan … tarih ve … sayılı LPG Otogaz Bayilik Lisansının da sonlandırıldığı anlaşılmıştır.
Dosya içerisinde bulunan belgelerin incelenmesinden; davacı tarafından davalı idareye başvuruda bulunarak … tarih ve … sayılı LPG Otogaz Bayilik Lisansının iptal edilmesi nedeniyle uğramış olduğu zararının tazminini talep etmiş olduğu, dava dosyası içerisinde davacının başvuru dilekçesinin yer almadığı, ancak davalı idarenin 13/01/2014 tarih ve 1985 sayılı cevap yazısı ile zararın tazmin isteminin reddine karar verilmiş olduğu, başvurunun reddine ilişkin davalı idarenin sözkonusu işlemi incelendiğinde, davalı idarenin … tarih ve … sayılı LPG Otogaz Bayilik Lisansının Van Valiliği tarafından düzenlenen 15/12/2004 tarih ve 5240-810 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatına istinaden düzenlenen ruhsat olduğu ve bu ruhsatın sahte olduğunun anlaşılması üzerine lisansın iptal edildiği belirtilerek başvurunun reddine karar verildiği, daha sonra davacı tarafından 26/03/2014 havale tarihli dilekçe ile lisansının davalı idarece haksız olarak iptal edilmesi sebebiyle istasyonun yeniden lisans alınan 25/01/2013 tarihine kadar 125 gün kapalı kaldığından bahisle 94.000,00-TL maddi, 20.000,00-TL manevi tazminatın davalı idarece ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; davacının öncelikle davalı idareye başvuruda bulunarak … tarih ve … sayılı LPG Otogaz Bayilik Lisansının iptal edilmesinden kaynaklı olarak uğramış olduğu zararın tazminini talep ettiği, dava dosyasında davacının başvuru dilekçesinin yer almadığı, fakat başvurunun davalı idarenin 13/01/2014 tarih ve 1985 sayılı işlemi ile reddedildiği görülmüştür.
Başvurunun reddine ilişkin işlem incelendiğinde tazmini istenilen zararın 26/05/2006 tarih ve LPG-BAY/769-100/03472 sayılı LPG Otogaz Bayilik Lisansının iptal edilmesinden kaynaklandığı hususunun açık biçimde belirtilmiş olduğu, zararın tazmini isteminin reddi sonrasında davacı tarafından bakılan davanın açıldığı, davacı tarafından dava dilekçesinde … Valiliği’nce düzenlenen 15/12/2004 tarih ve … sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı geçerli olduğu hâlde, davalı idare tarafından yeterli araştırma yapılmadan … Belediyesi Başkanlığı’nın yanıltması sonrasında geçerli olan ruhsatı değerlendirmeye alınmadığı, ayrıca 23/03/2012 tarih ve … sayılı akaryakıt bayilik lisansının iptal edildiği, iptal işlemine karşı açılan davanın … İdare Mahkemesi’nin E:… sayılı dosyası ile devam ettiği, akaryakıt lisansından doğan zararlar açısından dava açma hakkını saklı tuttuğunu beyan ettiği, öte yandan dava dilekçesinin talep sonucu kısmında LPG otogaz bayilik lisansının yeniden alındığı tarih olan 25/01/2013 tarihine kadar gerçekleştiği ileri sürülen zararın tazmini istenildiği görüldüğünden dava dilekçesi ve zararın tazmini istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlem birlikte değerlendirildiğinde, uyuşmazlık konusunun 23/03/2012 tarih ve … sayılı akaryakıt bayilik lisansının iptalinden değil, 26/05/2006 tarih ve … sayılı LPG Otogaz Bayilik Lisansının iptal edilmesinden kaynaklı olduğu anlaşılmıştır.
Temyize konu karar incelendiğinde; Mahkeme tarafından yapılan değerlendirmenin davalı idarenin (23/03/2012 tarih ve … sayılı) akaryakıt bayilik lisansını iptal etmesinden kaynaklanan zararın tazmini olarak belirtildiği, bu hâliyle davacının somut durumuyla da bağdaşmayan bir nitelendirme ile davacının talebinden farklı bir konuda hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, uyuşmazlık konusunun davacıya ait 26/05/2006 tarih ve … sayılı LPG Otogaz Bayilik Lisansının iptali nedeniyle oluştuğu ileri sürülen zarardan kaynaklandığı anlaşıldığından, Mahkemece bu konuda araştırma yapılarak gerekirse davalı idareye yapılan başvuruya ilişkin dilekçe istenilmek suretiyle somut olay netleştirildikten sonra hüküm kurulması gerekirken, yanlış nitelendirme ve değerlendirme yapılarak uyuşmazlığın (23/03/2012 tarih ve … sayılı) akaryakıt bayilik lisansının iptalinden kaynaklanan zararın tazmini istemi olduğu varsayılarak hüküm kurulmasında hukukî isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 07/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.