Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2015/363 E.  ,  2018/337 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2015/363
Karar No : 2018/337

Davacılar : 1-
Vekilleri :
2-
3-
Vekili :
4-
Vekilleri :
5-
6-
Davalı :
Vekili :
Davanın Özeti : …Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (…) hisselerinin % 100’ünün özelleştirilmesi işlemlerinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin 18.09.2009 tarih ve 1462 sayılı, 14.10.2010 tarih ve 2312 sayılı kararları ile tayin edilen esaslara göre yürütülmesine devam edilmesi kaydıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’na 31.12.2016 tarihine kadar yetki verilmesine ilişkin Hukuk – Plan ve Bütçe Komisyonlarının müşterek raporunun kabulüne dair İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin 18.07.2014 tarih ve 1152 sayılı kararının; hukuka aykırı olarak alındığı, ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak ilkesine aykırı olduğu, …’ın özelleştirilmesine ilişkin işlemlerde Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun (Kurul) yetkili olduğu, Kurul tarafından alınmış bir karar bulunmadığı, İGDAŞ’ın faaliyet alanının tekel niteliğinde olduğu ve stratejik bir öneme sahip bulunduğu, belediye meclisinin kendisine ait bir yetkiyi belediye başkanına devretmesinin hukuka aykırı olduğu, ucu açık, niteliği belli olmayan bir yetkinin belediye başkanına devredilemeyeceği, …’ın diğer hissedarları tarafından …’ın özelleştirilmesine ilişkin karar alınmadığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davacıların dava konusu işlemle aralarında bir menfaat bağı bulunmadığı, davada yerindelik denetimi yapılmasının istenildiği, dava konusu kararın, daha önceden alınmış 18.09.2009 ve 14.10.2010 tarihli İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi kararlarının yürütülmesini teminen alındığı, kararın yetkilendirme kararından ibaret olduğu, İGDAŞ’ın özelleştirilmesine ilişkin yeni bir düzenleme getirilmediği, kesin olarak kurala bağlanmış işlemlerin yeniden dava konusu hâline getirilmeye çalışıldığı, 14.10.2010 tarihli İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi kararıyla… hisselerinin özelleştirilmesine ve satışın blok satış yöntemiyle yapılmasına karar verildiği, bu kararın iptali istemiyle açılan davaların reddedildiği belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi …’nın Düşüncesi : Davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı ….’ın Düşüncesi : Dava; … … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi hisselerinin %100’ünün özelleştirilmesi işlemlerinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin 18.09.2009 ve 14.10.2010 tarihli kararları ile tayin edilen esaslara göre yürütülmesine devam edilmesi kaydıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanına 31.12.2016 tarihine kadar yetki verilmesine ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin 18.07.2014 gün ve 1152 sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 1. maddesinin (A) fıkrasının (e) bendinde; bu Kanun’un amacının belediye ve il özel idarelerine ait ticari amaçlı kuruluşlar ile pay oranlarına bakılmaksızın her türlü iştiraklerindeki paylarının ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirilmelerine ilişkin esasları düzenlemek olduğu, 26. maddesinin birinci fıkrasında; belediye ve il özel idarelerine ait ticari amaçlı kuruluşlar ile pay oranlarına bakılmaksızın her türlü iştiraklerindeki paylarının özelleştirilmesine ilişkin işlemlerin bu kanundaki esaslara göre, yetkili organlarınca belirleneceği ve yürütüleceği kurala bağlanmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18. maddesinin (j) bendinde; belediyeye ait şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar verilmesinin belediye meclisinin görevleri arasında sayıldığı, anılan Kanun’un 38. maddesinde ise, meclis ve encümen kararlarının uygulanmasının belediye başkanının görev ve yetkileri arasında olduğu belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; …’ın özelleştirilmesine konu İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 17.07.2009 tarih ve 947 sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada, Danıştay Onüçüncü Dairesi’nin 01.12.2009 tarih ve E:2009/5732 sayılı kararıyla, özelleştirme yönteminin blok satış ve/veya halka arz olarak belirlenmesi konusunda belediye başkanına yetki verilemeyeceği, yetkinin belediye meclisinde olduğu, yine özelleştirme işlemlerinde belediye meclisi tarafından belirlenmeyen, ancak gerektiğinde ihtiyaç duyulan konularda karar verilmesi hususunda belediye başkanına verilen yetki de açık ve sınırları çizilmemiş olduğundan, hukuka aykırı bulunarak yürütmenin durdurulmasına karar verildiği, yukarıda anılan karar üzerine 14.10.2010 tarih ve 2312 sayılı Belediye Meclisi kararıyla hukuka aykırılıkların giderildiği, bu meclis kararının iptali istemiyle açılan davanın da Danıştay Onüçüncü Dairesi’nin 05.11.2015 günlü, E:2010/4407, K:2015/3770 sayılı kararıyla reddedildiği anlaşılmaktadır.
4046 sayılı Kanun’da, belediye iştiraklerinin özelleştirilmesine ilişkin işlemlerin bu kanundaki esaslara göre yetkili organlarca belirlenip yürütüleceği belirlenmiş, 5393 sayılı Kanun’da da belediyeye ait iştiraklerin özelleştirilmesine karar verilmesi hususu belediye meclisin görevleri arasında sayılmış ve meclis kararlarını uygulama görevi belediye başkanına verilmiş olup, dolayısıyla …’ın özelleştirme işlemlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanın görevli ve yetkili olduğu açıktır.
Bu itibarla; yukarıda anılan mevzuat hükümleri ve yargı kararları göz önüne alındığında, … Dağıtım Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi hisselerinin %100’ünün özelleştirilmesi işlemlerinin İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 18.09.2009 tarih ve 1462 sayılı, 14.10.2010 tarih ve 2312 sayılı kararları ile tayin edilen esaslara göre yürütülmesine devam edilmesi kaydıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanına 31.12.2016 tarihine kadar yetki verilmesine ilişkin olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava, …Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (..) hisselerinin %100’ünün özelleştirilmesi işlemlerinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin 18.09.2009 tarih ve 1462 sayılı, 14.10.2010 tarih ve 2312 sayılı kararları ile tayin edilen esaslara göre yürütülmesine devam edilmesi kaydıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’na 31.12.2016 tarihine kadar yetki verilmesine ilişkin Hukuk-Plan ve Bütçe Komisyonlarının müşterek raporunun kabulüne dair İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin 18.07.2014 tarih ve 1152 sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarenin usule yönelik itirazı geçerli bulunmayarak esasın incelenmesine geçildi.
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 1. maddesinin (A) fıkrasının (e) bendinde, bu Kanun’un amacının, belediye ve il özel idarelerine ait ticari amaçlı kuruluşlar ile pay oranlarına bakılmaksızın her türlü iştiraklerindeki paylarının ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirilmelerine ilişkin esasları düzenlemek olduğu belirtilmiş; 26. maddesinin 1. fıkrasında ise, belediye ve il özel idarelerine ait ticari amaçlı kuruluşlar ile pay oranlarına bakılmaksızın her türlü iştiraklerindeki paylarının özelleştirilmesine ilişkin işlemlerin bu Kanundaki esaslara göre, yetkili organlarınca belirleneceği ve yürütüleceği kurala bağlanmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18. maddesinin (j) bendinde, belediyeye ait şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermenin belediye meclisinin görev ve yetkisinde olduğu; 38. maddesinin (h) bendinde ise, meclis ve encümen kararlarını uygulamanın belediye başkanının görev ve yetkileri arasında olduğu belirtilmiştir.
4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun Geçici 3. maddesinin (b) bendinde, mülkiyeti, işletmesi ve doğal gaz ticaret hakkı belediye veya belediye şirketine ait olan mevcut şehir içi doğal gaz dağıtım tüzel kişilerinin, bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl içinde maliki oldukları ve işlettikleri şehir içi doğal gaz dağıtım şebeke ve lisanslarını mevcut Hazine garantili ve devirli borçlarını erken itfa ve bu borçların üstlenilmesi neticesinde doğan Hazine’ye ait olan borçlarının ödenmesinde kullanılması kaydıyla dış kredi borçlarının geri ödeme takvimine bağlı olmaksızın veya Hazine garantili ve devirli dış borçlarının en son anapara ödeme tarihinden itibaren üç yıl içerisinde kamu hisselerini yüzde yirmi veya altına düşürecek şekilde devrederek yeniden yapılanacakları belirtilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, … A.Ş. (… A.Ş.) ile..’ın özelleştirilmesine ilişkin olarak İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nce 17.07.2009 tarih ve 947 sayılı kararın alınmasından sonra, davalı idarece..A.Ş. ve … hisselerinin özelleştirilmesi konusunda iki ayrı belediye meclisi kararı alınarak İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 18.09.2009 tarih ve 1462 sayılı kararıyla …’ın özelleştirilmesine ilişkin olarak yeni bir karar alındığı, anılan kararın 2. maddesinde …’ın özelleştirilmesi süreciyle ilgili olarak (a), (b), (c), (d) ve (e) bentlerinde sayılan hususlarda İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’na yetki verildiği, 2. maddenin (b) bendinde ise, .. hisselerinin özelleştirilmesi ile ilgili özelleştirme yönteminin belirlenmesi ile ilgili olarak “Blok Satış” ve/veya “Halka Arz” şeklinde özelleştirilmesine karar verilmesi hususunda İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’na iki yıl süreyle yetki verildiği; İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 14.10.2010 tarih ve 2312 sayılı kararıyla, … hisselerinin %100’ünün satış yöntemi ile özelleştirilmesi, satışın blok satış sureti ile gerçekleştirilmesi, 4046 sayılı Kanun’un 18. maddesi uyarınca ihaleye çıkılması, ihalenin açık artırma suretiyle sonuçlandırılması ve tüm ihale işlemlerinde ihale komisyonunun yetkili kılınması ve özelleştirme ihalesi komisyon kararının belediye meclisinin onayına sunulmasının kabul edildiği; İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 18.07.2014 tarih ve 1152 sayılı dava konusu kararıyla da, İGDAŞ hisselerinin %100’ünün özelleştirilmesi işlemlerinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin 18.09.2009 tarih ve 1462 sayılı, 14.10.2010 tarih ve 2312 sayılı kararları ile tayin edilen esaslara göre yürütülmesine devam edilmesi kaydıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’na 31.12.2016 tarihine kadar yetki verilmesine ilişkin Hukuk – Plan ve Bütçe Komisyonlarının müşterek raporunun kabulüne karar verilmesi üzerine, işbu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için öncelikle dava konusu kararın dayanağı meclis kararlarının incelenmesi gerekmektedir.
… A.Ş. ile ….’ın özelleştirilmesine ilişkin olarak alınan İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 17.07.2009 tarih ve 947 sayılı kararının, …’daki İstanbul Büyükşehir Belediyesi bağlı kuruluşları ve iştiraklerine ait hisselerinin tamamının özelleştirilmesi ile ilgili kısmının iptali istemiyle açılan davada, Dairemizin 01.12.2009 tarih ve E:2009/5732 sayılı kararıyla “…Dava konusu kararın 2. maddesinde …’ın özelleştirilmesi ile ilgili özelleştirme süreciyle ilgili olarak (a), (b), (c), (d) ve (e) bentlerinde sayılan hususlarda İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’na yetki verilmiştir. 2. maddenin (b) bendinde, İGDAŞ’ın söz konusu hisselerinin özelleştirilmesi ile ilgili özelleştirme yönteminin belirlenmesi ile ilgili olarak “Blok Satış” ve/veya “Halka Arz” şeklinde özelleştirilmesine karar verilmesi de bu yetkiler arasında sayılmıştır. Ancak, 4046 sayılı Kanun’un 3/c ve 26. maddesinin birinci fıkrası ile 5393 sayılı Kanun’un 18/j maddesi dikkate alındığında özelleştirme yöntemlerini ve işin gereğine göre bunlardan hangisinin uygulanacağını belirlemek konusunda Belediye Meclisi yetkilidir. Dolayısıyla, bu konudaki yetkinin belediye başkanına devredilmesine izin veren açık ve sınırları çizilmiş bir yasa kuralı da bulunmadığından, …’ın hisselerinin özelleştirilmesine yönelik özelleştirme yönteminin belirlenmesi hususunda bu yetkinin uyuşmazlık konusu kararın anılan bendi ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanına devredilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Diğer yandan, dava konusu kararın 2. maddesinin (e) bendinde yer alan özelleştirme işlemleri hakkında Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından belirlenmeyen; ancak özelleştirme sürecinde gerektiğinde ihtiyaç hissedilen konularda karar verilmesi hususunda İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanına verilen yetkide, açık ve sınırları çizilmemiş olduğundan hukuka aykırı bulun(duğu)…” gerekçesiyle 17.07.2009 tarih ve 947 sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi kararının …’daki İstanbul Büyükşehir Belediyesi bağlı kuruluşları ve iştiraklerine ait hisselerin tamamının özelleştirilmesi ile ilgili kısmının ihale sürecini belirleyen 2. maddesinin (b) ve (e) bentlerinin yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiş ise de, temyiz edilmeksizin kesinleşen Dairemizin 01.02.2011 tarih ve K:2011/409 sayılı kararıyla, … A.Ş. ve İGDAŞ hisselerinin özelleştirilmesi konusunda iki ayrı belediye meclisi kararının alındığı ve …’ın özelleştirilmesine ilişkin 18.09.2009 tarih ve 1462 sayılı Belediye Meclisi kararı ile davaya konu kararın iptal edilmiş olması nedeniyle, konusu kalmadığı gerekçesiyle kararın dava konusu edilen kısmının iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından…’ın özelleştirme sürecine ilişkin olarak alınan 18.09.2009 tarih ve 1462 sayılı karar ile, Kaynak Geliştirme ve İştirakler Daire Başkanlığı İştirakler Koordinasyon Müdürlüğü’nün “…hisselerin “blok satış” ve/veya “halka arz” şeklinde özelleştirilmesine karar verilmesi, özelleştirme ihale usulünün kapalı teklif-açık artırma şeklinde belirlenmesi ve ihale işlemlerinde ihale komisyonunun yetkili kılınması,… d) Gerektiğinde özelleştirme işlemleri ile ilgili olarak belediye birimlerinin ve …’ın görevlendirilmesi, hususlarında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’nın 2 (iki) yıl süre ile yetkili kılınması, …” şeklindeki raporu uygun görülerek raporun aynen kabulüne karar verilmiş ise de, bahse konu kararın akabinde anılan İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 14.10.2010 tarih ve 2312 sayılı kararı ile, Dairemizin 01.12.2009 tarih ve E:2009/5732 sayılı kararında belirtilen hususlar dikkate alınarak… hisselerinin özelleştirilme yönteminin ve ihale usulünün belirlenmesinde İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin yetkili ve görevli olduğu belirtilerek, Hukuk-Plan-Bütçe Komisyonlarının “İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ait…A.Ş. hisselerinin %100’ünün satış yöntemi ile özelleştirilmesi, satışın blok satış suretiyle gerçekleştirilmesi, 2- …satış işleminden sonra, 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu’nun 4. maddesinin (g) bendi uyarınca, % 10 nispetindeki … A.Ş. hisselerinin bedelsiz olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce devir alınması ve buna bağlı olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin .. A.Ş. Yönetim Kurulu’nda ve Denetim Kurulu’nda gerekli sayıda üye ile temsil edilmesi, 3- 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 18. maddesi hükümlerine göre ihaleye çıkılması, tekliflerin kapalı zarf içerisinde alınması, ihalenin açık artırma suretiyle sonuçlandırılması ve tüm ihale işlemlerinde ihale komisyonunun yetkili kılınması,…” şeklindeki müşterek raporunun kabulüne karar verilerek, anılan kararla 18.09.2009 tarih ve 1462 sayılı karardaki hukuka aykırılıklar giderilmiş, anılan kararın iptali istemiyle Dairemizin 2011/1266 sayılı esasında açılan davada ise, dava konusu İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin 14.10.2010 tarih ve 2312 sayılı kararında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle Dairemizin 05.11.2015 tarih ve K:2015/3768 sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiştir.
Bu durumda, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 18.09.2009 tarih ve 1462 sayılı kararına karşı dava açılmadığı, anılan kararın akabinde, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 14.10.2010 tarih ve 2312 sayılı kararıyla da… hisselerinin özelleştirilme yöntemi ve ihale usulünün İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nce belirlendiği ve anılan mevzuat uyarınca meclis kararlarının uygulanmasına ilişkin görev ve yetkinin belediye başkanına ait olduğu dikkate alındığında, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 18.09.2009 tarih ve 1462 sayılı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 14.10.2010 tarih ve 2312 sayılı kararları ile tayin edilen esaslara göre yürütülmeye devam edilmesi kaydıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’na 31.12.2016 tarihine kadar yetki verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, davaya konu işlem İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 18.09.2009 tarih ve 1462 sayılı, 14.10.2010 tarih ve 2312 sayılı sayılı kararları uyarınca verilen yetkinin uzatılmasına ilişkin belediye meclisi kararı olmakla birlikte dava dilekçesinde,..’ın özelleştirilmesine ilişkin işlemlerde Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun (Kurul) yetkili olduğu, Kurul tarafından alınmış bir karar bulunmadığı, ..’ın faaliyet alanının tekel niteliğinde ve stratejik bir öneme sahip olduğu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi dışında …’ın özelleştirilmesine ilişkin olarak diğer hissedarlar tarafından …’ın özelleştirilmesine ilişkin karar alınmadığı iddia edilmiş ise de; İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 14.10.2010 tarih ve 2312 sayılı kararının iptali istemiyle bir kısım davacılar tarafından açılan iptal davasında, Dairemizin 05.11.2015 tarih ve E:2011/1266, K:2015/3768 sayılı kararında yer verildiği üzere, 4046 sayılı Kanun’da belediye iştiraklerinin özelleştirilmesine ilişkin işlemlerin bu Kanundaki esaslara göre yetkili organlarınca belirlenip yürütüleceği, 5393 sayılı Kanun’da da belediyelere ait iştiraklerin özelleştirilmesine karar verilmesi belediye meclisinin görevleri arasında sayıldığından, …’ın özelleştirme işlemlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin görevli ve yetkili olduğu, 4646 sayılı Kanun’la şehir içi dağıtım faaliyetlerinde geçiş süreci öngörülerek belediye veya belediye şirketine ait olan mevcut şehir içi doğal gaz dağıtım tüzel kişilerinin kamu hisselerinin yüzde yirmi veya altına düşürecek şekilde devrederek yeniden yapılanacaklarının belirlendiği, …’ın da bu sürece tâbi olacağının açık olduğu; öte yandan, …’ın davalı belediye dışındaki hissedarları tarafından .. hisselerinin satışına ve belediye meclisi tarafından onaylanmış satış bedeli üzerinden alıcıya devrine izin verildiği dikkate alındığında, davacıların bu yöndeki iddialarına itibar edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın REDDİNE, ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ….-TL yargılama giderinin davacılar üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davacılardan alınarak davalı idareye verilmesine, posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacılara iadesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 08.02.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.