Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2015/3493 E.  ,  2020/1535 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/3493
Karar No:2020/1535

TEMYİZ EDEN (DAVALI): Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVACI): …
VEKİLİ : …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: LPG Otogaz Bayilik Lisansı sahibi davacıya ait otogaz istasyonunda 26/10/2013 tarihinde yapılan denetimde, tüp dolumu yapıldığı ve LPG tüpü dolumuna yarayan aparat bulundurulduğunun tespit edildiği ve bu durumun 5307 sayılı Kanun’un 7. maddesinin ikinci fıkrasının (4) numaralı bendine aykırılık oluşturduğundan bahisle, aynı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca …-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin 26/12/2013 tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; davacıya verilen idarî para cezasının, ön araştırma ve soruşturma yapılmaksızın verildiği, 5307 sayılı Kanun uyarınca ön araştırma ve soruşturma prosedürünün işletilmesi gerektiği hâlde ön araştırma ve soruşturma yapılmaksızın, davacı şirkete idarî para cezası verilmesine ilişkin Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Kurum aleyhine harca hükmedilemeyeceği, işlem tarihindeki mevzuata göre idarî para cezası tesis edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
LPG Otogaz Bayilik Lisansı sahibi davacıya ait otogaz istasyonunda 26/10/2013 tarihinde yapılan denetimde, tüp dolumu yapıldığı ve LPG tüpü dolumuna yarayan aparat bulundurulduğunun tespit edildiği ve bu durumun 5307 sayılı Kanun’un 7. maddesinin ikinci fıkrasının (4) numaralı bendine aykırılık oluşturduğundan bahisle, aynı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca …-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un “İdarî Para Cezaları, Yaptırımlar, Ön Araştırma, Soruşturma, Dava Hakkı ve Yönetmelik” başlıklı İkinci Bölümünde yer alan “İdarî para cezaları” başlıklı 16. maddesinde idarî para cezaları ile ilgili düzenlemelere yer verilmiş; “Ön araştırma, soruşturma ve dava hakkı” başlıklı 18. maddesinde ise, Kurulun re’sen veya kendisine intikal eden ihbar veya şikâyetler üzerine doğrudan soruşturma açılmasına ya da soruşturma açılmasına gerek olup olmadığının tespiti için ön araştırma yapılmasına karar vereceği; ön araştırma ve soruşturmada takip edilecek usûl ve esasların, Kurum tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiştir.
Anılan yetkiye dayanılarak hazırlanan 10/05/2006 tarih ve 26164 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 18-23. maddelerinde, ön araştırma ve soruşturma süreci düzenlendikten sonra, 24. maddesinin birinci fıkrasında, LPG piyasasında faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişilerin ilgili mevzuat hükümlerine aykırı faaliyet ve işlemlerinden bu Yönetmelikte düzenlenen ön araştırma ve soruşturma sürecine gerek olmayacak derecede açık olduğu Kurul tarafından belirlenenler için, daire başkanlığı vasıtasıyla ilgili gerçek veya tüzel kişiye on beş günden az olmamak üzere uygun bir süre verilerek yazılı savunmasının alınacağı; daire başkanının, ilgili gerçek veya tüzel kişinin yazılı savunmasını, kendi görüşüyle birlikte Başkanlığa sunacağı, Başkanın, konuyu Kurul gündemine öncelikle alacağı; ikinci fıkrasında ise, Kurul’un, yazılı savunma ve konuya ilişkin daire başkanlığı görüşünü inceleyerek kararını vereceği, ilgili mevzuat hükümlerine aykırılığın Kurul tarafından sabit görülmesi hâlinde, ilgili kanunlarda öngörülen ceza ve yaptırımların uygulanmasını kararlaştıracağı kurallarına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Hukukumuzda idarî yaptırım türleri, idarî para cezaları ve idarî tedbirler olarak sınıflandırılmaktadır. Nitekim, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 16. maddesinde, idarî para cezalarının yanı sıra idarî tedbirler de idarî yaptırım olarak kabul edilmiş, mülkiyetin kamuya geçirilmesi ve ilgili yasalarda yer alan diğer tedbirler, idarî tedbir olarak tanımlanmıştır.
5307 sayılı Kanun’un 16. maddesinde “idarî para cezaları”, 17. maddesinde ise “lisans iptali” düzenlenmiştir. Gerek idarî para cezasının, gerek lisans iptalinin birer idarî yaptırım olduğunda duraksama bulunmamaktadır. Ancak, 5307 sayılı Kanun’da idarî para cezaları ile lisans iptali farklı usul ve esaslara bağlanmıştır. Bu bağlamda, 5307 sayılı Kanun’un idarî para cezaları dışındaki idarî yaptırımları (idarî tedbirleri) düzenleyen 17. maddesinde, lisans iptali için soruşturma yapılması zorunlu görülmüş olmasına rağmen, idarî para cezalarını düzenleyen 16. maddesinde, lisans sahibi olan ve olmayanlar yönünden herhangi bir ayrıma gidilmeden, soruşturma yapılması idarî para cezası verilebilmesinin ön koşulu olarak belirtilmemiştir. Bununla birlikte, idarî para cezalarının uygulanabilmesi için soruşturmanın zorunlu olmamasına karşılık, gerektiğinde soruşturma yapılabileceği de kuşkusuzdur.
Öte yandan, her ne kadar 30/08/2014 tarih ve 29104 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle açılan davalarda, Dairemizin muhtelif kararlarıyla, “…5307 sayılı Kanun’un 16. maddesinde idarî para cezası uygulanabilmesi için ön araştırma ve soruşturma prosedürü uygulanması zorunlu tutulmamış ise de; davalı idarece Kanun’un 18. maddesi uyarınca çıkarılan yönetmelikle, idarî para cezaları bakımından da soruşturma yapılması gerektiği yönünde düzenleme getirildiği dikkate alındığında, Yönetmelikte öngörülen genel soruşturma usulünün idarî para cezaları bakımından da uygulanması gerektiği açık olup, bu usulün dışına çıkılarak yazılı savunma almak suretiyle idarî para cezası uygulanmasına imkân tanıyan dava konusu düzenlemenin idarî para cezası uygulanmasına ilişkin kısmında da hukuka uygunluk görülme(diği)…” gerekçesiyle yürütmenin durdurulması istemlerinin kabulüne karar verilmiş ise de, dava konusu Kurul kararının anılan yönetmelik değişikliğinin yürürlüğe girdiği 30/08/2014 tarihinden önce tesis edildiği dikkate alındığında, tesis edildiği tarih itibarıyla usule uygun olan Kurul kararının sonraki düzenlemeyle hukuka aykırı hâle gelmeyeceği açıktır.
Bu itibarla, LPG Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmeliğin 24. maddesi uyarınca yazılı savunma alınarak tesis edilen işlemin hukuka uygun olup olmadığı hakkında işin esası incelenerek bir karar verilmesi gerekirken, ön araştırma ve soruşturma prosedürü uygulanmadığından bahisle işlemin iptali yönünde verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi gereğince bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 23/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.