Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2015/2634 E.  ,  2019/935 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/2634
Karar No:2019/935

TEMYİZ EDENLER : 1. (DAVALI) …
VEKİLLERİ : , …
2. (DAVALI YANINDA MÜDAHİL)
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1. …
2. …

VEKİLİ : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı … m2 yüzölçümlü taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi uyarınca satışına ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; satış işlemine konu olan parselin, eski … ada, … nolu parselin … sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun’un 10/c maddesi uyarınca uygulamaya girmesi sonucu oluşan .. ada, … nolu parsele ilişkin olduğu, … ada, … nolu parsel üzerindeki gecekondu için davacılar adına 26/02/1986 tarihli tapu tahsis belgelerinin düzenlendiği, anılan parselin ıslah imar planında kamuya ait bir alanda kalması nedeniyle tapu tahsis belgelerinin 01/12/2005 tarih ve … sayılı işlemle iptali üzerine davacılar tarafından anılan işlemin iptali istemiyle açılan davalarda … İdare Mahkemesi’nin E:…, K:… ve E:…, K:… ile … İdare Mahkemesinin E:…, K:… sayılı kararlarıyla davaların reddine karar verildiği ve söz konusu kararların Danıştay tarafından onanmak suretiyle kesinleştiği, …’nın … Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülen bir davada vermiş olduğu 28/02/2011 tarihli yazıyla uyuşmazlığa konu olan parselin ıslah imar planında konut alanında kaldığını belirtmesi üzerine davacılar tarafından yargılamanın yenilenmesinin ilgili mahkemelerden talep edildiği ve talebin kabul edilmesiyle … İdare Mahkemesi’nin E:…, K:… ve E:…, K:… ile … İdare Mahkemesi’nin E:…, K:… sayılı kararlarıyla işlemlerin iptaline karar verildiği, … İdare Mahkemesi’nin E:.., K:… sayılı kararının Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 20/03/2013 tarih ve E:2012/982, K:2013/1977 sayılı kararı ile onanarak kesinleştiği; bu durumda, tapu tahsis belgesinin iptalinin hukuka uygun olmadığının söz konusu mahkeme kararıyla açıkça ortaya konulması karşısında, taşınmazın öncelikle 2981 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda işlem yapılarak davacılara devri gerekirken, bu yol izlenmeksizin doğrudan 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca satışına ilişkin davalı idare işleminde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, taşınmazın imar uygulaması sonucu 06/02/2009 tarihinde Hazine adına tescil edildiği, taşınmazın …, … ve tarafından kömürlük ve bahçe olarak kullanıldığı, taşınmaz üzerinde bina bulunmadığı, davacıların bahçe işgalinin satışa engel teşkil etmediği, davacıların … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin tapu tahsis belgelerinin Bakanlığın 1999/09 sayılı Genelgesi çerçevesinde iptal edildiği, 06/10/2010 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve ilgili mevzuata uygun olarak yapıldığı ileri sürülmektedir.
Davalı idare yanında müdahil tarafından, ihalenin kesinleşmesi üzerine dava konusu taşınmazın 23/10/2010 tarihinde tapuda kendi adına tescil edildiği, dava sonucunda verilecek karardan etkileneceği, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacılar tarafından, tapu tahsis belgelerinin terkini işleminin yargı kararıyla iptal edildiği, tapu tahsis belgelerinin hukuken geçerli bir belge olduğu, taşınmaz üzerinde imar ıslah çalışmaları ve imar uygulamalarının belediye tarafından tamamlandığı, 2981 sayılı Kanun’un 10. maddesi koşullarının gerçekleştiği, tapu iptali ve tescili davaları derdest iken davalı idarece ihale işleminin gerçekleştirildiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Davalı idarenin ve davalı idare yanında müdahilin temyiz isteminin kısmen kabulü ile Mahkeme kararının dava konusu işlemin …’nun tapu tahsis belgesinin dava konusu taşınmaza isabet eden kısmı yönünden iptaline ilişkin kısmının bozularak davanın reddine; temyiz isteminin kısmen reddi ile Mahkeme kararının dava konusu işlemin ‘nun tapu tahsis belgesinin dava konusu taşınmaza isabet eden kısmı yönünden iptaline ilişkin kısmının Dairemiz kararında belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
Mülkiyeti Hazine’ye ait … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde gecekondusu bulunan davacı adına … tarih ve … nolu, diğer davacı adına ise … tarih ve … nolu tapu tahsis belgesi düzenlenmiştir.
Mülkiyeti Hazine’ye ait .. ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … nolu parsel, … Belediyesi’nin imar uygulaması sonucunda dava konusu parsel olan … ada … nolu parsel ile, … ada, … nolu parsel, … ada, … nolu parsel ve diğer ada ve parsellere ayrılmıştır.
Dava konusu … ada, … nolu parsele ilişkin 08/04/2009 tarih ve … sayılı taşınmaz tespit tutanağında, kömürlük ve bahçe olarak işgalli olduğu; … tarih ve … sayılı taşınmaz tespit tutanağında ise taşınmazın boş ve işgalsiz olduğu belirtilmiştir.
Davalı idarece, dava konusu … ada, … parsel sayılı taşınmazın, 06/10/2010 tarih ve … karar nolu ihale komisyonu kararıyla davalı idare yanında müdahil olan …’a satılmasına karar verilmiştir.
Davacı tarafından … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:… sayılı esasında açılan tapu iptali ve tescili davasında, mahallinde keşif sonrasında hazırlanan ve dava dilekçesi ekinde sunulan 26/03/2012 tarihli bilirkişi raporunda, davacılardan adına düzenlenmiş tapu tahsis belgesinin imar uygulaması sonucu oluşan … ada, … nolu parselin … m2”sine; … ada… nolu parselin … m2”sine; … ada, … nolu parselin ise … m2”sine isabet ettiği belirtilmiştir.
Davacı tarafından … Adliyesi … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:… sayılı esasında açılan tapu iptali ve tescili davasında, mahallinde keşif sonrasında hazırlanan ve dava dilekçesi ekinde sunulan 07/10/2013 tarihli bilirkişi raporunda, davacılardan adına düzenlenmiş tapu tahsis belgesinin imar uygulaması sonucu oluşan … ada, … nolu parselin … m2”sine; … ada, … nolu parselin … m2”sine; … ada, … nolu parselin … m2”sine isabet ettiği belirtilmiştir.
Uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için Dairemizin 03/05/2018 ve 23/11/2018 tarihli ara kararlarıyla davalı idareden, ‘nun tapu tahsis belgesine konu 360 m2’lik alanın kaç metrekaresinin dava konusu parsele isabet ettiği ve Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 04/02/2014 tarih ve E:2013/8265, K:2014/1524 sayılı karar düzeltme isteminin reddi kararıyla, davacılardan …’na ait tapu tahsis belgesinin iptaline ilişkin işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararı kesinleştiğinden, iptal kararı uyarınca ‘nun tapu tahsis belgesine ilişkin olarak nasıl bir uygulama yapıldığı sorulmuş; Kartal Tapu Müdürlüğü’nden, … ada, 1 nolu parsele ilişkin tapu kütüğü örneği, ‘ndan ise, tapu tahsis belgesine konu taşımazların kroki üzerinde renkli kalemle işaretlenmiş örnekleri istenilmiştir.
Dairemizin 03/05/2018 ve 23/11/2018 tarihli ara kararları uyarınca; … Kaymakamlığı Tapu Müdürlüğü’nün … tarih ve E… sayılı yazısında … ada, … parsel sayılı taşınmazın 06/02/2009 tarih ve …yevmiye numarası ile imar gördüğü, … ada, .. nolu parsel ile muhtelif ada ve parsellerin oluştuğu; davalı idarece, dava konusu taşınmaz üzerinde davacıların bahçe işgalinin bulunduğu, dava konusu taşınmazda herhangi bir yapının bulunmadığı, Mahkeme kararının iptal ile sonuçlanması neticesinde davacının … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde 2981 sayılı Kanun hükümlerine göre hak sahibi olamayacağı, ancak … ada, … parsel sayılı taşınmazın 2981 sayılı Kanun uyarınca değerlendirilebileceği belirtilmiş; Kartal Belediyesi tarafından ise, ihale konusu alana ilişkin parselasyon paftası gönderilmiştir.
… ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerindeki gecekondusuna ilişkin olarak ‘na verilen tapu tahsis belgesinin iptaline ilişkin …’nın 01/12/2005 tarih ve …sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davanın reddi üzerine davacı tarafından yargılamanın yenilenmesi istenilmiş; …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davacının yargılamanın yenilenmesi isteminin kabulüyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idarece bu kararın temyizi üzerine Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 20/03/2013 tarih ve E:2012/982, K:2013/1977 sayılı kararıyla anılan kararın onanmasına; 04/02/2014 tarih ve E:2013/8265, K:2014/1524 sayılı kararıyla da davalı idarenin kararın düzeltilmesi isteminin reddine karar verilmiştir.
… ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada … nolu parseldeki taşınmaz üzerindeki gecekondusuna ilişkin olarak ‘na verilen tapu tahsis belgesinin iptaline ilişkin …’nın … tarih ve …sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davanın reddi üzerine davacı tarafından yargılamanın yenilenmesi istenilmiş; …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davacının yargılamanın yenilenmesi isteminin kabulüyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idarece bu kararın temyizi üzerine Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 11/09/2014 tarih ve E:2013/6932, K:2014/7547 sayılı kararıyla anılan kararın bozulması üzerine; …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve …, K:… sayılı kararıyla yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verilmiş, kararın davacı tarafından temyizi üzerine, Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 15/05/2018 tarih ve E:2016/7242, K:2018/3550 sayılı kararıyla anılan kararın onanmasına; 21/01/2019 tarih ve E:2018/5304, K:2019/340 sayılı kararıyla da davacının kararın düzeltilmesi isteminin reddine karar verilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı 2. maddesinde, “Bu Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır.”; “Açık teklif usulü ile yapılabilecek ihaleler” başlıklı 45. maddesinde, “Bu Kanunun 1. maddesinde yazılı işlerden, tahmin edilen bedeli her yıl Genel Bütçe Kanunu ile tespit edilecek tutarı geçmeyen ihaleler açık teklif usulüyle yapılabilir.” kuralına yer verilmiştir.
2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun’un “Tapu verme” başlıklı 10. maddesinde, “a) Bu Kanun hükümlerine göre hazine, belediye, il özel idaresine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün idare ettiği arsa veya araziler üzerinde, gecekondu sahiplerince yapılmış yapılar, 12. madde hükümlerine göre tespit ettirildikten sonra, kayıt maliki kamu kuruluşunca bu yer hak sahibine tahsis edilir ve bu tahsisin yapıldığı tapu sicilinin beyanlar hanesinde gösterilerek ilgilisine “Tapu Tahsis Belgesi” verilir. Tapu tahsis belgesi, ıslah imar planı veya kadastro planları yapıldıktan sonra hak sahiplerine verilecek tapuya esas teşkil eder.” kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacılar adına düzenlenmiş tapu tahsis belgelerine konu … ada, … parsel sayılı taşınmazın, imar uygulaması sonucu dava konusu parsel olan … ada, … nolu parsel ile diğer ada ve parsellere ayrıldığı; davacılar tarafından açılan tapu iptali ve tescili davalarında hazırlanan bilirkişi raporlarıyla, davacıların tapu tahsis belgelerindeki alanların dava konusu parsele isabet ettiği tespit edildiğinden, uyuşmazlığın çözümlenmesinde davacılar adına düzenlenmiş tapu tahsis belgelerinin iptali işlemlerinin yargı kararları neticesinde iptal edilip edilmediği önem taşımaktadır.

1- Dava konusu işlemin, davacı ‘nun tapu tahsis belgesinin dava konusu taşınmaza isabet eden kısmı yönünden incelenmesi:
… ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … nolu parseldeki taşınmaz üzerindeki gecekondusuna ilişkin olarak ‘na verilen tapu tahsis belgesinin iptaline ilişkin ‘nın 01/12/2005 tarih ve …sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davanın reddine karar verildiği; davacı tarafından yargılamanın yenilenmesinin istenildiği; …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve …, K:… sayılı kararıyla yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verildiği; anılan kararın Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 15/052018 tarih ve E:2016/7242, K:2018/3550 sayılı kararıyla onandığı, 21/01/2019 tarih ve E:2018/5304, K:2019/340 sayılı kararıyla da kararın düzeltilmesi isteminin reddine karar verilmesi suretiyle kararın kesinleştiği; sonuç itibarıyla, davalı idarece davacı adına düzenlenmiş tapu tahsis belgesinin iptali işlemi nedeniyle söz konusu belgenin geçerliliğini korumadığı anlaşıldığından, …’nun tapu tahsis belgesinin dava konusu taşınmaza isabet eden kısmı yönünden dava konusu taşınmazın ihale yoluyla satışına ilişkin işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin davacı ‘nun tapu tahsis belgesinin söz konusu taşınmaza isabet eden kısmının iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

2- Dava konusu işlemin davacı …’nun tapu tahsis belgesinin dava konusu taşınmaza isabet eden kısmı yönünden incelenmesi:
Davacı ‘nun tapu tahsis belgesine ilişkin mülkiyeti Hazine’ye ait … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın imar uygulaması sonucu dava konusu parselin de yer aldığı ada ve parsellere ayrıldığı, davacı adına düzenlenen tapu tahsis belgesinin 360 m2 olduğu, …. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:… sayılı dosyasının UYAP üzerinden yapılan incelemesinde, anılan dosyada yaptırılan mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan 07/10/2013 ve 18/11/2013 tarihli bilirkişi raporlarında tapu tahsis belgesine konu 360 m2’lik taşınmazdan DOP kesintisi yapılması gerektiği, DOP oranı 0,2850199 olduğundan imar uygulaması sonucu oluşan arsanın 257,39 m2 olduğu, alanın 102,20 m2”sinin … ada, … nolu parsel; 106,09 m2”sinin … ada, … nolu parsel; 48,10 m2”sinin ise, … ada, … parsel sayılı taşınmazın içerisinde kaldığının tespit edildiği; davacı adına düzenlenmiş tapu tahsis belgesinin iptaline ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada davalı idare işleminin iptaline karar verildiği, Danıştay Ondördüncü Dairesi’nin 04/02/2014 tarih ve E:2013/8265, K:2014/1524 sayılı karar düzeltme isteminin reddi kararıyla da Mahkeme kararı kesinleştiğinden, davacı ‘nun tapu tahsis belgesinin geçerliliğini koruduğu dikkate alındığında, davalı idarece tapu tahsis belgesinin isabet ettiği dava konusu taşınmaza ilişkin olarak 2981 sayılı Kanun uyarınca hak sahibi olan davacının anılan Kanundan kaynaklanan haklarıyla ilgili işlemler tamamlanmadan bu taşınmaza ilişkin olarak ihale yapılamayacağından, söz konusu taşınmazın ihale yoluyla satışına ilişkin işlemde hukuka uygunluk, dava konusu işlemin bu kısmının iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının ve davalı yanında müdahilin temyiz istemlerinin kısmen reddine,
2. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…., K:… sayılı kararının, dava konusu işlemin davacı ‘nun tapu tahsis belgesinin dava konusu taşınmaza isabet eden kısmı yönünden iptaline ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından kararın bu kısmının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA, davacı lehine vekâlet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmının da onanmasına;
3. Davalının ve davalı yanında müdahilin temyiz istemlerinin kısmen kabulüne;
4. Mahkeme kararının, dava konusu işlemin davacı ‘nun tapu tahsis belgesinin dava konusu taşınmaza isabet eden kısmı yönünden iptaline ilişkin kısmının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA, bu kısım yönünden DAVANIN REDDİNE;
5. Dava kısmen ret, kısmen iptal ile sonuçlandığından, ayrıntısı aşağıda gösterilen ….-TL ilk derece yargılama giderinin ….-TL’sinin davacı üzerinde bırakılmasına, kalan ….-TL’sinin ise davalı idareden alınarak davacı …’na verilmesine;
6. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL davalı temyiz yargılama giderinin yarısı olan ….-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davacı ‘ndan alınarak davalı idareye verilmesine, geriye kalan ….-TL temyiz yargılama giderinin davalı idare üzerinde bırakılmasına; davalı idare harçtan muaf kurumlar arasında yer aldığından, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 13/j maddesi uyarınca temyiz aşamasında tahsil edilmeyen ….-TL temyiz harcının yarısı olan …-TL’nin davacı ‘ndan tahsil edilerek Hazine’ye irat kaydedilmesine, gereği için ilgili idareye müzekkere yazılmasına;
7. Davalı yanında müdahil tarafından yapılan ve ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ….-TL müdahil yargılama giderinin yarısı olan ….-TL’nin davacı ‘ndan alınarak müdahile verilmesine, kalan ….-TL’nin müdahil üzerinde bırakılmasına;
8. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara ve müdahile iadesine,
9. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
10. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 27/03/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.