Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2014/767 E.  ,  2017/628 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2014/767
Karar No : 2017/628

Davacı :
Vekili :
Davalı :
Vekili :
Davanın Özeti : …. A.Ş.’ye ait ….. Mahallesi, … ada, … parseldeki …. metrekarelik taşınmaz ile üzerindeki tüm varlıkların 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 2. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine istinaden kamu yararı çerçevesinde “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devredilmesine ilişkin 09.12.2013 tarih ve 2013/185 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararının; 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 2. maddesinin (i) bendiyle, milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği hâllerde kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğine sahip eğitim kurumları ve mahalli idarelere devir yapılabileceğinin kurala bağlandığı; Maliye Hazinesi’nin, taşınmazları ne amaçla hangi kuruma devredeceği, tahsis edilen kurumun unvanı, mülkiyetin verildiği kurum gibi esaslı unsurların dava konusu işlemde yer almadığı; taşınmaz sahibi …. Holding’in görüşüne başvurulmaksızın işlem tesis edildiği, şekil unsuru bakımından işlemin hukuka aykırı olduğu, işlemin Resmî Gazete’de yayımlanmadığı, davalı idarenin ivedi olarak lojmanda oturanları tahliye etmesinin hukukî bir gerekçesinin olmadığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Davacı sendikanın davayı açmakta hukukî menfaati bulunmadığı, dava konusu işlemin 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’a uygun olarak gerçekleştirildiği, taşınmaz başka bir kamu kuruluşuna devredilmiş olmakla birlikte herhangi bir tereddüde imkân verilmemesi ve farklı amaçla kullanılmasının engellenmesi amacıyla “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” ibaresinin tapu kütüğü beyanlar hanesine şerh olarak düşüldüğü, 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun’un yürürlükte bulunmadığı, kira sözleşmelerini düzenleyen 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun da dava konusu işlemde uygulanamayacağı, dava konusu kararın, 30.09.2014 tarih ve 2014/99 sayılı Kurul kararıyla iptal edildiği, davanın konusuz kaldığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi …’nın Düşüncesi : Dava konusu kararın iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’un Düşüncesi : Dava, … Holding A.Ş.’ye ait An…., … ada, … parseldeki …. metrekarelik taşınmaz ile üzerindeki tüm varlıkların 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 2. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine istinaden kamu yararı çerçevesinde “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devredilmesine ilişkin 09.12.2013 tarih ve 2013/185 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu (Kurul) kararının iptali istemi ile açılmıştır.
4046 sayılı Kanun’un 2. maddesinde, özelleştirme uygulamalarında esas alınacak ilkeler sayılmış olup, maddenin dava konusu işleme dayanak alınan (i) bendinde; “Özelleştirme uygulamalarında, milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlar hariç, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğine sahip eğitim kurumları ve mahalli idarelere devir yapılmaması” gerektiği belirtilmiştir.
Anılan hükmün incelenmesinden, kamu yararının gerektirmesi durumunda ilgililere devir yapılmasına olanak tanındığı anlaşılmaktadır.
Olayda, …. A.Ş.’ye ait olan uyuşmazlık konusu taşınmazın, davaya konu edilen işlemle, eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak üzere Maliye Hazinesi’ne devredildiği, anılan mevzuatın, kamu yararı bulunması kaydıyla özelleştirmeye konu varlıkların devrine imkân tanıdığıdikkate alındığında, uyuşmazlık konusu taşınmazın kamu yararı çerçevesinde “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devredilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı açıktır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava, … Holding A.Ş.’ye ait …….. taşınmaz ile üzerindeki tüm varlıkların 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 2. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendine istinaden kamu yararı çerçevesinde “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devredilmesine ilişkin 09.12.2013 tarih ve 2013/185 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu (Kurul) kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarenin usule yönelik iddiaları geçerli görülmemiştir.
4046 sayılı Kanun’un 1. maddesinde, bu Kanun’un amacı belirlenirken özelleştirme “ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak” esaslarına dayandırılmış, ayrıca kamu iktisadi teşebbüsleri arasında yer alan ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede tanımlanmış bulunan kamu iktisadi kuruluşlarının ve bunların müessese, bağlı ortaklık, işletme, işletme birimleri ve varlıklarının, mülkiyetin devri dışında kalan yöntemler ile özelleştirilmesinin bu Kanun hükümlerine tabi olduğu, bu kuruluşların “mülkiyetinin devrine” ilişkin hususların, kuruluşların gördükleri kamu hizmetinin esaslarına ve özelliklerine göre ayrı kanunlarla düzenleneceği kurala bağlanmıştır.
Aynı Kanun’un 2. maddesinde ise, özelleştirme uygulamalarında esas alınacak ilkeler sayılmış, maddenin dava konusu işleme dayanak alınan (i) bendinde; “Özelleştirme uygulamalarında, milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlar hariç, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğine sahip eğitim kurumları ve mahalli idarelere devir yapılmaması” gerektiği belirtilmiştir.
Anılan düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden, devri zorunlu kılan sebeplerin somut bir şekilde ortaya konulması şartıyla, özelleştirme uygulamalarında, milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlarda, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğine sahip eğitim kurumları ve mahalli idarelere devir yapılabileceği sonucuna ulaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, … Holding A.Ş.’nin 03.06.1986 tarih ve 19126 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 3291 sayılı Kanun çerçevesinde Bakanlar Kurulu’nun 11.09.1987 tarih ve 12184 sayılı kararı gereğince özelleştirilmesine karar verildiği, daha sonra 4046 sayılı Kanun’un Geçici 11. maddesi gereğince özelleştirme programına alındığı, 20.05.2011 tarih ve 2011/52 sayılı Kurul kararıyla … Holding A.Ş.’nin özelleştirmesi için öngörülen sürenin 31.12.2015 tarihine kadar uzatıldığı, daha sonra dava konusu işlemle, … Holding A.Ş.’ye ait uyuşmazlık konusu taşınmaz ile üzerindeki tüm varlıkların kamu yararı çerçevesinde “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Hazineye devrine karar verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
4046 sayılı Kanun’un aktarılan düzenlemelerinin irdelenmesinden; Kanun’un özelleştirme uygulamalarına ilişkin olarak belirlediği temel amacın “ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak” olduğu görülmektedir. Bu itibarla, özelleştirme kapsam ve programına alınan kuruluşlara ait taşınmazlarda öncelikle bu amaç doğrultusunda tasarruf edilmesi gerekmekle birlikte, kanun koyucu tarafından istisnaî olarak milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlarda kamu kurum ve kuruluşlarına devir yapılabilmesine de imkân sağlanmıştır.
Bu duruma göre, 4046 sayılı Kanun’un temel amacının dışına çıkılarak bir taşınmazın kamu yararı çerçevesinde eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak üzere Hazineye devredilebilmesi için, taşınmazın milli güvenlik ve kamu yararı açısından eğitim hizmetlerinde kullanılmasını zorunlu kılan sebeplerin somut bir şekilde ortaya konularak, taşınmazın eğitim hizmeti dışında bir hizmet için kullanılmasının önlenmesi ve kanun koyucunun iradesine uygun olarak kullanılmasını temin etmek için Kurul kararında taşınmazın Hazineye devrinden sonra hangi amaçla, nasıl ve hangi kurum/kuruluş tarafından kullanılacağının açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
Dosya içeriğinden, uyuşmazlık konusu taşınmazın eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak üzere Maliye Hazinesi’ne devredilmesini zorunlu kılan sebepler somut bir şekilde ortaya konulamadığı gibi, Kurul kararında da taşınmazın Hazineye devrinden sonra hangi somut ve zaruri amaç için, nasıl ve hangi kurum/kuruluş tarafından kullanılacağının
açıkça belirtilmediği görüldüğünden, taşınmazın 4046 sayılı Kanun’un 2. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendi gereğince kamu yararı çerçevesinde “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devredilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; dava konusu işlemin İPTALİNE, ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ….TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen ….TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, davalı idare tarafından yapılan ….TL yargılama giderinin davalı idare üzerinde bırakılmasına, posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya ve davalı idareye iadesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 13.03.2017 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Dava, … Holding A.Ş.’ye ait ….. metrekarelik taşınmaz ile üzerindeki tüm varlıkların 4046 sayılı Kanun’un 2. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendine istinaden kamu yararı çerçevesinde “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devredilmesine ilişkin 09.12.2013 tarih ve 2013/185 sayılı Kurul kararının iptali istemiyle açılmıştır.
4046 sayılı Kanun’un 2. maddesinde, özelleştirme uygulamalarında esas alınacak ilkeler sayılmış olup, maddenin dava konusu işleme dayanak alınan (i) bendinde; “Özelleştirme uygulamalarında, milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlar hariç, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğine sahip eğitim kurumları ve mahalli idarelere devir yapılmaması” gerektiği belirtilmiştir.
Anılan düzenlemenin mefhum-u muhalifinden kamu yararının gerektirmesi durumunda kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğine sahip eğitim kurumları ve mahalli idarelere devir yapılmasının mümkün olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu işlemle … Holding A.Ş.’ye ait olan uyuşmazlık konusu taşınmazın eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak üzere Maliye Hazinesi’ne devredilmiş olması, taşınmazın satılmayıp eğitim hizmetlerinde kullanılmasında da kamu yararının bulunması; dosya kapsamında aksine bir durumun da ortaya konulamamış olması, hususları dikkate alındığında, uyuşmazlık konusu taşınmazın kamu yararı çerçevesinde “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devredilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ve davanın reddi gerektiği düşüncesiyle karara katılmıyorum.