Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2014/5236 E.  ,  2017/630 K.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2014/5236
Karar No : 2017/630

Davacı :
Vekili :
Davalı :
Vekili :
Davanın Özeti : ….. Merkezlerinde yer alan bir kısım taşınmazların özelleştirme kapsam ve programına alınmasına ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 04.01.2013 tarih ve 2013/01 sayılı kararının, …. Kayak Merkezinde yer alan ve kiracı olarak kullandıkları Maliye Hazinesi’ne ait …. pafta, … ada, …. parsel numaralı taşınmaz yönünden; dava konusu Kurul kararının 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un amaç ve ilkelerine aykırı olarak kamu yararı gözetilmeden alındığı, dava konusu kararla taşınmazın özelleştirme işlemine dahil edilmesinde nasıl bir ekonomik verimlilik ve kamu giderlerinde azalma sağlanacağının belli olmadığı, idarenin takdir yetkisini keyfi kullanamayacağı, davaya konu taşınmazın özelleştirme kapsam ve programının dışına çıkarılmasına ilişkin yapılan başvuruya davalı idarece olumlu veya olumsuz bir cevap verilmediği, Maliye Hazinesi’ne ait arsa üzerinde dernek tarafından yaptırılan bina ve yapıların alınan karardan etkileneceği, dava konusu kararın uygulanmasıyla Hazine ile imzalanan kira sözleşmesinin sona ereceği, derneğin profesyonel kayak sporcusu yetiştirdiği ve Türkiye’nin ilk kayak kulübü olduğu, ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davanın süresinde açılmadığı, dernek başkanı veya dernek ikinci başkanının dernek adına dava açabilmesi için Yönetim Kurulunca yetki verilmesi gerektiği, davacının iddialarının kira sözleşmesinden doğan menfaatlerine ilişkin olduğu, dava konusu karar eki taşınmaz listesinde Maliye Hazinesi’ne ait taşınmazın yer almadığı, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 20.12.2013 tarih ve 2013/204 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınan taşınmazın ….. m2’lik kısmı üzerinde kiracı bulunan davacının Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 04.01.2013 tarih ve 2013/01 sayılı kararının iptalini istemesinde ve davayı açmasında aktüel bir menfaatinin olmadığı, kira sözleşmesinin 5. maddesinde davacı tarafından taşınmaz üzerinde sabit bir yapı yapılamayacağının düzenlendiği, 12. maddesi uyarınca davacının, taşınmazı, yapılan her türlü yatırım ile birlikte devretme borcunun olduğu, kayak merkezinin idare tarafından en verimli biçimde işletilmesi amacıyla idarenin kanundan doğan yetkisi ve görevi gereği davaya konu işlemin gerçekleştirildiği ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi …nın Düşüncesi : Davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’un Düşüncesi : Dava; … ve …. Merkezlerinde yer alan bir kısım taşınmazların özelleştirme kapsam ve programına alınmasına ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 04.01.2013 tarih ve 2013/01 sayılı kararının, …. Merkezinde yer alan ve kiracı olarak kullandıkları Maliye Hazinesine ait … pafta, … ada, … parsel numaralı taşınmaz yönünden iptali istemi ile açılmıştır.
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 1.maddesinde;
“A) Bu maddede belirtilen ve Kanunun uygulanmasında “kuruluş” adı ile anılacak olan;
a) İktisadi devlet teşekküllerinin, bunların müessese, bağlı ortaklık, işletme, işletme birimleri ile varlıklarının ve iştiraklerindeki kamu paylarının,
b) Kamu iktisadi teşebbüsleri statüsü dışında kalmakla beraber sermayesinin tamamı veya yarısından fazlası devlete ve/veya diğer kamu tüzelkişilerine ait olan ticari amaçlı kuruluşlardaki kamu payları ile bu kuruluşlara ait müessese, bağlı ortaklık, işletme, işletme birimleri ve varlıklarının, iştiraklerindeki kamu paylarının,
c) Devletin diğer iştiraklerindeki kamu payları ile Hazineye ait payların,
d) Genel ve katma bütçeli idareler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşların ve kamu iktisadi teşebbüslerinden kamu iktisadi kuruluşlarının gördükleri kamu hizmetleri ile doğrudan doğruya ilgili olmayan varlıklarının ve iştiraklerindeki paylarının,
e) Belediye ve il özel idarelerine ait ticari amaçlı kuruluşlar ile pay oranlarına bakılmaksızın her türlü iştiraklerindeki paylarının,
f) Genel ve katma bütçeli idarelerle bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşların, mal ve hizmet üretim birimleri ve varlıkları (baraj, gölet, otoyol, yataklı tedavi kurumları, limanlar ve benzeri diğer mal ve hizmet üretim birimleri) ile bu Kanunun 35 inci maddesinin (B) fıkrasında belirtilen kamu iktisadi kuruluşlarının temel kuruluş amaçlarına uygun mal ve hizmet üretim birimlerinin işletilmesi haklarının,
Ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirilmelerine ilişkin esasları düzenlemektir.
B) Bu Kanun yukarıda belirtilen amaca yönelik olarak;
a) “Özelleştirme Yüksek Kurulu”nun ve “Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın kurulmasına, görev ve yetkilerinin belirlenmesine,
b) “Özelleştirme Fonu”nun ve “Kamu Ortaklığı Fonu”nun kurulmasına ve bu fonların kaynakları ile kullanım alanlarının belirlenmesine,
c) “Özelleştirme uygulamaları”na,
d) “Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabı”nda toplanan paraların nemalandırılmasına,
e) Özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlarda hizmet akdine dayalı olarak çalışan personelden özelleştirme uygulamaları sonucu işsiz kalabilecek olanlara mali ve sosyal haklar sağlanmasına,
f) Özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlarda çalışan kamu personelinin özlük ve sosyal haklarına,
İlişkin hükümleri kapsar.
Genel ve katma bütçeli idarelerle bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşların mal ve hizmet üretim birimleri ve varlıklarının (baraj, gölet, otoyol, yataklı tedavi kurumları, limanlar ve benzeri diğer mal ve hizmet üretim birimleri) işletme haklarının verilmesi veya kiralanması ile kamu iktisadi teşebbüsleri arasında yer alan ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede tanımlanmış bulunan “kamu iktisadi kuruluşlarının ve bunların müessese, bağlı ortaklık, işletme, işletme birimleri ve varlıklarının, mülkiyetin devri dışında kalan yöntemler ile özelleştirilmesi bu Kanun hükümlerine tabidir. Ancak, bu kuruluşların mülkiyetinin devrine ilişkin hususlar, kuruluşların gördükleri kamu hizmetinin esaslarına ve özelliklerine göre ayrı kanunlarla düzenlenir. ” hükmü;
Aynı Kanun’un 2. maddesinde ise;
“Özelleştirme uygulamalarında;
a) Doğabilecek istihdam azalmaları ile ilgili olarak mevcut kanunlarda ve/veya toplu iş sözleşmelerinde öngörülen tazminatlara ek olarak “İş Kaybı Tazminatı”nın verilmesi,
b) Kuruluşların özelliklerine ve içinde bulundukları şartlara göre özelleştirme yöntemlerinin belirlenmesi,
c) (Mülga: 29/6/2012-6338/17 md.)
d) Oluşabilecek tekelci bir yapının olumsuz etkilerinin önlenmesi,
e) Mülkiyetin yaygınlığının yanı sıra, yönetim sorumluluk ve yetkilerini üstlenebilecek ortak grubunun temini,
f) Özelleştirme uygulamaları çerçevesinde kamu bankalarının da öncelikle özelleştirilecek kuruluşlar arasına alınarak süratle özelleştirilmesinin sağlanması,
g) Stratejik konularda devletin sahip olacağı imtiyazlı hisse oluşturulması,
h) Tabii kaynakların, belli bir süre için sadece işletme hakkının verilmesi suretiyle özelleştirilmesi,
ı) Özelleştirme işlemlerinin değer saptaması da dahil aleniyet içinde yürütülmesi,
i) Özelleştirme uygulamalarında, milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlar hariç, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğine sahip eğitim kurumları ve mahalli idarelere devir yapılmaması,
İlkeleri esas alınır.
Yukarıda belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda alınacak kararlarda öncelikler ile bunların tabi olacağı özelleştirme uygulamalarına ilişkin esas ve usuller kuruluşların nitelikleri ve ülke ekonomisinin gerektirdiği şartlar da dikkate alınarak Özelleştirme Yüksek Kurulunca belirlenir.” hükmü yer almaktadır.
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’da belirtilen hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden; Kurul’ca, belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirilmesi yoluna gidebileceği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; uyuşmazlığa konu Kurul’un 04.01.2013 tarih ve 2013/01 sayılı kararıyla; …. Mahallesi, …. Merkezinde yer alan Maliye Hazinesi ve Spor Genel Müdürlüğü’ne ait ek listede yer alan taşınmazlar ile bunların üzerindeki; pist, lift, gölet ve benzeri yapı tesis ve diğer varlıkların ve …. Kayak Merkezinde yer alan Maliye Hazinesi ve Spor Genel Müdürlüğü’ne ait ek listede yer alan taşınmazlar ile ekli krokide sınırları belirlenen Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan alanlar ile bunların üzerindeki; Gençlik Spor İl Müdürlüğü Kayak Eğitim ve Dinlenme Tesisi, kafeterya, pist, lift, gölet ve benzeri yapı tesis ve diğer varlıkların özelleştirme kapsam ve programına alındığı, söz konusu taşınmazların, işletme hakkı devri yöntemi ile özelleştirilmelerine, özelleştirilme işlemleri tamamlanıncaya kadar söz konusu taşınmazlar ile üzerindeki Gençlik Spor İl Müdürlüğü Kayak Eğitim ve Dinlenme Tesisi, kafeterya, pist, lift, gölet ve benzeri yapı tesis ve diğer varlıkların her türlü bakım, onarım ve işletilmesi ile bunlardan doğan her türlü yükümlülükler ve işletilmelerinden elde edilecek gelirlerin mevcut işletilme durumlarına göre Spor Genel Müdürlüğü ve/veya Türkiye Kayak Federasyonu’na bırakılmalarına, bu kararın uygulanması ile ilgili hususların gerek görülmesi halinde Maliye Bakanlığı, Spor Genel Müdürlüğü, Türkiye Kayak Federasyonu ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı arasında yapılacak protokol/ protokollerle belirlenmesine ve özelleştirme işlemlerinin 3 yıl içinde tamamlanmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, uyuşmazlığa konu Kurul’un 04.01.2013 tarih ve 2013/01 sayılı kararın, 20.12.2013 günlü ve 2013/204 sayılı kararla revize edildiği ve; 04.01.2013 tarih ve 2013/01 sayılı kararın;
-1/b bendi ile alt paragrafın “…. Kayak Merkezi nde yer alan Maliye Hazinesi ve Spor Genel Müdürlüğü’ne ait ek listede yer alan taşınmazlar ile ekli krokide sınırları belirlenen Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan alanlar ile bunların üzerindeki; Maliye Hazinesine ve Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü/ Spor Genel Müdürlüğü ne ait Kayak Eğitim ve Dinlenme Tesisi, kafeterya, pist, lift, gölet ve benzeri yapı tesis ve diğer varlıkların üzerindeki haklarla birlikte özelleştirme kapsam ve programına alınmasına” şeklinde;
-2. maddesinin “özelleştirmenin satış, kiralama, işletme hakkının verilmesi, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflar yöntemlerinin birlikte veya ayrı ayrı uygulanması suretiyle gerçekleştirilmesine ” şeklinde, -5. maddesinin “özelleştirme işlemlerinin 31.12.2016 tarihine kadar tamamlanmasına” şeklinde değiştirilmesine,
-3. ve 4. maddelerinin iptaline,
-……… mahallesindeki, üzerinde sporcu eğitim merkezi bulunan Maliye Hazinesine ait 191 ada,366 parsel sayılı 281.444,79 metrekare yüzölçümlü taşınmazın, eki krokide sınırları gösterilen 242.214,29 metrekare lik alandan, atlama kuleleri ve kulelerin bulunduğu alan hariç kalan alanın üzerindeki haklarla birlikte özelleştirme kapsam ve programına alınmasına, özelleştirmenin satış, kiralama, işletme hakkının verilmesi, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflar yöntemlerinin birlikte veya ayrı ayrı uygulanması suretiyle gerçekleştirilmesine ve özelleştirme işlemlerinin 31.12.2016 tarihine kadar tamamlanmasına karar verildiği açıktır.
Bu durumda, dava konusu işlemin, 4046 sayılı Kanun’un öngördüğü, ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak amacına ve özelleştirme ilkelerine uygun olduğu açıktır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava, Erzurum Palandöken ve Konaklı Kayak Merkezlerinde yer alan bir kısım taşınmazların özelleştirme kapsam ve programına alınmasına ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 04.01.2013 tarih ve 2013/01 sayılı kararının, ….. Merkezinde yer alan ve kiracı olarak kullandıkları Maliye Hazinesine ait …. pafta, … ada, … parsel numaralı taşınmaz yönünden iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarenin usule yönelik iddiaları yerinde görülmemiştir.
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 1/(A) maddesinde, bu Kanunun amacının, Kanun’un uygulamasında “kuruluş” adı ile anılacak olan …genel ve katma bütçeli idareler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşların ve kamu iktisadi teşebbüslerinden kamu iktisadi kuruluşların gördükleri kamu hizmetleriyle doğrudan doğruya ilgili olmayan varlıklarının ve iştiraklerindeki paylarının… ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak için özelleştirilmesine ilişkin esasları düzenlemek olduğu belirtilmiş; 2. maddesinde, özelleştirme uygulamalarındaki ilkeler sayıldıktan sonra, son fıkrasında, Kanundaki amaç ve ilkeler doğrultusunda alınacak kararlarda öncelikler ile bunların tâbi olacağı özelleştirme uygulamalarına ilişkin esas ve usullerin, kuruluşların nitelikleri ve ülke ekonomisinin gerektirdiği şartlar da dikkate alınarak Özelleştirme Yüksek Kurulu’nca belirleneceği kurala bağlanmış; 3. maddesinde de, 1. maddede sayılan kuruluşların özelleştirme kapsamına ve programına alınmasına; kuruluşların, satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayrî ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukukî tasarruflar ile devredilmelerine ilişkin özelleştirme yöntemlerinden hangisi ile özelleştirileceğini belirlemenin Kurul’un görevleri arasında olduğu belirtilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 04.01.2013 tarih ve 2013/01 sayılı dava konusu kararının, Kurul’un 20.12.2013 tarih ve 2013/204 sayılı kararıyla revize edilerek; “…. ili … İlçesi … Kayak Merkezi’nde yer alan Maliye Hazinesi ve Spor Genel Müdürlüğü’ne ait ek listede yer alan taşınmazlar ile ekli krokide sınırları belirlenen Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan alanlar ile bunların üzerindeki; Maliye Hazinesine ve Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü/Spor Genel Müdürlüğü’ne ait Kayak Eğitim ve Dinlenme Tesisi, kafeterya, pist, lift, gölet ve benzeri yapı tesis ve diğer varlıkların üzerindeki haklarla birlikte özelleştirme kapsam ve programına alınmasına…” karar verildiği anlaşılmaktadır.
4046 sayılı Kanun’a göre, idarelerin kamu hizmetleriyle doğrudan doğruya ilgili olmayan varlıklarının özelleştirme kapsamına alınması konusundaki yetki Özelleştirme Yüksek Kurulu’na verilmiş olup; herhangi bir kamu hizmetine tahsis edilmemiş olan Hazine taşınmazlarının özelleştirmeye tâbi tutulmasında Kanun’un amacına aykırılık bulunmamaktadır.
Bu durumda, … ve … Kayak Merkezlerinde yer alan ve davacı derneğin kiracı olarak kullandığı Maliye Hazinesi’ne ait … pafta, … ada, …. parsel numaralı taşınmazın özelleştirme kapsam ve programına alınmasına ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 20.12.2013 tarih ve 2013/204 sayılı kararıyla revize edilen 04.01.2013 tarih ve 2013/01 sayılı kararında hukuka aykırı bir yön bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle; davanın REDDİNE, ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 13.03.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.