Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2014/5031 E. , 2019/2755 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2014/5031
Karar No:2019/2755
TEMYİZ EDEN (DAVALILAR): 1. Tarım ve Orman Bakanlığı
(Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu)
VEKİLİ : Av. …
2. Bakkallar ve Bayiler Odası Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI): …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU: …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, … İşhanı, No: … adresinde birahane işletmeciliği yapan davacının, anılan iş yeri için tarafına açık alkollü içki satış belgesi verilmesi istemiyle yaptığı başvuruların reddine ilişkin 13/11/2013 tarih ve 26397 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları Daire Başkanlığı işlemi ile 16/12/2013 tarih ve bila sayılı … Bakkalar ve Bayiler Odası Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; uyuşmazlıkta … Belediyesi’nce verilmiş işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunan davacının, ilgili Yönetmelik uyarınca tarafına açık alkollü içki satış belgesi verilmesi talebiyle davalı idarelere başvurduğu, bu başvurunun, mesafe şartına uygunluğu gösteren belgenin sunulmadığından bahisle reddedildiği görülmekte ise de, davacının mesafe krokisini gösteren belgeyi 14/08/2013 tarihli dilekçesiyle … Belediye Başkanlığı’ndan talep ettiği; ancak işyerinin içkili yer bölgesi kapsamında kalmadığından bahisle tarafına mesafe krokisi düzenlenemediği belirtilmek suretiyle isteminin reddedildiği, bunun üzerine davacının mesafe şartının sağlandığına ilişkin olarak … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin Değişik İş: … sayılı dosyasında yapılan tespite ilişkin kararı sunduğu, belirtilen tespit davası kapsamında yapılan bilirkişi incelemesinde, davacıya ait işyerinin mevzuattaki mesafe düzenlemesiyle ilgili koşulu sağladığının görüldüğü, nitekim … Belediye Başkanlığı’nın davacıya mesafe durumunu gösteren belgeyi vermemesi üzerine bu işlemin …. İdare Mahkemesi’nde dava konusu edildiği ve adı geçen Mahkeme’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla söz konusu işlemin iptal edildiği görülmekte olup; mesafe şartını sağladığı açık olan davacıya ait işyerine açık alkollü içki satış belgesi düzenlenmesi gerekirken aksi yönde tesis edilen 13/11/2013 tarih ve 26397 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları Daire Başkanlığı işleminde hukuka uygunluk bulunmadığı, dava konusu edilen 16/12/2013 tarih ve bila sayılı … Bakkalar ve Bayiler Odası Başkanlığı işlemine gelince; mevzuat uyarınca açık alkollü içki satış belgesini düzenlemeye yetkili makamın Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu olduğu, … Bakkalar ve Bayiler Odası Başkanlığı tarafından bu konu hakkında bir değerlendirme yapılamayacağı görülmekte olup davacı başvurusunun eksik belge bulunduğundan bahisle reddine ilişkin 16/12/2013 tarih ve bila sayılı … Bakkalar ve Bayiler Odası Başkanlığı işleminde de bu yönüyle mevzuata uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemler hukuka aykırı bulunarak işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı Tarım ve Orman Bakanlığı (Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu) tarafından, dava konusu işlemin mevzuat uyarınca tesis edildiği, açık alkollü içki satış belgesi vermeye yetkili oldukları; ancak bu belgeyi verebilmek için aranması gereken şartlar arasında yer alan “mesafe şartı belgesini” verme yetkisinin … Belediye Başkanlığı’na ait olduğu, davacının mesafe şartına ilişkin durumu … Belediye Başkanlığı’ndan belgelemediğinin açık olduğu ; davalı Bakkallar ve Bayiler Odası Başkanlığı tarafından, açık alkollü içki satış belgesi düzenlemeye yetkili olmadıkları, mesafe şartı uygunluk belgesini düzenleme yetkisininin de bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, mesafe krokisini gösterir belgeyi 14/08/2013 tarihli dilekçe ile … Belediye Başkanlığı’ndan talep ettiği; ancak işyerinin içkili yer bölgesinde kalmadığından bahisle belgenin düzenlenemediğinin belirtilerek istemin reddedildiği, mesafe şartının sağlandığına ilişkin … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin Değişik İş: … sayılı dosyasında yapılan tespite ilişkin kararın sunulduğu, tespit davası kapsamında yapılan bilirkişi incelemesinde, işyerinin mevzuatta öngörülen mesafe şartının sağlandığının anlaşıldığı, nitekim mesafe krokisini gösterir belgenin verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işleme karşı açılan davada … … İdare Mahkemesi’nin E:… , K:… sayılı işlemin iptaline kararı verildiği, dolayısıyla tesis edilen işlemlerin hukuka aykırı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 52. maddesi uyarınca dosya incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
24/12/2017 tarih ve 30280 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 81. maddesi ile 4733 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 7. maddede, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’nun bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte kapatıldığı, Kurum’un taraf olduğu davalarda devir durumuna göre ilgili idarenin kendiliğinden taraf sıfatını kazanacağı, 78. maddesinde ise, tütün ve alkol piyasasına ilişkin görevlerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yürütüleceği belirtilmiştir.
09/07/2018 tarih ve 30473 sayılı (3. Mükerrer) Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 27. maddesinde, “03/06/2011 tarihli ve 639 sayılı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldırılmıştır.”, Geçici 1. maddesinin 19. fıkrasında ise, “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte kapatılan veya bünyesinde bulunduğu bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşu değiştirilen birimlerin görevlerinden dolayı yapılan işlem ya da taraf olunan sözleşmelerde bu birimlerin veya görevlerinin devredildiği bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşları taraf olur. Söz konusu birimlerin bünyesinde bulundukları bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarının leh ve aleyhlerine açılmış olan davalar, başlatılmış olan takipler ile başvurulan alternatif uyuşmazlık çözüm yollarında devredildikleri bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşları kendiliğinden taraf sıfatını kazanır. Söz konusu görevlere ilişkin olarak bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce anılan birimler veya bunların bünyesinde bulundukları bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılmış iş ve işlemler sebebiyle açılacak davalar devredildikleri bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yöneltilir.” kuralına yer verilmiş, 10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 410. maddesinde, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın görev ve yetkileri sayılmış, (g) bendinde, kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen diğer görevleri yapmanın anılan Bakanlığın görev ve yetkilerinden biri olduğu belirtilmiş, 412. maddesinin (l) bendinde ise, Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı anılan Bakanlığın hizmet birimleri arasında sayılmıştır.
Bu düzenlemelere göre, kapatılan Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’nun yerine Tarım ve Orman Bakanlığı’nın davalı sıfatıyla taraf olduğu görülerek esasın incelenmesine geçildi.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalıların temyiz istemlerinin reddine,
2. Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 27/09/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.