Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2014/4891 E. , 2019/3028 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2014/4891
Karar No:2019/3028
TEMYİZ EDEN (DAVALI): …
VEKİLİ: …
KARŞI TARAF (DAVACI): …
İSTEMİN_KONUSU: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, 24/06/2009-04/10/2010 tarihleri arasında Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (Kurum) izin almadan ya da güncelleme yapmadan “…” marka sarma sigara tütünü üreterek sattığından bahisle 4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (c) bendi uyarınca …-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin 11/07/2012 tarih ve … sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının 1. bendinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; uyuşmazlıkta, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 05/02/2001 tarih ve 2001/06 sayılı kararı ile …’in özelleştirme kapsam ve programına alındığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından …’in bir anonim şirkete dönüştürülüp özelleştirme işlemlerinin kolaylaştırılmasını teminen yeniden yapılandırıldığı, … ve Sigara Sanayi ve İşletmeleri ve Ticaret AŞ’nin pipoluk, nargilelik, kıyılmış tütün mamulü üretimine ait envanter kayıtlarında yer alan makine ve techizat, yedek parça, hammadde, yarı mamul, ve mamul stokları ile sarf malzemesi nitelikli varlıklar, işletme malzemeleri ve üretim faaliyetinde kullanılan tüketim malzemeleri ve 25 ton pipo, kıyılmış tütün ve nargile (tömbeki) tütününün 08/10/2008 tarihinde imzalanan satış sözleşmesi ile davacı şirkete devredildiği, davacı şirkete 24/06/2009 tarihinde fabrika kurma izni uygunluk belgesi verildiği, davacı şirketin üretim ve faaliyet izni verilmesi talebiyle yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin 03/12/2009 tarih ve 5125 sayılı işlemin … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla iptaline karar verilmesi üzerine davacı şirkete 04/10/2010 tarihinde üretim ve faaliyet uygunluk belgesi verildiği, Kasım 2010 ile Kasım 2011 tarihleri arasında ise piyasaya arz uygunluk belgesi verildiği, davacı şirketin faaliyetleri ile ilgili yapılan inceleme sonucunda davacı şirketin 24/06/2009- 04/10/2010 tarihleri arasında fabrika kurma izni bulunup üretim izni bulunmadan “…” marka sarma sigara tütünü üretip satmak suretiyle 4733 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (c) bendine muhalefet ettiğinden bahisle …-TL idari para cezası ile cezalandırıldığı, davalı idare tarafından davacının üretim izni bulunmadan “…” sarma sigara tütünü üreterek sattığından bahisle 4733 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (c) bendi uyarınca idari para cezası verilmiş ise de; anılan maddede “izin almadan veya güncelleme yapmadan, ana girdilerde veya ürün ambalajında değişiklik yaparak ürünleri piyasaya arz edenlere idari para cezası verileceğinin kurala bağlandığı, davacının “üretim izni bulunmadan “…” marka sarma sigara tütünü üreterek satmak” fiilinin söz konusu madde kapsamında olmadığı, maddede belirlenen suç kalıbına uymadığı,
Öte yandan, davacının üretim ve faaliyet izni verilmesi talebiyle yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin 03/12/2009 tarih ve 5125 sayılı işlemin iptali istemiyle … İdare Mahkemesi’nde açmış olduğu davada Mahkeme tarafından “davacı şirket tarafından Tütün Mamulleri ile İlgili Fabrikaların Kurulmasına, Bu Mamullerin Üretimine, İç ve Dış Ticareti ve Denetlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesinde belirtilen kuruluş yeri ve devire ilişkin bir süreçle ilgili yükümlülüklerin yerine getirildiği, fabrika kurma izni alındığı ve davalı idarece yapılan üretim izni incelemesi sonucunda düzenlenen 10/09/2009 tarihli inceleme raporuna göre üretim izni verilmesinin uygun olacağının saptandığı da dikkate alındığında; davacı şirkete anılan Yönetmeliğin 17. maddesi uyarınca üretim izni uygunluk belgesi düzenlenmesi gerekirken aksi yönde tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı” gerekçesiyle işlemin iptaline karar verildiği, iptal kararlarının dava konusu işlemi kurulduğu tarihe kadar geriye yürür şekilde ortadan kaldırarak söz konusu işlemi kurulduğu tarihteki konumuna getireceği açık olduğundan davalı idare tarafından davacı şirkete 04/10/2010 tarihinde üretim ve faaliyet uygunluk belgesi verildiğinden bahisle bu tarihten önceki dönemde davacı şirketin üretim izni bulunmadan “…” marka sarma sigara tütünü üreterek sattığı gerekçesiyle tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, davacı şirketin fabrika kurma izni uygunluk belgesini aldığı 17/06/2009 tarihinden sonra, üretim izni uygunluk belgesi aldığı 04/10/2010 tarihinden önceki dönem içinde “…” marka sarma sigara tütünü ve … üretimi “… ” mamulatının ambalajı aynı kalmak üzere poşet ağzında …” ibaresi bulunacak şekilde satışını yaptığı, eylemlerin konusunun sadece üretim izni bulunmadan ürün üretilerek piyasaya arz edilmesi değil, aynı zamanda piyasaya arz uygunluk belgesi bulunmayan ürünlerin piyasaya arzı olduğu, dava konusu işlemin mevzuat uyarınca tesis edildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacı tarafından savunma dilekçesi verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 52. maddesi uyarınca dosya incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
24/12/2017 tarih ve 30280 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 81. maddesi ile 4733 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 7. maddede, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’nun bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte kapatıldığı, Kurum’un taraf olduğu davalarda devir durumuna göre ilgili idarenin kendiliğinden taraf sıfatını kazanacağı, 78. maddesinde ise, tütün ve alkol piyasasına ilişkin görevlerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yürütüleceği belirtilmiştir.
09/07/2018 tarih ve 30473 sayılı (3. Mükerrer) Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 27. maddesinde, “03/06/2011 tarihli ve 639 sayılı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldırılmıştır.”, Geçici 1. maddesinin 19. fıkrasında ise, “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte kapatılan veya bünyesinde bulunduğu bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşu değiştirilen birimlerin görevlerinden dolayı yapılan işlem ya da taraf olunan sözleşmelerde bu birimlerin veya görevlerinin devredildiği bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşları taraf olur. Söz konusu birimlerin bünyesinde bulundukları bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarının leh ve aleyhlerine açılmış olan davalar, başlatılmış olan takipler ile başvurulan alternatif uyuşmazlık çözüm yollarında devredildikleri bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşları kendiliğinden taraf sıfatını kazanır. Söz konusu görevlere ilişkin olarak bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce anılan birimler veya bunların bünyesinde bulundukları bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılmış iş ve işlemler sebebiyle açılacak davalar devredildikleri bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yöneltilir.” kuralına yer verilmiş, 10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 410. maddesinde, ‘nın görev ve yetkileri sayılmış, (g) bendinde, kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen diğer görevleri yapmanın anılan Bakanlığın görev ve yetkilerinden biri olduğu belirtilmiş, 412. maddesinin (l) bendinde ise, Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı anılan Bakanlığın hizmet birimleri arasında sayılmıştır.
Bu düzenlemelere göre, kapatılan Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’nun yerine ‘nın davalı sıfatıyla taraf olduğu görülerek esasın incelenmesine geçildi.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 11/10/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.