Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2014/4729 E. , 2020/2208 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2014/4729
Karar No:2020/2208
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, LPG Yetkili Personel Belgesi sahibi olmayan LPG dolum personeli çalıştırdığı ve ayrıca istasyonda LPG toplama dolum yapmaya yarayan aparat bulundurduğu ve mutfak tüplerine LPG otogaz dolumu yapıldığından bahisle toplam 343.392,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … Kurulu’nun (Kurul) 08/11/2012 tarih ve 4118-88 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; davacıya ait otogaz istasyonunda 14/08/2010 tarihinde yapılan denetimde LPG tüpü dolumuna yarayan aparat bulundurulduğu, aparat yardımıyla mutfak tüplerine dolum yapıldığı ve asli faaliyetlerinde eğitim ve sertifika almamış otogaz LPG dolum personeli çalıştırıldığı tespit edilerek tutanak düzenlendiği anlaşıldığından, davacıya idarî para cezası verilmesine ilişkin kararda hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ön araştırma ve soruşturma yapılmaksızın tesis edilen işlemin hukuka aykırı olduğu, eksik incelemeye dayalı İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz isteminin kısmen reddi ile LPG Yetkili Personel Belgesi olmayan personel çalıştırıldığından bahisle idarî para cezası verilmesine ilişkin kısmı açısından davanın reddi yönünde verilen kararın onanması, temyiz isteminin kısmen kabulü ile LPG tüp dolumu yapıldığından bahisle idarî para cezası verilmesine ilişkin kısmı açısından İdare Mahkemesi kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
“… ili, … ilçesi, … Kasabası, … Bulvarı, … Mahallesi, No:…” adresinde faaliyet gösteren davacıya ait otogaz istasyonunda 14/08/2010 tarihinde yapılan denetimde LPG tüpü dolumuna yarayan aparat bulundurulduğu, aparat yardımıyla mutfak tüplerine dolum yapıldığı ve asli faaliyetlerinde eğitim ve sertifika almamış otogaz LPG dolum personeli çalıştırıldığının tespit edildiği, davacının yazılı savunmasının alındığı, davacının savunması yeterli görülmeyerek 08/11/2012 tarih ve 4118-88 sayılı dava konusu Kurul kararı ile idarî para cezası verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 7. maddesinin ikinci fıkrasının (4) numaralı bendinde, otogaz bayilerinin, “Otogaz istasyonlarında LPG tüpü dolumu ve satışı yapmamak, LPG tüpü dolumuna yarayan hiçbir alet, makine ve teçhizatı istasyon dâhilinde bulundurmamak” ile yükümlü oldukları, dava konusu işleme ilişkin fiil tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendinde, bu Kanun’un 5, 6 ve 7. madde hükümlerinin ihlâli halinde sorumlulara ikiyüzellibin Türk Lirası idarî para cezası verileceği belirtilmiştir.
7164 sayılı Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 35. maddesi ile 5307 sayılı Kanun’un 16. maddesi yeniden düzenlenmiş ve maddenin ikinci fıkrasının (ç) bendi ile 7. maddenin ikinci fıkrasının (4) numaralı bendinin ihlâli hâlinde otogaz bayilik lisansı sahiplerine yüzbin Türk Lirasından az olmamak ve beşyüzbin Türk Lirasını geçmemek üzere fiilin işlendiği tarihten bir önceki yılda ilgili lisansa konu LPG piyasası faaliyetine ilişkin net satış hasılatının binde onu oranında idarî para cezası uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
7164 sayılı Kanun’un 37. maddesi ile 5307 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 8. maddesinin ikinci fıkrasında, “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kurul kararına bağlanmış, ancak tahsilatı tamamlanmamış olan idarî para cezaları, işlenen fiil için bu Kanunla birlikte daha düşük bir idarî para cezası uygulanmasının öngörülmesi hâlinde, ilgili vergi dairesince 16. maddenin ilgili bentlerinde belirlenmiş olan asgarî maktu hadden tahsil edilir. Kısmen veya tamamen tahsil edilen idarî para cezaları iade edilmez.” kuralına yer verilmiştir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 2. maddesinde, “Kabahat” deyiminin, Kanun’un karşılığında idarî yaptırım uygulanmasını öngördüğü haksızlık anlamına geldiği; 3. maddesinde, bu Kanun’un, idarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması hâlinde, diğer genel hükümlerinin, idarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında uygulanacağı; “Zaman Bakımından Uygulama” başlıklı 5. maddesinde, 26/09/2004 günlü, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümlerinin kabahatler bakımından da uygulanacağı, kabahatler karşılığında öngörülen idarî yaptırımlara ilişkin kararların yerine getirilmesi bakımından ise derhâl uygulama kuralının geçerli olduğu; bu maddenin atıf yaptığı 5237 sayılı Kanun’un 7. maddesinin ikinci fıkrasında da, suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanunun uygulanacağı ve infaz olunacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
1-Temyize konu kararın, davacı şirkete ait LPG İstasyonunda LPG Yetkili Personel Belgesine sahip olmayan LPG dolum görevlisi çalıştırıldığı tespit edildiğinden bahisle 5307 sayılı Kanun’un 15. maddesine aykırı hareket edildiği gerekçesiyle aynı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi uyarınca 57.232,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin Kurul kararına yönelik davanın reddine ilişkin kısmının incelenmesi neticesinde:
Dairemizin 05/03/2020 tarihli ara kararıyla, işlem tarihinde denetim yapılan istasyonda “LPG Yetkili İşletme Personeli Sertifikası” olan personel olup olmadığı sorulmuş, davalı idare tarafından ara kararı üzerine gönderilen belgelerden denetim tarihinde LPG Yetkili Personel Belgesi mevcut olan personel bulunduğuna dair herhangi bir belgeye ulaşılamadığından; LPG Yetkili Personel Belgesi olmayan LPG dolum görevlisi çalıştırıldığından bahisle idari para cezası verilmesine ilişkin Kurul kararına yönelik davanın reddine ilişkin kısmında hukukî isabetsizlik görülmemiştir.
2-Temyize konu kararın, davacıya ait otogaz istasyonunda LPG tüpü dolumu yapılmak suretiyle 5307 sayılı Kanun’un 7. maddesinin ikinci fıkrasının (4) nolu bendine aykırı hareket ettiği gerekçesiyle aynı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi uyarınca 286.160,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin Kurul kararına yönelik davanın reddine ilişkin kısmının incelenmesi neticesinde:
Kanun koyucu tarafından, Kurul tarafından karara bağlanmış, ancak tahsilatı tamamlanmamış idarî para cezalarının, işlenen fiil için 5307 sayılı Kanun’un 7164 sayılı Kanun’un 35. maddesi ile değişik 16. maddesinde daha düşük bir idarî para cezası uygulanması öngörülmüş ise asgarî maktu hadden tahsil edilmesi vergi dairesine bir görev olarak verilmiştir. İlgili vergi dairesinin kanunen üstlendiği bu görevi yerine getirmesi açısından önemli olan husus, idarî para cezasının keşinleşmesi değil, tahsilatının tamamlanmamış olmasıdır. Dolayısıyla söz konusu düzenleme, tamamen tahsilat aşamasına özgü bir kural niteliğindedir. İdarî para cezasının iptali istemiyle dava açılsın veya açılmasın, bu kuralın tahsilatı tamamlanmamış idarî para cezalarına uygulanması vergi dairesi açısından bir zorunluluktur.
İlgili vergi dairesi, dava açılıp açılmadığına bakılmaksızın tahsilatı tamamlanmamış idarî para cezasının miktarında lehe bir değişiklik varsa bunu tespit etmekle ve uygulamakla yükümlü bulunduğundan, tahsilat aşamasına özgü olan anılan kuralın, idarî para cezasının iptali istemiyle açılan davalarda dikkate alınmasına gerek bulunmamaktadır.
Bu itibarla, idarî para cezasına konu olan fiilin sübuta ermiş olması ve idarî para cezasının miktarında lehe olan değişikliğin tahsilat aşamasında vergi dairesince dikkate alınacak olması sebebiyle temyize konu kararın LPG tüpü dolumu yapıldığından bahisle idarî para cezası verilmesine ilişkin Kurul kararına yönelik davanın reddine ilişkin kısmında hukukî isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, LPG Yetkili Personel Belgesi olmayan LPG dolum görevlisi çalıştırılmak suretiyle 5307 sayılı Kanun’un 15. maddesine aykırı hareket edildiği gerekçesiyle davacıya …-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının bu kısmının ONANMASINA oybirliğiyle,
3. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, LPG tüpü dolumu yapılmak suretiyle 5307 sayılı Kanun’un 7. maddesinin ikinci fıkrasının (4) nolu bendine aykırı hareket edildiği gerekçesiyle davacıya …-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin kısmında, 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının bu kısmının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA oyçokluğuyla,
4. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
5. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 22/09/2020 tarihinde karar verildi.
(X) KARŞI OY :
İdarî para cezalarında, ceza verilmesinin dayanağı kuralın yürürlükten kaldırılması veya lehe düzenleme yapılması hâlinde, uyuşmazlığın ortaya çıkan yeni hukukî durum dikkate alınarak sonuçlandırılacağı açık olduğundan, yargı organlarınca, yeni yasal düzenlemenin ilgililerin lehine olup olmadığı araştırılarak karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, lehe kanunun varlığının tespitinin yargı organlarınca yapılması gerektiği, vergi dairesinin böyle bir yetkisinin ve görevinin bulunmadığı, idarî para cezalarına ilişkin düzenlemeler incelendiğinde özellikle alt ve üst sınırın belirlendiği ve nispî oranda cezalandırılmanın öngörüldüğü düzenlemede yargı organlarınca gerekli araştırma yapılarak lehe kanunun var olup olmadığı tespit edildikten sonra lehe kanunun varlığı hâlinde idari para cezasının iptaline karar verilmesi gerektiğinden Mahkeme kararınınn LPG tüpü dolumu yapıldığından bahisle idarî para cezası verilmesine ilişkin Kurul kararına yönelik davanın reddine ilişkin kısmının bozulması gerektiği görüşüyle kararın gerekçeli onanması gerektiği yönündeki kısmına katılmıyorum.