Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2014/4583 E.  ,  2017/764 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2014/4583
Karar No : 2017/764

Davacı : …
Vekili : …
Davalı : …
Vekili : …

Davanın Özeti : … Holding A.Ş.’ye ait … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, …parseldeki 2.695 metrekarelik taşınmaz ile üzerindeki tüm varlıkların, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 2. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine istinaden söz konusu taşınmazın yer aldığı bölgede her geçen gün artan öğrenci sayısı dikkate alınarak ortaya çıkan ihtiyaç doğrultusunda eğitim tesisleri, yurt ve/veya kütüphane, okuma salonu v.b. amaçlar için “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devredilmesine ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 30.09.2014 tarihli ve 2014/99 sayılı kararının; yapılan işlemin amacının açıkça ortaya konulmadığı, aynı konuda daha önce verilen yürütmenin durdurulması kararını etkisiz bırakmak amacıyla tesis edildiği iddiasıyla iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Dava konusu işlem ile davacı taraf arasında kişisel, meşru ve güncel bir menfaat ilgisi bulunmadığı, özelleştirmenin temel felsefesinin “ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak” olarak belirlendiği, özelleştirme uygulamalarına ilişkin esas ve usullerin kuruluşların nitelikleri ve ülke ekonomisinin gerektirdiği şartlar da dikkate alınarak Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun değerlendirme ve takdirine bırakıldığı, başka bir kamu kuruluşuna devredilmiş olmakla birlikte herhangi bir tereddüde imkân verilmemesi ve farklı bir amaçla kullanılmasının engellenmesi amacıyla “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” üzere bahse konu taşınmazın devrinin yapıldığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi … Düşüncesi : Dava konusu kararın iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … Düşüncesi : Dava, … Holding A.Ş.’ye ait … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parseldeki … metrekarelik taşınmaz ile üzerindeki tüm varlıkların 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 2. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine istinaden kamu yararı çerçevesinde “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devredilmesine ilişkin 30.09.2014 tarih ve 2014/99 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararının iptali istemi ile açılmıştır.
4046 sayılı Kanun’un 2. maddesinde, özelleştirme uygulamalarında esas alınacak ilkeler sayılmış olup, maddenin dava konusu işleme dayanak alınan (i) bendinde; “Özelleştirme uygulamalarında, milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlar hariç, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğine sahip eğitim kurumları ve mahalli idarelere devir yapılmaması” gerektiği belirtilmiştir.
Anılan hükmün incelenmesinden, kamu yararının gerektirmesi durumunda ilgililere devir yapılmasına olanak tanındığı anlaşılmaktadır.
Olayda, … Holding A.Ş.’ye ait olan uyuşmazlık konusu taşınmazın, davaya konu edilen işlemle, eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak üzere Maliye Hazinesi’ne devredildiği, anılan mevzuatın, kamu yararı bulunması kaydıyla özelleştirmeye konu varlıkların devrine imkân tanıdığı dikkate alındığında, uyuşmazlık konusu taşınmazın kamu yararı çerçevesinde “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devredilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı açıktır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava, … Holding A.Ş.’ye ait … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parseldeki … metrekarelik taşınmaz ile üzerindeki tüm varlıkların, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 2. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine istinaden söz konusu taşınmazın yer aldığı bölgede her geçen gün artan öğrenci sayısı dikkate alınarak ortaya çıkan ihtiyaç doğrultusunda eğitim tesisleri, yurt ve/veya kütüphane, okuma salonu v.b. amaçlar için “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devredilmesine ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 30.09.2014 tarihli ve 2014/99 sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarenin usule ilişkin itirazı geçerli görülmemiştir.
4046 sayılı Kanun’un 1. maddesinde, bu Kanun’un amacı belirlenirken özelleştirme “ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak” esaslarına dayandırılmış, ayrıca kamu iktisadi teşebbüsleri arasında yer alan ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede tanımlanmış bulunan kamu iktisadi kuruluşlarının ve bunların müessese, bağlı ortaklık, işletme, işletme birimleri ve varlıklarının, mülkiyetin devri dışında kalan yöntemler ile özelleştirilmesinin bu Kanun hükümlerine tabi olduğu, bu kuruluşların “mülkiyetinin devrine” ilişkin hususların, kuruluşların gördükleri kamu hizmetinin esaslarına ve özelliklerine göre ayrı kanunlarla düzenleneceği kurala bağlanmıştır.
Aynı Kanun’un 2. maddesinde ise, özelleştirme uygulamalarında esas alınacak ilkeler sayılmış, maddenin dava konusu işleme dayanak alınan (i) bendinde; “Özelleştirme uygulamalarında, milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlar hariç, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğine sahip eğitim kurumları ve mahalli idarelere devir yapılmaması” gerektiği belirtilmiştir.
Anılan düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden, devri zorunlu kılan sebeplerin somut bir şekilde ortaya konulması şartıyla, özelleştirme uygulamalarında, milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlarda, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğine sahip eğitim kurumları ve mahalli idarelere devir yapılabileceği sonucuna ulaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, … Holding A.Ş.’nin 3291 sayılı Kanun çerçevesinde Bakanlar Kurulu’nun 11.09.1987 tarih ve 12184 sayılı kararı gereğince özelleştirilmesine karar verildiği, daha sonra 4046 sayılı Kanun’un Geçici 11. maddesi gereğince özelleştirme programına alındığı, 20.05.2011 tarih ve 2011/52 sayılı Kurul kararıyla … Holding A.Ş.’nin özelleştirilmesi için öngörülen sürenin 31.12.2015 tarihine kadar uzatıldığı, dava konusu işlemle, … Holding A.Ş.’ye ait uyuşmazlık konusu taşınmaz ile üzerindeki tüm varlıkların eğitim tesisleri, yurt ve/veya kütüphane, okuma salonu v.b. amaçlar için “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devrine karar verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
4046 sayılı Kanun’un aktarılan düzenlemelerinin irdelenmesinden; Kanun’un özelleştirme uygulamalarına ilişkin olarak benimsediği temel amacın “ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak” olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Bu bağlamda, özelleştirme kapsam ve programına alınan kuruluşlara ait taşınmazlarda öncelikle bu amaç doğrultusunda tasarruf edilmesi gerekmekle birlikte, yasa koyucu tarafından istisnaî olarak milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlarda kamu kurum ve kuruluşlarına devir yapılabilmesine de imkân sağlanmıştır. Buna göre, 4046 sayılı Kanun’un temel amacının dışına çıkılarak bir taşınmazın devredilebilmesi için, taşınmazın milli güvenlik ve kamu yararı açısından eğitim hizmetlerinde kullanılmasını zorunlu kılan sebeplerin somut bir şekilde ortaya konulması; ayrıca taşınmazın Hazineye devrinden sonra hangi amaçla, nasıl ve hangi kurum/kuruluş tarafından kullanılacağının açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
Dava konusu taşınmazın eğitim tesisleri, yurt ve/veya kütüphane, okuma salonu ve benzeri amaçlar için eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak kaydıyla Hazineye devredilmesini kamu yararı açısından zorunlu kılan sebeplerin somut bir şekilde ortaya konulamadığı ve Hazineye devrinden sonra hangi somut ve zaruri amaç için, nasıl ve hangi kurum/kuruluş tarafından kullanılacağının açıkça belirtilmediği anlaşıldığından, 4046 sayılı Kanun’un 2. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi gereğince bedelsiz olarak Hazineye devredilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; dava konusu Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 30.09.2014 tarihli ve 2014/99 sayılı kararının İPTALİNE, ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 27.03.2017 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :

Dosyanın incelenmesinden, … Holding A.Ş.’nin 3291 sayılı Kanun çerçevesinde Bakanlar Kurulu’nun 11.09.1987 tarih ve 12184 sayılı kararı gereğince özelleştirilmesine karar verildiği, daha sonra 4046 sayılı Kanun’un Geçici 11. maddesi gereğince özelleştirme programına alındığı, 20.05.2011 tarih ve 2011/52 sayılı Kurul kararıyla … Holding A.Ş.’nin özelleştirmesi için öngörülen sürenin 31.12.2015 tarihine kadar uzatıldığı, dava konusu işlemle, … Holding A.Ş.’ye ait uyuşmazlık konusu taşınmaz ile üzerindeki tüm varlıkların eğitim tesisleri, yurt ve/veya kütüphane, okuma salonu v.b. amaçlar için “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devrine karar verildiği görülmektedir.
4046 sayılı Kanun’un 1. maddesinde, bu Kanun’un amacı belirlenirken özelleştirme, “ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlamak” esaslarına dayandırılmış, ayrıca kamu iktisadi teşebbüsleri arasında yer alan ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de tanımlanmış bulunan kamu iktisadi kuruluşlarının ve bunların müessese, bağlı ortaklık, işletme, işletme birimleri ve varlıklarının, mülkiyetin devri dışında kalan yöntemler ile özelleştirilmesinin bu Kanun hükümlerine tabi olduğu, bu kuruluşların “mülkiyetinin devrine” ilişkin hususların, kuruluşların gördükleri kamu hizmetinin esaslarına ve özelliklerine göre ayrı kanunlarla düzenleneceği kurala bağlanmıştır.
Aynı Kanun’un 2. maddesinde ise, özelleştirme uygulamalarında esas alınacak ilkeler sayılmış, maddenin dava konusu işleme dayanak alınan (i) bendinde; “Özelleştirme uygulamalarında, milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlar hariç, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğine sahip eğitim kurumları ve mahalli idarelere devir yapılmaması” gerektiği belirtilmiştir.
Anılan düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden, özelleştirme uygulamalarında, milli güvenlik ve kamu yararının gerektirdiği durumlarda, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğine sahip eğitim kurumları ve mahalli idarelere devir yapılabileceği sonucuna ulaşılmaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinin, kamu yararı bulunması kaydıyla özelleştirmeye konu varlıkların devrine imkân tanınmış olması ve taşınmazın eğitim hizmetinde kullanılmasında da kamu yararının bulunması dikkate alındığında, uyuşmazlık konusu taşınmazın kamu yararı çerçevesinde “eğitim ve kültür hizmetlerinde kullanılmak” kaydıyla bedelsiz olarak Maliye Hazinesi’ne devredilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından davanın reddi gerektiği oyu ile karara katılmıyoruz.