Danıştay Kararı 13. Daire 2014/4407 E. 2019/2758 K. 27.09.2019 T.

Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2014/4407 E.  ,  2019/2758 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2014/4407
Karar No:2019/2758

TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVALI): …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirketin “… Mahallesi, … Caddesi, No:… …/…” adresinde bulunan depo olarak kullandığı yer için Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (Kurum) ayrı bir toptan satış belgesi almayarak 4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (g) bendine aykırı hareket ettiğinden bahisle …-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin 26/03/2014 tarih ve … sayılı davalı idare işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; 07/01/2011 tarih ve 27808 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin (Yönetmelik) 7. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca, işletmelerin, ürünlerin satışa sunulduğu her bir yer ile muhafaza edildiği her bir depo için ayrı satış belgesi alımalarının zorunlu olduğu, bu durumda, davacı şirketin depo olarak kullandığı yere ilişkin Kurum’dan toptan satış belgesi alması gerekirken buna aykırı hareket ettiğinden bahisle 4733 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (g) bendi uyarınca idarî para cezası verilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı;
Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde 03/12/2013 tarihinde yapılan değişiklikle tütün mamulü toptan satışını yapmak isteyen satıcılar için tütün mamulü toptan satış belgesi, alkollü içkilerin toptan satışını yapmak için ise alkollü içki toptan satış belgesi alınması usulünün getirildiği ve Yönetmeliğin geçici 9. maddesi ile işletmelerin 30/06/2014 tarihine kadar mevcut belgelerini yetkili merciye teslim etmeleri ve tütün mamulü veya alkollü içki satış faaliyet konuları için Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasına uygun olarak ayrı ayrı düzenlenecek satış belgelerinin alınması zorunluluğu getirilmesi sebebiyle, davacı şirketin “… Mahallesi, … Caddesi, No:… …/…” adresindeki işyerine ait 29/01/2003 tarih ve … Kurum sicil numaralı tütün mamulü ve alkollü içki toptan satış belgesinin 11/02/2014 tarihinde ayrıştırıldığı, dolayısıyla denetimin yapıldığı 01/08/2013 tarihinden sonra anılan depoya toptan satış belgesi verildiğinden dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, idari para cezalarının ilgilileri sadece cezalandırma amacına yönelik olmadığı, söz konusu idari yaptırım ile kayıt dışı işlemlerin önüne geçmenin ve oluşabilecek hak kaybının giderilmesinin sağlanmaya çalışıldığı, yasada düzenlenmeyen ve kişilere yükümlülük getiren bir hususun Yönetmelik kuralı ile genişletilemeyeceği, tütün mamulleri ve alkollü içkilerin toptan satışına ilişkin toptan satış belgesine sahip olan şirketlerinin depo olarak kullandığı yer için 19/12/2012 tarihine kadar ayrı bir satış belgesi alması gerektiği hakkında bir kuralın bulunmadığı, ancak Yönetmelik değişikliği ile anılan tarihten itibaren her bir depo için ayrı satış belgesine sahip olma zorunluluğunun getirildiği, dava konusu idari para cezasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma dilekçesi verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirket, 29/01/2003 tarih ve … Kurum sicil numaralı tütün mamulü ve alkollü içki toptan satış belgesinde yazılı olan “… Mahallesi, … Caddesi, No:… …/…” adresinde faaliyet göstermektedir.
Belirtilen iş yeri dışında, “… Mahallesi, 1… Caddesi, No:… …/…” adresinde de henüz Kurum’a bildirmediği alkollü içkilerin olduğu bir deposu bulunmaktadır. Ancak, bu depo için Yönetmeliğin 7. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca ayrı bir satış belgesi alması gerekirken, davacı şirketin söz konusu depo için Kurum’dan ayrı bir satış belgesi almadan toptan satış yaptığının tespit edildiğinden bahisle, hakkında 4733 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (g) bendi uyarınca …-TL idarî para cezası uygulanmıştır.
Anılan işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un (696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 76. maddesiyle başlığı “Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun” olarak değiştirilmiştir.) “Cezai hükümler” başlıklı 8. maddesinin 5. fıkrasında, “Tütün, tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkiler piyasasında mal veya hizmet üreten, işleyen, ihraç veya ithal eden, pazarlayan, alan veya satan gerçek ve tüzel kişilere aşağıda yazılı idarî yaptırımlar uygulanır: …
g) Kurumdan satış belgesi almadan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin toptan satışını yapanlara ellibin Yeni Türk Lirası; perakende satışını yapanlara ise beşbin Yeni Türk Lirası idarî para cezası verilir. …” kuralına yer verilmiştir.
07/01/2011 tarih ve 27808 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 7. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde, “Tütün mamulü ve alkollü içki üreticileri ile ithalatçıları; Kurumdan üretim, ithalat ve dağıtım faaliyetleri için almış oldukları belgelere istinaden, toptan satıcılara ürünlerinin satışını ayrı bir toptan satış belgesi almalarına gerek bulunmaksızın yapabilirler. Bu kişilerin, doğrudan açık alkollü içki satıcılarına nargilelik tütün mamulü sunumu yapan kişilereve/veya perakende satıcılara satış yapmak istemeleri halinde toptan satış belgesi almaları zorunludur. Ayrıca; bu kişilerin ve toptan satıcıların, açık alkollü içki satışı ile perakende satış yapmak istemeleri halinde, faaliyet konusuna uygun açık alkollü içki satış belgesi ve/veya perakende satış belgesi almaları zorunludur.
Ürünlerin satışa sunulduğu her bir yer ile muhafaza edildiği her bir depo için ayrı satış belgesi alınması zorunludur. Toptan satış belgeleri, gerçek kişilerde; işletme sahibinin veya vekilinin başvurusu üzerine şahıs adına, tüzel kişilerde ise; tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili kişi tarafından yapılacak başvuru üzerine, tüzel kişilik adına düzenlenir.” kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlık konusu olayda, Kurum denetim uzmanınca tanzim edilen ve davacı şirket çalışanı tarafından imzalanan 01/08/2013 tarihli tutanakta, denetim yapılan depoda bira, su ve soda ürünlerinin bulunduğu, deponun yeni açıldığı ve en kısa zamanda Kurum’a bildirimin yapılacağı hususlarına yer verilmiş; dava konusu işlemde ise, davacı şirketin Kurum’dan alınmış herhangi bir toptan satış belgesi bulunmamasına rağmen muhtelif firmalara ürün sattığının tespit edildiğinden ve böylelikle 4733 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (g) bendinin ihlâl edildiğinden bahisle ceza verildiği belirtilmiştir.
Bu itibarla, her ne kadar, 4733 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (g) bendine muhalefet ettiğinden bahisle davacıya idarî para cezası verilmiş ise de, denetim yapılan depoda bira, su ve soda ürünlerinin bulunmasının tek başına toptan satış belgesi olmadan toptan alkollü içecek satışı yapıldığı sonucunu doğurmayacağı, davacı şirketin söz konusu depoda toptan satış belgesi olmadan toptan alkollü içecek satışı yapıp yapmadığı, bu satışın toptan satıcılara mı, açık alkollü içki satıcılarına mı, nargilelik tütün mamulü sunumu yapan kişilere ve/veya perakende satıcılara mı yapıldığı hususunun tereddüte yer vermeyecek bir biçimde davalı idarece ortaya konulamadığı dikkate alındığında, yeterli araştırma ve tespit yapılmadan tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk. davanın reddi yönündeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 27/09/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.