Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2014/3827 E. , 2019/2783 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2014/3827
Karar No:2019/2783
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …
VEKİLİ : …
İSTEMİN KONUSU: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Üniversitesi merkez kampüs bahçe kafenin (K-008) davacı kooperatif tarafından işletilmekte iken, davalı idare tarafından Sağlık Kültür Spor Daire Başkanlığı İktisadi İşletmesi’ne kiraya verilmesine ilişkin ihale işleminin ve buna ilişkin ihale şartnamesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan … Üniversitesi merkez kampüs bahçe kafenin (…) davacı kooperatif tarafından işletilmekte iken, kira sözleşmesinin 14/08/2012 tarihinde dolduğu, taşınmaz kiralama ihalesi yapılacağının ve tahliye etmesi gerektiğinin davacıya 27/06/2013 tarih ve … sayılı işlem ile bildirildiği, … Defterdarlığı ile davalı idare arasında kiralama işlemlerinin yürütülmesine dair protokol imzalandığı ve ihale sonucu Sağlık Kültür Spor Dairesi Başkanlığı İktisadi İşletmesi tarafından teklif edilen …TL karşılığı dokuz aylığına kiralandığı, yapılan ihale ve kiralama işleminin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51. maddesinin (g) bendine uygun olduğu, ihaleyi kazanan işletmenin temsilcisi … ‘ın ve … ‘ın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 6. maddesi kapsamında ita amiri statüsünde bir görevde bulunmadıkları, söz konusu yerin davalı idare tarafından 2886 sayılı Kanunun 51/g maddesi çerçevesinde pazarlık usulüyle Sağlık Kültür Spor Daire Başkanlığı İktisadi İşletmesi’ne kiraya verilmesine ilişkin ihale işleminde ve buna ilişkin ihale şartnamesinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Sağlık Kültür Spor Daire Başkanlığı İktisadi İşletmesi’nin ita amirlerinin … Üniversitesi’nin yöneticileri olduğu, ihaleyi yapan kurum ile ihaleyi kazanan işletmenin aynı olduğu, bu hâliyle ihaleye katılmasının yasak olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının kira sözleşmesinin sona ermesi üzerine uyuşmazlığa konu yerin ihalesinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesine göre başka bir yükleniciye yapıldığı, mülkiyetin hazineye ait olduğu, Defterdarlığın verdiği yetkiye istinaden kiraya verildiği, bu itibarla işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava dosyasının incelenmesinden; … Üniversitesi merkez kampüs bahçe kafenin (…) davacı kooperatif tarafından işletilmekte iken, kira sözleşmesinin 14/08/2012 tarihinde dolduğu, ileri bir tarihte taşınmaz kiralama ihalesi yapılacağının ve tahliye etmesi gerektiğinin davacıya … tarih ve … sayılı işlem ile bildirildiği, … Defterdarlığı ile davalı idare arasında kiralama işlemlerinin yürütülmesine dair protokol imzalandığı, davacı tarafından anılan yerin Sağlık Kültür Spor Daire Başkanlığı İktisadi İşletmesine kiraya verilmesine ilişkin ihale işleminin ve buna ilişkin ihale şartnamesinin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Pazarlık usulünde ihale” başlıklı 50. maddesinde, pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde teklif alınmasının belli bir şekle bağlı olmadığı, ihalelerin, komisyon tarafından işin nitelik ve gereğine göre bir veya daha fazla istekliden yazılı veya sözlü teklif almak ve bedel üzerinde anlaşmak suretiyle yapılacağı, pazarlığın ne suretle yapıldığı ve ne gibi tekliflerde bulunulduğu ve üzerine ihale yapılanların neden dolayı tercih edildiğinin pazarlık kararında gösterileceği belirtilmiş; “Pazarlık usulüyle yapılacak işler” başlıklı 51. maddesinin (g) bendinde ise, kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ihalelerinin pazarlık usulüyle yapılabileceği kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bu itibarla, pazarlık usulü ile ihale yapılabilmesi için, ihaleye çıkarılan taşınmazın “Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması” gerektiği hâlde, ihaleye konu merkez kampüs bahçe kafe mülkiyetinin Hazineye, tasarruf yetkisinin davalı Üniversiteye ait olduğu dikkate alındığında, ihale konusu yerin 2886 sayılı Kanun’un 51. maddesinin (g) bendi uyarınca pazarlık usulüyle ihaleye çıkarılmak suretiyle kiraya verilmesine ilişkin işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki Mahkeme kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 27/09/2019 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Dosyanın incelenmesinden, … Üniversitesi merkez kampüs bahçe kafenin kiraya verilmesi amacıyla 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesi gereğince pazarlık usulüyle yapılan ihalenin ve ihaleye ilişkin şartnamenin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1. maddesinde, genel bütçeye dâhil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun’da yazılı hükümlere göre yürütüleceği; “Pazarlık usulüyle yapılacak işler” başlıklı 51. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde, kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisinin pazarlık usulüyle yapılabileceği kurala bağlanmış; (h) bendinde, “Hazinenin veya Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki” ibaresine; 74. maddesinde ise, “Hazinenin özel mülkiyetindeki” ibaresine yer verilmiştir.
Aktarılan mevzuat hükümlerinden, Kanun’un tüm hükümlerinin, Kanun kapsamındaki tüm idareleri kapsadığı, kanun koyucunun “Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz mallar” kavramını geniş anlamda kullandığı, nitekim Kanun’un 51. maddenin (h) bendinde açıkça “Hazinenin veya Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün mülkiyetinde” kavramının, 74. maddesinde, “Hazinenin özel mülkiyetindeki” kavramının kullanıldığı, bilinçli bir şekilde münhasıran Hazine’nin mülkiyetindeki yerlere ilişkin hükümlerde “Hazinenin mülkiyetindeki” kavramının, genel bir hüküm olan 51/g maddesinde ise, daha geniş anlama sahip olan “Devletin özel mülkiyetindeki” kavramının kullanıldığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, 2886 sayılı Kanun’un 51. maddesinin (g) bendinin yalnızca Hazine’nin mülkiyetindeki malları kapsadığı şeklinde yorumlanamayacağı, ayrıca (g) bendindeki “idarelere yararlı olması” ibaresinden de bu bendin Kanun kapsamındaki tüm idarelerin mallarını kapsadığı; kaldı ki amaçsal bir yorum yapıldığında da “Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz mallar” kavramının geniş yorumlanmasının kanun koyucunun amacına daha uygun düşeceği, aksi bir yorum için herhangi bir neden de bulunmadığı değerlendirildiğinden, bu Kanun kapsamında olduğu tartışmasız olan, mülkiyeti Hazineye, tasarruf yetkisi ‘ne ait bulunan ihale konusu taşınmazın, Kanun’un 51. maddesinin (g) bendinde belirtilen “Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz mallar” niteliğinde olduğu ve davalı Üniversite’nin, Kanun’un 51. maddesinin (g) bendinde belirtilen şartların varlığı hâlinde bu bent kapsamında ihaleye çıkmasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle Mahkeme kararının onanması gerektiği oyuyla karara katılmıyorum.