Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2014/269 E.  ,  2020/3662 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2014/269
Karar No:2020/3662

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Petrol Nakliyat Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait akaryakıt istasyonundan alınan numunenin analizi sonucunda teknik düzenlemelere aykırı olduğunun tespit edildiği ve bu fiilin 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendine aykırı olduğundan bahisle, anılan Kanun’un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi uyarınca 67.962,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda yapılan denetim sonucunda alınan numunenin teknik düzenlemelere aykırı olduğunun laboratuvar raporu ile tespit edildiği, bu suretle davacının teknik düzenlemelere aykırı akaryakıt ikmal ettiği açık bulunduğundan, 5015 sayılı Kanun’un 19. maddesi uyarınca davacının fiiline uyan idari para cezası uygulanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ön araştırma ve soruşturma yapılmadan işlem tesis edilemeyeceği, dağıtıcıdan alınan akaryakıta daha önce analiz yaptırıldığı ve teknik kriterlere uygun çıktığı, kendilerince herhangi bir müdahale ile “mevcut gom” ve “araştırma oktan sayısı (RON)” parametrelerinin değiştirilemeyeceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, teknik düzenlemelere aykırı akaryakıt ikmalinin sabit olduğu, usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
“E-90 Karayolu Üzeri, … Kavşağı/…” adresinde, … tarihli ve … sayılı istasyonlu bayilik lisansına göre faaliyet gösteren davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda 23/05/2012 tarihinde yapılan denetimde, pompadan alınan numunenin ODTÜ Petrol Araştırma Merkezince yapılan analizi sonucunda hazırlanan … tarih ve … sayılı analiz raporuna göre, ürünün “mevcut gom” ve “araştırma oktan sayısı (RON)” parametreleri açısından teknik düzenlemede yer alan özelliklere aykırı olduğu tespit edilmiş, bunun üzerine davacı şirket hakkında 5015 sayılı Kanun’un 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendine ve Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesinin üçüncü fıkrasının (a) ve (b) bentleri ile 7. maddesinin (d) bendine aykırı hareket ettiğinden bahisle, Kurul’un … tarih ve… sayılı kararıyla 5015 sayılı Kanun’un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi, aynı maddenin dördüncü fıkrası ve 2012 Yılında Uygulanacak Para Cezaları Hakkında Tebliğ uyarınca 67.962,00-TL tutarında idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun “Lisans sahiplerinin temel hak ve yükümlülükleri” başlıklı 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendinde, bu Kanun’a göre faaliyette bulunanların; piyasa faaliyetlerinde, Kurul’un belirleyeceği teknik düzenlemelere uygun akaryakıt sağlamakla yükümlü oldukları; işlem tarihinde yürürlükte bulunan 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendinde, 4. madde hükümlerinin ihlâli hâlinde, sorumlularına ikiyüzellibin Türk Lirası idarî para cezası verileceği, aynı maddenin dördüncü fıkrasında, bayiler için para cezalarının beşte birinin uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Petrol piyasasına ilişkin faaliyetler kapsamındaki tesislerin ve piyasaya sunulan petrol ve madenî yağın teknik düzenlemelere ve standartlara uygunluğu ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi amacıyla çıkarılan ve 10/09/2004 tarih ve 25579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde, akaryakıtın teknik düzenlemelere uygun olmasının zorunlu olduğu; (b) bendinde, ürünlerin öncelik sırasıyla TS veya EN standartlarına veya bu standartlar da yoksa, TSE tarafından kabul gören diğer standartlara uygun olmasının esas olduğu; 7. maddesinin (d) bendinde ise, lisans sahiplerinin akaryakıtı teknik düzenlemelere uygun olarak arz etmekle yükümlü oldukları kural altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, analize tâbi tutulan benzin numunesinin “mevcut gom” ve “araştırma oktan sayısı (RON)” parametreleri açısından teknik düzenlemelere aykırı olduğu tespit edilmiş olup, Dairemizin 16/10/2019 tarihli ve E:2014/4860 sayılı ara kararı ile …Üniversitesi Petrol Analiz Laboratuvarı’ndan, “mevcut gom parametresinin üretim aşamasında ayarlanıp ayarlanmadığı, diğer parametreler sınır değerde tutularak sonradan müdahale ile değiştirilip değiştirilemeyeceği, mevcut gom parametresinin ölçümünde gerekli filtrasyon yapılmamış olmasının teknik düzenlemelere aykırı sonuç verip vermeyeceği, numunenin alındığı tarihten laboratuvara teslim edildiği tarihe kadar hangi koşullar altında muhafaza edilmesi gerektiği, numunenin uygun koşullarda muhafaza edilmemesi hâlinde söz konusu parametrenin teknik düzenlemelere aykırı sonuç verip vermeyeceği, numunenin alındığı tarih ile analizin yapıldığı tarihler arasında beklemeye bağlı olarak mevcut gom parametresinde değişim olup olmayacağı, eğer değişim söz konusuysa numunenin ulusal marker seviyesi ile birlikte diğer teknik düzenleme parametrelerinde de aykırılık olup olmayacağı, diğer bütün parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle sadece mevcut gom parametresinin sonradan müdahale ile standardının altında veya üzerinde olacak şekilde değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olup olmadığı, mevcut gom parametresinin ölçümünde dış etkenlerin ve/veya dışarıdan herhangi bir müdahalenin ne kadar etkili olduğu, böyle bir dış etken ve/veya müdahale varsayımı altında numunenin ulusal marker seviyesi ile birlikte diğer teknik düzenleme parametrelerinde de değişiklik olup olmayacağı hususları sorulmuştur.
… Üniversitesi Petrol Analiz Laboratuvarı Müdürlüğü tarafından 22/01/2020 tarihinde verilen ara kararı cevabında, diğer bütün parametreler sınır değerde olup, yalnızca “mevcut gom” analiz değerinin aykırı olmasının tamamen ürünün rafinasyon aşamasında gerçekleştirilen süreçlerle ilgi bir sonuç olduğu, rafineri üretim sürecinde elde edilen ürünler standart ayırma süreçlerine tâbi tutulduğundan sonradan müdahale ile laboratuvarlarda “mevcut gom” oranının değiştirilmesinin teknik olarak ve akredite laboratuvar için mümkün olmadığı, numunenin alındığı tarihten teslim edildiği tarihe kadar geçen sürede uygun koşullarda saklanmazsa numunenin yapısında “mevcut gom” parametresi ve diğer parametrelerde saklama koşullarına bağlı sapmaların olabileceği hususlarına yer verilmiştir.
Öte yandan, işbu dosyada Dairemizin 10/03/2020 tarihli ara kararı ile, analizi yapan ODTÜ Petrol Araştırma Merkezi’nden, “mevcut gom” ve “araştırma oktan sayısı (RON)” parametrelerinin üretim aşamasında ayarlanıp ayarlanmadığı, numunenin uygun koşullarda muhafaza edilmemesi hâlinde sonucun teknik düzenlemelere aykırı çıkıp çıkmayacağı, bu parametrelerin ölçümünde dış etkenlerin ve/veya dışarıdan herhangi bir müdahalenin ne kadar etkili olduğu, böyle bir dış etken ve/veya müdahale varsayımı altında numunenin ulusal marker seviyesi ile birlikte diğer teknik düzenleme parametrelerinde de değişiklik olup olmayacağı sorulmuş; … tarih ve … sayılı cevabi yazıda özetle, “… Ulusal marker seviyesi geçerli bir üründe, karıştırılan ürünlerin özellikleri ve miktarlarına bağlı olarak diğer bütün parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle sadece tek bir parametrenin sonradan müdahale ile standardın altında veya üzerinde olacak şekilde değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olduğu” yönünde görüş bildirilmiştir.
Bununla birlikte, Dairemizde görülmekte olan başka davalarda ulusal marker seviyesi geçerli olmakla birlikte diğer bütün parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle sadece tek bir parametrenin sonradan müdahale ile standardının altında veya üzerinde olacak şekilde değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olup olmadığı hususunda, farklı akredite laboratuvarlar tarafından farklı görüşler verildiği anlaşıldığından, uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için 09/09/2020 tarihli ara kararı ile TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nden, “mevcut gom” ve “araştırma oktan sayısı (RON)” parametrelerinin üretim aşamasında ayarlanıp ayarlanmadığı, “mevcut gom” ve “araştırma oktan sayısı (RON)” parametrelerinin ölçümünde dış etkenlerin ve/veya dışarıdan herhangi bir müdahalenin ne kadar etkili olduğu, böyle bir dış etken ve/veya müdahale varsayımı altında numunenin ulusal marker seviyesi ile birlikte diğer teknik düzenleme parametrelerinde de değişiklik olup olmayacağı, özellikle, ulusal marker düzeyi geçerli bir numunede diğer bütün parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle, ürün rafineriden çıktıktan sonra bayilerin sorumluluğu altındayken, bu kişiler tarafından sadece “mevcut gom” ve “araştırma oktan sayısı (RON)” parametresinin sonradan müdahale ile standardının altında veya üzerinde olacak şekilde değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olup olmadığı, akaryakıtın nakli için kullanılan tankerde ya da numune alınan tankta daha önceden motorin, fuel-oil gibi maddelerin bulunması ve sonrasında tankın iyi temizlenmemesi ya da küçük miktarda da olsa mazot ve benzinin depoda ya da taşıma için kullanılan tankerde yanlışlıkla karıştırılması hâlinde analiz raporunda ulusal marker seviyesi geçerli çıkmakla birlikte, “mevcut gom” ve “araştırma oktan sayısı (RON)” parametrelerinin teknik düzenlemelere aykırı, diğer bütün parametrelerin ise sınır değerlere uygun çıkmasına teknik olarak sebebiyet verip veremeyeceği hususları sorulmuştur.
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi tarafından verilen … tarih ve E… sayılı cevabî yazıda özetle, “Mevcut Gom” ve “Araştırma Oktan Sayısı (RON)” parametrelerinin ürün rafineriden çıktıktan sonra dağıtıcı veya bayilerin sorumluluğu altındayken müdahale ile teknik olarak standardın altında veya üzerinde olacak şekilde değiştirilebileceği, fakat bununla birlikte ürünün diğer parametrelerinde de değişim görülebileceği, ayrıca yine akaryakıtın nakli için kullanılan tankerde ya da numune alınan tankta daha önceden motorin, fuel-oil gibi maddelerin bulunması ve sonrasında tankın iyi temizlenmemesi ya da küçük miktarda da olsa mazot ve benzinin depoda ya da taşıma için kullanılan tankerde yanlışlıkla karıştırılması hâlinde analiz raporunda ulusal marker seviyesi geçerli çıkmakla birlikte, “mevcut gom” ve “araştırma oktan sayısı (RON)” parametreleri ile birlikte diğer parametrelere ait ölçüm değerlerinde de değişim olabileceği sadece “mevcut gom” ve “araştırma oktan sayısı (RON)” parametrelerinin aykırı, diğer parametrelerin uygun çıkamayacağının değerlendirildiği yönünde görüş bildirilmiştir.
Bu durumda, davacıya ait akaryakıt istasyonundan alınan numunenin analizi sonucunda düzenlenen muayene raporunda, analizi yapılan akaryakıtın ulusal marker seviyesinin geçerli olduğunun tespit edildiği, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi tarafından verilen görüşte de, “mevcut gom” ve “araştırma oktan sayısı (RON)” parametrelerinin tamamen ürünün rafinasyon aşamasında gerçekleştirilen süreçlerle ilgili bir sonuç olduğu ve sonradan müdahale ile değiştirilebilmekle birlikte, bu müdahale ile diğer parametrelerin uygun çıkmayacağı yönündeki ara kararı cevabı göz önünde bulundurulduğunda, numunenin ulusal marker seviyesinin geçerli olması, sadece “mevcut gom” ve “araştırma oktan sayısı (RON)” parametrelerinin teknik düzenlemelere aykırı çıkması, diğer parametrelerin uygun bulunması, davacının numune alınan akaryakıta bir müdahalesinin olduğuna ve buna bağlı olarak piyasaya teknik kriterlere aykırı akaryakıt arz ettiğine ilişkin somut bir tespitin de bulunmaması karşısında, davacının, akaryakıtı teknik düzenlemelere uygun olarak arz etme yükümlülüğünü yerine getirmediği fiilinin somut olarak ortaya konulamadığı sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 15/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.