Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2014/2100 E. , 2019/3902 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2014/2100
Karar No:2019/3902
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLLERİ : …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İhrakiye teslim lisansı sahibi olan davacı şirket tarafından, 2010 yılında … yakıtının ihrakiye teslimi faaliyeti kapsamında ikmalinin gerçekleştirilmediği, bu fiilinin 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’na aykırılık taşıdığından bahisle aynı Kanun’un 19. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendi uyarınca …-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının ilişkin istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi’nce; davacı şirketin … A.Ş.’den 2010 yılı Ağustos ayında 171 ton, Eylül ayında ise 154 ton … yakıtı satın aldığı, Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 27/09/2010 tarihli yazısı ile, davacının 24/09/2010 tarihi itibarıyla gümrük işlemleri tamamlanmış beyannameler üzerinden ihracaat ve ithalat işlemlerine ilişkin bir veriye rastlanmadığı, Devlet Hava Meydanları Genel Müdürlüğü’nün 04/11/2010 tarihli yazısı ile davacının akaryakıt satışı hakkında kendilerinde herhangi bir veri bulunmadığı, Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün 01/12/2010 tarihli yazısı ile davacının, Sivil Hava Ulaşımına Açık Hava Alanlarında Yer Alan Gayrı Sıhhi İşyeryeri İçin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik kapsamında akaryakıt ikmali yapan şirketler listesinde bulunmadığını belirtilmesi üzerine, davacı hakkında 2010 yılında … A.Ş.’den satın aldığı … yakıtını ihrakiye teslimi faaliyeti kapsamında ikmal etmediği gerçekçesi ile dava konusu işlemin tesis edildiği, davacı tarafından, 2010 yılının 8., 9., 10., 11. ve 12. aylarında ihrakiye faaliyeti kapsamında gerçekleştirildiği iddia edilen … yakıtı satışlarına ilişkin düzenlenen faturaların davalı idareye ibraz edilmesine rağmen, söz konusu faturaların gerçeği yansıtıp yansıtmadığı ya da anılan satışların ihrakiye faaliyeti kapsamında gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği hususunda bir araştırma yapılmaksızın, salt Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü, Devlet Hava Meydanları Genel Müdürlüğü ile Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ile yapılan yazışmalar neticesinde elde edilen bilgiler değerlendirilmek suretiyle, davacının 2010 yılında … A.Ş.’den alınan… yakıtını ihrakiye teslimi faaliyeti kapsamında ikmal etmediği gerekçesiyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, temyiz aşamasında sunulan 25/04/2016 tarihli Vergi Tekniği Raporu ile davacının aykırı fiillerinin sabit olduğu, iptal kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
09/11/2006 tarihli ihrakiye teslim lisansı sahibi olan davacı şirket tarafından, 2010 yılında … A.Ş.’den 2010 yılı Ağustos ayında 171 ton, Eylül ayında ise 154 ton … yakıtı satın alınmasına rağmen … yakıtının ihrakiye teslim faaliyeti kapsamında ikmalini gerçekleştirmediği, Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü, Devlet Hava Meydanları Genel Müdürlüğü, Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ile yapılan yazışmalar sonucunda davacıya ait verilere rastlanmadığının belirtilmesi üzerine, … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla davacı şirketten yazılı savunma alınmasına karar verildiği, davacı şirketin yazılı savunmasında, bildirimlerin ilk önce yazılı olarak, daha sonra ise elektronik ortamda yapıldığının bildirildiği, yazılı savunması yeterli görülmeyen davacı hakkında 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 4. maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları ile Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 18. maddesine aykırı hareket edildiğinden bahisle aynı Kanun’un 19. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendi uyarınca …-TL idarî para cezası verilmesine yönelik … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının tesis edildiği, anılan Kurul kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 2. maddesinde, “İhrakiye”; ülkenin karasuları ve/veya karasuları bitişiğinde deniz vasıtalarına veya hava meydanlarında yerli ve yabancı uçaklara vergili veya vergisiz sağlanan akaryakıtı ve madeni yağ; “İhrakiye teslim şirketi ve bayii”; Yurt içinden veya yurt dışından temin ettiği ihrakiyeyi deniz ve hava taşıtlarına ikmal eden lisanslı sermaye şirketi ve lisanslı bayiler olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanun’un ”Lisans sahiplerinin temel hak ve yükümlülükleri” başlıklı 4. maddesinin 3. fıkrasında, ”Piyasa faaliyetinde bulunanlar, kötü niyet veya tehlikeli eylem sonucunu doğuracak her türlü işlemden özenle kaçınmak, bunların oluşumunun engellenmesi için her türlü tedbiri almak ile istenmeyen durumları en kısa sürede gidermek zorundadır.” kuralı yer almaktadır.
Kanun’un fiil tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendinde de, 4. madde hükümlerinin ihlâli hâlinde, sorumlularına …Türk Lirası idarî para cezası verileceği kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı şirket 09/11/2006 tarihli ihrakiye teslim lisansı kapsamında faaliyet göstermektedir. Mevzuatta, ihrakiye teslimi lisans sahiplerinin, piyasada ihrakiyenin deniz ve hava taşıtlarına ikmal edilmesi veya diğer ihrakiye teslimi lisans sahibi tüzel kişilere ikmali işi ile iştigal edebilecekleri düzenlenmektedir.
İdare tarafından savunma dilekçesinde, … A.Ş.’den 20/09/2010 tarih ve … sayılı yazı ile, davacıya 2006-2010 yılları arasında yapılan satışın istendiği, gönderilen 08/10/2010 tarihli yazıda, 2010 yılı Ağustos ayında 171 ton, Eylül ayında ise 154 ton, toplamda 325 ton … satışının davacı şirkete yapıldığının bildirilmesi ve kayıtlarda da herhangi bir bildirime rastlanılmaması üzerine, davacıdan yazılı savunma istenmiştir. Davacı tarafından yazılı savunmada “2010 yılı Ağustos ayından itibaren satış yapmaya başladıkları ve bildirimleri yaptıkları bildirimlerin ilk önce yazılı olarak daha sonra elektronik ortamda yapıldığı fakat idare kayıtlarında gözükmediği, sistemsel bir hata olduğu” açıklamasına yer verilmiştir. Bunun üzerine konunun araştırılması için idareler ile yazışmalar başlatılmıştır.
Bu kapsamda, Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nden, davacı şirketin 2006-2010 yılları arasındaki ithalat, ihracat verileri istenmiş, gönderilen 27/09/2010 tarihli yazı ile, davacının 24/09/2010 tarihi itibarıyla gümrük işlemleri tamamlanmış beyannameler üzerinden ihracaat ve ithalat işlemlerine ilişkin bir veriye rastlanmadığı bildirilmiştir. Devlet Hava Meydanlara Genel Müdürlüğü’nden de 2006-2010 yıllarındaki satış verileri istenilmiş, gönderilen 04/11/2010 tarihli yazı ile, davacının akaryakıt satışı hakkında kendilerinde herhangi bir veri bulunmadığı bildirilmiştir. Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün 01/12/2010 tarihli yazısında da, davacının, Sivil Hava Ulaşımına Açık Hava Alanlarında Yer Alan Gayrı Sıhhi İşyeryeri İçin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik kapsamında akaryakıt ikmali yapan şirketler listesinde bulunmadığı bildirilmiştir.
Davacı, ihrakiye faaliyeti kapsamında satış yaptığına ilişkin 2010 yılının 8., 9., 10., 11. ve 12. aylarında … yakıtı satışlarına ilişkin faturalarını davalı idareye sunduğunu bildirmiş olsa da idare tarafından yapılan yazışmalar ile bu durum teyit edilemediğinden 2010 yılında … A.Ş.’den satın aldığı … yakıtını ihrakiye teslimi faaliyeti kapsamında ikmal etmediği gerçekçesi ile dava konusu işlem tesis edilmiştir.
Davacı tarafından, “ihrakiye faaliyeti kapsamında satış yaptığına ilişkin 2010 yılının 8., 9., 10., 11. ve 12. aylarında … yakıtı satışlarına ilişkin faturalarını davalı idareye sunduğu, söz konusu faturalı satışlara ait tablonun dava dosyasında da yer aldığı, davalı idarece faturalarla sabit olan satışların gerçek olup olmadığı hususunda bir araştırma yapılmaksızın işlem tesis edildiği” iddia edilmektedir.
Uyuşmazlıkta, davacı şirket tarafından ihrakiye teslimi kapsamında idareye sunulan faturaların yazışmalar ile teyit edilememesi ve 2011 yılında bayilik lisansı sahibi “… Petrol” ünvanlı akaryakıt istasyonunda yapılan denetimde jet yakıtı ikmali yapılmasının tespiti üzerine, havacılık firmalarına fatura kesilerek bayilere satış yapmak suretiyle sahte faturalarla jet yakıtının istasyonlara ikmal edildiği sonucuna varılarak hem bayi hem davacı şirket hakkında işlemler tesis edildiği, Mahkemece temyize konu kararla, davacının 2010 yılının 8., 9., 10., 11. ve 12. aylarında ihrakiye faaliyeti kapsamında gerçekleştirdiği iddia edilen … yakıtı satışlarına ilişkin düzenlenen faturaların gerçek olup olmadığı araştırılmadan işlem tesis edilemeyeceğinden işlemin iptaline karar verilmesinden sonra düzenlenen ve davacı şirket ile davacı tarafından Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na sunulan satış faturalarına konu firmaların da yer aldığı sahte fatura incelemesini kapsayan 25/04/2016 tarihli Vergi Tekniği Raporu’nda, davacı şirket tarafından 2010, 2011, 2012 yıllarına ait düzenlenen faturaların büyük bir kısmının sahte belge niteliğinde olduğu, bahse konu satışlara ilişkin jet yakıtı teslimlerinin gerçeği yansıtmadığı, ihrakiyenin Petrol Piyasası Kanunu ve Lisans Yönetmeliği hükümlerine aykırı bir şekilde hava taşıtlarına ikmal edilmeyip, yurt içinde motorin muadili olarak satıldığı tespitlerine yer verildiği görülmektedir.
Bu itibarla, ihrakiye teslimi lisans sahiplerinin piyasada ihrakiyenin deniz ve hava taşıtlarına ikmal edilmesi veya diğer ihrakiye teslimi lisans sahibi tüzel kişilere ikmali işi ile iştigal edebilecekleri, ancak davacı şirketin lisansın tanıdığı hak dışında faaliyette bulunduğunun açık olduğu anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 27/11/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.