Danıştay Kararı 13. Daire 2014/1218 E. 2020/791 K. 10.03.2020 T.

Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2014/1218 E.  ,  2020/791 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2014/1218
Karar No:2020/791

TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVALI): Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
VEKİLİ : …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait akaryakıt istasyonundan alınan numunenin analizi sonucunda teknik düzenlemelere aykırı olduğunun tespit edildiği ve bu fiilin 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendine aykırı olduğundan bahisle, anılan Kanun’un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca …-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin 20/12/2012 tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; bayilik lisansı sahibi olan davacı şirkete ait akaryakıt istasyonundaki pompadan 16/01/2012 tarihinde yapılan denetim sonucu alınan akaryakıt numunelerinin 18/01/2012 tarihinde … Üniversitesi Akaryakıt/Petrol Analiz Labaratuvarı’na teslim edildiği, 19/01/2012 tarihinde analizlerine başlanarak 01/02/2012 tarihinde bitirildiği, yapılan analiz sonucu düzenlenen 14/02/2012 tarihli raporlarla, alınan numunelerin teknik düzenlemelere aykırı olduğunun tespit edildiği, davacı tarafından bu raporlara yapılan itiraz üzerine düzenlenen 15/10/2012 tarihli yeni raporlarla da, alınan numunelerin teknik düzenlemelere aykırı olduğu hususunun tekrar belirtildiği, bu raporlar esas alınarak dava konusu işlemin tesis edilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı, teknik düzenlemelere uygun olmayan akaryakıt ikmal ettiği akredite laboratuvar analizi sonucu düzenlenen raporlar ile saptanan davacı şirkete idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık görülmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ön araştırma ve soruşturma yapılmadan işlem tesis edilemeyeceği, dağıtıcıdan alınan akaryakıta daha önce analiz yaptırıldığı ve teknik kriterlere uygun çıktığı, kendilerince herhangi bir müdahale ile “mevcut gom” parametresinin değiştirilemeyeceği, teknik analiz sürecinin başından itibaren yanlış işlediği, analiz sonuçlarının yanlış olduğu, aynı üniversitenin yapmış olduğu başka analizlere yapılan itirazlar sonucunda analiz sonuçlarının yanlış çıktığının anılan üniversite tarafından da kabul edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Akaryakıt bayilik lisansı kapsamında faaliyet gösteren davacı şirkete ait istasyonda 16/01/2012 tarihinde yapılan denetimde alınan numunenin yapılan analizi sonucunda düzenlenen 14/02/2012 tarihli “Benzin (…)” sayılı ilk analiz raporunda benzin numunesinin “mevcut gom, potasyum ve mangan” parametreleri açısından teknik düzenlemelere aykırı olduğu tespitine yer verilmiştir. Bu rapora davacı tarafından yapılan mangan ve potasyumun katkılı kurşunsuz 95 oktan benzinde bulunacağı, alınan numunenin sadece “kurşunsuz 95 oktan benzin” olduğu itirazları üzerine revize analiz raporu hazırlanmıştır. 15/10/2012 tarihli “Benzin (…)” sayılı revize analiz raporunda bu defa sadece “mevcut gom” parametresinin teknik düzenlemelere aykırı olduğu tespitine yer verilmiştir.
Davacıdan alınan yazılı savunma neticesinde, savunmada ileri sürülen hususlar yerinde görülmeyerek bu durumun 5015 sayılı Kanun’un 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendine aykırı olduğundan bahisle, anılan Kanun’un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca …-TL idarî para cezası verilmesi işleminin tesis edilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun “Lisans Sahiplerinin Temel Hak ve Yükümlülükleri” başlıklı 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendinde, bu Kanuna göre faaliyette bulunanların; piyasa faaliyetlerinde, Kurul’un belirleyeceği teknik düzenlemelere uygun akaryakıt sağlamakla yükümlü oldukları; 14. maddesinin dördüncü fıkrasında, Kurum’un piyasa faaliyetlerini kendi personeli ile veya kamu kurum ve kuruluşları ile özel denetim kuruluşlarından hizmet alımı yoluyla denetime tâbi tutacağı, Kurum’un, denetlemelerde kullanılmak üzere, Türkiye Akreditasyon Kurumu ile işbirliği yaparak akredite sabit ve gezici laboratuvarlar kurabileceği, kurulmasına kaynak aktarabileceği, denetlemede, ön araştırmada ve soruşturmada takip edilecek usul ve esasların çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği; 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendinde, 4. madde hükümlerinin ihlâli hâlinde, sorumluları hakkında ikiyüzellibin Türk Lirası idarî para cezası uygulanacağı kurala bağlanmış olup; petrol piyasasına ilişkin faaliyetler kapsamındaki tesislerin ve piyasaya sunulan petrol ve madenî yağın teknik düzenlemelere ve standartlara uygunluğu ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi amacıyla 10/09/2004 günlü, 25579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde, akaryakıtın teknik düzenlemelere uygun olmasının zorunlu olduğu; (b) bendinde, ürünlerin öncelik sırasıyla TS veya EN standartlarına veya bu standart da yoksa, TSE tarafından kabul gören diğer standartlara uygun olmasının esas olduğu belirtilmiş; aynı Yönetmeliğin 7. maddesinin (d) bendinde ise, lisans sahiplerinin akaryakıtı teknik düzenlemelere uygun olarak arz etmekle yükümlü oldukları ifade edilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, davacıya ait akaryakıt istasyonunda 16/01/2012 tarihinde yapılan denetimde alınan benzin numunesine ilişkin … tarafından ilk olarak düzenlenen 14/02/2012 tarihli Benzin (..) sayılı analiz raporunda, benzin numunesinin “mevcut gom, potasyum ve mangan“ parametreleri açısından teknik düzenlemelere aykırı olduğu tespitine yer verilmiştir. Bu rapora davacı tarafından mangan ve potasyumun katkılı kurşunsuz 95 oktan benzinde bulunacağı, alınan numunenin sadece kurşunsuz 95 oktan benzin olduğu yönündeki itirazları üzerine revize analiz raporu hazırlanmıştır. 15/10/2012 tarihli Benzin (…) sayılı revize analiz raporunda sadece “mevcut gom” parametresinin teknik düzenlemelere aykırı olduğu tespit edilmiştir.
Davacı şirket tarafından verilen savunmada ve dava dilekçesinde, dağıtıcıdan akaryakıtı alırken bağımsız analiz kuruluşuna analiz yaptırıldığı, mevcut gom parametresinin aykırı çıkmadığı, teknik kriterlere uygun çıktığı, kendilerince herhangi bir müdahale ile mevcut gom parametresinin değiştirilemeyeceği hususları ileri sürülmüştür.
Bu kapsamda, Dairemizin bir başka dava dosyasına ilişkin olarak 16/10/2019 tarihli ara kararı ile analizi yapan İnönü Üniversitesi Petrol Analiz Laboratuvarına, “mevcut gom parametresinin üretim aşamasında ayarlanıp, ayarlanamayacağı, diğer parametreler sınır değerde tutularak sonradan müdahale ile değiştirilip, değiştirilemeyeceği, mevcut gom parametresinin üretim aşamasında ayarlanıp ayarlanmadığı, mevcut gom parametresinin ölçümünde gerekli filtrasyon yapılmamış olmasının teknik düzenlemelere aykırı sonuç verip vermeyeceği, numunenin alındığı tarihten laboratuvara teslim edildiği tarihe kadar hangi koşullar altında muhafaza edilmesi gerektiği, numunenin uygun koşullarda muhafaza edilmemesi hâlinde söz konusu parametrenin teknik düzenlemelere aykırı sonuç verip vermeyeceği, numunenin alındığı tarih ile analizin yapıldığı tarihler arasında beklemeye bağlı olarak mevcut gom parametresinde değişim olup olmayacağı, eğer değişim söz konusuysa numunenin ulusal marker seviyesi ile birlikte diğer teknik düzenleme parametrelerinde de aykırılık olup olmayacağı, diğer bütün parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle sadece mevcut gom parametresinin sonradan müdahale ile standardının altında veya üzerinde olacak şekilde değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olup olmadığı, mevcut gom parametresinin ölçümünde dış etkenlerin ve/veya dışarıdan herhangi bir müdahalenin ne kadar etkili olduğu, böyle bir dış etken ve/veya müdahale varsayımı altında numunenin ulusal marker seviyesi ile birlikte diğer teknik düzenleme parametrelerinde de değişiklik olup olmayacağı hususları sorulmuştur.
… Üniversitesi Petrol Analiz Laboratuvarı Müdürlüğü tarafından 22/01/2020 tarihinde verilen ara karar cevabında;” diğer bütün parametrelerin sınır değerde olup yalnızca “mevcut gom” analiz değerinin aykırı olmasının tamamen ürün rafinasyon aşamasında gerçekleştirilen süreçlerle ilgi bir sonuç olduğu, rafineri üretim sürecinde elde edilen ürünler standart ayırma süreçlerine tabi tutulduğundan sonradan müdahale ile laboratuvarlarda “mevcut gom” oranının değiştirilmesinin teknik olarak ve akredite laboratuvar için mümkün olmadığı, numunenin alındığı tarihten teslim edildiği tarihe kadar geçen sürede uygun koşullarda saklanmazsa numunenin yapısında “mevcut gom” parametresi ve diğer parametrelerde saklama koşullarına bağlı sapmaların olabileceği” hususlarına yer verilmiştir.
Bu durumda, her ne kadar davacı tarafından müdahale ile benzin numunesinin “mevcut gom” parametresinin değiştirilerek teknik düzenlemelere aykırı akaryakıt ikmali yapıldığı fiili nedeniyle işlem tesis edilmiş olsa da, davacıya ait akaryakıt istasyonundan alınan numunenin analizi sonucunda düzenlenen muayene raporunda, analizi yapılan akaryakıtın ulusal marker seviyesinin geçerli olduğunun ve diğer parametrelerde bir aykırılık olmadığının tespit edildiği, akredite laboratuvarları tarafından verilen görüşte de, “mevcut gom” parametresinin tamamen ürün rafinasyon aşamasında gerçekleştirilen süreçlerle ilgili bir sonuç olduğu ve sonradan müdahale ile değiştirilemeyeceği cevabı göz önünde bulundurulduğunda, numunenin ulusal marker seviyesinin geçerli olması, sadece “mevcut gom” parametresinin teknik düzenlemelere aykırı çıkması, diğer parametrelerin uygun bulunması, davacının numune alınan akaryakıta bir müdahalesinin olduğuna ve piyasaya teknik kriterlere aykırı akaryakıt arz ettiğine ilişkin somut bir tespitin de bulunmaması karşısında, davacının, akaryakıtı teknik düzenlemelere uygun olarak arz etme yükümlülüğünü yerine getirmediği fiilinin somut olarak ortaya konulamadığı sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 10/03/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.