Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2013/852 E.  ,  2017/1062 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2013/852
Karar No : 2017/1062

Davacı: …
Vekili: …
Davalı: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
Vekilleri: …

Davanın Özeti: Davacı şirketin … numaralı üretim lisansına dayanarak yerli ürün katkısıyla kurduğu yenilenebilir enerji kaynaklarından (rüzgârdan) elektrik enerjisi üreten tesisinde 2012 yılında üretip Yenilenebilir Enerji Kaynak Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında sattığı elektrik enerjisinin 26.07.2012 tarih ve 28365 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerinden yararlandırılması için yaptığı 23.08.2012 tarih ve SU/rr-172 sayılı başvurusunun cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin davalı idare işleminin; tesiste kullanılan türbin kanatları ve türbin kulelerinin uluslararası standartlara uygunluğunun, TS EN 45011 “Ürün Belgelendirmesi Yapan Belgelendirme Kuruluşları İçin Genel Şartlar” standardına uygun olarak, Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) ile karşıklı tanıma anlaşması imzalamış Alman Ulusal Akreditasyon Kurumu DakkS tarafından akredite edilmiş Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları’nca (TÜV Sud, TÜV Nord ve Dewi) düzenlenen ve aksamın uluslararası standartlara uygunluğunu belirten ürün sertifikaları ile belgelendirildiği, Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları tarafından düzenlenen belgelerin, üzerlerinde “ürün sertifikası”, “Type Certificate” veya “Component Certificate” ibareleri bulunmadığı için üretim tesisinde kullanılan türbin kanatları ve çelik kulelerin uluslararası standartlara uygunluğunu kanıtlayan belgeler olarak kabul edilmemesinin 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’a aykırı olduğu, bu belgelerin üzerinde “Tip Belgesi”, “Tasarım Değerlendirme için Uygunluk Belgesi”, “Belgelendirme Raporu”, “Çelik Kule Değerlendirmesine Dair Belgelendirme Raporu” gibi ibarelerin bulunmasının, anılan belgelerin sözü edilen aksamın uluslararası standartlara uygunluğunu kanıtlama niteliğini ortadan kaldırmayacağı, 2014 yılı için yerli ürün desteğinden yararlandırılma talebi ekinde sunulan bu ürün sertifikalarının idare tarafından tesisin kanat ve türbin kulelerinin standartlara uygun olduğunu kanıtlayan belgeler olarak kabul edildiği ileri sürülerek; 19.06.2011 tarih ve 27969 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelik”in (Yönetmelik) 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde yer alan ve bu aksamın uluslararası ve ulusal standartlara uygunluğunu belirten ürün sertifikasının Ulusal Akreditasyon Kurumları tarafından düzenlenmesi şartını içeren hükmün ise, 5346 sayılı Kanun’un 6/B maddesinin uygulanabilmesini imkânsız kıldığı, zira Ulusal Akreditasyon Kurumları’nın (4457 sayılı Türk Akreditasyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile kurulan TÜRKAK) Yönetmelik’in 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde tarif edilen belgeyi düzenleyemeyeceği, 5346 sayılı Kanun’un 6/B maddesinin yürürlüğe girdiği 29.12.2010 tarihi itibarıyla Türkiye’de rüzgâr türbinlerinde kullanılan kanat ve çelik kuleler için uygunluk denetimi yapma konusunda akredite edilmiş ulusal bir kuruluş bulunmadığı, bu konuda ilk ve tek yetkili uygunluk değerlendirme kuruluşunun 2012 yılı Mayıs ayında akredite edildiği, bu kuruluşun da, akredite edildiği tarihten önce üretilen ürünlerin ulusal veya uluslararası standartlara uygunluğu hakkında belge düzenleme yetkisine sahip olmadığı, 5346 sayılı Kanun’un 6/B maddesinden yararlanabilmenin, tüm ülkede yalnızca bir tane olan bir özel hukuk tüzel kişisinden belge alma şartına bağlanmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Usule ilişkin olarak, davacının 2012 yılına ilişkin talebinin reddine yönelik bir işlem bulunmadığı, ilanı gereken düzenleyici işlemlere karşı dava açma süresinin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, davacının Yönetmelik’e karşı dava açmadığı, 09.10.2012 tarihli Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı yazısının da 2013 yılına ilişkin eksikliklerin bildirilmesine yönelik bilgilendirme yazısı olduğu, bu nedenle davanın süre aşımı yönünden reddedilmesi gerektiği; esasa ilişkin olarak, Yönetmelik’in 4. maddesine göre yerli ürün desteğinden faydalanmak isteyen firmalardan ulusal akreditasyon kuruluşlarınca (TÜRVAK, DAKKS, DANAK vb.) akredite edilmiş (TSE, DEWİ-OCC, TÜV SUD, TÜV NORD, TÜRK LOYDU vb.) kuruluşlar tarafından düzenlenmiş ürün sertifikalarının istenildiği, davacıya gönderilen bilgilendirme yazılarından da anlaşılacağı üzere davacıdan Ulusal Akreditasyon Kurumu tarafından düzenlenmiş ürün sertifikasının istenilmediği, 21.07.2011 tarih ve 28001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik’in 5. ve 6. maddeleri gereği YEKDEM’e yıl ortasında başvuru yapılamayacağından, davacının 23.08.2012 tarihli başvurusunun da 2013 yılı için değerlendirilmeye alındığı, 09.10.2012 tarihli Bakanlık yazısıyla da bu konu hakkında davacının bilgilendirildiği, işlem tarihindeki Yönetmelik’in 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi gereğince ürün sertifikasının aksam için istenildiği, aksamları oluşturan bütünleyici parçalar ve aksamların oluşturduğu türbin için sertifika istenilmediği, aksamların “kanat, jeneratör ve güç elektroniği, türbin kulesi, rotor ve nasel gruplarındaki mekanik aksamın tamamı” olarak tanımlandığı ve bu aksamlar için ürün sertifikalarının alınması gerektiği, 04.09.2013 tarih ve 28755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 19.06.2011 tarihli ve 27969 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelikte değişiklik yapıldığı, bu değişiklik sonrası davacının 2014 yılı başvurusunun “ürün sertifikası” sunduğu için değil, tip sertifikası sunduğu için olumlu sonuçlandığı belirtilerek, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hâkimi …’nın Düşüncesi: Davacının 23.08.2012 tarih ve SU/rr-172 sayılı başvurusunun, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı’nca cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlemin iptali isteminin reddine, 19.06.2011 tarih ve 27969 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelik”in 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde yer alan ve bu aksamın uluslararası ve ulusal standartlara uygunluğunu belirten ürün sertifikasının Ulusal Akreditasyon Kurumları tarafından düzenlenmesi şartını içeren hükmün iptali istemi hakkında ise karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı …’nun Düşüncesi: Dava; davacı şirketin … numaralı üretim lisansına dayanarak kurduğu yenilenebilir enerji kaynaklarından (rüzgârdan) elektrik enerjisi üreten tesisinde üretip sattığı elektrik enerjisinin satışlarında uygulanan fiyata; Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt içinde İmalatı Hakkında Yönetmelik hükümlerinden yararlandırılmak suretiyle yerli ürün destek fiyatı eklemesi istemiyle davalı idareye 23.08.2012 tarihinde yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin ve bu işlemin dayanağı olarak gösterilen anılan Yönetmeliğin 4(b) maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’un “Yerli Ürün Kullanımı” başlıklı 6/B maddesinde, lisans sahibi tüzel kişilerin bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ve 31/12/2015 tarihinden önce işletmeye giren üretim tesislerinde kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması hâlinde; bu tesislerde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için, I sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlara, üretim tesisinin işletmeye giriş tarihinden itibaren beş yıl süreyle bu Kanuna ekli II sayılı Cetvelde belirtilen fiyatların ilave edileceği, II Sayılı Cetvelde yer alan yurt içinde imalatın kapsamının tanımı, standartları, sertifikasyonu ve denetimi ile ilgili usul ve esasların Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği belirtilip, 9. maddesinde, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın bu konuda belirtilen temel ilkelerin ve yükümlülüklerin uygulanması, yönlendirilmesi, izlenmesi, değerlendirilmesi ve alınacak tedbirlerin planlanmasında koordinasyonu sağlayacağı kurala bağlanmıştır.
5346 sayılı Kanun’un 6/B maddesi uyarınca düzenlenen, 19/06/2011 tarih ve 27969 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelik’in “Yurt içi imalatın belgelendirilmesi” başlıklı 4. Maddesinin 26.07.2012 tarih ve 28365 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik 1. fıkrasında, 5346 sayılı Kanunun 6/B maddesinde yer alan hükümden yararlanmak isteyen lisans sahibi tüzel kişilerin, bu Yönetmelik ekinde yer alan EK-1 Yurt İçinde İmal Edilen Aksam ve Bütünleştirici Parçalar Listesi’nde olanlar arasından yurt içinden tedarik ederek elektrik üretim tesislerinde kullanmakta oldukları aksam ve aksam imalatında kullanılan her bir bütünleştirici parça için aşağıdaki belgeleri Bakanlık ve/veya Bakanlığın görevlendirdiği kuruluşa beyan etmek zorunda oldukları belirtilmiş; olay ve işlem tarihinde yürürlükte bulunan, dava konusu (b) bendinde ise, “TS EN 45011 “Ürün Belgelendirmesi Yapan Belgelendirme Kuruluşları İçin Genel Şartlar” standardına uygun olarak Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) ile karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış ulusal akreditasyon kurumları tarafından düzenlenen ve aksamın uluslararası veya ulusal standartlara uygunluğunu belirten ürün sertifikası” bu belgeler arasında sayılmıştır.
Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten tesislerde yerli ürün kullanımının desteklenerek yenilenebilir enerji teknolojisinin yaygın kullanımının sağlanması, bu alandaki imalat sektörünün uluslararası ve ulusal standartlara uygun olarak gelişmesi ve yurt içi katma değerle üretimin teşvik edilmesi suretiyle istihdam ve ekonomiye ilave katkı sağlanması amacıyla tesis edilen ve bu amacı gerçekleştirmeye uygun hükümler içeren dava konusu düzenlemede, anılan kamu hizmetinin gereklerine, dayanağı Kanun hükümlerine ve hukuka aykırılık saptanmamıştır.
Davacının yerli ürün destekleme fiyatından yararlandırılması için davalı idareye yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu davalı idare işlemine gelince; konuya ilişkin düzenlemeler getirmeye ve işlem tesis etmeye anılan Kanun hükümlerine göre görevli ve yetkili kılınan davalı Bakanlık tarafından çıkarılan dava konusu Yönetmeliğin 5/1. maddesinde, “Bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesi kapsamındaki belgelerle yurt içinde imal edildiği belirlenen yerli aksam için lisans sahibi tüzel kişilere Kanun kapsamında uygulanacak yerli katkı ilave fiyatları Bakanlık tarafından 30 iş günü içerisinde EPDK’ya bildirilir.” hükmü, 6/3. maddesinde de; “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce işletmeye alınmış üretim tesislerinde kullanılan yerli aksamlar için düzenlenen Yerli İmalat Durum Belgeleri lisans sahibi tüzel kişi tarafından Bakanlığa sunulur. Bakanlık gerekli görmesi halinde, yerli katkı ilave fiyatlarını tespit etmeden önce Yerli İmalat Durum Belgesi beyan edilen aksamı yerinde kontrol edebilir. Belgelerin Bakanlığa sunuluş tarihinden itibaren geçerli olacak olan yerli katkı ilave fiyatları Bakanlık tarafından 30 iş günü içerisinde EPDK’ya bildirilir.” düzenlemesi yer almıştır.
5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun
‘un 3. maddesinin 14. bendinde, “YEK Destekleme Mekanizması; Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösterenlerin faydalanabileceği fiyat, süreler ve bunlara yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları içeren destekleme mekanizması” olarak tanımlanmış, “YEK Destekleme Mekanizması” başlıklı 6. maddesinde; “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği 18.05.2005 tarihinden 31.12.2015 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek YEK Destekleme Mekanizmasına tabi üretim lisansı sahipleri için, bu Kanuna ekli I sayılı Cetvelde yer alan fiyatlar, on yıl süre ile uygulanır. Ancak, arz güvenliği başta olmak üzere diğer gelişmeler doğrultusunda 31.12.2015 tarihinden sonra işletmeye girecek olan YEK Belgeli üretim tesisleri için bu Kanuna göre uygulanacak miktar, fiyat ve süreler ile kaynaklar Cetveldeki fiyatları geçmemek üzere, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.
YEK Destekleme Mekanizmasına bir sonraki takvim yılında tabi olmak isteyenler YEK Belgesi almak ve 31 Ekim tarihine kadar EPDK’ya başvurmak zorundadır.” hükmüne yer verilmiştir.
Dosyadaki belgelerin incelenmesinden; davacı şirketin üretim lisansına göre kurduğu rüzgârdan elektrik enerjisi üreten tesisinde üretip, “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması” kapsamında yapmış olduğu elektrik enerjisi satışlarına uygulanan fiyata, dava konusu Yönetmelik hükümlerine göre “Yerli Ürün Destekleme Fiyatının” eklenmesi istemiyle 23.08.2012 tarihinde davalı idareye yaptığı başvuru üzerine, idarenin 09.10.2012 gün ve 763 sayılı yazısıyla, şirket tarafından sunulan belgenin, ürünün uluslararası standartlar kapsamında sadece standartlarda uygunluğunu gösteren çizim ve teknik dökümanlardan oluşan bir rapor olduğu, imalata yönelik bir ürün belgelendirmesi olmadığı, belgeyi veren kuruluşun hangi akreditasyon kuruluşu tarafından hangi konuda yetkilendirildiğinin belirtilmediği, yerli imalat durum belgelerinin, aksamların ilgili ulusal veya uluslararası standartlara uygun üretildiğini belgeleyen sertifikanın ve veren kuruluşun hangi kuruluşça hangi konularda akredite edildiğini gösteren belgelerin sunulması gerektiği hususunun davacıya bildirildiği, 16.10.2012 gün ve 793 sayılı işlemi ile; başvuruda yararlanılmak istenilen yılın belirtilmediği, 2013 yılı için başvurulmuş ise, aksamın ulusal veya uluslararası standartlarına uygun olarak üretildiğini belgeleyen “ürün sertifikası’nın 31.10.2012 tarihinden önce Bakanlığa sunulması hâlinde talebin değerlendirilebileceğinin davacıya bildirildiği; davalı idarenin 11.12.2012 tarih ve 944 sayılı işlemi ile de; 05.11.2012 tarihinde Bakanlığa sunulan belgelerin ilgili mevzuat gereği istenilen aksamın ulusal veya uluslararası standartlara uygun olarak üretildiğini belirleyen ürün sertifikasını karşılamadığından dolayı işlem tesis edilmediğinin davacıya bildirildiği ve davacı tarafından konuya ilişkin olarak sunulan sözkonusu belgelerin mevzuatın öngördüğü mahiyette ve nitelikte olmadığı anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından, dava konusu başvurunun 2012 yılı için yapıldığı belirtmekte olup; 21.07.2011 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmeliğin 5/2. maddesinde, “YEK Destekleme Mekanizması, PMUM tarafından takvim yılı bazında işletilir.” hükmü, 6. maddesinde de, “Üretim lisansı, bu yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olup YEK belgesi olarak da geçerli olan lisans sahibi tüzel kişiler, lisans bazında bir sonraki takvim yılında YEKDEM’ e kayıt olmak istemeleri hâlinde 31 Ekim tarihine kadar Ek-1 başvuru dilekçesiyle Kuruma başvuru yapar.” hükmü yer almış bulunduğundan, davacının 2012 yılı II sayılı cetvelde belirtilen fiyatın belirlenmesi için Bakanlığa başvurusunu, 2012 yılı YEKDEM başvurusunun son tarihi olan 31 Ekim 2011 tarihinden yaklaşık 10 ay geç olarak yaptığı ve davacının 2012 YEK listesinde (YEKDEM) I sayılı cetvelde belirlenen fiyatlardan yararlanmaktayken 2012 takvim yılı içinde II sayılı cetvelde belirtilen fiyatlarından da yararlanmak istediği, yerli ilave katkı fiyatını gösteren belgeyi EPDK’ ya sunamadığından dolayı sadece I sayılı cetvelde belirtilen fiyatlardan yararlandırılan davacının sonraki dönemde 04.09.2013 tarihli konuya ilişkin Yönetmelik değişikliğinden sonra yaptığı 2014 yılı başvurusunun ise bu değişikliğe göre değerlendirilerek ve anılan Yönetmelik değişikliği ile, başvuruda sunulması öngörülen “tip sertifikası” sunduğu için olumlu sonuçlandığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu döneme ilişkin olarak, dava konusu Yönetmelik maddesinde belirtilen belge eklenmek suretiyle, mevzuatta öngörülen şekilde ve süresinde başvuruda bulunmadığı anlaşılan davacı şirketin yerli ürün destek fiyatından yararlandırılması istemli başvurusunun reddine ilişkin olarak tesis edilen dava konusu davalı idare işleminde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacının diğer iddiaları ise dava konusu işlemleri kusurlandırılacak mahiyette görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce duruşma için taraflara önceden bildirilen 18.04.2017 tarihinde, davacı vekili …’ın ve davalı idare vekili Hukuk Müşaviri Av. …’ün geldikleri, Danıştay Savcısı’nın hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısı’nın düşüncesi alındıktan sonra, taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Dava dosyası incelenip, gereği görüşüldü:
Dava, davacı şirketin …numaralı üretim lisansına dayanarak yerli ürün katkısıyla kurduğu yenilenebilir enerji kaynaklarından (rüzgârdan) elektrik enerjisi üreten tesisinde 2012 yılında üretip YEKDEM kapsamında sattığı elektrik enerjisinin 26.07.2012 tarih ve 28365 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerinden yararlandırılması için yaptığı 23.08.2012 tarih ve SU/rr-172 sayılı başvurusunun cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin davalı idare işleminin ve 19.06.2011 tarih ve 27969 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelik”in 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde yer alan ve bu aksamın uluslararası ve ulusal standartlara uygunluğunu belirten ürün sertifikasının Ulusal Akreditasyon Kurumları tarafından düzenlenmesi şartını içeren hükmün iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarenin usule yönelik itirazları yerinde görülmeyerek esasa geçildi.
5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’un “YEK belgesi” başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasında, yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisinin iç piyasada ve uluslararası piyasalarda alım satımında kaynak türünün belirlenmesi ve takibi için üretim lisansı sahibi tüzel kişiye EPDK tarafından “Yenilenebilir Enerji Kaynak Belgesi” (YEK Belgesi) verileceği; 6094 sayılı Kanun’la değişik “YEK Destekleme Mekanizması” başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasında, 5346 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 18/5/2005 tarihinden 31/12/2015 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek YEK Destekleme Mekanizmasına tabi üretim lisansı sahipleri için Kanun’a ekli I sayılı Cetvelde yer alan fiyatların on yıl süre ile uygulanacağı, ancak arz güvenliği başta olmak üzere diğer gelişmeler doğrultusunda 31/12/2015 tarihinden sonra işletmeye girecek olan YEK Belgeli üretim tesisleri için bu Kanun’a göre uygulanacak miktar, fiyat ve süreler ile kaynakların Cetveldeki fiyatları geçmemek üzere Bakanlar Kurulu tarafından belirleneceği; 6094 sayılı Kanun’la eklenen “Yerli ürün kullanımı” başlıklı 6/B maddesinin 1. ve 2. fıkralarında, lisans sahibi tüzel kişilerin bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ve 31/12/2015 tarihinden önce işletmeye giren üretim tesislerinde kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması hâlinde, bu tesislerde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için I sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlara, üretim tesisinin işletmeye giriş tarihinden itibaren beş yıl süreyle bu Kanuna ekli II sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlar ilave edileceği ve II sayılı Cetvelde yer alan yurt içinde imalatın kapsamının tanımı, standartları, sertifikasyonu ve denetimi ile ilgili usul ve esasların Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği kurallarına yer verilmiştir.
6094 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 4. maddesinin gerekçesinde, “…Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinde kullanılan mekanik veya elektromekanik teçhizat büyük ölçüde ithal edilmektedir. Tarife desteği ile ülkemizin yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim potansiyelinin hayata geçirilmesi sırasında, ihtiyaç duyulacak türbin, jeneratör ve benzeri diğer teçhizatın ülkemizde üretilmesi sanayimiz açısından hem teknoloji transferine hem de istihdam artışına imkân verecektir. Belirtilen nedenlerle 31/12/2015 tarihinden önce işletmeye giren yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesislerinde kullanılan teçhizatın yurt içinde üretilmesi hâlinde, rakamları ve parçaları gösterir II sayılı cetvel gereğince ilave bir ödemenin de yapılması kararlaştırılmıştır. Söz konusu ödemeye ilişkin usul ve esasların Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yönetmelikle düzenlenmesi, 31/12/2015 tarihinden sonra bu konuya ilişkin hususların ise Bakanlar Kurulunca belirlenmesi ile birlikte yerli katkı ilavesine ilişkin düzenlemelerin 5346 sayılı Kanuna “Yerli ürün kullanımı” başlıklı 6/B maddesi olarak eklenmesi kabul edilmiştir…” açıklamasına yer verilmiştir.
5346 sayılı Kanun’a 6094 sayılı Kanunla eklenen 6/B maddesine dayanılarak hazırlanan ve işlem tarihinde yürürlükte bulunan 19.06.2011 tarih ve 27969 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinin 26.07.2012 tarih ve 28365 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik 1. fıkrasında,
“a) Yerli Aksam: Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan ‘EK-1 Yurt İçinde İmal Edilen Aksam ve Bütünleştirici Parçalar Listesi’nde açıklanan bütünleştirici parçalarının yerli aksam oranları bazında en az %55’i yurt içi katma değerle üretilen aksamı,
b) Aksam ve bütünleştirici parça tedarikçisi: Elektrik üretim şirketine ya da sistem tedarikçisine yurt içinde veya Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisindeki serbest bölgelerde imal ettiği aksamı ve bütünleştirici parçaları satan Sanayi Odasına ve/veya Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı şirketi,
…
h) Yerli Katkı İlave Fiyatı: Yurt içinde imal edilen ve ‘EK-1 Yurt İçinde İmal Edilen Aksam Tanımları’ tablosunda yer alan bir aksam için belirlenen yerli aksam oranının Kanunun II sayılı Cetvelinde belirtilen fiyat ile çarpımı sonucunda elde edilen fiyatı,
ı) Bütünleştirici Parça: Aksam imalatında kullanılan temel parçaları ifade eder” hükmüne yer verilmiştir.
Yönetmelik’in “Yurt içi imalatın belgelendirilmesi” başlıklı 4. maddesinin 26.07.2012 tarih ve 28365 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik 1. fıkrasında,
“Kanunun 6/B maddesinde yer alan hükümden yararlanmak isteyen lisans sahibi tüzel kişiler, bu Yönetmelik ekinde yer alan EK-1 Yurt İçinde İmal Edilen Aksam ve Bütünleştirici Parçalar Listesi’nde olanlar arasından yurt içinden tedarik ederek elektrik üretim tesislerinde kullanmakta oldukları aksam ve aksam imalatında kullanılan her bir bütünleştirici parça için aşağıdaki belgeleri Bakanlık ve/veya Bakanlığın görevlendirdiği kuruluşa beyan etmek zorundadır.
a) Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan ve 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre işlem yapan yeminli mali müşavir tarafından aksam ve aksam imalatında kullanılan her bir bütünleştirici parça için ayrı ayrı hazırlanan ve imalatçı firmalar, sistem veya aksam tedarikçisinin bağlı bulunduğu Sanayi Odası veya Ticaret ve Sanayi Odası tarafından onaylanan EK-2 Yerli İmalat Durum Belgesi,
b) TS EN 45011 “Ürün Belgelendirmesi Yapan Belgelendirme Kuruluşları İçin Genel Şartlar” standardına uygun olarak Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) ile karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış ulusal akreditasyon kurumları tarafından düzenlenen ve aksamın uluslararası veya ulusal standartlara uygunluğunu belirten ürün sertifikası.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Yönetmelik’in ekinde yer alan “Yurt İçinde İmal Edilen Aksam Tanımları” başlıklı Ek-1’de, 26.07.2012 tarih ve 28365 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik’in eki EK-A ile değişiklik yapılmış, Ek başlığı “EK-1 Yurt İçinde İmal Edilen Aksam ve Bütünleştirici Parçalar Listesi” olarak değiştirilmiş, Ek’in “B- Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi” başlıklı bölümünde, kanat, jeneratör ve güç elektroniği, türbin kulesi ve rotor ve nasel gruplarındaki mekanik aksamın tamamı (kanat grubu ile jeneratör ve güç elektroniği için yapılan ödemeler hariç) yurt içinde imal edilen aksam olarak belirlenmiştir.
Yönetmelik’te 26.07.2012 tarih ve 28365 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişiklik yapıldıktan sonra, 04.09.2013 tarih ve 28755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile de değişiklik yapılarak, Yönetmelik’in “Yurt içi imalatın belgelendirilmesi” başlıklı 4. maddesinin 1. fıkrasında,
“Kanunun 6/B maddesinde yer alan hükümden yararlanmak isteyen lisans sahibi tüzel kişiler, bu Yönetmelik ekinde yer alan EK-1 Yurt İçinde İmal Edilen Aksam ve Bütünleştirici Parçalar Listesi’nde olanlar arasından yurt içinden tedarik ederek elektrik üretim tesislerinde kullanmakta oldukları aksam ve aksam imalatında kullanılan her bir bütünleştirici parça için aşağıdaki belgeleri Bakanlık ve/veya Bakanlığın görevlendirdiği kuruluşa 30 Eylül tarihine kadar beyan etmek zorundadır.
a) Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan ve 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre işlem yapan yeminli mali müşavir tarafından aksam ve aksam imalatında kullanılan her bir bütünleştirici parça için ayrı ayrı hazırlanan ve imalatçı firmalar, sistem veya aksam tedarikçisinin bağlı bulunduğu Sanayi Odası veya Ticaret ve Sanayi Odası tarafından onaylanan EK-2 Yerli İmalat Durum Belgesi,
b) Türk Standartları Enstitüsü veya TS EN 45011 “Ürün Belgelendirmesi Yapan Belgelendirme Kuruluşları İçin Genel Şartlar” veya TS EN ISO/IEC 17065 “Ürün, Proses ve Hizmet Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar İçin Şartlar” standardına uygun olarak Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) ile karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış ulusal akreditasyon kurumları tarafından akredite edilmiş kuruluşlarca düzenlenen ve aksamın uluslararası veya Türk Standartlarına veya kriterlerine uygunluğunu belirten Tip Sertifikası ve/veya Ürün Sertifikası veya Birim Doğrulama Sertifikası,
c) Tip sertifikası beyan edildiği durumlarda sertifika sahibi tüzel kişi tarafından yerli imalatçı bilgilerini ve yerli üretilen aksamın tip sertifikasına uygun üretildiğini gösteren belge.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından 23.08.2012 tarih ve SU/rr-172 sayılı başvuruyla davalı idareden, YEKDEM kapsamında yaptığı elektrik enerjisi satışlarına uygulanan fiyata, 26.07.2012 tarih ve 28365 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik düzenlemelerine göre yerli ürün destek fiyatının eklenmesinin talep edilmesi üzerine, davalı idarenin 09.10.2012 tarihli yazısıyla, sunulan kanat ve kule ürün sertifikalarının ürünlerin uluslararası standartlar kapsamında sadece standarda uygunluğunu gösteren çizim ve teknik dokümanlardan oluşan bir rapor olduğu, imalata yönelik bir ürün belgelendirmesinin olmadığı, başvurunun değerlendirilebilmesi için yerli imalat durum belgelerinin, aksamların ilgili ulusal veya uluslararası standartlara uygun olarak üretildiğini belgeleyen “ürün sertifikası”nın ve ürün sertifikasını veren kuruluşun hangi akteditasyon kuruluşu tarafından hangi konularda akredite edildiğini gösteren belgelerin asıllarının veya noter onaylı suretlerinin sunulması gerektiğinin davacıya bildirildiği, daha sonra davalı idarenin 16.10.2012 tarih ve 793 sayılı yazısıyla da, davacıya, 23.08.2012 tarihli başvuruda yerli ürün desteğinden yararlanmak istenilen yılın belirtilmediği, bu sebeple 2013 yılı için yerli ürün desteğinden yararlanılmak istenilmesi hâlinde aksamın ulusal veya uluslararası standartlara uygun olarak üretildiğini belgeleyen “ürün sertifikası (Type certificate ve component certificate)”nın asıllarının veya noter onaylı suretlerinin ivedilikle Bakanlığa sunulması hâlinde değerlendirme yapılacağının bildirildiği, davacının 05.11.2012 tarih ve SU/rr-210 sayılı yazıyla, davalı idarenin 09.10.2012 tarihli yazısında istenilen belgelerin sunulduğu, sertifikaların apostilli noter tasdikli suretlerine ise 05.11.2012 tarih ve SU/rr-539 sayılı yazı ekinde yer verildiği belirtilerek davalı idareye başvurulduğu, davalı idarenin 11.12.2012 tarih ve 944 sayılı yazısıyla, davacıya, 05.11.2012 tarihli başvuru ekinde sunulan belgelerin ilgili mevzuat gereği istenilen aksamın ulusal veya uluslararası standartlara uygun olarak üretildiğini belgeyen “ürün sertifikası (Type Certificate ve Component Certificate)” niteliğini taşımadığından dolayı işlem tesis edilmediğinin bildirildiği anlaşılmaktadır.
Davacının 23.08.2012 tarih ve SU/rr-172 sayılı başvurusunun cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin davalı idare işlemi yönünden;
5346 sayılı Kanun’un 6/B maddesi ile, 31.12.2015 tarihinden önce işletmeye giren yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinde kullanılan teçhizatın yurt içinde üretilmesi hâlinde, anılan Kanun’a ekli II sayılı Cetvel uyarınca ilave bir ödeme yapılarak yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinde kullanılan mekanik teçhizatın ülkemizde üretilmesinin teşviki amaçlanmış, 5346 sayılı Kanun’un 6/B maddesine dayanılarak hazırlanan ve 19.06.2011 tarih ve 27969 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelik ile de, II sayılı Cetvel uyarınca ilave ödemeden yararlanmaya ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir. Yönetmelik’in 4. maddesinin 26.07.2012 tarih ve 28365 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik 1. fıkrasında, yerli ürün desteğinden faydalanabilmek için yurt içinde tedarik edilerek üretim tesislerinde kullanılan aksam ve aksam imalatında kullanılan her bir bütünleştirici parça için ayrı ayrı yeminli mali müşavir tarafından hazırlanan ve sistem veya aksam tedarikçisinin bağlı bulunduğu Sanayi Odası veya Ticaret ve Sanayi Odası tarafından onaylanması gereken ve Yönetmelik ekinde yer alan Ek-2 Yerli İmalat Durum Belgesi’nin ve Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) ile karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış ulusal akreditasyon kurumları tarafından düzenlenen ve aksamın uluslararası veya ulusal standartlara uygunluğunu belirten ürün sertifikasının sunulması gerektiği belirtilmiştir.
Dava dilekçesi ekinde sunulan E-48 model rüzgâr türbinine ait Tip Belgesi’nin … adlı kuruluşa verildiği, Tip Belgesi ekinde yer alan Tasarım Değerlendirmesi için Uygunluk Beyanı’nın, … tarafından tasarlanan ve imal edilen E-48 rüzgâr türbininin tasarımına ilişkin olduğu, Enercon E-48 rüzgâr türbini için Enercon E-48/S/64/3F/01, E-48/S/55/3K/01, E-48/S/49/3K/01 boru tipi çelik kulenin değerlendirmesine dair Tip Belgelendirmesi için Boru Tipi Çelik Kulenin Değerlendirilmesine dair Raporda ve E48-1 Rotor Kanadı Belgelendirme Raporunda üreticinin … olarak belirtildiği görülmüştür.
Öte yandan, davacı tarafından 2014 yılı için yerli ürün desteğinden yararlanma talebi ekinde davalı idareye sunulan tip belgelerinin idarece kanat ve türbin kulelerinin standartlara uygun olduğunu kanıtlayan belgeler olarak kabul edildiği iddia edilmişse de, davacının bu talebinin, Yönetmelik’in 4. maddesinin 04.09.2013 tarih ve 28755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değiştirilmesi üzerine yerli ürün desteğinden faydalanabilinmesi için Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) ile karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış ulusal akreditasyon kurumları tarafından akredite edilmiş kuruluşlarca düzenlenen ve aksamın uluslararası veya Türk Standartlarına veya kriterlerine uygunluğunu belirten Tip Sertifikası ve/veya Ürün Sertifikası veya Birim Doğrulama Sertifikası’nın sunulmasının yeterli olarak görülmesi sebebiyle kabul edildiği, kaldı ki anılan Yönetmelik değişikliğiyle 4. maddeye eklenen (c) bendine göre Tip Sertifikasının kabulü için sertifika sahibi tüzel kişi tarafından yerli imalatçı bilgilerini ve üretilen yerli aksamın tip sertifikasına uygun üretildiğini gösteren belge ile birlikte sunulmasının gerektiği açıktır.
Bu itibarla, Yönetmelik’in 4. maddesinin 1. fıkrası uyarınca lisans sahibi tarafından yerli katkı ilave fiyattan yararlanabilmek için yerli imalat durum belgesi ile aksamın uluslararası veya ulusal standartlara uygunluğu belirtilen “ürün sertifikası”nın sunulması gerekirken, davacı tarafından sunulan belgenin Tasarım Değerlendirmesi için Uygunluk Beyanı ve Değerlendirme Raporundan oluşan “Tip Belgesi” olduğu, bu Tip Belgesi’nin ise … (…) adlı kuruluşa verildiği, Tip Belgesi ekinde yer alan değerlendirme raporlarında boru tipi çelik kulenin ve rotor kanadın üreticisi olarak adı geçen kuruluşun belirtildiği, başka bir ifadeyle davacı tarafından Yönetmelik’te belirtilen aksamlara ilişkin “ürün sertifikası” yerine rüzgâr türbininin tamamına ilişkin üreticisi … (…) adlı kuruluş için düzenlenen Tip Belgesi’nin sunulduğu anlaşıldığından, davacının başvurusunun davalı idare tarafından cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelik’in 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi yönünden;
Dava konusu Yönetmelik’in 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde yer alan TS EN 45011 “Ürün Belgelendirmesi Yapan Belgelendirme Kuruluşları İçin Genel Şartlar” standardına uygun olarak Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) ile karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış ulusal akreditasyon kurumları tarafından düzenlenen ve aksamın uluslararası veya ulusal standartlara uygunluğunu belirten ürün sertifikası.” şeklindeki düzenlemenin, 04.09.2013 tarih ve 28755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile, “Türk Standartları Enstitüsü veya TS EN 45011 “Ürün Belgelendirmesi Yapan Belgelendirme Kuruluşları İçin Genel Şartlar” veya TS EN ISO/IEC 17065 “Ürün, Proses ve Hizmet Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar İçin Şartlar” standardına uygun olarak Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) ile karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış ulusal akreditasyon kurumları tarafından akredite edilmiş kuruluşlarca düzenlenen ve aksamın uluslararası veya Türk Standartlarına veya kriterlerine uygunluğunu belirten Tip Sertifikası ve/veya Ürün Sertifikası veya Birim Doğrulama Sertifikası,” şeklinde değiştirildiği görülmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işlem tesis edildikten sonra yapılan Yönetmelik değişikliği ile anılan ürün sertifikasının “ulusal akreditasyon kurumları tarafından” düzenlenmesi şartının kaldırılarak “ulusal akreditasyon kurumları tarafından akredite edilmiş kuruluşlarca” düzenlenmesi şartının getirildiği, ayrıca yapılan değişiklikle ürün sertifikasının yanı sıra Tip Sertifikasının veya Birim Doğrulama Sertifikasının da sunulabilmesine imkân tanındığı anlaşıldığından, Yönetmelik”in 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde yer alan ve bu aksamın uluslararası ve ulusal standartlara uygunluğunu belirten ürün sertifikasının ulusal akreditasyon kurumları tarafından düzenlenmesi şartını içeren hükmün iptali istemi hakkında karar verilmesine gerek bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 23.08.2012 tarih ve SU/rr-172 sayılı başvurunun cevap verilmemek suretiyle reddine ilişkin davalı idare işlemi yönünden DAVANIN REDDİNE, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Aksamın Yurt İçinde İmalatı Hakkında Yönetmelik’in 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde yer alan ve bu aksamın uluslararası ve ulusal standartlara uygunluğunu belirten ürün sertifikasının Ulusal Akreditasyon Kurumları tarafından düzenlenmesi şartını içeren hükmü yönünden ise dava hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı şirket üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacı şirketten alınarak davalı idareye verilmesine, kararın tebliği tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 18.04.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.