Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2013/552 E. , 2019/958 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2013/552
Karar No:2019/958
TEMYİZ EDEN (DAVALI): … Vergi Dairesi Müdürlüğü
KARŞI TARAF (DAVACI): …
VEKİLİ: …
İSTEMİN_KONUSU: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davalı idare tarafından düzenlenen 19/12/2011 tarih ve … takip numaralı ödeme emrinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce; davacı adına düzenlenerek tebliğ edilen ödeme emrinin sebebini oluşturan idari para cezalarına karşı… Asliye Ceza Mahkemesi ve … Asliye Ceza Mahkemesi nezdinde süresi içerisinde açılan davalarda yargılamanın devam ettiği, anılan davaların hâlen derdest olması nedeniyle kesinleşmeyen kamu alacağının tahsili amacıyla ödeme emri düzenlenmesinin hukuken mümkün olmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, 4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 8. maddesi kapsamındaki idari para cezalarına karşı açılan davaların takip ve tahsil işlemlerini durdurmayacağı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …NUN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı hakkında, 26/03/2011 tarihinde yapılan tespite dayalı olarak 138,4 kg kıyılmış tütün, 294 kutu içerisinde 55.500 adet boş makaron ve 800 adet içime hazır dolu makaron bulundurulduğundan bahisle … TL idari para cezası uygulanmış, sözü edilen idari para cezasının iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla süre aşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmiş, 23/08/2011 tarihinde yapılan tespite dayalı olarak 10 kg kıyılmış tütün ve 23 kutu içerisinde 4600 adet boş makaron bulundurulduğundan bahisle …-TL idari para cezası uygulanmış, anılan idari para cezasının iptali istemiyle açılan davada … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiş, bahse konu idari para cezalarının tahsiline yönelik olarak 19/12/2011 tarih ve … takip numaralı toplam …-TL’den oluşan ödeme emri düzenlenmiş, bakılan dava bahse konu ödeme emrinin iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4733 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (ı) bendinde; Kurumdan uygunluk belgesi almadan enfiye, çiğneme, nargile tütünü veya yaprak sigara kâğıdı ya da makaron üretenler ile satan veya satışa arz edenlere beşbin Yeni Türk Lirası idarî para cezası verileceği, (o) bendinde; ticari amaçla sarmalık kıyılmış tütün üretenler ile satan veya satışa arz edenlere ürettikleri, sattıkları veya satışa arz ettikleri tütünün; 50 kilograma kadar (50 kilogram dâhil) olması hâlinde 250-TL, 50 kilogramdan 100 kilograma kadar (100 kilogram dâhil) olması hâlinde 500-TL, 100 kilogramdan 250 kilograma kadar (250 kilogram dâhil) olması hâlinde 1.500-TL, 250 kilogramdan 500 kilograma kadar (500 kilogram dâhil) olması hâlinde 3.000-TL, 500 kilogramdan fazla olması hâlinde 5.000-TL idari para cezası verileceği, aynı maddenin 7. fıkrasında ise; idari para cezalarının, fiillerin tekrarı hâlinde bir önceki cezanın iki katı olarak uygulanacağı, aynı maddenin 9. ve 10. fıkrasında; (ı) bendinde yazılı fiiller hakkında idari yaptırım uygulamaya mülki amirlerin yetkili olduğu, bu Kanun hükümlerine göre verilen idarî yaptırım kararlarına karşı 06/01/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerine göre kanun yoluna başvurulabileceği, idare mahkemesinde davanın, işlemin tebliği tarihinden itibaren on beş gün içinde açılacağı ile iptal davası açılmış olmasının kararın yerine getirilmesini durdurmayacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu ödeme emri, … Kaymakamlığı tarafından 04/04/2011 ve 06/09/2011 tarihlerinde tesis edilen iki ayrı idari para cezasının tahsiline yönelik olarak düzenlenmiştir.
1. 04/04/2011 tarih ve … sayılı … Kaymakamlığı işleminin incelenmesi:
Bahse konu işlemle, davacıya yönelik olarak 4733 sayılı Kanun’un (ı) ve (o) bentlerine aykırı davranıldığından bahisle toplam …-TL idari para cezasına uygulanmıştır. Anılan işleme karşı açılan davada, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla, süresinde açılmadığı gerekçesiyle davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Ödeme emrinin dayanağı olan tahakkuk işlemine karşı dava açılmaması veya açılan davada, dosyanın esasına girilmeksizin davanın reddine karar verilmesi hâlinde, 6183 sayılı Kanun’un 58. maddesi uyarınca, kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı yolundaki itirazlarının incelemesi gereklidir. Dolayısıyla, davacının “böyle bir borcu olmadığı” şeklindeki itirazı kapsamında ödeme emrinin dayanağını teşkil eden kamu alacağının maddî kaynağına ilişkin hukuka uygunluk denetiminin yapılması ve varsa borcun tahakkukundan önceki aşamaya ilişkin hukuka aykırılıkların incelenmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, 26/03/2011 tarihinde davacının iş yerinde yapılan aramada, 138,4 kg kıyılmış tütün, 294 kutu içerisinde 55.500 adet boş makaron ve 800 adet içime hazır dolu makaron bulunduğu, yapılan tespitin davalının imzasını taşıyan belgeyle tutanak altına alındığı, anılan fiiilin 4733 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (ı) ve (o) bentlerine aykırılık oluşturduğu, aynı maddenin 9. fıkrası uyarınca … Kaymakamı tarafından toplam …-TL idari para cezası uygulandığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, Mahkeme kararında her ne kadar … Asliye Ceza Mahkemesi ve … Asliye Ceza Mahkemesi nezdinde süresi içerisinde açılan davalarda yargılamanın devam ettiği ifade edilmekte ise de, anılan yargılamalar 26/03/2011 tarihinde tespiti yapılan fiillere yönelik olmadığı gibi sözü edilen dosyaların kapsamı dava konusu işlemin iptalini gerektirecek nitelikte değildir.
Bu itibarla, 04/04/2011 tarih ve 65 sayılı … Kaymakamlığı işleminde hukuka aykırılık görülmemiştir.
2. 06/09/2011 tarih ve 184 sayılı … Kaymakamlığı işleminin incelenmesi:
Bahse konu işlemle, davacıya yönelik olarak uygulanan …-TL idari para cezasına karşı açılan davada … İdare Mahkemesi’nin E: …, K: … sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiş, anılan karar Dairemizin 24/05/2018 tarih ve E:2012/3570, K:2018/1841 sayılı kararıyla onanmış, kararın düzeltilmesi yoluna başvurulmayan karar kesinleşmiştir.
Bu durumda, davacıya idari para cezası verilmesine ilişkin 06/09/2011 tarih ve 184 sayılı … Kaymakamlığı işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı kesinleşmiş Mahkeme kararıyla ortaya konulduğundan bahse konu idari para cezasının tahsiline yönelik olarak düzenlenen dava konusu ödeme emrinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 28/03/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.