Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2013/3157 E. , 2019/300 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2013/3157
Karar No:2019/300
TEMYİZ EDEN (DAVALI): Tarım ve Orman Bakanlığı
(Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu)
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI): … Biracılık ve Malt Sanayi A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun’un 5. maddesinin 1. fıkrasının mülga (a) bendi uyarınca, yurt içinde üretilen veya ithal edilen alkol ve alkollü içkilerin yurt içinde yapılacak ilk teslimlerinde uygulanan satış fiyatının binde dördü oranında ödenmesi gereken Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (Kurum) payının, katma değer vergisinin (KDV) satış fiyatına dahil edilmemesi nedeniyle eksik ödenen kısmının tahsili amacıyla, Kurum’ca davacı şirket adına düzenlenip 06/11/2007 tarihinde tebliğ edilen, ana para ve gecikme zammı ile birlikte toplam 647.329,00.-TL tutar içeren bila tarih ve sayılı ödeme emrinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi’nce; Mahkemenin Dairemizin 27/06/2011 tarih ve E:2009/2318, K:2011/3142 sayılı bozma kararına uyularak, olayda, davalı Kurumun davacı şirkete gönderdiği 02/08/2007 tarih ve 06589 sayılı yazıyla, Kuruma beyan edilen ve binde dörtlük Kurum payının ödenmesine esas alınan Ocak-Temmuz 2002 dönemine ilişkin satış tutarı ile bu tutarlar üzerinden yapılan ödemenin, KDV’nin satış tutarlarına dahil edilip edilmediği yönünden kontrol edilmesi ve sonucun Kuruma bildirilerek, arada fark çıkması halinde eksik Kurum payının ödenmesi gerektiği bildirilmekle birlikte, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre bir tahakkuk işlemi olarak nitelendirilmesi mümkün olmayan bu bildirim dışında, ayrıca, davacı şirketten ödeme emri ile talep edilen tutardaki Kurum payının ödenmesine ilişkin bir tahakkuk işlemi tebliğ edilerek borcun kesinleştirilmediği, doğrudan dava konusu edilen ödeme emrinin düzenlendiği, bu durumda; davacı şirket hakkında Kurum payı alacağı ile ilgili tahakkuk işlemi yapılmadan ve tahakkuk fişi tebliğ edilmeden, bu alacağın tahsili için doğrudan doğruya ödeme emri düzenlendiği anlaşıldığından, dava konusu ödeme emrinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu Kurum payının vade zamanının Bakanlar Kurulu kararı ve Tebiğ kuralları ile açıkça belirlendiği, dolayısıyla vade gününde ödenmeyen Kurum payı alacağının tekemmül ettiğinin anlaşıldığı, vade zamanı belli olduğu için ayrıca tahakkuk işlemi yapılmasına gerek olmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, 6183 sayılı Kanun’un 37. maddesi uyarınca hususi kanunlarında ödeme zamanı belirlenmemiş kamu alacaklarının usulüne uygun olarak yapılacak tebliğden itibaren 1 ay içinde ödeneceğinin kurala bağlandığı, dolayısıyla Kurum payının ödeme zamanının Bakanlar Kurulu kararı ve Tebliğ kuralları ile belirlenmesi yeterli olmadığından Kurum payına yönelik olarak ödeme emri tanzim edilebilmesi için öncelikle ilgiliye ödenmesi gereken Kurum payını bildiren bir tahakkuk tebliğinin yapılması gerektiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
24/12/2017 tarih ve 30280 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 81. maddesi ile 4733 sayılı Kanuna eklenen Geçici 7. maddede, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunun bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte kapatıldığı, Kurum’un taraf olduğu davalarda devir durumuna göre ilgili idarenin kendiliğinden taraf sıfatını kazanacağı, 78. maddesinde ise tütün ve alkol piyasasına ilişkin görevlerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yürütüleceği belirtilmiştir.
09/07/2018 tarih ve 30473 sayılı (3. Mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 27. maddesinde; ” 3/6/2011 tarihli ve 639 sayılı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldırılmıştır.”, Geçici 1. maddesinin 19. fıkrasında ise “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte kapatılan veya bünyesinde bulunduğu bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşu değiştirilen birimlerin görevlerinden dolayı yapılan işlem ya da taraf olunan sözleşmelerde bu birimlerin veya görevlerinin devredildiği bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşları taraf olur. Söz konusu birimlerin bünyesinde bulundukları bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarının leh ve aleyhlerine açılmış olan davalar, başlatılmış olan takipler ile başvurulan alternatif uyuşmazlık çözüm yollarında devredildikleri bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşları kendiliğinden taraf sıfatını kazanır. Söz konusu görevlere ilişkin olarak bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce anılan birimler veya bunların bünyesinde bulundukları bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılmış iş ve işlemler sebebiyle açılacak davalar devredildikleri bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yöneltilir.” kuralına yer verilmiş, 10.07.2018 tarih ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 410. maddesinde Tarım ve Orman Bakanlığının görev ve yetkileri sayılmış, (g) bendinde kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen diğer görevleri yapmanın anılan Bakanlığın görev ve yetkilerinden biri olduğu belirtilmiş, 412. maddesinin (k) bendinde ise Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı anılan Bakanlığın hizmet birimleri arasında sayılmıştır.
Bu düzenlemelere göre kapatılan Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’nun yerine Tarım ve Orman Bakanlığının davalı sıfatıyla taraf olduğu görülerek esasın incelenmesine geçildi.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 11/02/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.