Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2013/2663 E. , 2019/2790 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2013/2663
Karar No:2019/2790
TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVALI): Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
VEKİLİ : …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıya ait akaryakıt istasyonundan alınan motorin numunesinin akredite laboratuvar analizinde teknik düzenlemelere aykırı olduğunun tespit edildiği ve bu fiilin 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendine aykırı olduğundan bahisle, anılan Kanun’un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi ile aynı maddenin dördüncü fıkrası uyarınca …-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; analize tâbi tutulan akaryakıt numunesinin ilgili teknik düzenlemelerde yer alan 19 kriterden birisi olan aromatik hidrokarbonlar parametresinin teknik kriterlere uygun olmadığının tespit edildiği, bu durumda teknik düzenlemelere aykırılık şartının gerçekleştiği, öte yandan; davacı tarafından 07/04/2011 tarihinde alınan numunelerin 11/04/2011 tarihinde laboratuvara teslim edildiği ve 06/06/2011 tarihinde tahlil edildiği, numunenin bu süre zarfında bekletildiği ileri sürülmekte ise de, söz konusu raporların analiz sürecinin 11/04/2011 ila 06/06/2011 tarihleri arasında olduğu ve yapılan analizlerin 06/06/2011 tarihinde tamamlandığı anlaşıldığından uyuşmazlık konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 07/04/2011 tarihinde alınan motorin numunesinin analiz yapılmak üzere 11/04/2011 tarihinde … Petrol Araştırma Merkezi’ne teslim edildiği, teslim edilen numunenin … Petrol Araştırma Merkezi’nce incelenmesi sonucunda düzenlenen … tarih ve … numaralı analiz raporu ile numunenin ulusal marker seviyesinin geçerli bulunduğu, aromatik hidrokarbonlar parametresinin teknik düzenlemede yer alan kriterlere uygun olmadığının belirtildiği, analiz sonucunda motorin numunesinde 20 teknik kriterden 19 kriterin standartlara uygun çıktığı, sadece aromatik hidrokarbonlar parametresinin standarda uygun bulunmadığı, 11/04/2011 tarihinde teslim edilen numunenin analizinin 06/06/2011 tarihinde yapıldığı, numunenin kaynaktan uzaklaştırılmasından dolayı korunmasının zorlaştığı, bekletilmeden dolayı fiziksel ve kimyasal değişikliklerin meydana geleceği, standarttan yüksek çıkan aromatik hidrokarbonları etkileyecek bir karışımı kendilerinin akaryakıta eklemelerinin mümkün olmadığı, numunenin alınması, laboratuvara götürülmesi ve saklanması sırasında dış etkenlere maruz bırakılma ihtimali olduğu, beşerî hata olabileceği ve bu hatanın kendileri dışındaki etkenlerden kaynaklanabileceği, ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY : Davacıya ait akaryakıt istasyonunda 07/04/2011 tarihinde yapılan denetimde, motorin tankından alınan numunenin 11/04/2011 tarihinde … Petrol Araştırma Merkezi’ne teslim edildiği, 11/04/2011 tarihinde analizlerine başlanarak 06/06/2011 tarihinde bitirildiği, yapılan analiz sonucu düzenlenen 08/06/2011 tarihli Motorin Muayene Raporu’nda (PAL-11-350-468), alınan numunenin ulusal marker seviyesinin geçerli, ancak “Aromatik Hidrokarbonlar” parametresi yönünden teknik düzenlemelere aykırı olduğunun tespit edildiğinden bahisle, … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla davacı şirketin yazılı savunmasının alınmasına karar verildiği, verilen savunma yeterli görülmeyerek konunun ilgili Daire Başkanlığı’nın hazırladığı müzekkereyle Kurul gündemine intikal ettirilmek suretiyle idarî para cezası uygulanmasına ilişkin Kurul kararının tesis edildiği ve bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 2. maddesinin (42) numaralı bendinde, “teknik düzenlemenin petrolün ve madenî yağın, ilgili idarî hükümler de dâhil olmak üzere, standartları, ölçüleri, özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ve uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemeyi ifade ettiği; “Lisans sahiplerinin temel hâk ve yükümlülükleri” başlıklı 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendinde, bu Kanuna göre faaliyette bulunanların; piyasa faaliyetlerinde, Kurul’un belirleyeceği teknik düzenlemelere uygun akaryakıt sağlamakla yükümlü olduğu vurgulanmış; işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan hâliyle, 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendinde, 4. madde hükümlerinin ihlâli hâlinde, sorumlularına ikiyüzellibin Türk lirası idarî para cezası verileceği belirtilmiş; aynı maddenin dördüncü fıkrasında ise bayiler için cezaların beşte bir oranında uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Öte yandan, petrol piyasasına ilişkin faaliyetler kapsamındaki tesislerin ve piyasaya sunulan petrol ve madenî yağın teknik düzenlemelere ve standartlara uygunluğu ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi amacıyla çıkarılan ve 10/09/2004 tarih ve 25579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde, ürünlerin öncelik sırasıyla TS veya EN standartlarına veya bu standartlar da yoksa, TSE tarafından kabul gören diğer standartlara uygun olmasının esas olduğu; (c) bendinde, mineral ve sentetik esaslı madeni yağların, teknik düzenlemeleri, standartları veya uluslararası kabul görmüş diğer dokümanları karşılamasının esas olduğu, mineral ve sentetik esaslı baz yağ ithalatının Gümrük Müsteşarlığı’nca belirlenen miktar ve belirli teknik ölçümleri yapabilecek donanıma sahip yetkili gümrük idarelerinden yapılacağı belirtilmiş; 7. maddesinin (d) bendinde ise, lisans sahiplerinin akaryakıtı teknik düzenlemelere uygun olarak arz etmekle yükümlü oldukları kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacıya ait akaryakıt istasyonundan alınan numunenin ulusal marker seviyesi geçerli bulunmuş, aromatik hidrokarbonlar parametresi dışındaki tüm parametreler teknik düzenlemelere uygun çıkmıştır. Davacı tarafından kendisinin akaryakıta herhangi bir müdahalede bulunmadığı, yüksek çıkan aromatik hidrokarbonlar parametresini etkileyecek bir karışımı akaryakıta eklemelerinin mümkün olmadığı, teknik düzenlemelere aykırılığın farklı sebeplerden kaynaklanmış olabileceği ve bu durumdan kendisinin sorumlu tutulamayacağı ileri sürülmüştür.
Uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için gerekli görüldüğünden, Dairemizin 24/04/2019 tarihli ara kararı ile … Petrol Araştırma Merkezi’nden; “aromatik hidrokarbonlar parametresinin akaryakıtın üretim aşamasında ayarlanıp ayarlanmadığı, diğer bütün parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle sadece aromatik hidrokarbonlar parametresinin sonradan müdahale ile değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olup olmadığı” hususlarının sorulduğu; 02/07/2019 tarih ve …. sayılı cevabî yazıda, “aromatik hidrokarbonlar parametresinin üretim aşamasında ayarlandığı, diğer bütün parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle sadece aromatik hidrokarbonlar parametresinin sonradan müdahale ile değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olmadığının değerlendirildiği” ifade edilmiştir.
Bu durumda, numunenin ulusal marker seviyesinin geçerli, aromatik hidrokarbonlar parametresi dışında diğer parametrelerin sınır değerlere uygun olduğunun tespit edildiği, aromatik hidrokarbonlar parametresinin üretim aşamasında ayarlandığı, diğer bütün parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle sadece aromatik hidrokarbonlar parametresinin sonradan müdahale ile değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olmadığı, davacı şirketin herhangi bir müdahalesinin olduğuna ilişkin somut bir tespitin de bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davacı şirketin teknik düzenlemelere uygun akaryakıt sağlama yükümlülüğünü yerine getirmediğinden söz etmeye olanak bulunmadığı anlaşıldığından, davacı şirket hakkında idarî para cezası uygulanmasına ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu Mahkeme kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 27/09/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.