Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2013/246 E. , 2019/166 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2013/246
Karar No:2019/166
TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ: …
KARŞI TARAF (DAVALI): …
İSTEMİN KONUSU: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, …Köyü, … ada, … nolu parseldeki 296,00 m2 yüzölçümlü taşınmazın Hazine’ye ait olan … hissesinin 10/12/2009 tarihinde gerçekleştirilen satış ihalesi üzerinde kalan davacının geçici teminat olarak yatırdığı …-TL’nin tarafına iade edilmesine ilişkin başvurusunun reddine dair … Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı … Milli Emlak Müdürlüğü’nün 26/01/2010 tarih ve 516 sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nda, ita amirlerince onaylanan ihale kararlarının, onaylandığı günden itibaren en geç beş iş günü içinde, üzerine ihale yapılana veya vekiline imzası alınmak suretiyle bildirileceği veya iadeli taahhütlü mektupla tebligat adresine postalanacağı, mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ edilmiş sayılacağı, satışa ilişkin ihale kararının ita amirince onaylandığının ilgililere bildirilmesi üzerine başkaca herhangi bir bildirime gerek kalmaksızın 15 (on beş) gün içinde ihale bedeli, vergi, resim ve harçlar ile diğer giderlerin ilgililerce ödenmesi gerektiği, aksi hâlde ihalenin iptal edileceği ve varsa geçici teminatın bütçeye irat kaydedileceğinin kurala bağlandığı, bu itibarla, ita amirlerince onaylanan ihale kararlarının ilgililere bildirimi hususunda 2886 sayılı Kanun’un 32. maddesi ile özel bir düzenleme getirildiği, anılan Kanun’un 93. maddesi uyarınca, söz konusu kararlarla ilgili olarak yapılacak bildirimlerde 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerinin uygulanmasına hukuken imkân bulunmadığı, 2886 sayılı Kanun’da öngörülen usule uygun olarak yapılan bildirimin gereğinin süresi içinde yerine getirilmemesi nedeniyle aynı Kanun’un 57. maddesi uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, … Mahallesi, No: …, Kat: … … /…adresinde uzun yıllardır ikâmet ettiği, muhtarlık kayıtlarının da bu adreste olduğu, ihale onay yazısının posta ile tebliğ edileceğinin söylenmesi üzerine postadan gelecek ihale onay yazısının beklendiği, muhtarlık kayıtlarına aykırı olarak tebligatın davalı idareye iade edildiği, tebligatın yapılmamasında kendi kusurunun bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
… ili, … ilçesi, … Köyü, … ada, … nolu parseldeki 296,00 m2 yüzölçümlü taşınmazın Hazine’ye ait olan … hissesinin 10/12/2009 tarihinde yapılan satış ihalesi davacı üzerinde kalmıştır.
… Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı … Emlak Müdürlüğü’nün 11/12/2009 tarih ve 6001 sayılı yazısında, ihalenin ita amirinin 10/12/2009 tarihli onayı ile uygun görüldüğü, bu yazının postada meydana gelebilecek gecikmelerde, yazının postaya verildiği tarihi takip eden 7. (yedinci) günün tebliğ tarihi sayılacağı, tebliğ tarihinden itibaren 15 (on beş) gün içerisinde satış işlemlerinin tamamlanması gerektiği, aksi takdirde 2886 sayılı Kanun’un ilgili maddelerinin uygulanacağı belirtilerek, söz konusu yazı davacı adına tebligata çıkartılmıştır.
16/12/2009 tarihli tebliğ mazbatası “Alıcının tanınmadığı-İade” şerhiyle davalı idarenin tebligat mazbata teslim listesine 07/01/2010 tarihinde teslim edilmesi üzerine davalı idarece, davacıya bilgi verilmiş, davacı tarafından da 08/01/2010 tarihinde davalı idareye başvurularak, satış bedelinin 1/4’ünün alınarak tapusunun verilmesi, bunun mümkün olmaması hâlinde ise, …-TL tutarındaki geçici teminatının iade edilmesi talep edilmiştir.
… Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı … Milli Emlak Müdürlüğü’nün 11/01/2010 tarih ve 179 sayılı Maliye Bakanlığı’na hitaplı yazısında, “tebligatında müşterinin kusurundan kaynaklanan herhangi bir hatasının olmaması nedeniyle, konunun bir defa da makamlarınızca incelenerek konu hakkında yapılacak işlemin bildirilmesini” talep etmesi üzerine, Maliye Bakanlığı’nın 19/01/2010 tarih ve 2976 sayılı … Valiliği’ne hitaplı yazısında, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 32. maddesinde belirtilen yasal sürelerin geçtiği, davacının başvurusu hakkında yapılacak bir işlem bulunmadığı bildirilmiştir.
… Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı … Milli Emlak Müdürlüğü’nün 26/01/2010 tarih ve 516 sayılı işlemiyle, …-TL tutarındaki geçici teminatın Hazine’ye irat kaydedildiği ve başvuru hakkında yapılacak bir işlem bulunmadığı gerekçesiyle davacının başvurusunun reddi üzerine, işbu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 32. maddesinin dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olduğu şekliyle 1. fıkrasında, “İta amirince onaylanan ihale kararları, onaylandığı günden itibaren en geç 5 iş günü içinde, üzerine ihale yapılana veya vekiline, imzası alınmak suretiyle bildirilir veya iadeli taahhütlü mektupla tebligat adresine postalanır. Mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır.”; 57. maddesinde, “Sözleşme yapılması gerekli olan hâllerde müteahhit veya müşteri 31. maddeye göre onaylanan ihale kararının veya Maliye Bakanlığının vizesi gereken hâllerde bu vizenin yapıldığının bildirilmesini izleyen günden itibaren 15 gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek noterlikçe tescil edilmiş sözleşmeyi, idareye vermek zorundadır. Satışlara ilişkin ihalelerde müşterinin aynı süre içinde ihale bedelini ve müşteriye ait bulunan vergi, resim ve harçları yatırması, diğer giderleri ödemesi gerekir. Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminat gelir kaydedilir.” kurallarına yer verilmiştir.
Dairemizin E:2011/531 sayılı dosyasında verilen 21/12/2012 tarih ve E:2011/531 sayılı karar ile, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kesinleşen İhale Kararlarının Bildirilmesi” başlıklı 32. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “İta amirince onaylanan ihale kararları, onaylandığı günden itibaren en geç 5 iş günü içinde, üzerine ihale yapılana veya vekiline, imzası alınmak suretiyle bildirilir veya iadeli taahhütlü mektupla tebligat adresine postalanır. Mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır.” kuralının “….Mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır.” cümlesinin Anayasa’nın 2. ve 36. maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurulmuştur.
26/07/2013 tarih ve 28719 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 18/06/2013 tarih ve E:2013/71, K:2013/77 sayılı kararı ile, itiraz konusu kuralda, kamu idareleri tarafından alınan kararlara ilişkin tebligatın, iadeli taahhütlü mektupla yapılması hâlinde mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci günün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayıldığı; kendilerinden kaynaklanmayan ve kendilerine kusur izafe edilmesi mümkün olmayan sebeplerle posta hizmetlerinde yaşanan bir gecikme sonucunda, kendilerine fiilen herhangi bir bildirim ve tebligat yapılmaksızın, haklarında alınan kararların tebliğ edilmiş sayılmasının, ilgililerin kazandıkları ihaleye ilişkin sözleşme yapmaları veya ihaleye karşı adli ya da idari yargı makamları nezdinde dava açabilmeleri gibi bazı hakların kullanılamamasına neden olacağı, bu durumun, tebligatın muhatabının, kendisine izafe edilemeyen nedenlerle posta hizmetlerinde yaşanan gecikme sonucunda, tebligatın içeriğini ilgilendiren konulara ilişkin iddialarını adli veya idari yargı makamları önünde hiçbir şekilde ortaya koyamamasına sebep olacağı, dolayısıyla, itiraz konusu kuralın, kendilerinden kaynaklanmayan gecikmelere karşı kişilere yeterince koruma sağlamadığı için hukuki güvenlik ilkesine aykırılık oluşturduğu gibi kişilerin hak arama özgürlüğünün özünü de zedelediği, bu nedenle, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 32. maddesinin 1. fıkrasının ‘Mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır.’ biçimindeki ikinci cümlesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa’nın 153. maddesinde, Anayasa Mahkemesi’nce verilen iptal kararlarının geriye yürümeyeceği kuralı, iptal edilen hükümlere göre kazanılmış olan hakların korunmasına yönelik olup, Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilmiş olduğu bilindiği hâlde görülmekte olan davaların Anayasa’ya aykırılığı saptanmış hükümler dikkate alınarak görüşülüp çözümlenmesi Anayasa’nın üstünlüğü prensibine ve hukuk devleti ilkesine aykırı olacağından, temyiz incelemesinin Anayasa’ya aykırılığı belirlenerek iptal edilen kurallara göre yapılmasına imkân bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemde uygulanan 2886 sayılı Kanun’un 32. maddesinin 1. fıkrasının son cümlesinde yer alan “Mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır.” kuralı, Anayasa Mahkemesi’nin 26.07.2013 tarih ve 28719 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 18/06/2013 tarih ve E:2013/71, K:2013/77 sayılı kararı ile iptal edildiğinden, Anayasa Mahkemesi’nce verilen iptal hükmünün hukukî sonuçları gözetilerek karar verilmesi gerektiği açık olup, davacıya gönderilen ihale kararının bildirimine ilişkin yazının tebliğ edilemediği, anılan tebligatın davalı idareye iade edildiği hâlde, davacının geçici teminatının iade edilmesi istemiyle yaptığı başvurunun, 2886 sayılı Kanun’un 32. maddesinde belirtilen kanuni süreler geçtiğinden bahisle davalı idarece reddine ilişkin işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin 2. fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 17/01/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.