Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2013/2162 E.  ,  2019/1175 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2013/2162
Karar No:2019/1175

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …
VEKİLİ : …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket hakkında, proje tadilat izni almadan üretim kapasitesini artırdığından bahisle 4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (d) bendi uyarınca …-TL ve Kurum’un izni olmadan dökme alkollü içki depoladığından bahisle aynı fıkranın (e) bendi uyarınca …-TL olmak üzere toplam …-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin 30/06/2010 tarih ve … sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce; davacı şirkete ait … Sokak, No:…, … adresinde bulunan iş yerinde yapılan denetim sonucunda düzenlenen tutanakta ve şirket yetkilisinin beyanlarında, davacı şirket tarafından davalı idareden proje tadilat izni alınmadan tesiste bulunan bazı beton küvlerin yıkıldığı, anılan tesise izin alınmaksızın yeni tanklar eklenmek suretiyle üretim kapasitesinin 176.042 litre/yıl artırıldığı, Kurum’dan izin alınmadan veya Kurum’a herhangi bir bildirimde bulunulmadan … Mahallesi, … Beldesi, … Caddesi, No:…, … adresinde bulunan başka bir tesiste dökme şarap depolandığı, bahse konu fiillere yönelik olarak tesis edilen idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, idari para cezalarına gerekçe olarak gösterilen 4733 sayılı Kanun’un amacının “vergi ve piyasa güvenliğini sağlamak” olarak belirtildiği, somut olayda vergi güvenliğini etkileyen bir fiilin söz konusu olmadığı, idari para cezalarının firmaları iflasa sürükleyecek derecede yüksek olarak uygulanmasının Kanun’un amacını aştığı, somut uyuşmazlıkta bu kadar yüksek miktarda idari para cezası verilmesini gerektiren koşulların bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, idari para cezasının temelini oluşturan somut olguların usulüne uygun olarak tespit edildiği ve tutanak altına alındığı, somut fiillere uygulanması gereken idari para cezalarının mevzuata uygun olarak belirlendiği, depolama amaçlı olarak kullanılan tesis hakkında vergi kaydının bulunmasının davacı şirketin 4733 sayılı Kanun’dan kaynaklanan yükümlülüklerini ortadan kaldırmayacağı, bu nedenle davacı şirketin temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
24/12/2017 tarih ve 30280 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 81. maddesi ile 4733 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 7. maddede, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’nun bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte kapatıldığı, Kurum’un taraf olduğu davalarda devir durumuna göre ilgili idarenin kendiliğinden taraf sıfatını kazanacağı, 78. maddesinde ise, tütün ve alkol piyasasına ilişkin görevlerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yürütüleceği belirtilmiştir.
09/07/2018 tarih ve 30473 sayılı (3. Mükerrer) Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 27. maddesinde; “3/6/2011 tarihli ve 639 sayılı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldırılmıştır.”, Geçici 1. maddesinin 19. fıkrasında ise, “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte kapatılan veya bünyesinde bulunduğu bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşu değiştirilen birimlerin görevlerinden dolayı yapılan işlem ya da taraf olunan sözleşmelerde bu birimlerin veya görevlerinin devredildiği bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşları taraf olur. Söz konusu birimlerin bünyesinde bulundukları bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarının leh ve aleyhlerine açılmış olan davalar, başlatılmış olan takipler ile başvurulan alternatif uyuşmazlık çözüm yollarında devredildikleri bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşları kendiliğinden taraf sıfatını kazanır. Söz konusu görevlere ilişkin olarak bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce anılan birimler veya bunların bünyesinde bulundukları bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılmış iş ve işlemler sebebiyle açılacak davalar devredildikleri bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yöneltilir.” kuralına yer verilmiş, 10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 410. maddesinde, ‘nın görev ve yetkileri sayılmış, (g) bendinde, kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen diğer görevleri yapmanın anılan Bakanlığın görev ve yetkilerinden biri olduğu belirtilmiş; 412. maddesinin (k) bendinde ise, Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı anılan Bakanlığın hizmet birimleri arasında sayılmıştır.
Bu düzenlemelere göre, kapatılan Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’nun yerine ‘nın davalı sıfatıyla taraf olduğu görülerek esasın incelenmesine geçildi.

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirketin … Sokak, No:… adresinde bulunan üretim tesisinde ve … Mahallesi, … Beldesi, … Caddesi, No:… adresinde bulunan iş yerinde 02/06/2010 ve 03/06/2010 tarihlerinde denetim yapıldığı, … tarih ve … sayılı dava konusu Kurul kararıyla; proje tadilat izni olmadan Pınarbaşı’ndaki tesiste bulunan beton küvlerin yıkılarak yerine yeni üretim tanklarının konulduğu, Kurum’dan izin alınmadan … ‘da bulunan iş yerinde 2009 yılında dökme şarap depolandığı, sözü edilen maddi vakıalar hakkında 03/06/2010 tarihli tutanağın düzenlendiği, yapılan tespitler üzerine davacı şirket aleyhine proje tadilat izni alınmadan kapasite artırımında bulunulduğu ve izin alınmadan dökme alkollü içki depolandığı gerekçeleriyle davacı şirket hakkında …-TL ve …-TL idari para cezası uygulanmasına karar verildiği, anılan Kurul kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un “Cezai hükümler” başlıklı 8. maddesinin 5. fıkrasının (d) bendinde, “Kurumdan izin almaksızın işleme veya üretim tesislerinde proje tadilat kapsamındaki işlemleri yapan, kurulu makinelerini ülke içerisinde kısmen veya tamamen aynı firma tarafından kurulan yeni veya eski bir fabrikaya nakleden, başka bir firmaya devreden ya da ülke dışına çıkaranlara veya bildirimde bulunmaksızın faaliyetini sona erdirenlere ellibin Yeni Türk Lirasından beşyüzbin Yeni Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.”; (e) bendinde, “Kurumdan izin almadan veya bildirimde bulunmadan dökme alkollü içkileri piyasaya arz eden, sevkiyatını yapan veya izin verilen yerlerden farklı yerlerde depolayanlara ikiyüzbin Yeni Türk Lirası idarî para cezası verilir.” kuralına yer verilmiştir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 5. maddesinde, Türk Ceza Kanunu’nun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümlerinin kabahatler bakımından da uygulanacağı, ancak, kabahatler karşılığında öngörülen idarî yaptırımlara ilişkin kararların yerine getirilmesi bakımından derhal uygulama kuralının geçerli olduğu, kabahatin, failin icraî veya ihmali davranışı gerçekleştirdiği zaman işlenmiş sayılacağı, neticenin oluştuğu zamanın dikkate alınmayacağı; 17. maddesinin 7. fıkrasında ise, idari para cezalarının her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
1. Dava konusu işlemin, proje tadilat izni alınmadan kapasite artışı yapıldığından bahisle … idari para cezası verilmesine yönelik kısmının incelenmesi:
Dava konusu işlemin, davacı şirketin … ‘nda bulunan üretim tesisinde Kurumdan izin alınmadan proje tadilatı kapsamındaki beton küvlerin yıkılması ve tesise tanklar eklenerek kapasitenin geliştirilmesi şeklindeki 2010 yılında gerçekleştirilen eylemine 4733 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (d) bendi uyarınca 2010 yılı güncellenmiş oranlarına göre …-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin kısmında hukuka aykırılık; Mahkemenin dava konusu işlemin bu kısmına yönelik davanın reddi kararında hukukî isabetsizlik görülmemiştir.
2. Dava konusu işlemin, izin alınmadan dökme şarap depolandığından bahisle …-TL idari para cezası verilmesine yönelik kısmının incelenmesi:
Davacı şirketin, Kurum’dan izin alınmadan … ‘da bulunan iş yerinde dökme şarap depolanması şeklinde sübuta ermiş fiilinin 2009 yılında gerçekleştiği dikkate alındığında, davacı şirkete 4733 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 5. fıkrasının (e) bendi uyarınca anılan fiilin 2009 yılındaki karşılığı olan …-TL idari para cezası uygulanması gerekirken 2010 yılı için geçerli miktar olan …-TL idari para cezası uygulandığından, dava konusu işlemin bu kısmında hukuka uygunluk, dava konusu işlemin bu kısmına yönelik davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kısmen reddine,
2. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, dava konusu işlemin, proje tadilat izni alınmadan kapasite artışı yapıldığından bahisle davacı şirkete …-TL idari para cezası verilmesine yönelik davanın reddine ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının bu kısmının ONANMASINA,
3. Davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne;
4. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, dava konusu işlemin, izin alınmadan dökme alkollü içki depolandığından bahisle davacı şirkete …-TL idari para cezası verilmesine yönelik davanın reddine ilişkin kısmının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
5. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 11/04/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.